Morgunblaðið - 03.09.1989, Blaðsíða 6

6 FRETTIR/INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 3. SEPTEMBER 1989
Aðsópsmikil og
hörkudugleg
Guðrún Lárusdóttir íramkvæmdastj óri Stálskipa
GUÐRÚN Lárusdóttir, fram-
kvæmdastjóri Stálskipa hf. í Hafii-
arfírði, er sögð reka eitt traust-
asta útgerðarfyrirtæki landsins,
en það á frystitogarann Ými, sem
keyptur var nýr frá Noregi á
síðasta ári. Á mánudag keypti fyr-
irtækið togarann Sigurey frá Pat-
reksfirði á nauðungaruppboði fyr-
ir 257,5 milljónir.
Guðrún er dóttir Lárusar Sigur-
bjömssonar, skjalavarðar
Reykjavíkurborgar, og konu hans,
Ólafíu Sveinsdóttur. Föðurforeldr-
ar hennar voru þau Guðrún Lárus-
dóttir, alþingismaður, og' Sigur-
björn Á. Gíslason, prestur. Föður-
bróðir Guðrúnar er Gísli Sigur-
björnsson, sem kenndur er við Elli-
og hjúkrunarheimilið Grund. Guð-
rún hafði aldrei komið nálægt út-
gerð þegar hún og maður hennar,
Ágúst G. Sigurðsson, skipatækni-
fræðingur, ákváðu að stofna út-
gerðarfyrirtæki árið 1970. Síðar
gekk Þorsteinn Sigurðsson, vél-
stjóri, mágur Guðrúnar, inn í fyrir-
tækið sem hiut-
hafi og verk-
taki. Fyrirtækið
keypti gamalt
skip, sem fróðir
menn segja að
hafi verið talið
hinn versti koppur, enda skemmt
eftir strand. Skipið, sem fékk nafn-
ið Rán, reyndist í betra ásigkomu-
lagi en talið var og aflaði vel. Árið
1978 var togarinn Ýmir fluttur til
landsins, þá átta ára gamalt skip,
og tveimur árum síðar annar tog-
ari, sem hét Rán. Eldra skipið með
því nafni hafði þá verið selt. Nýju
Rán átti fyrirtækið stutt, þar sem
rekstur skipsins var ekki talinn
hagkvæmur. Á síðasta ári var
Ýmir endurnýjaður og frystitogari
með sama nafni kom í hans stað.
Fyrirtækið á nú aftur tvö skip, eft-
ir kaupin á Sigurey.
Kunnugir segja, að ein skýringin
á velgengni Stálskipa hf. sé, að
yfirbygging fyrirtækisins sé engin.
Guðrún er eini launaði starfsmaður
fyrirtækisins í landi, en hún þiggur
laun hálfan daginn. Ágúst maður
hennar kennir við Vélskólann og
Þorsteinn rekur verkstæði í Hafn-
arfirði. Þeir bræður hafa hins veg-
ar séð sjálfir um að dytta að skipun-
um og eru mættir í samfestingun-
um niður á höfn þegar þau leggja
að.
Auk þess að starfa við útgerðina
hefur Guðrún starfað að félagsmál-
um. Hún er formaður Útgerðar-
mannafélags Hafnarfjarðar, situr í
stjórn Fiskmarkaðarins í Hafnar-
firði og er eina og fyrsta konan í
stjórn Landssambands íslenskra
útvegsmanna. Jónas Haraldsson,
lögfræðingur LÍÚ, segist geta gef-
ið Guðrúnu sín bestu meðmæli.
„Hún er hörkudugleg, ósérhlífin og
fylgin sér, eins og reyndar maður
hennar líka,“ sagði hann. „Sumum
finnst hún of
hörð og óbil-
gjöm í sam-
skiptum og
gefa ekkert eft-
ir. Það tel ég
ekki hafa við
rök að styðjast. Þau hjón em sögð
hafa efnast vel á útgerðinni og ég
er viss um að þau hafa unnið fyrir
hverri krónu.“
Guðrún hefur einnig tekið þátt
í stjómmálum og var í þriðja sæti
á lista Fijáls framboðs, lista Einars
Þ. Mathiesen, við síðustu sveitar-
stjómarkosningar. „Hún er hörku-
dugleg og vel gefin kona, eins og
sést best á fyrirtækinu í dag,“ sagði
Einar. „Hún þolir ekki óheiðar-
leika, enda afar heiðarleg sjálf,
staðföst og ábyggileg. Sumum
finnst hún full aðsópsmikil, en það
getur ekki talist löstur á fólki, ef
það er heiðarlegt og duglegt. Þess
vegna kann ég því afar illa þegar
menn, allt upp í ráðherra, em að
lepja upp slefsögur um slíkt fólk.
