Morgunblaðið - 30.12.1983, Síða 2

34
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. DESEMBER 1983
Víða þröngt í búi
um þessi áramót
Árið sem er að líða
hefur verið mörgum
erfitt fjárhagslega.
Hefur þetta meðal ann-
ars komið fram í því,
að beiðnum um f jár-
hagsaðstoð til Fél-
agsmálastofnunar
Reykjavíkurborgar hef-
ur fjölgað töluvert frá
því í fyrra, að sögn
Sveins Ragnarssonar
forstöðumanns stofn-
unarinnar. Talsmenn
Hjálparstofnunar
hjuggu í sama knérunn
og sögðu að beiðnum
um fjárhagsaðstoð
hefði fjölgað mjög,
einkum í desember-
mánuði. Kæmu þessar
beiðnir frá sóknar-
prestum og féiagsráð-
gjöfum hinna ýmsum
stofnana.
Sagði Sigurjón Heið-
arsson hjá Hjálpar-____
stofnuninni, að stofn-
unin gripi ekki inn í þar
sem sveitarfélög hefðu
framfærsluskyldu,
heldur aðstoðuðu ein-
göngu fólk, sem væri á
milli í kerfinu, ef svo
mætti að orði komast.
Ýmis góðgerðarfélög____
ejnsog Mæðrastyrks-
nefnd höfðu sömu_______
sögu aðsegja fyrir
þessi jól. Pað hefur því
verið víða þröngt í búi.
Við ræddum við
nokkra einstaklinga og
fjölskyldur, sem hafa
mjög lágar tekjur, um
það hvernig fólkið_____
plumaði sig í lífsbarátt-
unni nú um þessi ára-
mót.
TEXTI:
HILDUR EINARSDÓTTIR
88 ára í einu
kjallaraher-
bergi
Við hringdum á dyrabjöllu hjá
88 ára gamalli konu. Við þurft-
um aö ganga niöur 12 kjallara-
tröppur sem voru ísilagöar og hál-
ar. Meöan viö biöum eftir því aö
hún kæmist til dyra veltum viö þvi
fyrir okkur hvernig þaö væri fyrir
88 ára gamla konu aö komast upp
og niður þessar tröppur sem veitt-
ist okkur sem yngri erum erfitt.
Gamla konan átti erfitt með
gang en var andlega hress og
bauð okkur inn í lítið herbergi sem
hún haföi fyrir sig, um þaö bil 12m2
aö stærö meö einum glugga uppi
undir lofti.
Viö stönsuöum ekki lengi en hún
haföi bakaö indælis pönnukökur
handa okkur og meöan hún lagöi á
borö tókum viö eftir því hvaö fing-
ur hennar voru krepptir og hægri
höndina gat hún varla notaö vegna
liöagigtar. Og þegar leiö á samtal
okkar fannst henni loftiö nokkuð
þungt þarna niöri í kjallaraher-
berginu, tók stól og fór aö klöngr-
ast upp á hann til þess aö geta
opnaö gluggann.
Viö gátum ekki setiö aögeröar-
laus og buöum henni hjálp sem
hún afþakkaöi og sagöist hafa
stundaö þessa iöju í 6 ár! Henni
tókst aö opna gluggann með mikl-
um erfiöismunum og ferskt frost-
loftið streymdi niöur til okkar.
Ekki sagöist hún vita hversu oft
hún heföi skipt um húsnæöi um
ævina, en þegar við spurðum hana
um fjárhag hennar kom eftirfar-
andi í Ijós: í húsaleigu greiddi hún
kr. 3.500 á mánuði. í rafmagn og
hita kr. 600. í bifreiöakostnaö kr.
1.020 vegna læknismeðferöar.
Samtals kr. 5.120.
Hún haföi engar tekjur aðrar en
þær sem hún fékk frá Trygginga-
stofnun ríkisins, en þær voru sam-
tals kr. 8.300. Hún haföi því kr.
3.180 til þess aö lifa af, fæöa sig
og klæöa, greiöa lækniskostnaö,
greiöa af síma, sjónvarpi o.fl.
Við spuröum hana hvort hún
fengi ekki afslátt af iögjaldi sjón-
varps og síma og kom þá í Ijós aö
eigandi íbúöarinnar naut þessara
fríöinda meö henni og var þá ekki
unnt aö fá afsláttinn.
