Morgunblaðið - 13.06.1990, Page 40

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. JÚNÍ 1D90
40
Minning:
*
Margrét G. Arna-
dóttir frá Görðum
Fædd 27. ágúst 1911
Dáin 4. júní 1990
Margar ljúfar minningar leita á
hugann við fráfall minnar kæru
móðursystur, Margrétar Guðnýjar
Arnadóttur, sem lést 4. júní sl. 78
ára að aldri. Skærast skín myndin
af mikilli tryggð, sem hún ætíð
sýndi systur minni og móður, en
milli þeirra og Margrétar var alltaf
einlægt og gagnkvæmt ástríki. Hún
var þeim sannkölluð hjálparhella,
sem aldrei brást, þegartil var leitað.
Þakklæti er mér efst í huga,
þegar ég nú minnist minnar góðu
frænku, en útför hennar fer fram
í dag kl. 13.30 frá Garðakirkju, sem
tengdist svo náið hennar björtu
bernskuárum.
Margrét fæddist 27. ágúst 1911
á Sauðárkróki, og var dóttir merkis-
hjónanna Líneyjar Siguijónsdóttur
frá Laxamýri og Árna Bjömssonar
prófasts. Þau eignuðust tólf böm.
Eitt þeirra dó á fyrsta ári, en af
þeim, sem upp komust, eru þessi
látin á undan Margréti: Björn Einar
éndurskoðandi og lögfræðingur,
Siguijón Þorvaldur, síðast prestur
við Hallgrímskirkju, Snjólaug Guð-
rún, húsmóðir, Páli Kristinn, for-
stjóri, Elín Málfríður, húsmóðir í
Reykjavík, og Ingibjörg, húsmóðir
í Kópavogi.
Séra Arni var fæddur í Höfnum
á Skaga í Húnavatnssýslu, sonur
Bjöms Sigurðssonar, bónda, síðar
á Tjörn í sömu sveit, og konu hans,
Elínar Jónsdóttur frá Skúmsstöðum
á Eyrarbakka. — Líney, móðir
Margrétar, fæddist á Laxamýri, og
voru foreldrar hennar hin lands-
kunnu hjón Snjólaug Þorvaldsdóttir
frá Krossum, Árskógsströnd, og
Siguijón Jóhannesson, sveitarhöfð-
ingi á höfuðbólinu Laxamýri í Að-
aldal.
Eftir að afi minn, séra Árni, var
kosinn prestur fyrir Garðapresta-
kall 1913 fluttist hann sama ár frá
Sauðárkróki með fjölskylduna suð-
ur að Görðum á Álftanesi. Þar hlaut
Margret traust uppeldi hjá foreldr-
um, sem kappkostuðu að búa börn-
in sín sem best undir lífsbaráttuna.
— Sagt hafa mér eldri Hafnfirðing-
ar og nágrannar prestshjónanna í
Görðum, að heimilislífið þar hafi
verið til mikillar fyrinnyndar. Það
mótaðist af hljóðlátri festu, anda
góðvildar og gestrisni, reglusemi,
fögrum siðum og kristilegum
dyggðum. Og oft var þar tekið lag-
ið, því að systkinin voru glaðvær
og söngelsk, og sum þeirra léku á
hljóðfæri.
Gömul kona sem var vinnustúlka
í Görðum, lýsti þannig fyrir mér
foreldrum Margrétar: „Líney var
gáfukona, mikilhæf húsmóðir,
sívinnandi, mjög heiinakær, dag-
farsprúð og hélt alltaf sinni fögi-u
rósemi." Um séra Árna sagði hún
þetta: „Hann var einstakt ljúf-
menni, einlægur trúmaður,
blíðlyndur, glaðsinna með fágaða
framkomu og gat verið manna
skemmtilegastur."
Það var Margréti dýrmætur fjár-
sjóður að hafa átt foreldra með slíka
mannkosti. Það fór heldur ekki
framhjá okkur, sem þekktum Mar-
gréti og fylgdumst með lífsferli
hennar, að veganestið góða, sem
hún fékk í foreldrahúsum, tókst
henni vel að varðveita og ávaxta.
