Morgunblaðið - 05.07.1989, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. JÚLÍ 1989
,1.9
Stjómmálafundur á ísafírði;
Sj álfstæðismenn
vilja kosningar
Langt er síðan jafti breitt bil hefiir verið
milli stefnu Sjálfstæðisflokks og vinstri
flokkanna segir Þorsteinn Pálsson
Ísaíírði.
MESTA afturförin í íslensku
þjóðlífi hefiir að jafiiaði orðið
þegar menn hafa horfið til alvar-
Breiðfirð-
ingasögur
ekki Breið-
dælingasögur
í FRÉTT um Haraldssláttu á
annarri síðu Morgnnblaðsins
í gær er rætt um Breiðdæl-
ingasögur. Hið rétta er vita-
skuld Breiðfirðingasögur,
enda er vitnað til frásagnar
um Halldór son Snorra goða,
sem bjó á Helgafelli á Snæ-
fellsnesi. Beðist er velvirðing-
ar á þessum mistökum.
Sagt er frá því í fréttinni að
nútimarannsóknir renni stoðum
undir frásögn í Halldórsþætti
Snorrasonar um lélega mynt
sem Haraldur konungur harð-
ráði lét slá. Halldórs þáttur
Snorrasonar gerist í Noregi eins
og fleiri íslendingasagnaþættir.
Raunar gerði Halidór bú sitt að
Hjarðarholti í Dölum þegar hann
kom frá Noregi og bjó þar til elli.
Tilvitnunin í Halldórsþátt
Snorrasonar er tekin úr útgáfu
Guðna Jónssonar frá árinu 1946
á íslendingasögum. Halldórs-
þáttur er í fjórða bindi þessarar
útgáfu en bindið nefnir Guðni
Breiðfirðingasögur. Það orð mun
raunar óvíða notað.
Breiðdalur, sem er sunnarlega
á Austfjörðum, er sjaldan nefnd-
ur í íslendingasögum, þó er hans
getið í Hrafnkelssögu, en Hrafn-
kell Freysgoði bjó í Breiðdal
fyrsta vetur sinn á íslandi.
legustu tilrauna til niðurfærslu,
uppfærslu, millifærslu og
skömmtunar. Langt er síðan jafii
skýr stefiiumunur hefur verið á
íslandi milli Sjálfstæðisflokksins
og stjórnarsteftiu vinstri flokk-
anna sem nú fara með völd. Þetta
sagði Þorsteinn Pálsson, formað-
ur Sjálfstæðisflokksins á fúndi á
ísafirði.
Fram kom hjá Þorsteini að sjálf-
stæðismenn vilja að nú þegar verði
gengið til kosninga svo þjóðin fái
að velja á milli þeirrar fortíðar-
stefnu stjórnvalda sem nú ríkir og
stefnu sjálfstæðismanna. Höfuðval-
kostirnir sem Sjálfstæðisflokkurinn
býður nú uppá eru: 1. Að leggja
niður millifærslu- og uppbótasjóð-
ina, sem nú mismuna mönnum. 2.
Að byggja upp sterkan verðjöfnun-
arsjóð sjávarútvegsins eyrnamerkt-
an viðkomandi greiðanda. 3. Al-
Morgunblaðið/Úlfar Ágústsson
Þorsteinn Pálsson ræðir við Jakob Fal Garðarsson, formann Fé-
lags ungra sjálfstæðismanna og Geirþrúði Charlesdóttur bæjarfúll-
trúa að loknum fjölmennum fúndi á Hótel ísafirði.
menna uppstokkun í skattakerfinu
með lægra skattþrepi á matvæli.
Þó er gert fyrir tímabundinni skerð-
ingu á launatekjum. 4. Aðhald í
ríkisfjármálum með langtímamark-
mið í huga, þó að fækka ráðuneyt-
um um tvö strax.
Þá lagði Þorsteinn mikla áherslu
á að íslendingar tækju upp mark-
vissari stefnu gagnvart Evrópu-
bandalaginu, sem nú er stærsti
markaður fyrir ísienskar útflutn-
ingsvörur.
Einnig lagði hann áherslu á
nauðsyn sterkrar Byggðastofnunar
til að aðstoða þau sveitarfélög s'em
eru í vanda.
Fjörugar umræður urðu að lok-
inni ræðu Þorsteins. Aðeins einn
ræðumanna mótmælti stefnu sjálf-
stæðismanna. Magnús Reynir Guð-
mundsson, bæjarritari á ísafirði,
varaði menn við nýfrjálshyggju
sjálfstæðismanna sem væri búin að
koma sjávarútvegi á heljarþröm.
