Morgunblaðið - 07.03.1984, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. MARS 1984
47
'Texti og myndir: Helgi Bjarnason.
Séð yfir hluta fundarins í Hótel Borgarnesi, fremstir á myndinni eru Borgfirðingarnir Kristján Benediktsson, oddviti
Reykholtsdalshrepps, Jón Böðvarsson, oddviti Lundarreykjadalshrepps, og Jón Blöndal, oddviti Andakflshrepps.
Hver er þessi fram-
kvæmdamaður sem vill
stofna nýtt fyrirtæki?
IÐNAÐARNEFND SSVK hefur undanfarna mánuði unnið að stefnumörkun
við uppbyggingu iðnaðar á Vesturlandi og gerði Guðlaugur Hjörleifsson,
verkfræðingur í Skilmannahreppi og formaður iðnaðarnefndarinnar, grein
fyrir hugmyndum nefndarinnar á aðalfundinum. Sagði hann að nefndin hefði
komist að þeirri niðurstöðu aö betra væri að stefna að fleiri og smærri
iðnfyrirtækjum, sem hægt væri að dreifa um allt kjördæmið, heldur en
stórum fyrirtækjum, sem gætu orðið ofviða samtökunum, þó vissulega væri
nauðsynlegt að huga jafnframt að slíkum verkefnum ef möguleikar sköpuð-
ust en það mætti ekki verða á kostnað hinna smærri.
En hver er þessi framkvæmda-
maður sem vill stofna nýtt fyrir-
tæki, spurði Guðlaugur og svaraði
sjálfur þannig: „í Danmörku og
Noregi hafa verið gerðar kannanir
á því hverjir hafi stofnað ný fyrir-
tæki og eru niðurstöður furðu lík-
ar i báðum löndum. í ljós kemur
að sá sem leggur í stofnun fyrir-
tækis er: 1. Karlmaður á aldrinum
30—40 ára; 2. Fagmaður sem ekki
hefur menntun umfram sveins-
próf; 3. Var launþegi áður en hann
fór í sjálfstæðan atvinnurekstur;
4. Er sjálfstæður, drífandi og
framtakssamur; 5. Faðirinn er eða
var í sjálfstæðu starfi; 6. Ástæður
fyrir því að hann fer í að stofna
eigið fyrirtæki eru helst ábyrgðin,
frjálsræðið og einskonar áskorun
sem er því samfara. Þessi maður
stofnar fyrirtæki án sérstaklega
mikils undirbúnings og það er
oftast byggt á góðri hugmynd sem
hann telur að hægt sé að gera að
söluvöru í formi vöru eða þjón-
ustu.
Þau vandamál sem fram-
kvæmdamaðurinn á helst við að
stríða í byrjun eru samkvæmt
þessari dönsku athugun: Vanda-
mál við stjórnun og fjármögnum,
vandamál í sambandi við að finna
út hvað þarf og hvernig gagnvart
löggjafanum og erfiðleikar við að
fá samstarfsfólk. Ástæður fyrir
þessum vanda eru oftast þær að:
Endurskoðandi er ekki fenginn til
aðstoðar sem skyldi, lánastofnanir
veita takmarkaða ráðgjöf og aðrir
svo sem lögfræðingar, ráðgjafar í
stjórnun og aðrir sjálfstæðir at-
vinnurekendur eru sjaldan spurðir
ráða.
Þegar starfsemi í nýju fyrirtæki
þessa framkvæmdamanns er haf-
in, verður hann að vinna langan
vinnudag með stuttum og fáum
fríum og hann býr við fjárhags-
legt óöryggi. Hinsvegar hefur það
sýnt sig að þeir sem fara út á þá
braut að stofna ný fyrirtæki eru
þeim persónulegu eiginleikum
búnir, að þeir eru mjög ánægðir í
þessu nýja starfsumhverfi." Þetta
sagði Guðlaugur Hjörleifsson
meðal annars um stofnun fyrir-
tækja, í ljósi reynslu nágranna-
þjóðanna og er ekki ólíklegt að
þetta eigi alveg eins við hér á
landi.
Samningsdrög um Fjöl-
brautaskóla Vesturlands
Á AÐALFUNDINUM voru
lögð fram drög að samningi
á milli sveitarfélaganna á
Vesturlandi og mennta-
málaráðuneytisins um Fjöl-
brautaskóla Vesturlands á
Akranesi. Skipulag fram-
haldsnáms á Vesturlandi
hefur lengi verið til umfjöll-
unar hjá Samtökunum og er
því vissum áfanga náð meö
þessu samningsuppkasti.
„Að vísu fá framhaldsdeild-
irnar við grunnskólana í kjör-
dæminu ekki þann sess sem við
vonuðum," sagði Hörður Páls-
son fráfarandi formaður SSVK
í ræðu sinni á aðalfundinum
þegar hann ræddi um samn-
ingsdrögin. „Þær fá þó viður-
kenningu en rekstrarkostnað-
ur þeirra verður greiddur af
heimamönnum, en þar er þó
um óverulegar upphæðir að
ræða. Aftur á móti er gert ráð
fyrir heimakstri nemenda og
er það atriði þungt á metunum
fyrir þá nemendur sem búa á
jöðrum kjördæmisins og þá
sem aka daglega til skólans frá
nágrannabyggðarlögum, eins
og til dæmis frá Borgarnesi.