— En í mótun uppvaxtarins í Görð-
um voru það leiðarljós trúarinnar,
sem voru aðalatriðið, eins og glöggt
kemur fram í eftirfarandi erindi úr
ljóði eftir föður Margrétar, sem
hann tileinkaði henni og gaf á ferm-
ingardaginn:
Fagurt er á vorsins vonadögum
að vígja Guði hjarta, vilja og sál
og hlýða síðan helgum Drottins lögum
og helga Guði öll sín störf og mál.
Árið 1928 fluttist fjölskyldan í
Görðum í nýtt hús, sem afi minn
hafði látið byggja á Suðurgötu 23
í Hafnarfirði. En eftir lát hans 1932
fluttist Líney amma mín til Reykja-
víkur í hús Páls, sonar síns, á Báru-
götu 21. Og þar var Margrét í heim-
ili með móður sinni og yngri systk-
inum um árabil. Geymi ég í þakklát-
um huga margar sælar stundir frá
heimsóknum til þeirra á Bárugöt-
una, sérstakléga á námsárunum í
Reykjavík. Oft fékk ég þar athvarf
til lestrar námsbóka, margan kaffi-
sopann og matarbitann og ennþá
yljar hlýja viðmótið, sem ætíð mætti
mér þar.
Eftir að Margrét lauk gagn-
fræðaprófi frá Flensborgarskóla,
stundaði hún aðallega verslunar-
og skrifstofustörf. Lengst starfaði
hún í Haraldarbúð í Reykjavík, en
síðar um tíma hjá ríkisféhirði.
Árið 1948 giftist hún Þórði Mar-
el Jónssyni frá Núpum í Ölfusi.
Foreldrar hans voru hjónin Guðrún
Símonardóttir og Jón Þórðarson,
bóndi. Þórður lést 1983. Hann var
mikið valmenni og hinn mesti hag-
leiksmaður. Lengst var hann starfs-
maður hjá Ölgerð Egils Skalla-
grímssonar. Það var frænku minni
mikil gæfa að kynnast slíkum sóma-
manni og eiga saman með honum
farsæl ár í hamingjuríku hjóna-
bandi. — Alltaf var ánægjulegt að
koma á notalega heimilið á Baldurs-
götu 7a, þiggja þar góðgerðir,
spjalla saman og njóta hins hlýja
hugarþels Þórðar og Margrétar.
Þau eignuðust þijú mannvænleg
börn, Jón, lyfjafræðing á Patreks-
firði, Líneyju, hjúkrunarfræðing,
Reykjavík, og Árna, tannlækni,
Reykjavík. Þegar þau nú syrgja
góða móður, eru þau mjög þakklát
fyrir allt hið fagra og heilbrigða,
sem hún kenndi þeim.
Margrét var yfirveguð í allri
framkomu, sinnti heimilisstörfum
og öðrum skyldum með mestu
prýði, grandvör í hugsun og hegð-
un, hógvær og nægjusöm gæða-
kona. Og hún var áhugasöm um
það, sem miklu skiptir í lífinu, að
gleðja aðra. Þess nutum við systkin-
in strax á barnsaldri og síðar í lífinu
átti ég oft eftir að kynnast betur
veglyndi hennar og öðrum mann-
kostum.
Hún átti sérstakan sess í huga
systur minnar, sem er nýlátin. Eft-
ir að hún frétti um veikindi Möggu
frænku spurði hún oft um líðan
hennar og bað mig að skila til henn-
ar kveðju. En nú hafa þær frænk-
urnar báðar verið leystar þrautun-
um frá og hittast í nýjum heimkynn-
um. Það er bæn okkar bræðranna,
að hin látna móðursystir okkar,
Margrét, megi blessun hljóta fyrir
öll góðverkin.
Sumai'sólin skær
signuð mót oss hlær.
Drottinn sendir bjavta og blíða daga.
Lífgar von í lund
Ijúfust vorsins stund
eins og stráin græn um gmnd og haga.
Með þessu erindi úreinu af mörg-
um fallegum trúarljóðum, sem faðir
Margrétar samdi, kveð ég mína
göfugu og elskuiegu frænku með
virðingu og einlægri þökk.
Guð blessi minningu hennar.
