Morgunblaðið - 10.01.1986, Qupperneq 4

MORGUNBLAÐID, FÖSTUDAGUR10. JANÚAR1986
4 B
og fremst að njóta ferðarinnar, hafa gaman
af, safna í sjóð minninganna.
Oryggislitirnir
Svokallaðir öryggislitir eru rautt, gult eða
appelsínugult. Brýnt er að klaeönaður sé í
þessum litum, a.m.k. anórakk eða úlpa,
regngalli og vindgalli. Þá getur komið sér
vel að einangrunarmottan sé í öryggislit,
jafnvel bakpokinn. Salernispappír getur
komið að góðum notum í neyðartilvikum,
sérstaklega ef hann ér í öryggislitum!
Eins er brýnt að farangur á vélsleða sé
klæddur dúk í öryggislitum.
Dökkir litir eru illsjáanlegir langt að hvort
heldur er að sumar- eða vetrarlagi.
Ferðatækni á vélsleðum
Nokkuð vandasamt er að ferðast á vélsleð-
um. Nauðsynlegt er að tileinka sér trausta
og örugga ferðatækni. í þessu greinarkorni
verðurtiplað á nokkru því sem nauðsynlegt
erað kunna skil á.
Eins og í almennum ferðalögum fót-
gangandi, á skíðum eða vélsleöum, þá er
það aðalreglan að ferðast aldrei færri
saman en fjórir og þá helst á fjórum sleð-
um. Aðalreglan er að einmenna á sleðan-
um í langferðum, t.d. upp á hálendið eða
fjarri alfaraleið. í styttri ferðum nálægt
byggðum má einn farþegi vera með og þá
ef til vill á skíðum. Sé um mjög stóran
leiðangur að ræða, t.d. fleiri sleða en tíu,
þá er hugsanlegt að einn eða tveir farþegar
fái að koma með. Tilgangurinn er auðvitað
sá að komi óhapp fyrir, sleði bili, þá sé
hægt að taka ökumanninn á annan sleða,
eins ef fleiri sleðar bila.
Áður en lagt er upp í ferð skal gera
nákvæma ferðaáætlun. Þessa ferðaáætlun
á að Ijósrita og skilja eftir eintak hjá vinum
eða ættingjum. Nauðsynlegt er að fylgja
þessari áætlun eftir því sem kostur er.
I ferðinni er brýnt að skrifa í gestabækur
í fjallaskálum eða gangnamannakofum
sem farið er hjá. Gestabækur geta gegnt
þýðingarmiklu hlutverki sem öryggistæki,
en eftir skráningum í slíkar bækur er hægt
að rekja slóð vélsleðamanna, sem og
annarra ferðamanna.
Útvarp er sjálfsagður hlutur í öllum
ferðalögum og sérstaklega er vélsleða-
mönnum brýnt að hlusta vel og vandlega
á veðurfréttir. Þá er sjálfsagt að kynna sér
landslagið framundan með tilliti til snjó-
flóðahættu.
Vélsleðamenn þurfa að standa klárir á
eldsneytiseyðslu vélsleðans og því er sjálf-
sagt að skrá hjá sór þegar fyllt er á tankinn
og geta þess um leið hvernig færðin hafi
verið á undan. Vélsleðamenn skrá hjá sér
stöðuna á kílómetra- eða mílumælinum,
þegar tekið er bensín. Hann getur þess
hve mikið er á tankinum og hversu miklu
var bætt á hann. Með þessu móti er hægt
að reikna út eyöslu sleðans við hin ólíkleg-
ustu tækifæri.
Það er ekki alltaf sól og blíða á hálendinu
þó svo að eftir slíku sé alltaf leitað. Oftar
er snjókoma, slydda, rigning, þoka, skaf-
renningur o.s.frv. sem eyðileggur skyggn-
ið. Augað getur oft ekki greint landslagið
framundan, það rennur í eitt, hvíta sam-
fellda sléttu eða ávalar hæðir og drög.
