Morgunblaðið - 24.03.1982, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. MARZ 1982
31
Hálfgleymdar minnin}?ar frá
hernskudöKiim á Gautlöndum leit-
uðu fram í hugann, minningar um
heimsóknir frændfólksins frá ísa-
firði, þessu landi ævintýranna,
„þar sem alltaf var logn og oftast
sólskin, og þar sem bjuggu fríð-
ustu konur á Islandi“, svo vitnað
sé til ummæla Sigurðar Guð-
mundssonar skólameistara. Og
frændfólkið þaðan hafði sannar-
lega á sér sérstæðan blæ, blæ
frjálslyndis, reisnar og heims-
menningar, en á þessum árum
voru á Isafirði miklar hræringar í
stjórnmálum og menningarmál-
um, og báru þeir, er þar ólust upp,
þess glöggt vitni.
Ég minnist glæsilegra manna
og kvenna, fagurbúinna með
frjálslegt fas, fólks, er var alls
óhrætt að láta í ljós sjálfstæðar,
rökum studdar skoðanir á þeim
málefnum, er til umræðu voru.
Þetta voru börn afasystra minna,
Kristjönu og Rebekku Jónsdætra
frá Gautlöndum og manna þeirra,
Helga Sveinssonar bankastjóra og
Guðmundar Guðmundssonar
prests frá Gufudal.
Margt bar á góma, þegar slíka
gesti bar að garði, stjórnmál,
kaupfélagsmál, listir, vísindi og
bókmenntir. Oft færðist hiti í um-
ræður og hnefum slegið í borð til
áherzlu, en að lokum, er upp var
staðið — seint eða snemma nætur
— voru menn ætíð glaðari, fróðari
og e.t.v. ögn víðsýnni en áður.
Einna minnisstæðastur af þessu
fríða liði var Þorlákur Helgason.
Hann fæddist á ísafirði 17. des-
ember 1904 og ólst þar upp í stór-
um og glaðværum systkinahópi.
Er yngsti bróðirinn Sveinn Iátinn
fyrir mörgum árum, en eftir lifa
systurnar sex: Guðný, ekkja
Brynjólfs Jóhannessonar leikara,
Guðrún, ekkja Gunnars Viðars
bankastjóra, Sólveig, ekkja Aðal-
steins Friðfinnsonar verslunar-
manns, Helga, ekkja Eiríks Ein-
arssonar arkitekts, Nanna, gift
H.C. Ohlsson sjóliðsforingja í
Kaupmannahöfn og Margrét, er
um árabil var bókhaldari hjá
Slippfélaginu í Reykjavík. Bera
þær allar aldur sinn með sömu
reisn og sama glæsibrag og ein-
kenndi þær á æskuárum.
Að Ioknu stúdentsprófi við
Menntaskólann í Reykjavík hélt
Þorlákur til verkfræðináms í Nor-
egi og lauk prófi í byggingaverk-
fræði frá Verkfræðingaháskólan-
um í Þrándheimi. Hann var síðan
verkfræðingur hjá Vita- og hafna-
málastjórn um fjölda ára og starf-
aði þar að fjölmörgum verkefnum
víðs vegar um Jandið, auk ýmissa
almennra verkfræðistarfa.
Þorlákur var tvíkvæntur. Fyrri
kona hans var Inga Sörensen og
eignuðust þau tvær dætur, Þyri,
gifta James Myers verzlunar-
manni, búsett í Bandaríkjunum,
og Nönnu, gifta Hirti Torfasyni
hæstaréttarlögmanni, búsett f
Reykjavík. Síðari kona hans er
Elísabet Björgvinsdóttir frá Ef-
ra-Hvoli, hjartahlý gáfukona, er
bjó fjölskyldu sinni sérlega aðlað-
andi og fagurt heimili. Þau eign-
uðust þrjú börn: Ragnheiði Helgu,
er lézt í bernsku, Ragnheiði Krist-
jönu, starfsmann Sögufélagsins og
Helga, sagnfræðing og kennara
við Háskóla íslands.
