Morgunblaðið - 27.04.1986, Síða 8

8 B
MORGUNBLAÐIÐ; SUNNUDAGUR 27. APRÍL 1986
KRISTÓFER
KÓLUMBUS
— sex þátta mynda flokkur um ævi sæfarans mikla hefst í sjónvarpinu í kvöld
Við erum farin að venjast
þessari tegund mynda-
flokka svolítið: ítalska
sjónvarpið stendur að baki
framleiðslunni, í þeim leikur fjöld-
inn allur af heimsfrægum leikurum
og efniviðurinn er sóttur í stór-
merka atburði úr mannkynssög-
unni. Myndaflokkamir um Marco
Polo, Jesú frá Nasaret og nú síðast
Kristófer Kólumbus, sem hefur
göngu sína í sjónvarpinu í kvöld,
eru allir þessu marki brenndir
(þættimir um Verdi mættu jafnvel
flokkast undir þá). Þeir em sérlega
vandaðir að allri gerð, ekkert er til
sparað svo þeir séu sem best úr
garði gerðir, leikmyndir, búningar,
leikarar eru í hæsta gæðaflokki en
ekkert af því fær þó skyggt á hin
mögnuðu sögulegu viðfangsefni
sem þeir fjalla um.
Og sæfarinn Kristófer Kólumbus
er sannarlega þess virði að gerður
sé um hann sjónvarpsmyndaflokkur
af þeirri stærðargráðu sem hér um
Nicol WOliamson
(Ferdinand konungur)
ræðir. Myndaflokkurinn var tekinn
á Möltu, á Spáni og í Dóminíkanska
lýðveldinu og hann kostaði 15 millj-
ónir dollara í framleiðslu. Hlut-
verkaskráin er mjög alþjóðleg og
umfang hennar er í anda hins stór-
huga Cecil B. De Mille: 46 aðal-
hlutverk, 82 aukahlutverk, meira
en 200 smærri hlutverk, sem eru í
höndum leikara frá 10 þjóðlöndum.
Málið sem talað er í þáttunum er
enska en sumir leikaranna kunnu
hana alls ekki heldur lærðu aðeins
þau orð sem þeir þurftu að fara
með fyrir framan myndavélina.
írski leikarinn Gabriel Byme fer
með hlutverk Kólumbusar en á móti
honum leika stórstjömur á borð við
Faye Dunaway og Nicol Williamson
(konungshjón Spánar), Eli Wallach,
Oliver Reed og Max von Sydow
ásamt Vima Lisi og Rossano
Brazzi.
Leikstjóri „Kólumbusar" er ít-
alski kvikmyndagerðarmaðurinn
Alberto Lattuada, en hann ásamt
Adriano Bolzano og Tullio Pinelli
reit handrit að átta klukkustundar-
langri sjónvarpsmynd um sæfar-
ann, sem varð undirstaða handrits
bandaríkjamannsins Laurence
Heath. Hann stytti myndina oní sex
stundir. Þættimir eru byggðir á bók
Samuel Eliot Morrison um æfi Kól-
umbusar.
Þrátt fyrir að sagnfræðingar séu
ekki á einu máli um allt er snéri
að Kristófer Kólumbus og Ameríku-
fundi hans reyndu framleiðendur
þáttanna að hafa hina sögulegu
atburði eins nákvæma og þeim var
unnt. í því skyni réðu þeir til sín
sem ráðgjafa Paolo Emilio Taviani,
fyrrum ráðherra á Ítalíu, prófessor
við háskólann í Genúa og höfund
þriggja binda verks um Kólumbus.
Það er einmitt Taviani sem hefur
haldið því fram að sæfarinn hafi
komið hingað til íslands árið 1477
og aflað sér margvíslegra upplýs-
inga um vesturfarir íslenskra vík-
inga (sjá Morgunblaðið 13.4. 1986).
Eli Wallach
(De Talavera)
í myndaflokknum fer Kólumbus
einmitt til Bretlands 1477 ogþaðan
upp til íslands þar sem hann heyrir
sögur um víkingana, sem mörg
hundruð árum fyrr höfðu fundið
land í vestri.
