Morgunblaðið - 20.02.1983, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. FEBRÚAR 1983
43
um ber okkur Útivistarmönnum
að minnast hans að nokkru, því
hann var einn styrkasti hlekkur í
keðju okkar um velferð og fram-
gang félagsins enda einn af stofn-
endum þess þegar við af sérstök-
um ástæðum, sem ekki ber að
rekja hér, ákváðum að stofna það
23. mars 1975. Hann varð strax
ritari þess og virkur í útgáfu
hverrar árbókar frá upphafi og
nær einn nú síðast og hafði lagt
drög að verulegu efni fyrir 1983.
Ferðamaður var hann með
ágætum bæði vegna aðdáunar á
nátturu þessa lands og ótvílráður
og þrekmaður svo fáa átti hann
sér líka á því sviði. Ég hefi nú eftir
andlát hans, og raunar áður, velt
því fyrir mér hvað olli. Það eru
æskuslóðir hans Vestfirðir sem
mótuðu hann og til þeirra hafði
hann þvílíka þrá og tók því alltaf
með miklum fögnuði þegar það
kom í hans hlut, og það gerði það
mjög oft, að stjórna ferðum þang-
að og margar voru það Horn-
strandaferðirnar sem hann hlakk-
aði til frá því komið var úr þeim
og þar til næsta var farin á sumri
komanda.
Jón var fæddur í einu því ein-
angraðasta byggðarkorni á Vest-
fjörðum, eða á Ingjaldssandi í Ön-
undarfirði. Byggðin liggur millum
hárra fjalla 5—600 metra á þrjá
vegu, bryddir kolsvörtum hamra-
brúnum, skriðubornum mjög og
ljúfu gróðurlendi í botni með
nokkrum bæjum sem hjúfra sig í
skjóli þeirra. Eftir dalnum rennur
lítil dragá sem „líkur sínu hjali" í
lítilli vík sem var eina lending
Ingjaldssandsbúa um aldir og er
enn. Þessi á og ekki síður endalok
árinnar urðu litlum dreng undr-
unar efni þar sem hún sameinað-
ist hafinu sem náði á „heimsenda"
en víkin snýr beint i norður eða
með stefnu til norðurpóls.
Af langri búsetu minni á Vest-
fjörðum veit ég að þeir sem þar
búa og alast þar upp bera svipmót
þeirra til æfiloka. Jón var sannur
og trúr því uppeldi, sem þeir
veittu honum. Strax á unga aldri
barst hann með sínu fólki á hor-
rimakot sem kúrir undir hraun-
brún þeirra sem verður frá Sel-
vatni að Selfjalli við Lækjarbotna.
Kot þetta var Elliðakot. Rétt
sunnar túnbleðils lá Hellisheiðar-
vegurinn gamli, lagður af hross-
hófum nú fyrir eilefuhundruð ár-
um og notaður í þúsund ár, og
þræddi rima milli Nátthagavatns
og hlíðardraga að Hólmi.
Jón fékk strax áhuga á því hvert
þessi gata leiddi til heiða, en á
brúninni skammt frá bænum sést
stór varða enn þann dag í dag. Það
fyrsta sem vakti undrun hans var
glögg vörðuð gata en ekki síður
voru það undarlega djúpar rispur
í hverja grágrýtisklöpp, nefnilega
mark ísaldar, sem náði aldrei til
hans heimabyggðar. Síðar varð
hann svo kunnugur þessari götu
sem lá um Hellisskarð og austur í
Ölfus að skemmst er að minnast
afbragðs ferðar sem hann fór með
sjónvarpsáhorfendur fyrir tveim-
ur árum og þræddi götuna. Þetta
var afbragðs uppfræðsla fyrir þá
sem ekki þekkja annað af raun en
núverandi rennsléttan veg. Hann
hafði sérstakan áhuga á gömlum
leiðum og sögulegum tengslum og
ég vissa engan þann stig sem hon-
um var ekki allkunnur suður á
Reykjanes.
Um hálendi þessa lands ferðuð-
umst við mikið, stundum saman
en oftar hver sína leið. Þó langar
mig til í fáum orðum að minnast
lítillega einnar slíkrar. Við vorum
með stóran hóp samferðafólks,
vorum stórheppnir með veður. En
við endalok þessarar ferðar sagði
hann þá setningu sem ekki gleym-
ist. Ferðin lá vítt og breytt, há-
lendið skartaði sínu fegursta í
byrjun ágúst en þá er besti tím-
inn. Við höfðum notið Kverkfjalla
í mikilleik þeirra og fegurð, fært
tjaldbúðir í Herðubreiðarlindir og
gengið á fegursta fjall veraldar og
notið af Herðubreið þess besta
sem hægt er að njóta af skyggni í
allar áttir. Síðan fluttum við
okkur um set og slógum upp tjöld-
um við Drekagil með Öskju að
takmarki. Veðurguðir voru enn
hiiðhollir og lagt af stað að Öskju-
opi. Þegar þangað kom var hópn-
um skipt. Sumir fóru austan meg-
in vatnsins og þá leið til Drekagils
sem er ærin dagleið, en stór hópur
kaus að leggja lykkju á leið sína og
ganga hringinn um vatnið með
Þorvaldstind að markmiði og það-
an til náttbóls.
Öskjuvatnið lá spegilslétt allan
daginn og mátti víða sjá, sérstak-
lega frá Knebelsvörðu og vestur að
enda þess risastóra litríka eldgígs.
Við þokuðumst áfram uns tindin-
um var náð. Allt umhverfi var
baðað í síðdegissól, í suðri Vatna-
jökull með Snæfelli, Kverkfjöllum,
Trölladyngju og nær Upptypping-
ar, norður Mývatnssveitar-fjöll og
hið næsta okkur sjálf Herðubreið.
Hópurinn fór svo að tínast af stað
en Jón sagði við mig, við skulum
fá okkur nokkrar mínútur einir og
virða fyrir okkur þessa miklu dýrð
Drottins, en hér ber okkur að
þegja.
Þannig var viðhorf hans til
tignar og mikilleiks hálendisins.
Við viljum svo Útivistarmenn á
þessari tregastund votta fjöl-
skyldu Jóns samúð okkar með von
um að þessi samhenti hópur megi
horfa til bjartari tíða.
Þorleifur Guðmundsson
Fermingar-
kjólarnir
komnir!
Póstsendum
um allt
land
uititoria
Laugavegi 12. simi 14160.
Allt aö
50%
afsláttur
Opid frá kl. 9—12
laugardag.
FÁLKINN
Suöurlandsbraut 8.
S: 84670.