Má óhætt fullyrða, að Þorlákur
hafi verið lánsmaður í einkalífi
sínu, því að báðar voru konur hans
mikilhæfar og börn hans öll hinn
mannvænlegustu.
Þorlákur bar mörg einkenni
sinna ættmenna, leit á þau mál-
efni er fyrir lágu frá ýmsum hlið-
um og ræddi þau af víðsýni og án
fordóma, þótt afstaða hans væri
ákveðin. Hann var gleðimaður,
eðliskurteis og ljúfur í viðmóti,
gestrisinn svo af bar pg hafði sér-
stakt lag á að laða að sér börn og
ungt fólk, enda með lifandi áhuga
á hinum ólíkustu viðfangsefnum
og ungur í anda til hinzta dags.
Ættrækni hans var mikil og
samheldnin innan systkinahóps-
ins einstök. Má vafalaust rekja
hana til þeirrar tryggðar, er þau
báru til gamla heimilisins í
„Garðó", þar sem faðir þeirra og
föðursystir héldu fagnað um
hverja helgi öllum þeim ættingj-
um og vinum sem þangað vildu
koma. Var þar ætíð margt um
manninn og glatt á hjalla.
Ég vil að lokum þakka frænda
mínum tryggð hans og ræktar-
semi í garð föður míns og fjöl-
skyldu minnar, en síðast og ekki
sízt trúnað hans við þær hefðir, er
hafa mótað þau einkenni okkar
frændgarðs, sem mér eru mætust.
Sigríóur Jónsdóttir
frá Gautlöndum
Enn er skarð höggvið í sveit
okkar sjöttubekkinga frá 1923.
Þorlákur er allur. Aðeins
fimmti hluti bekkjarbræðranna
kveður hann í dag. Allir hinir
fallnir, sumir orðið fyrir náttúru-
hamförum.
Minningin um ágætan félaga og
samherja í námi og starfi lifir enn
um sinn í hugum okkar, sem eftir
lifum, þótt aldurinn sé orðinn hár.
Þorlákur var yngstur okkar í
stærðfræðideild, stúdent 18 ára, f.
17. des. 1904.
Ég mun hafa kynnst honum
fyrstur bekkjarbræðranna.
Sumarið 1916, minnir mig, var
hann í sumardvöl í Bæ í Króks-
firði hjá Ingimundi óðalsbónda
Magnússyni, sem lengi var vega-
vinnuverkstjóri. Þá var vegurinn
inn með Gilsfirði ruddur árlega,
og tók ég og bræður mínir þátt í
því. Þorlákur kom inn í fjörð með
vinnusveit Ingimundar. Þá bar
fundum okkar fyrst saman.
Ég man að okkur varð skraf-
drjúgt um margt, drengnum úr
höfuðstað Vesturlands og sveita-
drengnum sem var hálfu þriðja ári
eldri, og hafði aðeins komið til
Hólmavíkur. Einu sinni. Ég man
eftir því að við áttum leið yfir
ársprænu og okkur kom saman
um að ég skyldi bera hann á bak-
inu yfir ána, því ég var þegar orð-
inn votur í fætur en hann þurr.
Þegar ég kom í fjórða bekk
Menntaskólans fjórum árum síðar
og raunar nokkrum dögum of
seint, sá ég þar fyrir meðal nem-
enda fullvaxinn, rauðhærðan
mann, sem minnti mig strax á ís-
firska drenginn í vegavinnunni,
enda var líka nafnið það sama.
Við vorum tíu í deildinni og
kynntumst því allir náið. Oft sát-
um við Þorlákur hlið við hlið.
Stundum lásum við saman und-
ir próf. Eitt vorið hafði Þorlákur
Ráðherrabústaðinn við Tjarnar-
götu til umráða. Þar höfðum við
gott næði. Þorlákur og Sólveig
kona ráðherrans, Sigurðar Eggerz,
voru hæði afabörn Jóns Sigurðs-
sonar á Gautlöndum, en þau hjón-
in voru þá erlendis.
