Morgunblaðið - 22.05.1983, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. MAÍ 1983
79
David Bowie
— æviágrip
David Jones fæddist í S-London
1947. Þegar hann var ungur dreng-
ur munaöi minnstu aö hann missti
sjónina á vinstra auga í slagsmál-
um. Hann var skorinn upp og slapp
meö lamaöan augastein. Eftir
menntaskólanám f Bromley vann
hann sem auglýsingateiknari hjá
auglýsingafyrirtæki í London og
lék á saxafón með hinum og þess-
um í frístundum. Hann stofnaöi
eigin hljómsveit 1963, David Jones
and the Lower Third, sem gaf út
eina plötu, nú löngu gleymda. Dav-
id breytti um fööurnafn, og nefndi
sig Bowie því til var annar David
Jones, en hann var í þeirri þá vin-
sælu hljómsveit, The Monkees.
Bowie gaf út nokkrar plötur á
fyrstu árum ferils síns, sem litla
athygli vöktu og það var ekki
fyrr en 1969, þegar plata hans,
Space Oddity (upprunalegur tit-
ill var, Man of Words, Man of
Music) kom út að hann skaust
upp á topp fimm í Bretlandi með
titillag plötunnar. Bowie fylgdi
þessari velgengni lítið eftir og
fór að reka listavinnustofu í
Beckenham í S-London.
En fyrirtaekið, sem gaf út plöt-
urnar hans, var ekki á því að
sleppa honum. Þeir biðluðu stöð-
ugt til hans þar til hann gerði
fyrir þá aðra plötu, The Man
Who Sold the World, 1970, sem
margir gagnrýnendur vilja
halda fram að sé ein af hans
bestu plötum.
Hann fékk aftur áhuga á rokk-
inu og spilaði um tíma einn á
sviði með gítar en fór svo að
leika með hljómsveit, sem seinna
hlaut nafnið, Spiders from Mars.
Á þessum tíma hafði áhugi
Bowies vaknað á stórfurðulegum
klæðnaði og hann sat fyrir á
myndum í ökklasíðum kjól með
konu sinni Angie og barni Zowie,
svo eitthvað sé nefnt.
Honky Dory kom út 1971 og
ári seinna hreifst almenningur
fyrst fyrir alvöru af Bowie þegar
hann gaf út plötuna, Ziggy
Stardust and the Spiders from
Mars. Platan rauk út, seldist í
milljón eintökum og í Bandaríkj-
unum varð nafn hans þekkt með
laginu Starman, af lítill plötu,
Space Oddity.
Seint á árinu 1972 hélt hann í
hljómleikaferð um Bandaríkin
og notaði efnivið úr henni í
næstu plötu, Aladdin Sane. Sú
plata hlaut heldur væga umfjöll-
un gagnrýnenda og eins platan
sem fylgdi í kjölfarið, Pin Ups,
sem á var samansafn af gömlu
lögunum hans frá 1964 til ’67. I
júlí 1973 á sviðinu í Hammer-
smith Odeon í London, í enda
hljómleikaferðar hans um Bret-
land tilkynnti hann furðu lostn-
um áhorfendum og rokkheimin-
um öllum að hann „drægi sig nú
í hlé“ hvað varðaði hljómleika-
ferðir. Hann vann aldrei með
Spiders aftur.
En þó Bowie hafi „dregið sig í
hlé“ héldu lögin hans áfram að
vera vinsæl og voru leikin beggja
vegna Atlantsála. Hann flutti til
Los Angeles. Á meðan hann
dvaldi í Bandaríkjunum komu út
plöturnar, Diamond Dogs, David
Live, Young Americans og Stati-
on to Station kom út 1976, árið
sem hann flutti til Berlínar. Á
milli þess, sem hann gerði tvær
síðastnefndu plöturnar, lék hann
í mynd Nicolas Roegs, „The Man
Who fell to Earth".