Árni Gunnlaugsson
Margrét G. Árnadóttir var dóttir
Árna Björnssonar prófasts í Görð-
um á Álftanesi og frú Líneyjar Sig-
uijónsdóttur frá Laxamýri sem var
móðursystir mín.
Margrét var það ættmenni mitt,
sem reyndist mér og foreldrum
mínum einna nánust, en samkipti
okkar og vinátta við hana hafa
haldist óslitið frá því ég man eftir
mér.
Hún á því sannarlega af mér
skilið þann virðingarvott, sem þess-
um fátæklegu orðum er ætlað að
vera.
Persónuleiki Margrétar og lund-
erni einkenndust af fágætu trygg-
lyndi og skyldurækni. Þessi sér-
kenni voru svo sterk að engar utan-
aðkomandi aðstæður virtust geta
bifað þeim né spillt.
Tryggðarböndin, sem hún batt,
voru meint til að endast alla ævina.
Gat hún í því efni með sanni notað
orðið — alltaf.
Hún var ekki sú manngerð sem
veldur fólki tjóni með því að stofna
til viðkynna á fölskum forsendum.
Samskiptum sínum hélt Margrét
stöðugum og óbreyttum við marga,
sérstaklega í stórfjölskyldunni, og
var vinsæl meðal þeirra sem hún
umgekkst. Ekki vafðist heldur fyrir
henni, að með fjölskyldu sinni skyldi
hún standa, hvað sem á dyndi. Það
gerði hún svo um munaði og brást
ekki á alllangri lífsleið.
Hún sagði sjálf, að fyrr vildi hún
dauð niður detta en að yfirgefa
stöðu sína meðan hennar þyrfti við
meðal barna hennar, sem hún átti
tiltölulega seint, það yngsta rúm-
lega fertug.
Þetta rættist. Miðað við þessa
afstöðu, var það því lán að hún
þurfti ekki að vera rúmliggjandi
sjúklingur, né vistast utan síns
heimilis nema nokkra daga á spítala
áður en hún andaðist, þrátt fyrir
að hún hefði lengi undanfarið þjáðst
af umtalsverðu heilsuleysi.
Með snögglegu andláti hennar
var hún og börn hennar firrt þeim
vandræðum, sem margir lenda nú-
orðið í, vegna þess að aldraðir fá
ekki langlegupláss á sjúkradeildum
hinnar steinefnuðu höfuðborgar,
nema að hafa verið vistaðir á dval-
arheimilum fyrir aldraða, áður en
þeir veikjast. Margrét heitin bjó
lengst í Reykjavík, og dó þar, en
eiginmann sinni missti hún árið
1983.
Þessir fyrrgreindu aðaldrættir í
per3Ónuleika Margrétar voru þeim
mun eftirtektarverðari, að þeir virt-
ust fremur stafa af hinu meðfædda
góða upplagi hennar, ef til vill
styrktu af innrætingu af hendi for-
eldra hennar, en að eiginleikarnir
væru áunnir síðar.
Ekki hafði hún tileinkað sér neina
trúar- né heimspekistefnu né átrún-
að annan en hina venjulegu lúth-
ersku kristnu trú, og tillit til kirkju-
siða eins og gengur og gerist hér-
lendis. Það var eins og hún þyrfti
hreinlega ekki á neinni sérstakri
heimspeki að halda til áð komast í
gegn um sitt líf. Sannaði hún með
því fyrir mér, hve fólk er mjög
misjafnlega vel gert að eðlisfari.
. Sjálf stend ég í ævilangri þakkar-
skuld við Margréti heitna fyrir þann
stuðning, sem hún gat oft á tíðum
veitt mér og fjölskyldu minni, ein-
ungis vegna þessara sérkenna
sinna. Þegar verulegir erfiðleikar
steðja að einhverri manneskju, þá
stendur hún gjarnan ein uppi.
Kunningjarnir láta ekki lengur í sér
heyra, ættingjamir verða að sjá um
sig. Hver gengur svo langt að taka
áhættu til þess að hjálpa einhveijum
öðrum?
Á slíkum stundum var Margrét
fær um að standa með sínum og
lagði ekki á neinn flótta.