Þorlákur lét aldrei við það sitja
Afrnælis- og
minningargreinar
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og
minningargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í
miðvikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi
á mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga.
Greinar mega ekki vera í sendibréfsformi. Þess skal
einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort ljóð um
hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíðum
Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð og
með góðu línubili.
Minning:
Björn Jónsson
frá Torfastöðum
að lesa aðeins námsbækurnar. Um
skeið voru honum verk norsku
meistaranna mjög hugleikin. Við
áttum oft tal um þessháttar. Þá
var komið að honum að bera mig
yfir ána.
Ekki vissi ég hvortr hann skrif-
aði nokkuð sjálfur, en eitt er víst
að ekki flíkaði hann því. Hann tók
ekki þá meiri þátt í félagsstarfi
nemenda en algengt var.
Um haustið 1923 vorum við Árni
Björnsson á leið til náms í Gött-
ingen, en höfðum um sinn viðdvöl
í Kaupmannahöfn. Þangað komu
þá þeir Þorlákur og Árni Daní-
elsson frá Berlín. Höfðu hrökklast
þaðan eftir nokkurra vikna dvöl
og sögðu sínar farir ekki sléttar.
Óeirðir og verðbólguæði óstöðv-
andi.
Það varð úr að þeir fóru á verk-
fræðingaskólann í Þrándheimi, en
við Árni hættum alveg við Þýska-
landsför. Það var gaman að fá
Noregsbréf frá Þorláki.
I Þrándheimi tók hann heldur
betur við sér í f élagsmálum, var
meðal annars formaður stúdenta-
félagsins 1925—1926 og kjörinn
ævifélagi þess. Má af því marka
vinsældir hans.
„Vor prægtige Þorlákur" var
viðkvæðið ef minnst var á hann
við Þrándheimsstúdenta á þeim
árum. Auk þessa var hann blaða-
maður og fréttaritari við norsk
blöð 1926-1930.
Að loknu prófi í byggingarverk-
fræði 1934, hófust verkfræðistörf
hans hér heima, að langmestu
leyti að hafnarmálum, víðs vegar
um landið.
Eftir heimkomu hans frá námi
höfum við hist í stúdentafagnaði
og á mannamótum. Ég finn það
best þegar það er orðið of seint, að
við hefðum átt að hittast miklu
oftar heimavið, en raun varð á.
Báðum til sálubótar.
Fyrri kona Þorláks var Inge-
borg Sörensen, dóttir Aage
Hancke-Sörensen og Bertu f. Jo-
hannessen. Þau eignuðust tvær
dætur: Þyri er gift James R.
Myers og Nanna gift Hirti Torfa-
syni hæstaréttarlögmanni. Þau
Ingeborg slitu samvistum.
Seinni kona hans er Elísabet
Björgvinsdóttir sýslumanns á
Stórólfshvoli og Ragnheiðar Ein-
arsdóttur. Þau giftust 29. desem-
ber 1941 og eiga tvö börn:
Helgi sagnfræðingur, fyrrver-
andi menntaskólakennari, kennir
nú fræði sín í Háskóla Islands.
Kristjana er starfsmaður hjá
Sögufélaginu.
Það er ómetanleg huggun í raun
að þau systkinin eru enn í föður-
húsum.
I lok fjórða tugs aldarinnar fór
Þorlákur að kenna óstyrks í fót-
um, sem ágerðist með árunum, svo
að hann mátti vart óstuddur
ganga. Þó gegndi hann starfi sínu
áfram til 3. febrúar 1969 þrátt
fyrir lömunina.
En hann var ekki óstuddur.
Ilann átti sér styrka stoð, þar sem
var konana hans góða. Með hana
við hlið var fleira fært en við var
hægt að búast.
Við bekkjarbræður dáðum hana
mjög.
Ljúfari og elskulegri eiginkona
verður vart fundin.
