Morgunblaðið - 24.08.1984, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 24. ÁGÚST 1984
47

—i

trúarefnum né siðum indíana til aö geta
útskýrt vel trúarlegt gildi Tipi-tjaldsins, en
Tipi merkir alheimshúsið."
Viö spyrjum Adam hvort hann finni
þennan kraft, sem hann talar um aö búi í
tjaldinu?
„Þaö er alltaf afslappandi aö dvelja í
tjaldinu og sú dvöl hefur veitt mér innblást-
ur og losaö mig viö ýmis vandamál, sem
fylgja nútímalífi. Ég hef líka átt þar magn-
aöa drauma, sem hafa sálræna merkingu."
Hild, sem er í för meö Adam, hefur einn-
ig dvaliö í Tipi-tjaldinu og viö spyrjum hvaö
henni hafi fundist um þaö?
„Ég hef sofiö þar aöeins einu sinni og
mér fannst vanta betri ábreiöu á gólfið, svo
var þaö rakt eftir alla úrkomuna, en ég held
aö þaö geti verið mjög þægilegt."
„Þaö er ágætt aö tína stör og leggja
svona um þaö bil 10 sentimetra lag af því á
gólfiö og ábreiðu yfir,“ segir þá Adam,
„þaö einangrar og hvílan verður mýkri.“
Viö spyrjum hvort þau hafi oröiö vör við
álfa og huldufólk?
Adam segist ekki sjálfur hafa séö neitt,
en hann viti aö þessar verur búi allt um
kring. — „There is more to icelandic nature
than meets the eye,“ segir hann.
Eins og viö gátum í upphafi hafa þau
Adam og Hild hug á aö setjast hér aö
seinna meir. Þau vilja garnan búa í íslenskri
sveit, byggja sér hús úr náttúrulegum efn-
um eins og viöi, torfi og grjóti. „Því þessi
efni eru eölilegur hluti af umhverfinu. Viö
erum þreytt á steinsteypukössunum,"
segja þau. „Þessir tilbúnu kassar sem eru
ekki hluti af neinu eru í engum tengslum
viö sjálfa jöröina sem viö lifum á né himin-
inn. Viö teljum aö ef viö búum í húsi sem
gert er af lífrænum efnum veröum viö bæöi
ánægöari og í meira jafnvægi viö allt og
alla.“
Þau hyggjast líka lifa af þvi sem landiö
gefur, rækta jörðina. Nú þegar eru þau
búin aö koma sér upp garðholu, þar sem
þau rækta egypskan lauk svo og hvítlauk.
„í staöinn fyrir að vinna fyrir peningum til
aö kaupa grænmeti viljum við rækta okkar
eigin grænmeti. Því þaö er oft svo aö maö-
ur veit ekkert hvað þaö er sem maður er
aö láta upp í sig,“ segja þau. „Aö lifa af
landinu er líka miklu raunverulegra líf en
margt annað; ef þú hugsar vel um landiö
þá hugsar þaö úm þig.“
Þau ætla aö nýta náttúruöflin í sína
þágu, eins og mögulegt er, vindinn, regniö,
sólina og vatnið. „Viö myndum til dæmis
reisa vindmyllu til aö sjá okkur fyrir raf-
magni og heita vatniö myndi sjá um aö hita
upp híbýli okkar. Viö höfum þó alls ekki á
móti því aö nýta tæknina í okkar þágu aö
einhverju leyti, en viljum reyna að vera
sjálfum okkur nóg á flestum sviöum.
Þetta þýöir þó ekki aö viö ætlum aö
segja algjörlega skiliö viö nútímaþjóöfélag,
viö viljum vera hluti af því,“ segir þetta
geöþekka og hlýlega fólk.
jöldunum allan ársins hring. Ég er ekki
íijög fróöur um hvernig tjöldin bárust til
ínglands né hvernig stóö á því aö fólkiö
ók upp þessa lifnaöarhætti, en líklega
lafa Wales-búarnir flutt tjöldin meö sér frá
fandaríkjunum. — /Etli þaö séu meira en