Þá er gert ráð fyrir í samn-
ingnum að heimavistarbygg-
ingin verði greidd 100% af rík-
inu í stað 85% áður.“
í lok aðalfundarins var sam-
þykkt ályktun þar sem fagnað
er „þeim áfanga sem náðst hef-
ur í frainhaldsskólamálum á
Vesturlandi með drögum að
samningi um Fjölbrautaskóla
Vesturlands, þar sem fram
fæst viðurkenning ráðuneytis-
ins á heildarskipan framhalds-
náms á Vesturlandi og þátt-
töku ríkisins í kostnaði við þá
heildarskipan." Vísaði fundur-
inn samningsdrögunum til
stjórnar SSVK og sveitarfélag-
anna á Vesturlandi og „væntir
þess að þau sjái sér fært að
gerast aðilar að því samstarfi
sem samningurinn gerir ráð
fyrir,“ eins og segir í ályktun-
inni. Eftir aðalfundinn var
skipuð nefnd sveitarfélaganna
sem fengið var það verkefni að
fara yfir samningsdrögin og
móta samstarf sveitarfélag-
anna innbyrðis í framhalds-
skólamálunum.
Aukin eftirspurn
eftir þjónustu
iðnráðgjafans
TALSVERÐ aukning varð á eftir-
spurn eftir þjónustu iðnráðgjafa
Vesturlands á síðasta starfsári hans.
Á starfsárinu leituðu á milli 60 og 70
einstaklingar og fyrirtæki aðstoðar
hans og segir það nokkra sögu um
þörf fyrir slfka þjónustu úti á lands-
byggóinni. Þetta kom fram í skýrslu
iðnráögjafans, Ólafs Sveinssonar
hagverkfræðings, á aðalfundinum.
Sagði Ólafur að í nokkrum til-
vikum hefði ekki verið hægt að
sinna óskum um þjónustu sem
skyldi, en hann starfað einn að
iðnráðgjöf í kjördæminu öllu.
Aukin eftirspurn sagði hann að
hefði bæði komið frá einstakling-
um og starfandi fyrirtækjum en
einnig frá sveitarstjórnum.
„Ástæðurnar geta meðal annars
verið þær,“ sagði Ólafur, „að menn
hafi verið að vakna til vitundar
um það að efling atvinnulífs og
lífskjara byggist fyrst og fremst á
aukningu framleiðslugreina og að
á erfiðleikatímum eins og nú ríkir
í þjóðarbúinu sýna menn viðleitni
til að bjarga sér, eins og sjá má í
gegnum söguna. Allt er þetta af
hinu góða, og er vonandi að þetta
skili sér á einhvern hátt.“
Ólafur gerði grein fyrir helstu
verkefnum sem hann hefur unnið
að á árinu og sagði þá meðal ann-
ars: „Fyrir starfandi fyrirtæki
hafa verið unnin ýmis verkefni,
meðal annars aðstoð við útvegun
fjármagns, gerð greinargerða um
fyrirtæki, kannanir og upplýs-
ingaöflun af ýmsu tagi, hag-
kvæmnisútreikningar og úttekt á
stöðu fyrirtækja."
Unnið var að verkefnum með
einstaklingum með nýiðnaðar-
hugmyndir og fyrir sveitarstjórn-
ir, einkum atvinnumálanefndir.
Þá kom fram í máli Ólafs að tals-
verð fræðslustarfsemi var í gangi
á árinu, sem er nýlunda í starfinu,
en hún var einkum i formi nám-
skeiða sem haldin voru víðsvegar í
kjördæminu.

Sverrir Hermannsson iðnaðarráðherra ávarpar aðalfundinn.
liORCiAKNES
Boðað verður til stofn-
fundar Iðnþróunarsjóðs í vor
A FUNDINUM var samþykkt að
stofna Iðnþróunarsjóð Vesturlands
en frestað var að taka ákvörðun um
samþykktir fyrir sjóðinn vegna
ágreinings sem kom upp um hluta
þeirra tillagna sem fyrir fundinum
lágu.
Ágreiningur var aðallega um
tvö atriði í tillögum að samþykkt-
um fyrir sjóðinn, annarsvegar um
upphæð gjalda sveitarfélaganna
til sjóðsins en hinsvegar um til-
gang hans. í tillögunum var gert
ráð fyrir að tekjur sjóðsins yrðu
aðallega 1% af tekjum aðildar-
sveitarfélaganna á hverju ári en
tillaga kom fram á fundinum um
að það yrði fært niður í 0,30% með
möguleikum til hækkunar eða
lækkunar um 0,20% á ári. Þá kom
einnig fram tillaga um að starfs-
svið sjóðsins yrði gert víðtækara
og yrði hann þá nefndur Atvinnu-
og iðnþróunarsjóður Vesturlands.
Tillögurnar verða nú sendar
sveitarfélögunum á ný til umfjöll-
unar og í vor verður haldinn form-
legur stofnfundur sjóðsins. Þá
verður fyrst ljóst hvaða hlutverk
sveitarstjórnirnar ætla sjóðnum
og hvað hann verður gerður sterk-
ur. Ekki verður heldur ljóst fyrr
en þá hvort öll eða hvaða sveitar-
félög kjördæmisins gerast aðilar
að sjóðnum en á því veltur vitan-
lega mikið hvað hann verður öfl-
ugur.