Morgunblaðið - 23.06.1987, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚNÍ 1987
7
MEÐAL EFNIS
í KVÖLD
■ ■iiiiiMieiiii
LAUSUR
VIÐJUM '
(Letting Go). Myndin fjallarum
ástvinamissi, skilnað og sárs-
auka þann og erfiðleika sem
fylgja i kjölfarið. Með aðalhlut-
verk fara: Sharon Gless, John
Ritter og Max Gail.
Á NÆSTUNNI

21:35
Mlðvlkudagur
MINNINQAR-
DAQURINN
(Memorial Day). Mike Walkerer
lögfræðingur sem lifir rólegu og
borgaralegu lífi. Lífhans tekur
miklum breytingum þegarhann
hittirfyrrum fólga sina frá timum j
Vietnamstriðsins.
nm

21:20
Flmmtudagur
DAQBÓK
LYTTONS
(Lyttons Diary). Breskur saka-
málaþáttur. Grimuklædd kona
dansar nektardans í karlasam-
kvæmum yfirstéttarinnar. Hver
erhún? Slúðurdólkahöfundurinn
Lytton kemst á snoðir um það
en málið er viðkvæmt.
L
Ársfundur Alþjóða hvalveiðiráðsins í Bournemouth
Mikil tortryggni ríkir
í garð vísindahvalveiða
Boumemouth frá Guðmundi S. Hermannssyni blaðamanni Morgimbladsins.
HVALVEIÐAR i vísindaskyni var aðalefni fyrsta dags ársfundar
Alþjóða hvalveiðiráðsins í Bournemouth í gær. Mikil tortryggni ríkir
í garð slikra veiða og i opnunarræðu fundarins sagði John Gum-
mer, sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra Breta, að það væri
harmleikur ef hvalveiðar hefðust almennt á ný dulbúnar sem vísinda-
veiðar og heimurinn myndi aldrei fyrirgefa það að gengið yrði á
loforð um verndun hvalastofnanna á þann hátt.
fjjb*
Auglýsingasími
Stöðvar 2 er 67 30 30
Lykilinn faorö
þúhjá
Heimilistaokjum
<ö>
Heimilistæki hf |
S:62 12 15
MFundurinn er haldinn á hóteli í
Boumemouth og lýsir fundarstað-
urinn vel þeirri stöðu sem Alþjóða
hvalveiðiráðið er í vegna þess að
það hefur enga sjóði og mjög tak-
markaða möguleika til íjármögnun-
ar. Fyrir utan hótelið höfðu
náttúruvemdarsamtök á borð við
Greenpeace og Sea Shepherd komið
sér fyrir strax um morguninn með
mótmælaspjöld og útblásinn hval,
og léku síðan af segulbandi hljóð
hinna ýmsu hvalategunda. Seinna
um morguninn bættust fulltrúar
Hvalavinafélagsins á íslandi í hóp
mótmælenda og settu upp borða
sem á stóð: Burt með vísindaveið-
amar.
Fulltrúi Bandaríkjanna á árs-
fundinum gerði sitt til þess þegar
hann mælti fyrir tillögu, studdri af
Svíum, Finnum, Áströlum, Nýsjá-
lendingum og Hollendingum, sem
gerir ráð fyrir að vísindanefnd hval-
veiðiráðsins leggi mat á áætlanir
þjóða um hvalarannsóknir og veiðar
vegna þeirra og ráðið sjálft ákveði
síðan hvort viðkomandi áætlanir
séu innan marka friðunarmarkmiða
ráðsins.
í aðfaraorðum að tillögunni sagði
bandaríski fulltrúinn að Bandaríkin
hefðu ekki áhuga á að hleypa ráð-
inu upp í deilur sem ógnuðu tilveru
þess en vildu koma umræðunni um
sérstök leyfi til vísindaveiða á réttan
stað. Tillögunni væri ekki ætlað að
þvinga ráðið til að lýsa því yfir að
vísindaveiðar væm bannaðar heldur
væri verið að leita stuðnings við
að ráðið lýsi yfír hver sé lágmarks-
fjöldi dýra sem veiða þarf í vísinda-
skyni. Ekki væri heldur verið að
ganga gegn sjálfsákvörðunarrétti
aðilarríkjanna sem tryggður er í
lögum samtakanna því lokaákvörð-
unin um leyfisveitingar til vísinda-
veiða væri ríkjanna sjálfra.
Fulltrúar Svíþjóðar, Sviss, Ástr-
alíu, Hollands, Bretlands og
Danmerkur studdu allir tillöguna
áður en röðin kom að Halldóri Ás-
grímssyni sjávarútvegsráðherra.