Fleiri mannkostir prýddu hana
einnig. Hún var vel greind, sérlega
fínleg og mikil smekkmanneskja.
Ekkert gróft fór frá henni, og hafði
hún sérlega gott lag á að sneiða
hjá umræðum, sem vakið gætu deil-
ur um ólík sjónarmið. Félagsskapur
við hana var því ávallt þægilegur
og ánægjulegur.
Mér hefur verið sagt, af þeim sem
þekktu hana á yngri árum, að hún
hafi verið gædd einstaklega lifandi
frásagnargáfu, sem nýttist einungis
í fjölskyldu og vinahópi. Vegna
þessa hæfileika var hún eftirsóttur
félagi krakkanna á mannmörgu
æskuheimili hennar í Görðum.
Einnig var hún mikill dýravinur
og hændust sum húsdýrin þar sér-
staklega að henni.
Tjáning Margrétar á djúpstæðum
skyldutilfinningum, grandvarleika
og tryggð tók á undanförnum árum
smám saman að litast af líkamlegri
vanheilsu og lýsti sér í spennu og
áhyggjum. I henni bjó þó skýr sál
og andlegt heilbrigði fram í andlá-
tið.
En margt í siðferði og atferli
hinnar nýju kynslóðar, sem hún og
fleiri hafa þurft að horfa upp á,
felldi hún sig ekki við.
Nú er hún fallin frá, ein af þess-
um fáu þöglu riddurum gamla tíðar-
andans.
Líney Skúladóttír
Elskuleg tengdamóðir mín er lát-
in.
Gegnum hugann streyma minn-
ingar liðinna ára, og bijóstið fyllist
söknuði.
Það eru nú liðnir hartnær tveir
áratugir síðan ég kynntist Margréti
Árnadóttur fyrst. Skjálfandi á bein-
unum gekk ég upp stigann á Bald-
ursgötu 7A til að hitta tengdafólkið
mitt í fyrsta sinn. Á móti mér tók
kona, ljós yfirlitum, með falleg brún
augu í svipsterku andliti. Hún sett-
ist hjá mér og viðmótshlýja hennar
rak á burt allan minn kvíða. Það
kom yfír mig einhver ánægjuleg ró
og vellíðan, sem æ síðan hélst í
návist hennar. Enn í dag man ég
hvert orð sem hún sagði við mig
þetta kvöld.
Tíminn leið og ég kynntist heimil-
isfólkinu á Baldursgötunni betur.
Þórður heitinn tengdafaðir minn,
rólegur, traustur og fastur fyrir.
Margrét, virðuleg og stolt, greind,
hlý og alúðleg. Samband þeirra
hjóna var einstakt. Samheldin um
böm og heimili, virðing og óijúfan-
leg tryggð hvors í annars garð.
Ógleymanleg er mér tryggð hennar
og trú er hún fór dag hvern árum
saman með strætisvagni um langan
veg í annað bæjarfélag til að heim-
sækja tengdapabba. Hann var þá
orðinn mikið veikur og vart með
rænu, en hún vissi að hann skynj-
aði rödd hennar og návist og það
var henni nóg. Sælla er að gefa en
þiggja, það var hennar lífsviðhorf.
Ekki veit ég hvernig við Jón hefð-
um farið að með strákana okkar,
Árna Þór og Kristján Örn, þegar
þeir voru litlir ef hennar hefði ekki
notið við. Alltaf var hún boðin og
búin að hafa þá. Þolinmæði og barn-
gæskan var þvílík að hún fékk
mann oft til að blygðast sín. „Nú
skaltu sjá hvað amma gamla á,“
sagði hún við annan strákinn, sem
apaði það upp um leið og kallaði
hana ömmu gömlu upp _ frá því,
henni til stakrar ánægju. í hugann
kemur fram mynd af ömmu gömlu
á Baldó, þar sem hún situr flötum
beinum á gólfinu og burrar í bíla-
leik við strákana eða liggur inni í
litla herbergi og skáldar sögu fyrir
syfjaðan pjakk. Það var yndislegt
að fylgjast með þeim, þau voru sem
félagar og vinir. Það sem hún gaf
drengjunum okkar er ómetanlegt.
