Morgunblaðið - 27.08.1987, Blaðsíða 12

fdlKgPiU#lðfrÍfr
12 C
VIÐSKIFTIAIVINNUIIF
PIMMTUDAGUR 27. AGUST 1987
Fyrirtæki
JRafís leggur
til hljóðkerfin
RAFÍS hljómar væntanlega ekki
mjög kunnuglega í eyrum
margra. En það sem hljómað
hefur úr hljóðkerfum þeim sem
fyrirtækið hefur sett upp í þeim
tveim stórbyggingingum sem
reistar hafa verið á árinu, Flug-
stöð Leifs Eiríkssonar og Kringl-
unni, hefur væntanlega náð
eyrum fleiri.
Forsvarsmenn og eigendur Rafís
eru þeir Stefán Guðjohnsen, stjóm-
arformaður fyrirtækisins, og Geir
Svavarsson framkvæmdastjóri.
„Auglýst var eftir tilboðum í hljóð-
kerfí flugstöðvarinnar og bárust
alls sex tilboð í verkið," sagði Stef-
án. „Tvö þeirra þóttu koma sterk-
lega til greina. Annars vegar var
það tilboð frá stóru bandarísku fyr-
irtæki sem gert hefur slík kerfí víða,
meðal annars í flugstöð þá í Los
Angeles sem reist var vegna
ólympíuleikanna, og hins vegar
okkar. Það varð svo úr að við
hrepptum verkefnið."
„Hér var um geysilega stórt
verkefni að ræða,“ bætir Geir við.
„Því auk þess að vera notendakerfi
fyrir flugfélögin er hér um að ræða
neyðarkerfí ti) aðvörunar ef eitt-
hvað alvarlegt gerist."
Alls eru 1.100 hátalarar í hljóð-
kerfí þessu sem tengdir eru 40
mögnurum og er heildarafl kerfísins
átta kflóvött. Slíkur fjöldi magnara
er notaður af öryggisástæðum með-
al annars, því ef einn þeirra bilar
er kerfíð samt sem áður vel starf-
hæft. Auk þess er hægt að jafna
hljóðstyrkinn betur um flugstöðina
með því að greina kerfíð í sundur
því ekki þarf sama styrk alls staðar
í byggingunni. Til að stilla kerfið
þannig að mælt mál kæmi sem
best til skila var notað sérstakt
mælitæki, Rasti, sem ekki hefur
verið notað áður hérlendis, og gerir
það að verkum að hljóðið berst eins
skýrt og skilmerkilega í hvert hom
byggingarinnar og mögulegt er.
„Hljóðkerfíð er algjörlega tölvu-
stýrt og sjá um það bil tíu tölvur
um að stýra kerfínu," sagði Stefán.
„Það sem talað er inn í hljóðnem-
ana ómar ekki strax um flugstöðina
heldur breytist í stafræn boð sem
geymd eru inni í tölvuminni. Ef við-
komandi til dæmis mismælir sig er
auðvelt að hreinsa minnið og hefja
lesturinn á ný. Einnig geta fleiri
en einn talað í kerfíð í einu og send-
ir tölvan þá tilkynningamar út í
réttri röð svo enginn þarf að bíða
eftir að komast að. Kerfíð er svæð-
isbundið þannig að hægt er að lesa
tilkynningar sérstaklega á þau
svæði í byggingunni sem hún á
erindi til."
Eins og áður sagði gegnir hljóð-
kerfíð jafnframt öryggishlutverki.
Um húsið eru nemar sem greina
ef eitthvað óelilegt er á seiði og
gera um leið viðvart til tölvanna.
Þær raða saman boðunum sem þær
fá, til dæmis hvað sé að og hvar í
byggingunni, og vinna úr þeim.
Stuttu síðar ómar svo í flugstöðinni
rödd Gunnars Eyjólfssonar leikara,
sem lesið hefur inn aðvaranir í
tölvuminnið, og leiðbeinir fólki hvað
sé að hvar í byggingunni og hvem-
ig bregðast skuli við.