Hann sagði að það væri óheppilegt
og ylli miklum vonbrigðum að verið
væri að taka aftur upp mál sem
hefði verið rætt ýtarlega og tekin
um ákvörðun á síðasta fundi ráðs-
ins. Það væri þó alvarlegra að enn
á ný lægi fyrir ráðinu tillaga sem
bryti greinilega í bága við lög ráðs-
ins. Með tillögunni væri gengið á
rétt aðildarríkja til sjálfstæðra
ákvarðana og því væri verið að
eyðileggja það mikla starf sem unn-
ið hefði verið á síðasta fundi við
að forma tillögu um vísindaveiðar
sem væri í samræmi við lög ráðsins.
Halldór sagði ljóst að tillagan
yrði til þess að vekja miklar deilur
meðal aðildarríkja ráðsins og ítrek-
aðar tilraunir íslensku ríkisstjómar-
innar til að semja um aðra tillögu
sem væri í samræmi við reglugerð-
ir hefðu verið árangurslausar.
Halldór sagði að sendinefnd íslands
gæti lagt fram ýtarleg lagaleg rök
gegn þessari tillögu Bandaríkja-
manna.
Halldór sagði að ríkisstjóm ís-
lands myndi ekki telja sig bundna
af tillögu Bandaríkjanna, yrði hún
samþykkt, eða neinum tilmælum
ráðsins byggðum á henni. 0g ís-
lendingar myndu taka til íhugunar
að grípa til aðgerða innan marka
alþjóðalaga og hugsanlega skjóta
málinu til Alþjóðadómstólsins og ef
niðurstaða hans yrði íslendingum í
hag, eins og ríkisstjómin væri sann-
færð um, myndi það hafa ófyrirséð
áhrif á orðstír og virðingu ráðsins.
Ef tillaga Bandaríkjanna yrði
samþykkt sagði Halldór að íslenska
ríkisstjómin myndi örugglega taka
til endurskoðunar hvort Island ætti
að vera áfram meðlimur í Alþjóða
hvalveiðiráðinu. Og hótanir um við-
skiptaþvinganir myndu ekki þýða
neitt því Islendingar hefðu aldrei
látið undan slíkum hótunum.
Færi ísland úr ráðinu myndu ís-
lendingar halda áfram rannsóknum
og stjómun á hvalveiðum innan
efnahagslögsögu sinnar og síðan
kanna hvort hægt væri að byggja
upp ný og betri alþjóðasamtök sem
sameinuðu ríki, sem hefðu sömu
markmið og hagsmuni, á þann hátt
sem Alþjóða hvalveiðiráðinu var
ætlað upprunalega.
Halldór bað síðan aðildarríkin að
skoða tillögu Bandaríkjamanna bet-
ur því þær ríkisstjómir sem styddu
tillöguna hefðu ef til vill ekki verið
sér meðvitaðar um þær afleiðingar
sem þessi tillaga gæti haft. Hann
sagðist vona að Islandi yrði gert
kleift að starfa áfram í ráðinu og
hvatti því ríkin til að ráðgast um
leiðir til að geta tekið nýja og varan-
lega ákvörðun varðandi hvalveiðar
f vísindaskyni.
Fulltrúar Japans, Rússlands,
Kóreu, Noregs og Kína tóku allir
undir orð Halldórs og sögðust ekki
geta stutt tillögu Bandaríkjamanna.
Að því loknu var umræðu um þessa
tillögu frestað til miðvikudags.

Loopholes in the whaling rules
Froin Sir Pelcr Scolt
Sir. Next week the Intcrnational
Whaling Commission (IWC) will
hold its annual meeting. which
this year takes place in Bourne-
mouth.
in-
duiHuiiKau
oncemed
tercsts behind the whaling
dustry are very powerful.
The lcelandic whalers have just
scl out for a further season of so-
called “scientific whaling". They
plan to kill I20 fin and sei whalcs
ÆdMn 49mmUmm

Lesendabréfið í The Times.
The Times:
Fálkaorðunm skilað
með lesendabréfi
- Ókomin til Islands
f LUNDÚN ABL AÐINU The
Times birtist á laugardag les-
endabréf frá Sir Peter Scott, sem
árið 1971 fékk fálkaorðuna úr
hendi Kristjáns Eldjárns, forseta
íslands. Hana fékk hann fyrir
störf að náttúruvernd. Eins og
lesa má í bréfinu hyggst hann
skila orðunni vegna „svívirði-
legrar misnotkunar íslands á
reglugerðum Alþjóða hvalveiðir-
áðsins.“
Að sögn sendiráðs íslands í
Lundúnum hefur það ekkert
heyrt frá Sir Peter, en fregnaði
hins vegar að hann hefði sent
orðuna í pósti. Kornelíus Sig-
mundsson, forsetaritari, sagði
sömuleiðis að á forsetaskrifstofu
hefði ekkert heyrst frá Sir Peter.
