Morgunblaðið - 02.08.1990, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ VIÐSKIPTI/ATVINNULÍF FIMMTUDAGUR 2. ÁGÚST 1990
B 7
BÆKUR
Þorkell Sigurlaugsson
Islensk-ensk viðskiptaorðabók
Höfundar: Þórir Einarsson og Terry G. Lacy
Útgefandi: Örn og Örlygur 1989, 398 blað-
síður.
Það krefst mikillar þolinmæði og
þrautseigju að skrifa orðabók og það
verk hentar ekki þeim sem vænta
skjótfengins árangurs og ijárhags-
legs ávinnings. Þetta verk líkist á
sinn hátt vinnu skógræktarmanns-
ins, sem sér árangur starfs síns
mörgum árum eftir að hann gróður-
setti fyrstu plöntumar. Oft hef ég
dáðst að Sören Sörenssyni, sem
sýndi svo fáheyrða þolinmæði er
hann skrifaði Ensk-íslensku orða-
bókina á efri árum og náði að ljúka
sínum hluta verksins eftir margra
ára ef ekki áratugar þrotlaust starf.
Mér kom það ánægjulega að óvör-
um þegar út kom íslensk-ensk við-
skiptaorðabók í lok síðastliðins árs.
Það verk unnu Þórir Einarsson próf-
essor við viðskiptadeild Háskóla ís-
lands og Terry G. Lacy, doktor í
félagsfræði. En útkoma þessarar
orðabókar sýndi mér það meðal ann-
ars, hve brýnt er að prófessorar við
Háskóla Islands hafi aðstöðu til og
áhuga á því að vinna að vísinda- og
rannsóknarstörfum eða öðrum verk-
ÞÓRIR EINARSSON
TERRY G. LACY
ÍSLENSK
ENSK
VIÐSKIPTA
ORÐABÓK
1II000 orð og orðasambönd
1325 staríslieiti
167 gjaldmiðlaheiti
M
efnum, sem tengja háskólann við
atvinnulífið og fólkið í landinu.
Gagnleg og auðveld
Eftir að hafa notað bókina tals-
vert undanfarna mánuði, finn ég hve
hún reynist mér gagnleg og auðveld
í notkun. Vandi höfundanna hefur
trúlega verið nokkur vegna þess að
íslenskt mál og atvinnulíf byggist
enn á hugmyndafræði, menningu og
atvinnustarfsemi veiðimanna- og
landbúnaðarþjóðfélagsins. íslending-
ar eiga ekki margra áratuga hefð í
iðnaði og verslun á sama hátt og
önnur vestræn ríki. Hér hafa menn
ekki tileinkað sér ýmis vinnubrögð í
nútíma atvinnurekstri og þaðan af
síður byggt upp þann orðaforða sem
til þarf. Oft er notast við eitt orð
um rnjög víðtæka merkingu, þar sem
enskan býr hins vegar yfir mörgum
orðurn allt eftir eðli þess sem verið
er að fjalla um. Gott dæmi um þetta
eru ensku orðin „budget“, „plan“,
„financial plan“, corporate plan“,
„strategic plan“, „estimate",
„project" eða „forecast". Á íslensku
er almennt talað um áætlun. Líklega
hefur bóndanum eða útgerðarmann-
inum dugað áður fyrr ágætlega að
nota orðið „áætlun“ um það að
áætla stærðir engjanna eða sigling-
artímann út á miðin. Á undanförnum
árum hafa tímarnir breyst og farið
er að tala um stefnumarkandi áætl-
anir (strategic plans), fjárhagsáætl-
anir (operational budget), rekstrará-
ætlanir (financial budget), verkefna-
áætlanir (project plans), heildaráætl-
anir (corporate plans) o.s.fiv. Jafnvel
áætlanir bóndans og útgerðarmanns-
ins eru orðnar flóknari.
Mig grunar að ýmsum erlendum
bankamenn og aðrir sem eiga við-
skipti við okkur Íslendinga finnist
þeir koma að nokkuð tómum kofun-
um þegar þeir ræða við starfsbræður
sína hér á landi. Líklega eru ekki
allir á einu máli um það hveiju skal
svara þegar spurt er hvað sé „stra-
tegy, policy, direction, objectives og
goals“ ákveðins fyriretækis, hvað þá
þjóðfélagsins í heild. Gömlu slagorðin
sem menn lærðu í sveitinni eða á
Alþingi duga því miður oft skammt,
og því er rnjög gagnlegt (conveni-
ent, feasible og handy) fyrir menn
að hafa Ensk-íslenska orðabók þeirra
Þóris Einarssonar og Terry G. Lacy
við höndina.
Tungan skiptir okkur máli
Okkur íslendinga skiptir tungan
vissulega miklu máli. í framtíðinni
megum við ekki einangra okkur frá
atvinnulífi og hagkerfi annarra
þjóða. Við fáum ekki varðveitt menn-
ingu okkar, tungu, atvinnulíf og lífs-
kjör með einangrunarstefnu. Við
þurfum aftur á móti að leggja aukna
rækt við sérstöðu okkar, tungu og
menningu með því að hvetja alla til
að þroska, þróa og varðveita sérein-
kenni okkar. Það eru séreinkenni
okkar og þekking, en ekki einangr-
un, sem skipta máli. Það er jafnframt
brýnni nauðsyn en nokkru sinni fyrr
að ný orð, hugtök og tækni séu ís-
lenskuð og notuð eftir því sem kost-
ur er í kennslu og starfi.
í íslensk-ensku orðabókinni eru
15.000 orð og orðasambönd, 1.325
starfsheiti og 1.6,7 gjaldmiðlaheiti.
Bókin er því nvjög umfangsmikil og
skilur ekki mörg orð eftir óþýdd. Þó
hef ég orðið var við að nokkur orð
vantar og sá til dæmis ekki þýðingu
á orðinu hlutverk, sem „mission“ eða
stefnumótun sem „strategy". Einna
áhugaverðastur fannst .mér kaflinn
um starfsheiti, því þá áttaði ég mig
á því hve vel við íslendingar höfum
í raun staðið okkur við að íslenska
starfsheiti.
Orðabók er aldrei fullgerð eða
endanlega lokið. Þess vegna er freist-
andi að halda þrotlaust áfram að
fullkomna verkið. Þetta er heldur
ekki frumraun Þóris og Terry, því
þau skrifuðu Ensk-íslenska við-
skiptaorðabók árið 1982 sem þau eru
nú að vinna að endurskoðun á og
verður gefin út næsta vetur.
Bók Þóris og Terry var vel undir-
búin og eiga höfundar þakkir skildar
frá atvinnulífinu fyrir þetta verk.
Orðabókin er gagnleg öllum þeim
sem eru í viðskiptum við erlenda
aðila og fyrr eða síðar verður hún
einnig í bókahillum bænda og útgerð-
armanna víða um landið þegar þeir
verða komnir í alþjóðaviðskipti.
FRAKTBÓKUNARKERFIÐ
• Fljótvirkara
• Öruggara
• Nákvæmara
ÞÚ GETUR FENGIÐ UPPLÝSINGAR UM:
♦ Staðfestingu bókunar á ákveðið flug
♦ Fraktflug hvert/hvaðan sem er í veröldinni
♦ Hvar sendingin er stödd hverju sinni
♦ Hverjir sjá um framhaldsflutninga
♦ Hver fljótasta og/eða ódýrasta leiðin er
INNFLUTNINGUR
Simi:
690101
Fax:
690464
UTFLUTNINGUR
Simi:
672824
Fax:
672355
ÞÚ HEFUR HEIMINN í HENDI ÞÉR MEÐ
FLUGLEIDIR
frakt
Œ
-f
©

