Morgunblaðið - 21.01.1984, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. JANÚAR 1984
Alcan-menn ánægðir með aðstöðuna hér:
Ákvörðun um verk-
smiðju kæmi þó fyrst
á dagskrá árið 1990
Ljóam. Mbl. Ól. K.M.
Útför Magnúsar frá Mel gerð í gær
ÚTFÖR Magnúsar Jónssonar frá Mel var gerð frá Dómkirkjunni í Reykjavík í gær að viðstöddu fjölmenni. Sr. Þórir
Stephensen dómkirkjuprestur jarðsöng, Ljóðakórinn söng undir stjórn Marteins H. Friðrikssonar dómorganista.
Kistuna báru úr kirkjunni þeir Ingólfur Jónsson, Þórhallur Tryggvason, Jónas H. Haralz, Stefán Pálsson, Jónas
Rafnar, Stefán Hilmarsson, Jóhannes Nordal og Þorsteinn Pálsson.
Niðurstöður mengunarrannsóknar í ÍSAL:
Ryk- og flúormengun meiri
en áður en kerum var lokað
„ÞAÐ kom fram í viðræðunum við Al-
can-raenn, að fyrirtækið skipuleggur
fjárfestingar og framkvæmdir sínar
langt fram í tímann og er nú búið að
ganga frá ákvörðunum út þennan ára-
tug. Spurningin um álverksmiðju hér-
lendis af þeirra hálfu kæmi því fyrst til
um eða eftir árið 1990. Þetta sýnir
okkur hversu við höfum misst dýrmæt-
an tíma síðastliðin fimm ár, þann tíma
sem ekkert var gert til að ná samvinnu
við erlenda aðila til uppbyggingar verk-
smiðju sem þessarar," sagði Birgir ís-
leifur Gunnarsson formaður stóriðju-
nefndar, er Mbl. spurði hann hver
Lögreglan í Rvík:
Rannsókn
á sölu
ávaxta
í vínlegi
LÖGREGLAN í Reykjavík hef-
ur hafist handa um að rann-
saka hvort sala á ávöxtum, sem
fluttir eru til landsins í vínlegi,
brjóti í bága við áfengislöggjöf-
ina. „Þetta er gert að frum-
kvæði lögreglunnar eftir að
frétt um sölu á ávöxtum í vín-
legi birtist í Morgunblaðinu,"
sagði Arngrímur ísberg, fulltrúi
við embætti lögreglustjóra, í
samtali við Mbl.
„Rannsóknin beinist að því
að kanna hvort sala á áfengi í
vínlegi brjóti í bága við
áfengislöggjöfina og þar til
niðurstöður liggja fyrir af
þeirri rannsókn get ég ekkert
tjáð mig um málið," bætti
Arngrímur við. Svo sem fram
kom í Mbl. í fyrradag, þá eru
10 ávaxtategundir í vínlegi
fluttar inn. A tollskrá er var-
an nefnd sínu rétta nafni,
þannig að ávextirnir hafa
ekki verið fluttir á fölskum
forsendum.
FARÞEGAR sem komu til íslands á
liðnu ári, með skipum og flugvélum,
voru alls 157.287. Þar af voru 79.695
manns íslendingar og 77.592 útlend-
ingar. Þetta kemur fram í skýrslu
yfir komu farþega til landsins, sem
lögreglustjórinn í Reykjavík hefur
sent frá sér.
Þessi fjöldi komumanna er
nokkru minni en var árið 1982, en
árangur hefði orðið af viðræðum við
fulltrúa Alcan, en þeir héldu utan í
gær.
Birgir sagði að fulltrúum Alcan
hefði verið sýnt það sem þeir vildu
sjá. Þeir hefðu skoðað ÍSAL og að-
stæður við Eyjafjörð, þar sem talið
er heppilegast að reisa álverksmiðju.
Á Akureyri hefðu þeir átt viðræður
við stóriðjunefnd þar, bæjarstjórann
og framkvæmdastjóra Iðnþróunar-
félags Eyjafjarðar. í gærmorgun
hefði síðan verið sameiginlegur
fundur með stóriðjunefnd og full-
trúum Landsvirkjunar þar sem
skipst hefði verið á skoðunum um
orkumál og stöðu áliðnaðar. Þá
hefðu Alcan-menn skýrt frá stöðu
fyrirtækis síns og niðurstaða um-
ræðna hefði verið að hafa áfram
samband, án skuldbindinga.
Aðspurður sagði Birgir, að Alcan-
menn hefðu lýst sig ánægða með all-
ar aðstæður hér til slíks rekstrar og
talið að við værum vel undir það bú-
in að taka við álverksmiðju.
