Alþýðublaðið - 07.01.1959, Blaðsíða 4

NÝTT ár er að hefja göngu
sína. Þrátt fyrip al'la tækni
nútímans veit enginn, hvað
það ber í skauti sínu, en allir
vona það bezta bæði fyrir
sína hönd og annarra. En eitt
er þó nokkurn veginn víst,
að ef vesalings mannfólkið
losnar við gjöreyðingu fjölgar
'því, nýjar manmverur hefja
lífsbaráttuna. Og þar eð þetta
fólk er það, sem koma skal
og erfa á heiminn er uppeld-
ið talið mikilvægt og um það
hafa verið ritaðar margar
bækur. Einn fylgir þessari
stefnunni, annar hinni, surnir
iáta þó eðlisávísunina mestu
ráða. En allir, sem á annað
'borð eru einhverjir foreldrar,
vilja gera sitt bezta. En vanda
málin eru fleiri og berast
.hraðar að en unnt er að grípa
til bókanna, ef svar er þar þá
að finna. —
Tökum eitt dæmi, sem ég
rakst nýlega á í érlendu blaði.
Móðirin ætlaði að sýna ná-
grannakonu sinni myndir af
dóttur sinni og litla syni.
Dóttirin, fimm ára, var við-
stödd og byrjaði . auðvitað
strax að masa og vildi fá að
sjá myndirnar. „Þú getur
beðið þar til ég hef sýnt kon-
unni þær," sagði móðirin. Þá
greip barnið myndabunkann
og slengdi honum í andlit móð
urinnar. Móðirin reiddist,
gaf dótturinni löðrung og rak
hana beint í rúmið fyrir ó-
þekktina. Þar lá svo barnið
og grét taugaveiklunarlega.
Við skiijum móðurina mæta
vel. Auðvitað reiddist hún ó-
kurteisi dótturinnar og eink-
um, að nábúakonan skyldi sjá
þetta. En barnið á ef til viil
sína afsökun, henni finnst
hún afskipt, hún getur beðið
og henni finnst einnig leiðin-
legt, að ókunnugir skuli vera
vitni að ósigri hennar. Ef til
vill er þarna líka u’ija að ræða
afbrýðisemi: Móðirin nýtur
■betur félagsskspljr þessarar
konu en hennar sjálfrar.
Hvað á að gera undir slík-
una kringumstæðum? Að okk-
ar áliti setja barnið á barna-
heimili eða leikvöll, þar sem
'það hefur nóg að gera allan
daginn og þaðan sem það
kemur á kvöldin hrifið af æv-
intýrum, sern það hefur lent
í yfir daginn.
Þá eignast hún eigin heim
með jafnöldrum sínum og
reynir ekki til að krefjast rétt
inda hinna fullorðnu.
Svo mörg voru þau orð.
Það er hverrar' einnar að
dæma eftir eigin samvizku,
hvort hún er þessu sammála.
En mörgum held ég yrði nú
s. að reyna heldur einhver
haimatilbúin lyf.
☆
ÞÁ fara skólarnir senn að
taka til starfa aftur. Og eru
’börnin ykkar tilbúin?
1. Hefur tannlæknirinn
gætt að því, hvort allt er í lagi
með tennurnar? Hefur gaum-
gæfileg skólaskoðun farið
fram?
2. Leyfið þið börnunum að
koma öðru hvoru heim með
skólafélaga sína. Það styrkir
sambandið milli skólans og
heimilanna og skapar barn-
inu maira öryggi.
3. Látið börnin fá tækifæri
til að vinna sjálfstætt. Það
eykur sjálfsöryggið og gerir
’barnið óháðara heimili og
fjölskyldu.
4. Ef senda þarf barnið
burtu í skóla, látið það áður
gista hjá einhverjum vini eðá
skyidmennj tii að gera við--
skilnaðinn við rúmið heima
og góðanóttarkoss mömmu og
pabba minna tilfinnanlegan.
5. Látið barnið sem fyrst
huga að eigin íötum. Eáðfær-
ið ykkur við það og útskýrið
hvers vegna skynsamlegra sé
að vera í þsssu héfdur en
hinu.
6. Venjið barnið strax á
reglusemi, ekki hvað sízt aö
þvo sér, bursta í sér tenhurn-
ar c. s. frv. Gerið það sern
fyrst að sjálfsagðri venjii
barnsins.