15—20 ár síöan fólkið fór aö búa í Tipi-
jöldunum. En það býr til tjöldin sjálft og
elur þeim sem vilja kaupa,“ segir hann.
„Þegar ég ákvaö aö fara til Islands álykt-
iði ég sem svo aö gott væri aö hafa tjaldiö
neö sér, ég gæti aö minnsta kosti búiö í
>ví aö sumarlagi. — Annars er hægt aö
íalda ágætum hita inni í því á veturna líka.
Jtundum getur hitinn fariö niöur í — 20°C
jráöur í Wales en mér hefur veriö sagt aö
>að væsi ekki um fólkiö í tjöldunum í þess-
jm kulda.“
Hann dregur velkta vasabrotsbók upp
ir pússi sínu, sem heitir The Indian Tipi —
ts history, constructions ands use, eftir
=ieginald og Gladys Laubin, og fer aö sýna
Dkkur hvernig tjaldiö er uppbyggt.
„Þaö er gert úr strigaefni og því er hald-
ð uppi af viöarsúlum, sem raðað er í hring
>g koma saman efst. Fyrst eru viöarsúlurn-
ir reistar og síöan er strigi eöa segldúkur
éstur inn á súlurnar meö reipi. Annað lag
(emur svo ofan á súlurnar þannig aö þaö
nyndast rými á milli strigalaganna, sem
jerir þaö aö verkum, aö það myndast
iringrás fyrir loftið inni í tjaldinu, þaö er því
íægt aö kveikja eld inni í því. Fer reykurinn
jt um gat, sem er efst á tjaldinu, þar sem
súlurnar koma saman. Þar eru líka eins
<onar vindkljúfar, sem beina reyknum í
ákveöna átt. Ef mjög kalt er þá er hlaðinn
3kjólveggur úr viðargreinum kringum tjald-
ö, til aö auka einangrunina. Og þegar rign-
r er hægt aö loka gatinu aö ofan.“
— En vætan á þó alltaf innangengt, því
Daö er aldrei hægt aö loka alveg fyrir þar
sem súlurnar koma saman,“ segjum viö
sem alin erum upp í ferhyrndri steinsteypu,
sem á aö vera bæöi vatns- og vindþétt.
„Rigningarvatnið lekur niöur með súlun-
jm og niöur á jöröina milli strigalaganna,
jn aldrei inn á gólfiö þar sem fólkiö hefst
/iö,“ segir Adam þá.
Viö gátum svo sem sagt okkur þaö sjálf
aö indíánarnir gætu snúiö á náttúruöflin,
seir sem þurfa ekki annaö en stiga nokkur
lansspor og þá geta þeir framkallað sól og
■egn aö vild.
En Tipi-tjaldiö hefur dýpri merkingu fyrir
ndíánana en notagildið eitt segir um, aö
>ögn Adams.
„Þaö er líka musteri þeirra en bak viö
aldstæöiö hafa þeir haft eins konar altari. í
íjaldinu gerast flestir þeir hlutir, sem líf
Deirra snýst um, bæöi þeir sem eru af hinu
3fnislega og andlega. Þeir gera lítinn grein-
irmun á þessu tvennu. Niöur úr rjáfri
jaldsins hangir reipi, sem merkir einmitt
sambandiö á milli þessara tveggja heima.
Teipiö tengir jöröina við himininn, eins og
ndíánarnir myndu segja.“
„Eins og þiö hafið séð er tjaldiö byggt i
iring og þaö bendir til himins líkt og kirkj-
jnar,“ heldur Adam áfram meö útskýringar
sínar. „Indíánarnir trúa á mátt hringsins.
=>egar fólk kemur saman í hringnum eru
allir jafnir. Lögun tjaldins gefur ákveöinn
<raft. — Ég er þó ekki nógu vel aö mér í
-T

&
Það var eiginlega af tilviljun að viö
rákumst á indíánatjaldið hans Adams,
þar sem það stendur á berangri, fjarri
mannabyggöum innan um íslenskt
fjallagrjót, mosa og einstaka heiðar-
grös.
Ljósm. Árni Sæberg.