-f
©

%0 i 1 Bl @ i % c ® © * *
Stefnir I Enn Eitt
Metár Á
Hlutabréfamarkaði
HMARK
III l' I AIIRI.I AMAUKADURINN III
IÚtlit er fyrir a5 í ár verði
slegin met á innlendum hluta-
bréfamarkabi. Fleiri en eitt af stærstu almennings-
hlutafélögunum hafa lýst áhuga á því aö bjóöa út
nýtt hlutafé á árinu og má því reikna með aö fram-
boö hlutabréfa aukist með haustinu. Einnig hefur
komiö fram aö reglugerö sem leyfir fjárfestingar
íslendinga í erlendum hlutabréfum er væntanleg.
Þessu til viðbótar hefur sala hlutabréfa hjá
HMARKI það sem af er árinu fjórfaldast miöaö við
sarna tímabil í fyrra.
HMARKSVlSITALAN 2.8.1990 655 STIG BREYTING FRÁ ÁRAM.: +58,6%
GENGl HLUTABREFA 2. AGUST 199«
KAUPGENGI SÖLUGENGI JÖFNUN 1990 ARÐUR 1990 SÖLUGENGI INNRA VIRÐI BREYTING F. ÁRAM.
Eimskipafélag islands hf 4,76 5,00 25,00% 10,00% 149,00% +52%
Flugleiöir hf 1,82 1,91 25,00% 10,00% 92,00°/ +45%
Hampiðjan hf 1,62 1,70 25,00% 8,00% 103,00% +27%
Hlutabréfasjóðurinn hf 1,53 1,61 25,00% 10,00% 107,00% +23%
jslandsbanki hf 1,54 1,62 0.00% 5,00% 92,00% +8%
Eignarh.fél. Alþýðub. hf 1,20 1,26 0.00% 10,00% 100,00%
Eignarh.fél. Iðnaðarb. hf 1,56 1,64 24,65% 10,00% 91,00% +18%
Eignarh.fél. Versl.b. hf 1,31 1,38 24,65% 10,00% 97,00% +19%
Grandi hf 1,75 1,84 0,00% 0,00% 130,00% +17%
Olíufélagið hf 5,00 5,25 20,00% 10,00% 103,00% +92%
Sjóvá - Almennar hf 6,20 6,50 20,00% 10,00% 335,00% +90%
Skagstrendingur hf 3,50 3,67 25,00% 10,00% 68,00% +46%
Skeljungur hf 5,20 5,46 25,00% 10,00% 95,00%
Tollvörugeymslan hf 1,02 1,07 25,00% 6,00% 114,00% +20%
Kaupgengi er margfeldisstuöull á nafnverö, aö lokinni ákvöröun um útgáfu jöfnunar-
hlutabrófa. Áskilinn er réttur til aö takmarka þá fjárhæö sem keypt er fyrir. Innra viröi í árs-
lok 1989. Breyting frá áramótum tekur miö af útgáfu jöfnunarbréfa og greiðslu arös.
Hlutabréfamarkaðurinn hf hefur afgreiöslur aö
Skólavöröustíg 12 og hjá VÍB í Ármúla 13a. Verið
velkomin.
VlB
VERÐBREFAMARKAÐUR ÍSLANDSBANKA HF.
Ármúla 13a, Reykjavík, Slmi: 68 15 30.
HMARK-afgreiösla, Skólavöröustíg 12, Reykjavik, Sími: 2 16 77.
© ) % i © CE3 $ Ý f i °%

©
®
ŒCD)
ÍR

®
om)