Morgunblaðið - 28.02.1986, Page 6

6 B
MORGUNBLAÐIÐ, FOSTUDAGUR 28. FEBRtJAR 1986
LJÓSMYNDUN
Eftirminnilegar fréttaljósmyndir
Fréttaljósmyndun er sá þðttur blaðamennsku sem hvað
síst fer á milli mðla - hluturinn er eins og hann er á
myndlnnl og þvf verður ekki breytt, hvort heldur hann
sýnir gleði eða sorg, það sem okkur þykir þægilegt að
sjá eða óþægilegt. En fréttaljósmyndun, eins og Ragnar
Axelsson bendir á, er einfaldlega nútímaskráning á mann-
kynnssögunni. Við birtum hér í dag fyrri hluta eftirminni-
; legra Ijósmynda, sem við báðum nokkra íslenska blaða-
‘ Ijósmyndara um að velja úr starfi sínu. Starfi sem aðrir
ihafa misjafna skoðun á — sumum finnst óþarfi að Ijós-
myndarar „séu að flækjast fyrir með myndavélar“, kalla
! þá jafnvel örgustu ónöfnum, eins og Sveinn Þormóðsson
minntist á. „Það hefur líka gerst að menn sem eru æfir
og dónalegir í garð Ijósmyndara meðan eitthvað er að
! gerast, koma svo til okkar daginn eftir og vilja endilega
fá að eiga eintök af myndunum sem þeir voru að reyna
að eyðileggja fyrlr okkur að ná," segir Ragnar Axelsson.
En þeir eru öllu ffleiri sem skilja tilgang fréttaljósmyndunar
og virða og hvað sem öðru líður þá verður að segjast að
mikið væri heimsmyndin okkar fátækleg ef ekki nyti
fréttaljósmyndarinnar. Fréttaljósmyndarar vlnna við
misjafnar aðstæður, jafn misjafnar og myndefnin eru
margvísleg og oft er mlkið á sig lagt, upp á von og óvon
um hvort vel takist tll. Stundum tekst það ekki og stundum
tekst það — og þegar það gerist, svo við vitnum í annan
Ijósmyndara, Gunnar Andrésson — þá er líðanln eins og
eftir unninn íþróttaleik. Það er mikið búið að hafa fyrir
sigrinum en þegar hann er í höfn, fylllst maður einlægri
barnslegri gleði. Það er þetta sem gerir starfið dýrmætara
enmörgönnur. - VE
Guðjón Ein-
arsson tók
þessa mynd
árið 1968,
nánar tiltek-
ið júní. „Það
sem gerðist þarna var að
ungum manni tókst að draga
NATO-fánann niður þar sem
hann blakti fyrir framan Hótel
Sögu, á meðan setningarat-
höfn ráðherrafundar stóð yfir
í Háskólabíó. Lögreglumenn
höfðu ekki orðið atburðarins
varir, en litli piccalo-drengur-
inn í dyragæslunni á Sögu
brá skjótt við, náði í enda
fánakaðalsins og þeir toguð-
ust þarna á um fánann," segir
Guðjón um þennan atburð.
Bætir svo við að þessi mynd
hafi á sinn hátt markað þátta-
skil í samstarfi sínu við lög-
regluna og skilning hennar á
gildi fréttaljósmynda.
„Rannsóknarlögreglan
hringdi í mig strax kl. 7 morg-
uninn á eftir og bað um
myndina sem þá hafði birst á
forsíðu Tímans og hún var
auðfengin. Nú, það má líka
geta þess að sama dag sagði
Þjóðviljinn í forsíðufrétt að
NATO-fáninn hefði verið
dreginn niður og rifinn í tætl-
ur. En í framhaldi af þessari
mynd var piccalo-drengurinn
heiðraður af NATO," segir
Guðjón.
„Þetta er ágætt dæmi um
nákvæmlega það sem frétta-
Ijósmynd er, eitt augnablik og
svo búið. Hana er aldrei hægt
að endurtaka." Eins og fram
kom birtist myndin í Tíman-
um, en hjá því blaði hefur
Guðjón verið fastráðinn i 38
ár, lengst af sem Ijósmyndari.
g valdi þessa mynd, því þó mikið hafi verið myndað af hlutum, slysum
og þvílíku um dagana, sem maður hefur þá reynt að brynja sig fyrir,
þá er þetta sá atburður sem hvað mest snerti mig. Það var ekki annað
hægt," segir SVEINN ÞORMÓÐSSON sem tók þessa mynd af lokaviður-
eigninni í „hundamálinu á Framnesvegi" sem frægt var 1984. „Það sem
hafði gerst þegar myndin var tekin, var að hundurinn, sem ég vil meina
að hafi bara verið orðinn hræddur — það er jú hægt að gera þá vitlausa úr hræðslu
rétt eins og mannfólkið, hafði verið teymdur af lögreglunni en hálsólin smokrast fram
af höfðinu í látunum. Við það var stokkið á hann og dýrið snúið niður. Sjálfsagt
hefðu svona viðbrögð verið rétt ef um óargadýr hefði verið að ræða, en þennan
hund átti bara að láta í friði eftir aö hann var kominn niður í kjallara heima hjá sér
og var þar rólegur," segir Sveinn, sem ágætlega þekkir til hunda og sést ósjaldan
á ferð með sinn eigin hund í bifreiöinni. „Reyndar er hann full passasamur með
tækin í bílnum svo ég skil hann stundum eftir heima."
Blaðaljósmyndunin hófst snemma hjá Sveini Þormóössyni, eða á þeim tíma sem
hann var sendibílstjóri á Nýju bílastöðinni og tók þá oft myndir á ferðum sínum,
bæði fréttamyndir og íþróttamyndir og seldi blöðunum, oftast Atla Steinarssyni á
Morgunblaðinu. Þar hóf hann svo störf sem blaðaljósmyndari og gekk í blaðamanna-
félagið 1956. Á Morgunblaöinu starfaði Sveinn til ársins 1976, en hóf þá störf á
Dagblaðinu og starfar þar enn.
ú verður að fá myndina af því þegar kviknaði í á Sögu," sagði einn
Ijósmyndari þegar hann heyrði af fréttaljósmyndaopnunni. Sú mynd
sem við var átt var tekin 1968 af BRAGA GUÐMUNDSSYNI, þáver-
andi blaðaljósmyndara og núverandi filmuskeytingarmanni á Dag-
blaðinu, en hvað Ijósmyndunina varðar þá er Björn „fæddur og uppal-
inn á Vísi sáluga," eins og hann kemst sjálfur að orði. Á Vísi hóf
hann Ijósmyndarastörfin 1962 og hefur verið viðloðandi þau í 24 ár.
"Myndin er nú eftirminnileg fyrir húmorinn í henni. Þetta var á sumardaginn fyrsta
í hádeginu. Ég stóð þarna uppi á girðingu í vesturbænum og var að mynda skrúð-
göngu sem kom frá Melaskólanum, þegar ég só að öll skrúðgangan hættir að horfa
fram á við og fer að horfa upp í loft. Ekki að ástæðulausu því upp úr Hótel Sögu
blasti við reykjarstrókur. Ég gleymdi skrúðgöngunni með það sama og fór upp á
hótel, en þá voru gestirnir varla búnir að átta sig á hvað væri að gerast, þrátt fyrir
slökkviliðsmenn á staðnum — eins og sést nú.“