Eg tel mig vera ríkari af að hafa
kynnst þeim hjónum."
Einar Sveinsson, framkvæmda-
stjóri Fiskmarkaðarins í Hafnar-
firði, kynntist Guðrúnu þegar hún
var að koma útgerðinni á laggirn-
ar. Hann var þá framkvæmdastjóri
Bæjarútgerðar Hafnarfjarðar. „Ég
hef ávallt átt mjög góð samskipti
við Guðrúnu," sagði Einar. „Hún
er mjög fylgin sér og ákveðin og
lætur engan vaða yfír sig, en er
um leið mjög hreinskiptin. Það er
alltaf hægt að treysta því að hún
segi hlutina hreint út, en hún segir
ekki eitt við þig og annað við aðra.
Hún átti stærstan hlut að máli
þegar Fiskmarkaðinum var komið
á laggirnar og lagði fram bæði
vinnu og hlutafé."
Sagt er að á sama tíma og
skuldasúpan sé að drekkja öðrum
útgerðarfyrirtækjum sé eiginfjár-
staða Stálskipa sterk. „Eg hef
fengist mikið við rekstur togara,
en því miður aldrei tekist að ná
jafn góðum árangri," sagði Einar
Sveinsson og hló við. „Þeir eru
heldur ekki margir, útgerðarmenn-
irnir hér á landi, sem standast
Guðrúnu snúning.“
Viðmælendur Morgunblaðsins
voru á einu máli um, að sögusagn-
ir um að ijársterkir erlendir aðilar
hefðu stutt við bakið á Guðrúnu
og fyrirtæki hennar við kaupin á
Sigurey væru úr lausu lofti gripn-
ar. Einar Sveinsson kvaðst viss um,
að til slíkra ráða þyrfti Guðrún
ekki að grípa. „Hún hefur ekkert
til útlanda að sækja,“ sagði hann.
Einar Þ. Mathiesen sagði, að svo
virtist, sem Guðrún hefði heldur
ekkert til íslenskra ráðamanna að
sækja, því það hefði vakið athygii
í hófi, þegar hinn nýi Ýmir kom
til landsins, að þar var engan þing-
mann, ráðherra, bankastjóra eða
„kommissar" að sjá. „Menn töldu
að hún hefði varla þurft á þeim
að halda til að kaupa frystitogar-
ann,“ sagði hann.
Sagt er að lán á Sigurey hafí
verið í vanskilum, en Guðrún reitt
fram 30 milljónir nú fyrir helgina.
Nafn: Guðrún Helga Lárus-
dóttir.
Fæðingardagur og ár: 29.
ágúst 1933.
Staða: Framkvæmdastjóri
Stálskipa hf. í Hafharfirði.
Heimilishagir: Gift Ágústi
G. Sigurðssyni, skipatækni-
fræðingi, og eiga þau þijár
dætur.
SVIPMYNP
eftir Ragnhildi Sverrisdóttur
Skattur á Qármagnstekjur:
Ottast að dragi
úr spamaði
„HREIN vitfirring," segir Sverrir Hermannsson bankastjóri Lands-
bankans um tillögur að skattlagningu Qármagnstekna sem fjánnálaráð-
herra lagði fyrir ríkissljórnina í vikunni. Sverrir segir ekki þurfa að
hafa fleiri orð um þessar hugmyndir. Samtök spariQáreigenda hafa
sent frá sér mótmæli gegn skattlagningunni og segja hana verða til
þess að ríkisvaldið -sölsi undir sig sparifé eldri borgara, sem þegar
hafa greitt tekjuskatt af sparifé sínu. Bankamenn, sem Morgunblaðið
ræddi við, voru ekki ánægðir með það sem þeir höfðu frétt af tillögun-
um. Sögðu meðal annars reglurnar það flóknar að almenningur þurfi
á ný að leita til sérfræðinga við gerð skattframtals, að sparnaði sé stefiit
i hættu og skattlagningin muni fyrst og fremst bitna á almenningi.