Hann vildi fá sterkari efnahags-
stjórn, mikla gengisfellingu og inn-
flutningshöft. Þá lofaði hann einnig
Ólaf Ragnar Grímsson, fjármála-
ráðherra, sagði hann dugandi og
framtak hans við innheimtu sölu-
skatts lofsvert. _ úlfar
Kjarvalsstaðir:
Haukur Dór,
Preben Boye og
YousufKarsh
NÚ STENDUR yfir á Kjarvals-
stöðum sýning á verkum Hauks
Dórs, Prebens Boye og Yousuf"
Kai'sh.
Haukur Dór sýnir í vestursal um
50 málverk, sem flest eru unnin með
akrýl á striga. Myndir Hauks eru
flestar málaðar á undanförnum teim-
ur árum en hann býr nú og stárfar
í Kaupmannahöfn.
Preben Boye sýnir í vesturforsal
17 höggmyndir unnar í granít. Preb-
en Boye er kvæntur íslenskri konu
og bjó hér um hríð. Hann hefur einn-
ig búið og starfað á Grænlandi og
má sjá áhrif þess í höggmyndum
hans. Öll verk þeirra félaganna eru
til sölu.
í austursal Kjatvalsstaða gegnst
Ljósmyndarafélag íslands fyrir sýn-
ingu á verkum Yousuf Karsh. Yousuf
Karsh er fæddur í Armeníu 1908 og
upplifði hörmungar þjóðarmorðsins á
Armenum. Hann komst til Kanada
fyrir tilstilli frænda síns, þá 16 ára
gamall, og hóf nám í ljósmyndun hjá
hinum víðfræga John Garo í Boston.
Hin árlega sumarsýning á verkum
Jóhannesar Sveinssonar Kjarvals er
að þessu sinni tileinkuð uppstilling-
um og kyrralffsmyndum meistarans.
Hæstiréttur dæmir Olís
í vil í þremur málum
HÆSTIRÉTTUR hefúr kveðið upp dóma í þremur kærumálum sem
lögmenn Olís hafa skotið til dómsins við málflutning í kyrrsetning-
arkröfú Landsbankans á hendur Olís. í öllum þremur tilvikunum
dæmir Hæstiréttur Olís í vil. Með dómunum eru felldir úr gildi tveir
af úrskurðum Valtýs Sigurðssonar borgarfógeta í málinu auk þess
að ákvörðun fógeta um mat á virðingargerð á 28% af hlutafé Olís
er felld úr gildi.
Við málflutning í Olísmálinu
þann 20. júní s.l. úrskurðaði borgar-
fógeti að tryggingar þær sem Olís
Nína Björk Arnadóttir
Sigurður Pálsson
Besti vinur ljóðsins:
Skáldakvöld á Hótel Borg
FELAGSSKAPURINN „Besti
vinur ljóðsins“ efhir til skálda-
kvölds á Hótel Borg í kvöld
klukkan 21.00. Munu þar tíu
skáld lesa úr verkum sínum og
verða meðal annars kynntar
ljóðabækur sem komið hafa út í
sumar eða eru væntanlegar með
haustinu.
Skáldin sem lesa munu upp á
samkomunni eru: Ragnhildur Pála
Ófeigsdóttir, Kristján Þórður
Hrafnsson, Ólafur Haraldsson, Jón
Hallur Stefánsson, Gunnar Her-
sveinn, Birgitta Jónsdóttir, Stein-
unn Asmundsdóttir, Jónas Skag-
fjörð Þorbjarnarson, Sigurður Páls-
son og Nína Björk Árnadóttir.
Kynnir verður Hrafn Jökulsson.
Kristján Þórður Hraftisson.
hefði boðið fram skyldu metnar á
215 miiljónir króna en það var mat
virðingarmanna þeirra sem fógeti
kallaði til á tryggingunum. Þennan
úrskurð kærði Olís til Hæstaréttar.
Hæstiréttur kemst að þeirri nið-
urstöðu að meta skuli tryggingar
þær sem Olís lagði fram á 210
milljónir króna en ógilda beri
ákvörðun fógeta um mat á 28%
hlutafjár Olís að upphæð 5 milljón-
ir króna. Olís mat þetta hlutafé á
120 milljónir króna.
Þennan sama dag, 20. júní,
kærðu lögmenn Olís þann úrskurð
fógeta að hafna þeirri kröfu Olís
að fá tryggingu í 28% hlutafjár
skilað. Hæstiréttur felldi þennan
úrskurð úr gildi. í dómnum segir
að þar sem Hæstiréttur hafi þegar
fellt úr gildi mat á tryggingum í
téðum hlutabrefum sé það á valdi
Olís hvort félagið býður fram trygg-
ingu í þessum bréfum til mats að
nýju eða heldur fast við kröfu sína
um afhendingu þeirra. „Þegar af
þessum ástæðum ber að fella hinn
kærða úrskurð úr gildi,“ segir í
dóminum.