„Tölvukerfíð nemur einnig um-
hverfíshávaðann í flugstöðvarbygg-
ingunni og lagar hljóðstyrkinn eftir
því,“ bætir Stefán við. „Til dæmis
ef þota flýgur yfír húsið á meðan
tilkynning er lesin, þá nemur hljóð-
kerfíð hávaðaaukninguna og
hækkar styrkinn á útsendingunni í
samræmi við það. Þetta gerir það
án þess að nema eigin hljóð, þannig
að keðjuverkun verður ekki. Slíkt
hefur ekki tekist nema á fáum stöð-
um í heiminum enn sem komið er.“
Eins og vænta má er það mikið
öryggisatriði að hljóðkerfíð sé í
gangi þó rafmagnið slái út. Ef raf-
magnið fer af flugstöðinni fer af
stað díselvél sem sér húsinu fyrir
raforku og ef hún bregst er á hljóð-
kerfínu sérstakur UPS-spennugjafí
sem getur drifíð það í eina til tvær
klukkustundir.
„Við áttum afar gott samstarf
um hönnun hljóðkerfís flugstövar-
innar við ráðgjafafyrirtæki í
Bandaríkjunum, Coffeen Anderson
Fricke & Associates, sem hefur yfír
að ráð mikilli þekkingu á þessu
sviði. Við bárum reglulega saman
bækur okkar og fengum hjá þeim
leiðbeiningar og ráðleggingar,“
sagði Stefán.
Rafís hefur sett upp hljóðkerfi
Morgunblaðið/Einar Falur
HUOÐKERFI — Geir Svavarsson og Stefán Guðjohnsen í
Kringlunni en Rafís hannaði hljóðkerfíð í þá byggingu
FRAMLEIÐSLA — Rafís
smíðaður er ýmiss búnaður.
rekur einnig verkstæði þar sem
víðar heldur en í flugstöðinni og
mætti þar nefna ýmsar kirkjur,
stofnanir, skóla, verslanir og banka.
Eitt af þeim verkefnum sem Rafís
hefur unnið á þessu sviði nýlega
er sameign hinnar nýju verslunar-
miðstöðvar Kringlunnar. Þar hefur
verið komið upp samskonar búnaði
og í flugstöðinni. Fólst í því verk-
efni einnig hönnun lagna, auk
kerfíshönnunar og uppsetningar
eins og í flugstöðinni. Þá setti Rafís
jt^pd? GENGISBREF
ÖRUGG ÁVÖXTUN
Skipholti 50 C,
sími 688123.
Verðbréfasjóður Hagskipta hf. hóf nýlega útgáfu sk. Gengisbréfa
Helstu kostir Gengisbréfa eru:
# Há ávöxtun — Ársávöxtun er nú 14,5% umfram
verðbólgu
# Enginn binditfmi
# Ekkert innlausnargjald tekið við innlausn bréfanna
Skráð er daglegt gengi bréfanna — Gengi 26.08.’87 er 1.0223
Verð á Gengisbréfi að nafnverði kr.5.000,oo er kr. 5.112,oo
Verð á Gengisbréfi að nafnverði kr. 50.000.oo er kr. 51.120,oo
upp hljóðkerfi í fjölda verslana, veit-
ingastaða og banka í Kringlunni,
til að mynda í Hagkaupsverslanim-
ar, Sævar Karl og syni, skyndibita-
staðina, kaffíhús Myllunnar og í
Búnaðarbankann.
„Það er hefur orðið breyting á
því upp á síðkastið að menn eru
famir að gera ráð fyrir hljóðkerfum
' byggingar í tíma, í stað þess að
rífa upp allar innréttingar til þess
að koma þeim fyrir eftir á,“ sagði
Geir. „Við emm einnig afar þakkl-
átir fyrir það að við gerð hljóðkerfís
flugstövarinnar nutum við skilnings
bygginganefndar á því að gera þær
ráðstafanir sem þurfti til að gera
það eins vel úr garði og hægt var.