Hún fylgdi okkur svo til dyra
þessi aldna kona og vildi ekki aö
viö færum „meö vitiö úr húsinu“,
viö þökkuðum fyrir okkur.
92 ára og verð-
ur að lifa af
8.000,- krónum
ásamt tveim
dætrum sínum
Mæögurnar þrjár, 92ja ára
móðir, og systur, 64 ára og
65 ára, búa í ágætri þriggja her-
bergja íbúö á 3. hæö i lyftulausu
húsi. Þaö stóö ekki vel á þegar viö
hringdum til þeirra og bárum upp
^rindi okkar.
64 ára systirin haföi veriö á
sjúkrahúsi í nokkurn tíma og móöir
þeirra beiö einnig eftir sjúkrahús-
vist. „Svo er nú komið í þjóöfélagi
okkar," sagöi sú systirin sem var
heima aö hjúkra móöur sinni, „aö
vart er hægt aö koma gömlu fólki á
sjúkrahús nema maöur ábyrgist
munnlega eöa skriflega aö taka
það aftur þegar læknismeöferö er
lokið.“
Hún var þung á brún en notaöi
þó ekki stór orö er hún sagöi
okkur frá reynslu sinni. Hún haföi
oröiö aö segja upp starfi sínu til
þess aö geta veriö heima hjá móö-
ur sinni og annast hana. Systir |
hennar, sem einnig var veik, haföi
ekki fengiö neitt örorkumat og því
engan örorkustyrk. Þær voru hvor-
ugar komnar á eftirlaun svo aö
mjög illa horfði um tíma, þar eö
þær höföu engar aörar tekjur en
ellilífeyri 92 ára móöur sinnar sem
haföi rúmar 8.000 krónur, enga
heimilisuppbót sem veitist þeim
einum sem búa einir og ekki held-
ur afslátt af sjónvarpi eöa síma þar
sem mæögurnar bjuggu allar sam-
an. Svo greiddu þær um 8.000
krónur í leigu fyrir íbúöina.
Hagur þeirra vænkaöist aöeins
er þær fengu uppbætur hjá Fé-
lagsmálastofnun, nægöu þær aö-
eins fyrir mat.
„Þær eru margar konurnar sem
ég veit um,“ sagði hún, „sem eru
milli 60 og 70 ára, og veröa aö
hætta aö vinna vegna veikinda eöa
vegna uppsagnar og hafa hvorki
lífeyrissjóði né annaö til þess aö
lifa af. Þær detta uppfyrir í kerfinu
og eiga mjög erfitt meö aö komast
inn á almennan vinnumarkaö aft-
ur.“
Hún vildi fremur lítið ræöa um
fjárhag sinn aö ööru leyti en bætti
viö: „Ég held aö viö séum ekkert
aö kvarta. Þaö er nóg af fólki sem
barmar sér sífellt. Og þaö eru
sjálfsagt miklu fleiri sem eiga viö
bágari kjör aö búa en viö.“
Alltaf haft það
erfitt fjárhags-
lega, þó aldrei
eins og nú
Hún er 75% öryrki, 62 ára aö
aldri. Hún hefur búiö viö fötl-
un sína ævilangt, en annar fótur
hennar er 6 sm styttri, konan er
auk þess hjartveik og meö liöagigt
og á því erfitt meö alla almenna
vinnu. Þessi kona fær rúmar
8.000,- krónur í bætur frá Trygg-
ingastofnun ríkisins mánaöarlega.
Af þeirri upphæö þarf hún aö
greiða leigu , sem er um 2.600.-
krónur, en konan leigir tveggja
herbergja íbúö af Reykjavíkurborg.
önnur fastagjöld á mánuöi eru um
3.000.- krónur aö meöaltali. Þar
fyrir utan þarf hún aö kaupa lyf í
hverjum mánuöi fyrir aö minnsta
kosti 300.- krónur en þá á hún eftir
rúmar tvö þúsund krónur.
Vegna bæklunar sinnar og
hjartveiki er konunni ráölagt aö
ganga mikiö eöa aö minnsta kosti
í 1 — V/i tíma á dag. Hún er því fljót
aö slíta skótaui sínu. Hún þarf að