Þriðji úrskurðinn sem Olís kærði
til Hæstaréttar var vegna þess að
fógeti hafnaði því að taka til greina
sem tryggingu í málinu samtals 69
tryggingarbréf með veði í eignum
félagsins auk bankabókar talin eign
Olís. Hæstiréttur fellir þennan úr-
skurð einnig úr gildi. í dómnum
segir að þrátt fyrir formgalla á
þessum bréfum sé rétt að fella hinn
kærða úrskurð úr gildi og líta svo
á að Olís eigi þess enn kost að lag-
færa tryggingarbréfin áður en fóg-
eti tekur ákvörðun að nýju.
í öllum dómunum er málskostn-
aði skipt jafnt milli aðila.
Rökstuðningxir Hæstaréttar
í rökstuðningi sínum fyrir því að
fella beri úrskurð fógeta hvað varð-
ar 28% hlutafjár Olís og tryggingar-
bréf með veði í fasteignum kemst
Hæstiréttur m.a. að þeirri niður-
stöðu að fógeti eigi úrskurðarvald
um framboðnar tryggingar og hon-
um sé rétt að tilnefna virðingar-
menn sér til aðstoðar. Ákvörðun
hans verði ekki hnekkt nema hann
leggi ólögmæt sjónarmið til gmnd-
vallar henni. í dómnum segir svo:
„í virðingargerð kemur fram varð-
andi 15. og 16. flokk framboðinni
trygginga, sem annars vegar eru
hlutabréf í Olíuverslun íslands hf.
og hinsvegar tryggingarbréf í ýms-
um fasteignum félagsins, það sjón-
armið, að innheimtuaðgerðir varna-
raðila (Landsbankans, innskot blm.)
geti leitt til gjaldþrots sóknaraaðila
(Olís, innskot blm.) og eftirfarandi
riftunar veðsetningar. Samkvæmt
19. gr. laga nr. 18/1949 víkur kyrr-
setning fyrir aðför og gjaldþroti.
Það gerir veðsetning að öðra jöfnu
ekki. Ekki er annað fram komið en
að trygging í eignum. sóknaraðila
sé varnaraðila að meinlausu. Af
virðingargerð verður ekki séð
hversu miklu ofangreind sjónarmið
hafa ráðið um niðurstöðu virðingar-
manna. Þá byggja virðingarmenn
m.a. á að fógeti hafi ekki tekið
afstöðu til tryggingarhæfni bréfa
samkvæmt 16. flokki. Fógeti vitnar
hinvegar til virðingargerðarinnar
um rökstuðning fyrir úrskurði
sínum. Verður ekki ráðið af ákvörð-
un fógeta að hann hafi tekið sjálf-
stæða afstöðu til tryggingarhæfni
bréfa samkvæmt 16. flokki virðing-
argerðar én hafi lagt álit virðingar-
manna til grundvallar úrskurði
sínum. Ber því að líta svo á að úr-
skurður hans nái ekki til 16. flokks
í virðingargerð og fella ber ákvörrð-
un hans varðandi 15. flokk úrgildi."
Þessa þijá dóma kváðu upp
hæstaréttardómararnir Guðmundur
Jónsson, Haraldur Henrýsson og
Hrafn Bragason.
Opinber heimsókn sjávar-
útvegsráðherra V-Þýskalands
V estmannae yj ar
og Höfii eru með-
al viðkomustaða
HEIMSOKN dr. Wolfgangs von
Gelderns, sjávarútvegsráðherra
Vestur-Þýskalands, hefst á
morgun finnntudag. Von Geldern
kemur hingað í boði Halldórs
Ásgrímssonar sjávarútvegsráð-
herra og með í for verða fulltrú-
ar helstu vestur-þýskra _ fyrir-
tækja sem kaupa fisk af Islend-
ingum.
Tekið verður á móti von Geldern
á Keflavíkurflugvelli í fyrramálið.
Hann þiggur hádegisverðarboð
íslensku ríkisstjórnarinnar í ráð-
herrabústaðnum við Tjarnargötu og
síðan hefjast viðræður von Gelderns
og Halldórs Ágrímssonar. Síðdegis
liggur leiðin til Þingvalla og snædd-
ur verður kvöldverður í boði ríkis-
stjórnarinnar í Valhöll.
Árla á föstudag verður haldið til
Hafnar i Hornafirði þar sem fisk-
vinnslustöðvar verða heimsóttar og
veitingar síðan frambornar við ræt-
ur Vatnajökuls. Upp úr hádegi verð-
ur flogið til Vestmannaeyja þar sem
farið verður í skoðunarferðir.
Kvöldverður í Eyjum ér í boði vest-
ur-þýska sendiherrans.
Á laugardag lýkur heimsókn von
Gelderns og hann heldur heim til
Þýskalands.