• 7. Leggig áherzlu á, að barrí
inu lærist að haida fraih
skcðunum sínum og kreíjast
réttar síns á kurtsisiegan og
hógværan hatt.
8. Hvetjið barnið til starfa
og talið um skólann seni
Keimdu barr.unganum að
halda sér saman, hann
iærir hógu fljóít að tala.
FRANXLIN.
k Gæítu þess, áður en þú
hegnir barninu, að þú eigir
ekki sjálfur sök á ýfirsjðn
þess.
A. O'MALLSY.
-fc Börn þarfnast í'rekar fyrir-
mynda en -gagnrýnanda.
JOUBERT.
skemmtilega og góða stofr.un,
en ekki sem ilia nauðsyn.
Já, boðorðin eru mörg og
margv-ísleg. En eí mínu áliti
skiptir þó rr.estu máli, að for-
eldrarnir raýni áð hanga sam-
an í 'hjónabandinu, það skap-
er börnunum mesta öryggið,
gefi þeim eitthvað af sínum
dýrmæta tíma, en veiti þeim
þó ekki of rnikla athyglí, svo
krakkakrílin fyllist frekju og
Framhald á J. síðu.
LÝÐRÆBI gegn einræði —
þannig túlkuðu uppreisnar-
mennirnir á Kúbu styrjöldina
gegn Eattista, sem háð var
undir forustu Fidel Castros.
Stjórn Battista hefur verið
frá því fyrsta grimmileg harð-
stjórn. sem bælt hefur niður
hverja frelsishreyfingu með
harðýðgi og hundelt alla póli-
tíslía andstæeiinga. Hinn 1.
desember 1956 gekk Castro á
land á Kúbu með 82 fylgis-
mönnum sínum og hóf barátt
una gegn kúguninni. Þeir leit
uðu fylgsnis í f jallahéruðun-
um og byrjuðu skæruhernað.
Eftir tveggja ára skæruhern-
að tókst Castro að hrekja Batt
ista úr landi og taka öll völd
í sínar hendur.
Battista hefur um langt
skeið fári'ð með stórt hlutverk
í pclitísku lífi Kúbu. Árið
1933 hafði hann forustu um
að steypa þáverandi einræð-
isherra landsins frá völdum
og gerðist sjálfur einræðis-«
herra. Ilann var tvívegis kjör
inn forseti eyjarinnar, 1936
og 1940 og kom hann á þing-
ræði í landinu. Battista féll í
forsetakosningunum 1944 og
hóf þá þegar tilraunir til að
komast til valda á ný með
stjórnarbyltingu. Það tókstj
Nú er snjór á foldu ís á vötnum oy hér sjáið bið vetrarbún-
inga, blýlega, falíega íí<t hentuga í gustj vetrarins. — Jbetta
aetti að vcra möguiegt að sauina, cf viljinn er nógur.
þó ekki fyrr en 1954 er hann
var kjörinn forseti í kosning-
um, sem hann skipulagði
sjálfur. í nóvember síðastl.
fóru enn fram forsetakosning
ar á Kúbu og var Aguero, sem
Battista hafði útnefnt eftir-
mann sinn, kjörinn. Hinn nýi
forseti átti að taka við völd-
um 24. febrúar næskomandi.
F'idel Castro vakti fyrst á
sér athygli árið 1953 er hann
skipulagði árásir á hermanna-
búðir stjórnarhersins. Það var
fyrsta opinbera árásin á ein-
ræðisstjórn Battista. Fimm-
tán af fylgismönnum Castros
voru líflátnir og hann sjálfur
fangelsaður^ en síðan náðaður
og fór hann til Mexíkó og
dvaldi þar sem pólitískur
flóttamaður. Eins og fyrr seg-
ir kom hann svo til Kúbu 1956
og hóf þegar baráttu gegn ein
ræðinu.
Aðalbækistöðvar uppreisn-
armanna voru í Oriente hérað
AFRÍKA er stundum köll-
uð „dökka álfan“ eftir hinum
þeldökku íbúum frumskógar-
svæðanna miklu. Hún er nú
orðin aílvei könnuð yfirleitt,
og víðast hafa ferðamenn og
ferðasagna'höfundar komið við
í afkimum hennar. Þó eru þar
nokkur svæði, sem lítið hefur
verið ritað um. Áður hefur
verið getið hér í þættinum um
,,MánafjölI“, þar sem fjaila-
þokan sveipar axlir og tinda
og kynlega ferlégur gróður
teygir sig móiti birtunni sólar-
lausa daga. En norðar, sunnan
við sandauðnir Sahara, en
norðan við frumskógana
miklu er stöðuvatn mikið, —•
Tsadvatn, umgirt víð'áttu-
miklum savannalendum og
steppum. Nauðáfáir evrópskir
ferðamen hafa ilagt leið sína
að þessu vatni.
