Alþýðublaðið - 05.04.1932, Blaðsíða 7

alþýðublaðið
Athugið vel sýnlngar okkar I glcggnm Braons-verzianar.
Allar okbar viUnrkendu íegnndir af estnm verða par til sýnis.
Voríirnar eru seldar í útsðlum okkar í
Týsgðtu 1 og Vesturgðtn 17.
Sími 1287. Síknl 864.
Ennfremur eru þar seldar allskonar mjólkurvörur, svo sem:
Mjólk, rjémi, skyr og smjifr.
I heildsðlu h]á

Um atvinnumálin og skattamál-
m, sem skiíta mönnum í flokka
eftir stéttum, hlýtur alt af að
5tanda deilan, annars vegar mili
verklýðsstéttarmanna, hins vegar
milli stétta atvánnurekenda.
Flokkar atvinnurekenda hafa
markað stefnuna í löggjöfinni í
■skattamálum og atvinnumálum til
hagsmuna fyrir sína stétt og lát-
ið þungann af sköttum og ólagið
á atvinnuvegum hitna á verklýös-
stéttinni. Alþýðan befir að vísu
myndað sterk samtök um land
alt, svo að hún gietur sótt og var-
íst í baráttunni um sjálf vir.nu-
kjörin. \
En vegna ranglátrar kjördæma-
skipunar hefir verklýðsstéttin eiigi
getað haft þau áhrif á löggjöfina
— þótt nokkuð Iiafi samt áunnist
—, sem henni ber, eftir atkvæða-
magni því, er hún ræður yfir
samanlagt á öllu landinu. Það er
þess vegna engin tilviljun, að Al-
þýðuflokkurinn hefir undanfarin
15 ár, og fram að árinu 1931, einm
flokka haldið uppi látlausri bar-
áttu fyrir breyttri kjördæmaskip-
un, og haft forystuna á sama timá
í baráttunni fyrir rýmkuðum kosn-
ángarrétti.
Það hefir verið fundið að til-
lögunni um að hafa landið alt eitt
kjördæmi, að flokksstjórnirnar
mundu ráða því hverjir yrðu í
framboði til alþingis, og að erf-
iðleikar yrðu á þvi fyrir fram-
bjóðendur að kynnast þörfum og
óskum landsmanna.
Þetta er ekkert annað en fyrir-
sláttur, því að nú «&em stendur
eru pað flokksstjórnirnar, sem
ráða því, hverjir eru í framboði
í hverju kjördæmi. Þetta er ekki
eingöngu reynsla hér hjá okkur,
það er reynsla allra þeirra þjóða,
þar sem lýðstjórnarfyrirkomulag
hefir fest rætur. Það eru hinir
„organiseruðu“ flokkar eða stjórn-
ir þeirra, sem mestu ráða mn
það, hverjir verða fulltrúar í hin-
um einstöku kjördæmum eða
hverjir eru settir á lista flokka, ef
um hiutfallskosningu er að ræða.
Þetta er ekkert óeðlilegt. Bak við
flokkana eiga að standa kjóós-
endur þeirra víðs vegar um land
og þeir velja flokksstjórnirnar eða
a. m. k. eiga að gera það. Kjós-
endurnir hafa því áhrif á það,
hverjir eru valdir til að fara mieð
mál flokks síns, og þá einnig á-
hrif á það, hverjir eru settir full-
trúar í hinum einstöku héruðum
eða kjördæmum, auk þess sem
að jafnaði mun vera farið eftir
því, sem kjósendur í hlutaðeig-
andi kjördæmum teldu heppileg-
ast eða æsktu eftir. Þetta mundi
því ekkert breytast frá því, sem
nú er, nú ráða flokksstjórnirnar
þessu í samráði við flokksmenn
sína. Kjósendur mundu að þessu
leyti hafa alveg eins mikil áhrif I
og nú. Það hefir verið sagt, að j
kjósendur í kjördæmum settu
sjálfir fram fulltrúa sina. Þetta
er vitanlega ekki útilokað hér, þó
að landið væri eitt kjördæmii
Ef einhver hefir svo mikiið
traust í héraði sínu, að hann sé
talinn sjálfsagður fulltrúi fyrir
héraðið, þá er ekkert eðlilegra en
aö fylgjendur hans hefðu hann í
framboði, því að það er ekki
nauðsynlegt þó að landið sé eitt
kjördæmi að heimta það, að sá,
sem býður sig fram til þings, hafi
meðmælendur úr öllum fjórðung-
um landsins, þó að slíkt sé nú
við landskjörið. Enda munu flést-
ir slíkir menn, sem eitthvað ber
p. í stjórnmálum og líklegri væru
til að ná kosningu, standa þannig
í flokki sínum, að liklegt er, að
þeir yrðu hafðir í kjöri.
Síðara atriðið, að eigi sé með
þessu fyrirkomulagi trygðúr
nægilegur kunnugleiki á högum
og þörfum landsmanna, vegna
erfiðleilca frambjóðenda á þvi, að
sækja fundi víðs vegar um land-
ið. Efgi hefir þetta komið að sök
við Landskjörið, þá hafa fram-
bjóðendur eigi talið eftir sér að
ferðast um landið og halda fundi
með kjósendum í flestum kjör-
dæmum. Enda er það eigi nauð-
synlegt, að sami frambjóðandinn
, sæki fundi í hverju héraði lands-
j ins. Frambjóðendur yrðu þá eins
og nú vafalaust úr flestum eða
öllum núverandi kjördæmmn
landsins, svo kunnugleika þyrfti
eigi að skorta á þörfum einstakra
héraða.
Hins vegar mundi vafalaust
verða samkomulag milli flokk-
anna um það, að fundir yrðu sem
víðast haldnir, og frambjóðend-
um gæfist kostur á að sækja sem
flesta þeirra. Mundi það frekar
stækka sjóndeildarhring þing-
manna og opna augu þeirra fyrir
margri nauðsyn landsmanna, sem
kjördæmið undir núverandi fyrir-
komulagi skyggir á.
Eftir tillögum Alþýðuflokksins
þarf ekki að fjölga þingmönnum
frá þvi, sem nú er (þar er samt
engin tala nefnd). Það getur verið
samkomulagsatriði. Það mætti ai-
veg eins fækka þingmönnunum
eins og að fjölga þeim. Um það
má ákveða i sjáLfum kosningalög-
unum.
Um önnur atriði, sem snerta
sjálfa framkvæmd kosninganna,
eru ekki heldur gerðar neinar til-
lögur, enda má ganga út frá því
sem vísu, að náist samkomulag
um fyrirkomulag á kjördæmaskip-
uninni, þá verði einnig auövelt að