Þá sögðu sumir það augljóst, að ef ekki ætti að draga verulega úr
sparnaði, þá þyrftu vextir að hækka samhliða álagningu skatta af vaxta-
tekjum.
Samtök spariíjáreigenda möt-
mæla fyrirhugaðri skattlagningu
og segja hana munu leiða til minnk-
andi spamaðar og þar með glatist á
skömmum tíma sá árangur sem
náðst hefur á undanförnum árum við
uppbyggingu innlends spamaðar. í
frétt frá samtökunum segir ennfrem-
ur: „Samtök sparifjáreigenda mót-
mæla einnig harðlega áætlunum
ríkisvaldsins að seilast í sparifé
landsmanna með því að mismuna
sparifjáreigendum eftir því hvaða
sparnaðarform þeir kjósa, en áætlan-
ir eru um að hafa sérstakt skatt-
frelsi á spariskírteinum ríkissjóðs én
ekki af öðrum spamaðarformum.
Samtökin vekja athygli almennings
og stjórnvalda á þeirri staðreynd, að
eidri borgarar eiga talsvert sparifé.
Þessir aðilar hafa greitt tekjuskatt
af þeim tekjum sem mynduðu þetta
sparifé. Ef tekjuskattur og eigna-
skattur verða lagðir á þessa ijármuni
er ijóst að ríkisvaldið mun á skömm-
um tíma sölsa undir sig sparifé þessa
fólks."
Flókið kerfi og skrípaleikur
„Þetta er óskaplega flókið,“ segir
Gunnar Óskarsson hjá Fjárfestingar-
félaginu. „Staðgreiðslukerfi skatta
var sett á með það fyrir augum að
auðvelda fólki að skilja skattframta-
lið. Þetta er svo flókið, að það er
ekki fyrir nokkurn mann að skilja
það, einstaklingar geta ekki áttað
sig á þessu. Þama þurfa þeir áftur
á að halda aðstoð sérfræðinga, geri
ég ráð fyrir, við að gera sitt framtal
og skilja það. Að skattleggja raun-
vexti er ekki auðvelt í framkvæmd,
sérstaklega ef staðgreiða á skattinn,
og að skattleggja raunvexti með
þeim hætti, að það er verið að mis-
muna formum, er heldur ekki einfalt
mál. Ég hef ekki heyrt ennþá neitt
um að verið sé að veija hag þessa
almenna borgara sem er að safna
sér í varasjóð til efri áranna, á
kannski einhveija peninga og fær
vaxtatekjur. Manni skildist upphaf-
lega að ekki yrði lagður skattur á
hinn almenna spariíjáreiganda, sem
er algengasti viðskiptavinur okkar,“
segir Gunnar.
„Þegar verið er að tala um að al-
mennar sparisjóðsbækur verði ekki
skattlagðar, þá er það skrípaleikur,“
segir hann. „Almenn sparisjóðsbók
ber ekki raunvexti, miklu minna en
það, þannig að eðlilega er engin
skattlagning af slíkum tekjum, þær
halda ekki einu sinni verðgildi."
Hann segir það líka vera einkenni-
legt að hvergi er minnst á að vaxta-
gjöld eigi að koma til frádráttar
vaxtatekjunum. „Mér finnst þessir
punktar sem ég hef heyrt vera mjög
hráir og það sem ég hef frétt af
finnst mér vera mjög varhugavert.