Enda hefur það reynst afar vel og
alls staðar í húsinu heyrist skírt og
greinilega það sem sagt er.“
Rafís hefur nýlega hafíð innflutn-
ing á bandarískum tónböndum sem
kallast Muzak og eru ætluð verslun-
um og vinnustöðum. Á þessum
tónböndum er hugljúf tónlist, svo-
kölluð nytjatónlist, sem er sérstak-
lega tekin upp í hljóðveri framleið-
andanna, leikin af þeirra eigin
hljómsveit. Tónlistin rennur átaka-
laust áfram og eru öll lögin á sama
hraða og alltaf jöfn að styrkleika.
Henni er ekki ætlað að vera til
skemmtunar heldur á hún að valda
slökun og auknum vinnuafköstum
hjá starfsmönnum án þess að þeir
taki eftir henni. í þeim tilgangi er
meðal annar hátölurum komið fyrir
í lofti þannig að þeir sjáist ekki og
reynt að dreifa hljóðinu þannig að
alls staðar á vinnustaðnum sé sami
styrkur á tónlistinni. Hins vegar
eykst styrkur tónlistarinnar smám
saman eftir því sem líður á morgun-
inn og takthraði hennar að sama
skapi. Á milli tíu og ellefu, þegar
að þreyta gerir helst vart við sig
hjá vinnandi fóki, er styrkur og
takthraði í hámarki, en fer svo
smám saman lækkandi aftur þegar
líða tekur að hádegi. Sama gerist
svo aftur eftir hádegi og nær styrk-
ur og hraði tónlistarinnar hámarki
á ný á milli þtjú og fjögur.
„Alls starfa um 80 milljónir
manna undir þessari tónlist daglega
í 100.000 fyrirtækjum víða um
heim,“ sagði Stefán. „Við sjáum
um að fjölfalda tónlistina á langspil-
andi segulbönd fyrir íslensk fyrir-
tæki og geta böndin tekið frá 8
klukkustundum og upp í 18 tíma í
flutningi. Búnaðarbankanum í
Kringlunni hefur nú þegar farnir
að leika þessa tónlist og fleiri bank-
ar eru að íhuga að fylgja fordæmi
þeirra á næstunni."
Rafís fæst við ýmis fleiri verk-
efni en þau sem við koma hljóm-
flutningi. Fyrirtækið hefur um
árabil flutt inn ýmis konar gjör-
gæslutæki og rekstrarvörur fyrir
sérhæfðar deildir sjúkrahúsa. Þar á
meðal má nefna búnað tengdan
hjartaskurðlækningum, tölvustýrð
lungnarannsóknartæki og súrefn-
issíur. Öll þessi tæki eru flutt inn
og meðhöndluð í nánu samstarfi við
lækna. Þá má nefna það að í byrjun
næsta árs kemur til landsins línu-
hraðall til krabbameinslækninga
sem Rafís mun sjá um innflutning
á. „Við erum einnig með allt sem
tengist svæfíngalækningum auk
æðanála og fleira," sagði Stefán.
Fyrirtækið býður einnig upp á
ýmiskonar mælitæki og stýritölvur
auk þess að fást við samsetningu
á rafeindabúnaði. „Við höfum
m.a. framleitt og selt um 2000
stykki af litlum neyðarsendum fyrir
gúmmíbáta," sagði Geir. „Við erum
nú með í þróun sérstakan búnað
sem einnig tengist öryggi sjómanna
en við viljum ekki láta uppi hvað
það er að svo stöddu.“ Einnig hefur
Rafís hf. framleitt flölmargar ein-
ingar af yfirstraumsvemdarbúnaði
fyrir háspennustöðvar í landinu.
Flutningar eru í vændum hjá
þeim Rafísmönnum en þeir munu
nú eftir áramót flytja úr núverandi
húsnæði við Ármúla 7 yfír í nýtt
hús sem verið er að byggja beint
fyrir framan þá að Suðurlandsbraut
4. „Þegar þeir ætluðu að byrgja
fyrir okkur útsýnið þá ákváðum við
bara að flytja okkur um set,“ sögðu
þeir Stefán Guðjohnsen og Geir
Svavarsson að lokum.