Ýmislegt er það, sem nefna
má í sambandi. við vatn þetta.
Það er afrennsiislaust. Úr því
feilur ekkert vatnsfail, þótt
ýmsar allstórar ár íalii í það.
Um regntímann safnast því
fyrir feiknarlegt vatnsmagn
og stækkar vatnið geipilega,
því að mikið flatlendi er um-
hverfis það. í lok regntímans
er það nálega hel'mingi stærra
en það var í byrjun hans, Þeg-
ar þorrnar um, tekur vatns-
borðið að lækka, eftir því sem
sólbreiskjan eimir meira af
7. janúar 1959 — All)ýðublaðið
voru ekki naegilega öflugar til
að mæta stjórnarhernum í
reglulegum bardögum, — en.
skærL’íhernaður þeirra var
þeim mun áhrifaríkari og
tókst Castro smám saman að
lama stjórn landsins. Greip
hann m. a. ti 1 þess ráðis að
kveikja í sykurökrum en syk-
ur er mikilvægasta útflutn-
ingsvara Kúbu. Skemmdar-
verk á flutningskerfinu cg í
verksmiðjum voru daglegur
viðburður cg smám samaiix
varð Castro að hálfgerðri
þjóðhetju — einskonar Hróí
hcttur nútímans. Castro varð
sameiningartákn ailra frjáís—
lyndra afla í landinu einkum
hinna yngri menntamanns'. —•
En Battista naut stuðnings
hersins, verkalýðshreyfingar-
inanr, landeigendanna og iðju
inu, sem er fjöllótt, eríitt yfir-
ferðar. Liðssveitir Castros
höldana. — Bandaríkjamenn
voru honum lengst af hlynnt-
ir þar eð hann var fylgjandi
því að veita erlendu fjármagni
inn í aindið. Á síðastliðnu ári
hættu Bandaríkjamenn þó að
sélja Battista vopn en Bretar
tóku þá við og styxktu hann
með miklum vopnasending-
um. Bandaríkjamenn ha-fa ver
ið algerlega hlutlausir gagn-
vart Kúbu, hina síðustu mán-
uði.
Upreisnarmen hófu l'oka-
sóknina síðari hluta desemb-
ermúnaðar og hversu vel þeim
gekk hlýtur að stafa af því að
stjórn Battista hafi hrunið
innan frá.
Sigur Castros kemur ná-
kvæmlega einu ári eftir að
einræðinu var steypt af stóli
í Venezúela. Ef tif vill er
stjórnarfari í Suður-Ameríku
að miða í lýðræðisátt.
vatnsmagninu, stórir flákar
koma undan vatni, þaktir
hörðu lagi af sóda. Hvergi er
vatnið dýpra en 3—4 metrar
og víða ekki nema hálfur ann
ar metri. Um það sigla stórir
flotar papyrusplöntunnar, sem.
Egyptar hinir forhu notuðu t’ii
pappírsgerðar. Þetta er nytja-
planta enn.' Blökkurnennirn-
ir gera sér úr henni íleka eða
báta, sem þeir ferðast á um
va/tnið, flytja á þeim sóda, —
sem er helzti söluvarningur
byggðarinnar við vatnið. í
norðurhluta vatnsins er mikill
fjöldi eyja, og þar höfðust við
ræningjar forðum, en Frakk-
ar hafa útrýmt þeim.
Fólkið í byggðunum um-
hverfis bjir við kröpp kjör.
Það er erfitt verk að höggva
upp sódann í sóibreiskjunni,
en eftirtekjan hins vegar lít-
ið og ódrjúg. Evrópumenn.
hafa ekki mikil afskipta af lífi
manna þarna. Lénsskipulág
svertingjanna er þar enn við
líði.
S. H.
Vanir menn.
Fljót afgreiðsla.
Símar: 34802 — 10731.
AKI JÓNSSON,