Ég er hræddur um að þetta sé í
fyrsta lagi fiókið og í öðru lagi dragi
það úr sparnaði hjá þessu fólki.“
Ottast að sparnaður minnki
„Mér finnst þetta vera slæmt
mál. Þetta hefur oft komið til tals á
undanförnum árum og bankarnir
hafa alltaf lagst almennt gegn skatt-
lagningu spariijár," segir Kristján
Oddsson bankastjóri Verslunarbank-
ans. „Ég held að sparnaður okkar
muni minnka. Meginþorri spariljár
er í eigu almennings í landinu, sem
er búinn að vinna fyrir honum hörð-
um höndum og borga skatt af sínum
tekjum. Það sem eftir verður leggja
hinir forsjálu til hliðar og fá af því
ávöxtun og eiga að fá af því ávöxt-
un.“ Hann segir að þrátt fyrir að
verið sé að tala um samræmingu,
þá muni verða erfitt að ná í ein-
hveijar „gráar“ ljármagnstekjur ef
menn á annað borð vilja koma þeim
undan, það verði fyrst og fremst hinn
almenni og heiðarlegi maður sem
verði fyrir barðinu á skattheimtunni.
Kristján segir sparnað almennings
hafa aukist mjög mikið þegar bank-
arnir komu á skiptikjarareikningum,
sem bera hagstæðustu ávöxtun á
hveijum tíma. „Almennur sparnaður
er á þeim reikningum og bankabréf-
um, spariskírteinum ríkissjóðs og
öðru slíku, ekki á þessum almennu
sparisjóðsbókum. Ég óttast að ef
verður farið að skattleggja þetta, þá
minnki þessi sparnaður geysilega
mikið, menn sjái sér ekki lengur hag
í að leggja fyrir og fari að eyða pen-
ingunum i eitthvað frekar en að fara
að borga skatta af þeim aftur.“
Valur Valsson bankastjóri Iðnað-
arbankans segist lítið geta tjáð sig
1 um tillögurnar........einfaldlega
vegna þess að ég hef ekkert séð af
þessu. Ég hef einungis séð frásagnir
af þessu í blöðum, sem hafa verið
að einhveiju leyti takmarkaðar vegna
þess að blöðin hafa, að því er mér
hefur sýnst, ekki heldur haft þessar
tillögur í höndunum, heldur verið að
skrifa um það sem þeim hefur verið
sagt að væri í þeim,“ sagði Valur
Valsson.
Söng’stjórar kirkjunnar og
organistar á námskeiði
Organisti Péturskirkjunnar í Róm
meðal leiðbeinenda
Selfossi.
RÚMLEGA 100 söngstjórar sitja námskeið á vegum söngmálastjóra
þjóðkirlqunnar og Skálholtsskóla sem staðið hefur yfir í Skálholti og
á Selfossi frá síðastliðnum sunnudegi 27. ágúst. Á þessu námskeiði er
aðalefnið þjálíún bamakóra á vegum kirkjunnar. Auk þess er þessa
viku meistaranámskeið fyrir organista þar sem meðal leiðbeinenda er
James Edward Goettsche organisti páfa í Péturskirkjunni í Róm.
John Höybye söngsljóri frá Danmörku leiðbeinir börnum frá Sel-
fossi og Hveragerði.
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson.
Organisti Péturskirkjunnar í
Róm, James Edward Goettsche,
við orgelið í Selfosskirkju.
Að sögn Glúms Gylfasonar sem
leysir söngmálastjóra þjóðkirkj-
unnar af þetta árið er mikill áhugi
fyrir því sem fram fer á námskeiðun-
um og nokkrir söfnuðir sem hyggj-
ast hefja starfrækslu bamakóra með
haustinu og hafa ráðið til þess fólk.
Glúmur sagði að á námskeiðinu væri
meðal annars kennt hvernig ná
mætti sem mestri athygli barnanna
í þær 40 mínútur sem hver æfing
stendur yfir. Meðal kennara er mjög
fær kennari, John Höybye frá Dan-
mörku.
Á námskeiðinu er unnið með efni
sem gefið hefur verið út á vegum
söngmálastjóra á þessu ári. Meðal
efnis í þeim fjórum bókum sem gefn-
ar hafa verið út eru íslensk þjóðlög
sem Jón Hlöðver Áskelsson hefur
raddsett
Námskeiðinu lýkur í dag, sunnu-
dag, þegar barnakórar koma fram í
messu í Skálholtskirkju kl. 14.00 þar
sem þetta nýja efni verður meðal
annars flutt.
— Sig. Jóns.