Það var óblandin ánægja að
koma til þeirra hjóna á hlýlega
heimilið við Seljaveg. Fyrr en
mann varði var Elsa komin með
kaffi og heitar pönnukökur á borð-
ið, og allt eftir því.
Við bekkjarbræður þökkum
þeim hjónum innilega fyrir sam-
veruna hér á jörð, og biðjum alls
góðs þeim til handa, á komandi
tímum, þessa heims og annars.
Sigurkarl Stefánsson
Ka'ddur 5. október 1905
Iláinn 16. mars 1982
Drottinn vakir, Drottinn vakir
daga og nætur yfir þér.
Blíðlynd eins og besta móðir
ber hann þig í faðmi sér.
Allir þótt þér aðrir bregðist,
aldrei hann á burtu fer.
Drottinn elskar, - Drottinn vakir
daga og nætur yfir þér.
Löng þá sjúkdómsleiðin verður,
lífið hvergi vægir þér,
þrautir magnast, þrjóta kraftar,
þungt og sárt hvert sporið er,
honum treystu, hjálpin kemur,
hann af raunum sigur ber.
Drottinn læknar, — Drottinn vakir
daga og nætur yfir þér.
Þegar freisting mögnuð mætir,
mælir fátt í eyra þér,
hrösun svo þig hendir, bróðir,
háðung að þér sækja fer,
vinir flýja, — æðrast ekki,
einn er sá, er tildrög sér.
Drottinn skilur, — Drottinn vakir
daga og nætur yfir þér.
Þegar æviröðull rennur,
rökkvar fyrir sjónum þér,
hræðstu eigi, Hel er fortjald,
hinum megin birtan er.
Höndin, sem þig hingað leiddi,
himins til þig aftur ber.
Drottinn elskar, — Drottinn vakir
daga og nætur yfir þér.
(Sig. Kr. Pétursson)
Kveðja frá I)ísu
t
Þökkum auðsýnda samúö og vinarhug við andlát og útför,
ÞORUNNAR STEFÁNSDÓTTUR,
saumakonu, Hátúni 10.
Sérstakar þakkir færum viö Guöjóni Lárussyni lækni og starfsfólki
Landakotsspítala góöa umönnun.
Karl Stefónsson.
Þuriöur Stefánsdóttir,
Óskar Stefánsson,
Óli Karl Ólsen, Gunnar Ingi Ólsen.
t
Hugheilar þakkir fyrir sýnda samúö og vinarhug viö andlát og
jaröarför mannsins míns, fööur okkar, tengdaföður og afa,
ÞORSTEINS ÓSKARS GUÐBRANDSSONAR,
Móakoti, Stokkseyri.
Sigurbjört Kristjánsdóttir,
Ester Þorsteinsdóttir, Ingimundur Erlendsson,
Borgar Þorsteinsson, Elín Ingólfsdóttir,
Kristján Sigurðsson, Ingunn Guóbjartsdóttir
og barnabörn.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og hlýhug viö andlát og jaröar-
för
ÚLFHILDAR HANNESDÓTTUR,
frá Smiöshúsum, Eyrarbakka.
Vandamenn.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og útför
eiginmanns míns, fööur okkar, stjúpfööur og tengdafööur,
KARLS ÞORLEIFSSONAR,
Hóli, Dalvík.
Anna Jóhannesdóttir,
Svanhildur Karlsdóttir, Kristján Gunnarsson,
Sigurbjörg Karlsdóttir, Þorleifur Karlsson,
Jóhannes Markússon, Dagný Bjarkadóttir.
MAHARISHI MAHESH YOGI
INNHVERF ÍHUGUN
TÆKNISEM TRYGGIR ÁRANGUR
Almennur kvnningarfyrirlestur verður í kvöld,
miövikudaginn 24. mars, aö Hverfisgötu 18
(gegnt Þjóðleikhúsinu) kl. 20.30. Innhverf íhug-
un veitir djúpa hvíld, almenna vellíöan, eykur
sálarró og víkkar vitundina. Allir velkomnir.
ÍSLENSKA IHUGUNARFÉLAGIÐ