Bréf Sir Peter Scott fer hér á
eftir, en það birtist undir fyrir-
sögninni „Smugur í hvalveiði-
reglum“:
„í næstu viku mun Alþjóða hval-
veiðiráðið halda hinn árlega fund
sinn, a þessu sinni í Boumemouth.
Að nafninu til er hlutverk ráðins
„að setja reglur um nýtingu hval-
stofna,“ en af flestum meðlimum
ráðsins hefur það verið túlkað á
þann veg að vernda beri hvala-
stofna. Þessi áhugi á vernd hvala
leiddi í fyrra til banns við hvalveið-
um í óákveðinn tíma.
Þrátt fyrir þettahafa nokkur ríki
(Noregur, Japan, ísland og Suður-
Kórea) haldið áfram að drepa mörg
hundruð hvali ár hvert með því að
notfæra sér smugu í sáttmálanum,
sem leyfir einstökum ríkjum hvala-
dráp „í vísindaskyni.“
Meðlimir Alþjóða hvalveiðiráðs-
ins, að Bandaríkjunum og Bretlandi
meðtöldum, munu í næstu viku
reyna sitt ýtrasta til þess að loka
þessari smugu, en pólltískir og fjár-
hagslegir hagsmunir að baki
hvalveiðiiðnaðinum vega mjög
þungt.
Islensku hvalfangaramir hafa
Sir Peter Scott hefur tekið öflug-
an þátt i ýmsum náttúruverndar-
samtökum, meðal annars
Greenpeace.
rétt í þessu hafið aðra vertíð svo-
kallaðra „vísindaveiða“. Þeir
hyggjast drepa 120 langreyðar og
sandreyðar og selja 49% hvalkjöts-
ins til Japans, sem er afskræming
á hugsuninni sem liggur að baki
„veiðum í vísindaskyni."
Fyrir 16 árum heiðraði ríkisstjóm
íslands mig með Fálkorðunni fyrir
störf í þágu náttúruvemdar, en þá
hafði ég stundað rannsóknir á
heiðagæsinni í tvö ár. Þetta var
mér mikill heiður, enda nokkuð sem
útlendingar eru sjaldan aðnjótandi.
Það er því með hryggð í huga
sem ég sé mig tilneyddan til þess
að skila orðunni, sem ég var eitt
sinn svo hreykinn af, til þess að
sýna fyrirlitningu mín á svívirði-
legri misnotkun íslands á reglu-
gerðum Alþjóða hvalveiðráðsins.
Yðar einlægur,
Peter Scott.“
Ársfundur Hvalveiðiráðsins:
Sea Shepherd samtök-
unum neitað um aðgang
Bournemouth frá Guðmundi Hermannssyni, blaðamanni Morgunblaðsins.
SEA Shepherd samtökin fengu ekki að hafa áheyrnarfulltrúa á árs-
fundi Alþjóða hvalveiðiráðsins sem hófst í Bournemout í Englandi
í gær. Ástæðan er meðal annars aðgerðir samtakanna á íslandi þeg-
ar tveimur hvalbátum var sökkt og hvalstöðin í Hvalfirði skemmd.
BAR-DANS-ORIENTAL MATUR. S10312. Laugav.116. OPIÐ ALLA DAGA- OLL KVOLD.
OPNUM Á MORGUN
Sjó nánar f Morgunblaðinu á morgun
Dr. Ray Gambell, ritari Alþjóða
hvalveiðiráðsins, sagði við Morgun-
blaðið að ráðið leyfði alþjóðlegum
samtökum sem hefðu áhuga á starf-
semi ráðsins að senda fulltrúa sína
á ársfundina. Það væri síðan í hönd-
um ráðsins að velja áheymarfulltrú-
ana og á lokuðum fundi á
sunnudaginn hefði verið ákveðið að
bjóða Sea Shepherd ekki að senda
fulltrúa.
Spurður um ástæður þessa sagði
Gambell að gera mætti ráð fyrir
að skemmdarverkin á hvalstöðinni
á íslandi og að tveimur hvalbátum
hefði verið sökkt þar ættu stóran
þátt í þessari ákvörðun.
í samtali við Morgunblaðið sagði
Barbara Coakir, meðlimur í sam-
tökunum, að þetta hefði ekki komið
á óvart og raunar hefðu sum lönd
reynt árum saman að koma í veg
fyrir að fulltrúar samtakanna sætu
ftmdi hvalveiðiráðsins. Þetta kæmi
síðan ekki að sök þar sem fundinn
-sæti fólk sem gæfí Sea Shepherd
samtökunum skýrslur.