Ég mun alltaf elska hana fyrir það.
Fyrir nokkrum árum lengdist bil-
ið á milli okkar þegar við Jón flutt-
um út á land með börn og bú.
Nokkrum sinnum kom þó amma í
heimsókn og naut þess að leika og
spjalla við nöfnu sína, Margréti
Svövu, sem kom í heiminn fyrir fjór-
um árum. Þetta voru notalegar
stundir sem liðu allt of fljótt. Allra
síðustu árin fór sjónin að daprast
mjög og ellisjúkdómar að segja til
sín. Það er sárt að horfa upp á
ástvin þjást og líða illa, svo að ég
get aðeins glaðst yfir því að nú er
þjáningum hennar lokið. Eins og
ég sagði við litlu dóttur mína, nú
er amma hjá Guði, og hann mun
gæta hennar vel.
Eftir sitjum við með sorg í hjarta,
sem er tilkomin af þeirri hamingju
að hafa fengið a_ð kynnast þessari
einstöku konu. Ég kveð Margréti
mína með bæninni sem hún kenndi
mér og börnunum.
Kristur minn, ég kalla á þig,
komdu að rúmi mínu.
Gakk þú inn og geymdu mig,
Guð i nafni þínu.
(Höf. ókunnur.)
Svala
Mig langar að minnast nokkrum
orðum Margrétar G. Ámadóttur,
sem lézt þann 4. júní sl. á Borg-
arspítalanum eftir stutta legu.
Margrét var gift móðurbróður
mínum, Þórði Jónssyni frá Núpum
í Ölfusi, og bjuggu þau í sama húsi
og foreldrar mínir, ásamt afa og
ömmu á Baldursgötu 7A alla sína
búskapartíð. Þórður lézt 1. júní
1983. Sambýlið f þessu húsi var til
fyrirmyndar og ófáar voru heim-
sóknir yngri kynslóðarinnar upp á
loftið. Alla tíð fór vel á með Mar-
gréti og Guðríði móður minni og
var samband þeirra enn nánara
síðustu árin eftir að þær voru báðar
orðnar ekkjur. Einnig skal þakkað
hvað hún reyndist tengdaforeldrum
sínum vel, en þau létust í hárri elli.
Guðmunda Jóhannsdóttir, einnig
tengdadóttir gömlu hjónanna, lézt
6. maí sl., gift Felix Jónssyni frá
Núpum, bjuggu þau í vesturenda
hússins og skal henni einnig kært
þakkað allt sem hún var þessu fólki.
Nú er móðir mín ein eftir á lífi
af elstu kynslóðinni í Garðshorni
og saknar mágkvenna sinna, sem
hafa látist með mánaðarmillibili.
Guð blessi þær á nýjum tilverustig-
um.
Þórhildur
Bryndís Steindórs-
dóttir - Minning
Okkur félögunum brá mjög er
við fréttum að Dísa væri dáin.
Dauðinn kemur oft mjög óvænt og
til þeirra sem maður síst ætlar. Það
er erfitt og óþægilegt að horfast í
augu við það að Dísa sé farin úr
þessum heimi frá okkur, en við trú-
um því að Jesús hafi risið upp frá
dauðum og þar með þurfum við
kristnir menn ekki að horfa með
hræðslu á dauðann því Jesús er
sterkari en dauðinn. Þess vegna
getum við lika leitað til Guðs í sorg
okkar og með allar okkar áhyggj-
ur. Hann skilur okkur og við treyst-
um því að hann hafi allt í hendi
sér, líka það sem er erfitt og óþægi-
legt. Og það er huggun að vita það
að Dísa er líka í hendi Guðs.
Við kynntumst Dísu fyrst þegar
hún fór að sækja fundi í KSS
(Kristilegum skólasamtökum). Dísa
var hress og opin og gott var að
tala við hana. í KSS eigum við
góðan minningar um Dísu.
Við vottum fjölskyldu hennar
samúð og biðjum Guð að vera með
þeim. Við þökkum Guði fyrir þann
tíma sem við fengum að kynnast
Dísu og biðjum Guð að blessa minn-
ingu hennar.
Félagar úr Kristilegum
skólasamtökum