NIÐURSTÖÐIIR mengunarrannsókn-
ar, sem fram fór í álverinu í Straums-
vík dagana 24. október til 3. nóvember
sl. og birtar voru í gær, eru þær, að
rykmengun sé of mikil í kerskálunum
og að flúoríðmengun geti skapað
vandamál við viss störf. Þá kemur
fram að ekki hefur dregið úr þessari
mengun frá því sem mælingar sýndu,
áður en lokun kera hófst, og að flúor-
íðstyrkur í þvagi starfsmanna er meiri
nú en þá. Mengun annarra þátta svo
sem brennisteinsdíoxíðs, kolmónoxíðs
og flúorvetnis er lítil. Mengunin í
kerskálunum gerir það að verkum, að
þar verða starfsmenn að nota rykgrím-
ur til að draga úr hættu á öndunarfæra-
sjúkdómum, samkvæmt því sem segir í
sameiginlegri fréttatilkynningu Vinnu-
þá komu hingað 157.914 farþegar
með skipum og flugvélum. Frá ár-
inu 1979 hafa almennt komið til
landsins árlega um og yfir 150 þús-
und manns, fæstir komu árið 1980
eða 135.191 farþegi.
Á síðasta ári voru flestir erlend-
ir farþegar frá Bandaríkjunum,
24.915, því næst 8.868 farþegar frá
Stóra-Bretlandi og 8.765 farþegar
frá Vestur-Þýskalandi.
eftirlits ríksins og ÍSAL, en mengunar-
úttektin for fram á vegum Vinnueftir-
litsins í samvinnu við Heilbrigðis-, holl-
ustu- og öryggisnefnd ÍSAL.
Skýrslan er nú í athugun hjá
fyrirtækinu og starfsmönnum þess,
en í fréttatilkynningunni segir, að
samkvæmt niðurstöðum þessum sé
nauðsynlegt að gerðar verði úrbætur
á vinnuaðstæðum til þess að draga
úr mengun og tryggja að lokun
rafgreiningakera skili þeim árangri
fyrir starfsumhverfið sem að hafi
verið stefnt. Til þess að þetta megi
ganga verður á næstunni hafist
handa við gerð áætlunar um þessar
úrbætur og jafnframt haldið áfram
þeim aðgerðum sem þegar eru í
gangi, segir í fréttatilkynningunni.
í skýrslunni kemur m.a. fram, að
úttektin hafi falist í því að tekin
voru 185 sýni úr andrúmslofti
starfsmanna, auk þess hefðu verið
gerðar mæiingar á loftslagi, birtu og
hávaða. Þá voru og gerðar mælingar
á flúoríði í þvagi starfsmanna. Þess-
ar mælingar voru bornar saman við
niðurstöður sem fengust áður en tek-
ið var að loka kerum. Jafnframt eru
niðurstöður bornar saman við þær
sem fengist hafa í Noregi við hlið-
stæð álver.
Helstu niðurstöður eru eins og
fyrr greinir, að rykmengun sé alltof
mikil í kerskálunum og virðist ryk-
og flúoríðmengun meiri en gerist í
sambærilegum norskum álverum. Þá
segir í skýrslunni að í ljós hafi kom-
ið að ekki hafi dregið úr ryk- og flú-
oríðmengun frá því sem mælingar
sýndu áður en lokun kera hófst, og
að flúoríðstyrkur í þvagi er meiri nú
en þá. í mælingunum kom í ljós að
9% þeirra 111 starfsmanna sem
mælt var hjá voru með flúoríðstyrk í
þvagi sem er yfir markgildinu 7
mg/1. Mengun flúorvetnis eins sér,
kolmónoxíðs og brennisteinsdíoxíðs
er yfirleitt vel undir markgildum,
samkvæmt niðurstöðum skýrslunn-
ar.
I skýrslunni eru rakin helstu
heilsufarsáhrif sem mengun sú sem
til staðar er í kerskálum álvera get-
ur haft, fjallað er í grófum dráttum
um þá starfsemi sem fram fer í
kerskálum ÍSAL og dregnar eru
fram nokkrar ábendingar sem hafa
verður í huga þegar úrbætur verða
ákveðnar. I fylgiskjölum með skýrsl-
unni er síðan að finna niðurstöður
þeirra mælinga og athugana sem
fram fóru.
Það kemur fram í skýrslunni, að
Vinnueftirlitinu hafa borist árlega
í FRUMKÖNNUN sem nýlokið er á
gæðum íslenskra eggja, þar sem egg
frá sjö búum og þrem verslunum voru
könnuð, hefur komið í Ijós að 9%
þeirra eggja sem búin ætluðu á al-
mennan markað voru með sprungna
skurn og í verslununum var þetta
hlutfall 22%. Könnunin sýndi einnig
að aðeins þrjú búanna höfðu fullnægj-
andi kæligeymslur og aðeins í einni
verslun af þrem voru eggin geymd í
kæliborði frammi í versluninni.