Bowie hafði á þessum tíma
reynt við ýmsar stefnur tónlist-
arinnar, „rythem and blús“ og
„soul“ og „diskófönk" fyrir utan
náttúrulega rokkið. Hann hefir
verið heldur þögull um starf sitt
hin síðari ár. Þegar hann kom
frá Berlín 1977 var það aðeins til
að spila á hljómborði hjá Iggy
Pop í ferðum um Bretland og
Bandaríkin. 1 enda áttunda ára-
tugarins hafði Bowie breytt um
stefnu enn einu sinni og var
kominn yfir í rokklistina aftur
með plötunni Lodger. Þá fékkst
hann við myndgerð og sjónlist
ýmiskonar og kom á framfæri
öðrum listamönnum.
Hann lék Joseph Merrick á
Broadway í New York í leikrit-
inu The Elephant Man, lék í
myndinni Just a Gigolo og vann
að gerð tónlistar við myndina
The Cat People og nú er komin
út plata hans Let’s Dance.
Hvað sem annars má segja um
Bowie verður því ekki neitað að
hann hefur sett á plast mörg af
bestu rokklögunum sem komið
hafa fram síðasta áratug. Og
víst er að hann á um ókomna
framtíð eftir að rugla gagnrýn-
endur sína og skemmta áhang-
endum sínum.
Samantekt ai.
„en ég hugsa ekki um það. Á þess-
ari stundu er ríkjandi orðaforði í
tónlistinni, sem er mestan part
mjög tæknilegur og fráhrindandi.
Fyrr eða seinna verður sveifla í
hina áttina hver sem hún er. Let’s
Dance er sennilega einfaldasta
plata sem ég hef nokkru sinni
gert. Það var raunar flókið að
setja hana saman, en ég vona að
hún sýni að hún sé ein jákvæðasta,
tilfinningaríkasta og mest örvandi
plata sem ég hef gert í langan
tíma.
Jákvæð? Tilfinningarík? Örv-
andi? David Bowie?
„Oh, ég er mjög jákvæður. Ég lít
á lífið sem áskorun og það mjög
spennandi áskorun."
Hvað með „hléin“ á áttunda
áratugnum?
„Þau voru stórkostleg," segir
hann hlæjandi. „I rauninni, eftir
10 eða 12 ára feril, sé ég að það
sem gerist, er að maður verður
huglaus eða missir áhugann. Þá
hættir maður og bíður eftir að
finna neista áhugans aftur. Það
sem maður veit ekki, vegna þess
að maður er ekki nógu gamall til
að vita það, er að jafnvægið breyt-
Úr „Merry Christmas Mr. Lawrence“.
Bowie ieikur stríðsfanga í mynd Oshima „Merry Christmas Mr. Lawrence".
ist og önnur tegund af áhuga kem-
ur, ólík að uppruna."
Það vekur athygli að Bowie
virðist á árinu 1983 mjög jákvæð-
ur og sáttur við sjálfan sig. Og þó.
Hvernig á maður að vita að þetta
sé ekki enn eitt hlutverkið í leikn-
um?
„Ah,“ segir Bowie brosandi.
„Úlfur, úlfur“-veikin. Eitt er ég
handviss um, ég er enn ekki kom-
inn heill í höfn — og vegna þess ég
get nú skoðað hvað ég raunveru-
lega hugsa af mjög heilbrigðum
sjónarhóli, og ég hef þá trú að það
sé ögn af meiningu í lífi mínu, sem
ég hef enga löngun til að eyði-
leggja, held ég að það stefni allt í
rétta átt, fullnægjandi og já-
kvæða. Og ef mér líður þannig,
reyni ég allt til að gefa því hlut í
tónlist minni.
Þýtt: ai.
Hljómleikar Bowies
Bowie fer víða í hljómleikaferð sinni, þó ekki komi hann upp til íslands
illu heilli. Fréttir herma að honum hafi þótt heldur lágt til lofts í
Laugardalshöllinni. En hvað um það. Fyrstu tónleikar hans voru í
Frankfurt í Þýskalandi 20. maí. Þá heldur hann til Munchen, svo Lyon í
Frakklandi, Frejus í Frakklandi, yfir hafið til Bandaríkjanna þar sem
hann heldur tónleika á hátíð í San Bernardino í Kaliforníu, síðan heldur
hann til London og verður á Wembley í byrjun júní, Birmingham, París,
Gautaborg í Svíþjóð, Essen í Þýskalandi, Bad Segeberg í sama landi,
Berlín og endar í Rotterdam 25 júní.
— ai.