Gil, sprungur, hvörf og brattar brekkur
hverfa og skyndilega hrapar sleðinn niður
um nokkra metra. Sleðinn er þungur, hann
hlunkast niður, og eins gott að verða ekki
undir honum, því það veldur án efa bein-
broti eða innvortis meiðslum.
Rétt er að ferðast i einfaldri röð. Fremsti
maður verður þó að gæta þess að líta oft
aftur, kanna hvernig aftasta manni miðar.
En vélsleðar fara hratt yfir og margt getur
gerst á fimmtán mínútum sem þýtt geta
tíu kílómetra eða meira. Skynsamlegast
er að fremsti og aftasti maður sé í talstöðv-
arsambandi hvor við annan.
íslensk veðrátta er þekkt fyrir allt annað
en einhverja lognmollu dögum saman.
Mjög erfitt getur verið að aka á móti hvöss-
um vindi sem ef til vill skefur upp hjarnið.
Andlit vélsleðamanns getur á skammri
stundu látið stórlega á sjá. Eins getur oft
verið ansi kalt í hröðum akstri í frosti. Þá
getur verið skammt í kal. Hannaðar hafa
verið grímur fyrir vélsleðamenn sem henta
vel til varnar gegn óþægilegu veðurlagi.
Matur og gisting í
vélsleðaferðum
Ekki er ástæða til að fjölyrða mikið um
nestið í vélsleðaferðir. Flestan venjulegan
mat er hægt að hafa meðferðis. Best er
að hafa hann soðinn, þannig að einungis
þurfi að hita hann og súpur og drykki að
auki.
Ekki skal spara við sig matarbirgðirnar,
því eins og áður sagði ber sleðinn ,mun
meira en gönguferðamaður.
Sérstök áhersla er hér lögð á heita
drykki fremur en kalda, sérstaklega í vetr-
arferðum. Hvatt er til þess að nota hita-
brúsann mikið, hita jafnóðum í hann og úr
honumtæmist.
Ofkæling er versti óvinur vélsleða-
mannsins, albúin að gera árás. Fyrir utan
góðan klæðnað er besta vörnin að borða
nógu mikið og drekka, þannig að líkaminn
hafi alltaf orku til upphitunar.
Þess ber að gæta að hafa ætíð nægan
mat meðferðis og talsvert þar framyfir ef
heimferðin skyldi dragast af einhverjum
ástæðum. Vélsleðamaður á að geta lifað
í allt að tvær vikur á nesti sínu og öryggis-
fæði.
Reyndir vélsleðamenn mæla ekki með
því að matnum sé pakkað inn í álpappír,
því þá er hætta á því að hann molni af
hristingnum.
Eldunartæki sem ganga fyrir steinolíu
eða bensíni (hreinsuðu bensíni) duga best.
Gastæki eru ónothæf í frosti. Betra er að
hafa fleiri en eitt tæki meðferðis og nægar
eldsneytisbirgðir.
Langöruggast er að gera ráð fyrir gist-
ingu í fjallaskálum og gangnamannakofum,
— ekki má þó gleyma að greiða fyrir afnoti
sé þess krafist. Þá er full ástæða að hafa

w
ITALSKUR SKINNFATNAÐUR
I Ijosi þeirrar veðráttu sem við, a.m.k. hér sunnanlands höfum átt við
að búa undanfarna mánuði, liggur við að umfjöllun um vetrarskjólfatn-
að sé eins og að fjalla um neglda hjólbarða á vordögum. Hvað um
það, kalt getur það svo sannarlega verið hvort sem jörð er auð eður
ei og ein þeirra leiða sem mörg okkar fara í baráttunni við kuldann
er að klæðast hlýjum loðfóðruðum leðurfatnaði, mokkafatnaði. Oftast
er það með íslenskum formerkjum, en hér gefur að líta sýnishorn af
slíkum fatnaði sem framleiddur er á Ítalíu, m.a. undir merkjum Ve-Bo,
Armani, Sigral, Remit o.fl.