Reyndist að jafnaði helmingur
geymsluþols eggjanna í verslunum
uppurinn og er þá miðað við
geymsluþol ósprunginna eggja.
Kemur þetta fram í frétt frá Fæðu-
deild Rannsóknastofnunar landbún-
aðarins sem gert hefur þessa könn-
un að tilhlutan landbúnaðarráðu-
neytisins. Segir jafnframt í ffett-
inni: „Könnun þessi sýnir að afar
brýn þörf er fyrir nákvæma ran-
nsókn á gæðum íslenskra eggja, þar
sem m.a. verður kannað með hvaða
hætti hægt er að lækka þetta háa
sprunguhlutfall og bæta geymslu-
skilyrði fyrir egg jafnt í búum sem í
verslunum. Þá er óhjákvæmilegt að
ein til þrjár tilkynningar frá lækn-
um um meinta atvinnusjúkdóma hjá
starfsmönnum ÍSAL. Frá árinu 1977
hófust á vegum ÍSAL reglubundnar
mælingar á ryk- og flúoríðmengun
hjá starfsmönnum í kerskálum og
frá árinu 1979 hafa þær verið gerðar
tvisvar á ári. Þá segir frá því að árið
1977 hafi verið gert samkomulag
milli íslenskra stjórnvalda og eig-
enda álversins um tímasetningu þess
að settur yrði upp hreinsibúnaður
sem m.a. skyldi safna saman og
hreinsa reyk frá rafgreiningarker-
unum. Var lokið við það verk í
marsbyrjun 1982 en í því fólst m.a.
að öllum kerum var lokað með sér-
stökum þekjum, en það átti að
tryggja að yfir 90% kerreyksins yrði
sogaður til hreinsistöðva. Jafnframt
átti þetta að gera að verkum að náð
yrði öðru af meginmarkmiðunum
með hreinsibúnaðinum, þ.e. að bæta
vinnuaðstöðu starfsmanna í kerskál-
unum.
gera rannsókn á næringargildi ís-
lenskra eggja m.a. með tilliti til
áhrifa fóðurs á þykkt skurnar. Loks
þyrfti að kanna möguleika á inn-
lendri eggjavinnslu."
r
Ok upp Banka-
stræti á leið
til Akraness
ÖLVAÐUR ökumaður var í
fyrrinótt tekinn á leið upp
Bankastræti og kvaðst hann á
leið upp á Akranes. Tvítugur
piltur var einn í bifreiðinni, sem
ber cinkcnnisstafi utan af landi
og var hann mikið ölvaður.
Hann hafði tekið bifreiðina
ófrjálsri hendi frá kunningja
sínum og er auk þess réttinda-
laus. Hann fékk að gista
fangageymsiur lögreglunnar.
Ekkert tjón hlaust af tiltæki
pilts.
Matthías Á. Mathiesen um breytingar á fasteignaviðskiptum:
Sýnir að ríkisstjórn-
in er á réttri leið
„ÞAÐ er mjög gott ef þetta er nú
að brcytast aftur til þess sem áður
var varðandi útborgun, lánstíma
og vexti. Það sýnir að ríkisstjórnin
hefur verið á réttri leið. Fólk trúir
á aðgerðir hennar þótt erfiðar hafi
verið, og mestu varðar nú að varð-
veita þann árangur sem náðst hef-
ur, svo jafnvægi komist aftur á í
efnahagslífi þjóðarinnar," sagði
Matthías Á. Mathiesen viðskipta-
og bankamálaráðherra, er Mbl.
spurði hann álits á þeim hugmynd-
um sem uppi eru um breytingar á
fasteignaviðskiptum hvað varðar
vaxtagreiðslur.
Matthías sagði ennfremur:
„Hátt útborgunarhlutfall í fast-
eignaviðskiptum var afleiðing
óðaverðbólgunnar, enda hækkaði
það eftir því sem verðbólgan
jókst, en vextir á eftirstöðvum
breyttust hins vegar mun hægar.
Ef til vill má orða það svo, að hin
mikla útborgun sem orðin var
hafi komið í stað þess að vextir
af eftirstöðvunum fylgdu verð-
bólgunni. Það er mjög gott ef
þetta er nú að breytast til þess
sem var.“
157.287 farþegar
til íslands 1983
Fæðudeild Rannsóknarstofnunar landbúnaðarins:
22% eggja í verslunum
með sprungna skurn