Þegar kom að lýsingu á einkalífi
Kólumbusar leyfðu þáttagerðar-
mennimir sér þó að viðhafa nokkurt
listrænt fijálsræði. Sæfarinn mikli
lítur út fyrir að vera ægilega góður
maður í myndaflokknum en sumir
sagnfræðingar halda því fram að
hann hafí verið ánægður með sjálf-
an sig og fráhrindandi.
Miklum tíma var eytt í að hafa
búninga, kort og innanstokksmuni
í samræmi við það sem tíðkaðist á
seinnihluta 15. aldar. Leikmynda-
hönnuður þáttanna, Mario Chiari,
komst fljótlega að því að lykilorðið
var einfaldleiki. „Það voru fáir stól-
ar og í svefnherberginu var rúm
en lítið annað. Matur var. mjög
einfaldur. Hnífur og skeið voru einu
borðáhöldin, engir gafflar voru
notaðir og þess vegna báru þjónar
fram vatn með matnum: fólk borð-
aði með fíngrunum.
011 svona smáatriði voru tekin
með í reikningin við gerð mynda-
flokksins en það var ekki síður flók-
ið að koma framkvæmdum við hann
af stað. ítölsku framleiðendumir
Silvio og Anna Maria Clementelli
voru helstu hvatamenn að gerð
myndaflokksins en þau höfðu geng-
ið með þessa hugmynd, um að
kvikmynda æfi Kólumbusar, í koll-
inum í tiu ár áður en nokkuð meira
gerðist. „Það reyndist ómögulegt
að koma sögunni fyrir í tveggja
tíma kvikmynd," sagði Silvio Clem-
entelli í blaðaviðtali. „Við biðum.
Og loksins ræddum við málið við
þá hjá RAI, ríkisreknu ítölsku sjón-
varpsstöðinni, og þeir höfðu áhuga
á að setja peninga í fyrirtækið ef
„Kólumbus" yrði að sjónvarps-
myndaflokki."
Næst þurfti að fínna styrktar-
menn í Bandaríkjunum. Clement-
Oliver Reed
(Martin Pinzon)
elli-hjónunum var komið í samband
við Lorimar-fyrirtækið, sem frægt
er fyrir gerð þátta eins og Dallas,
Falcon Crest og Knots Landing, og
þá loksins tóku hjólin að snúast
jafnvel hraðar en fyrir Kólumbusi
þegar hann fékk fjárstuðning hjá
Ferdinand og ísabellu eftir að Spán-
veijar höfðu rekið Mára brott af
Spáni. Næst var rætt við áhrifa-
menn hjá CBS-sjónvarpsstöðinni í
Bandaríkjunum og þeir voru ekki
lengi að grípa gæsina. Og fleiri
höfðu áhuga. Stórfyrirtækið IBM
lagði fram 12 milljónir dollara svo
þættimir mættu verða gerðir.
„Tökur á myndaflokknum stóðu
í 26 vikur samfleytt, fjórar vikur
fóru í flutninga á milli Möltu, Spán-
ar og Dómíníkanska lýðveldisins og
svo fór hálft ár í að ganga frá þátt-
unum til sýninga," sagði Silvio og
lætur í ljósi von um að þeir eigi
eftir að víkka sjóndeildarhring
almennings líkt og Kólumbus víkk-
aði sjóndeildarhring Evrópubúa.
„Þegar kom að því að ráða í
hlutverk Kólumbusar," sagði Mal-
colm A. Stuart, varaforseti hjá
Lorimar, „varð ljóst að við gátum
ekki sett heimsfræga stjórstjömu í
hlutverkið. Kólumbus er á hverri
síðu handritsins og það hefði alveg
farið með fjárhaginn að láta stór-
stjömu leika hann. Þess vegna
fengum við Gabriel Byme, góðan
en tiltölulega óþekktan leikara, og
röðuðum heimsfrægum nöfnum í