Morgunblaðið - 10.02.1991, Page 43

r p MORG lí NBLAÐIÐ ÚTVARP/SiÓWVARPnn
BYLGJAN
FM 98,9
7.00 Eiríkur Jónsson og morgunvakt Bylgjunnar.
9.00 Páll Þorsteinsson. Startsmaður dagsins val-
inn. íþróttafréttir kl. 11. Valtýr Bjorn Valtýsson.
11.00 ValdiS’Gunnarsdóttir á vaktinni.
12.00 Hádegisfréttir.
14.00 Snorri Sturluson. Froðleikur, létt spaug og
óskalög.
17.00 ísland i dág. Jón Ársæll Þórðarson og Bjarni
Dagur Jónsson taka á málum líðandi stundar.
18.30 Þráinn Brjánsson á vaktinni.
22.00 Kristófer Helgason. Tónlist.
23.00 Kvöldsögur. Simatimi ætlaður hlustendum.
24.00. Kristófer Helgason á vaktinni.
02.00 Heimir Jónasson á næturvakt..
EFFEMM
FM 95,7
7.30 Til í tuskiö.
8.00 Morgunfréttir. Kl. 8.20 Textabrotið. Kl. 8.40
Frá hinu opinbera. Kl. 8,50 Stjörnuspá. Kl. 9.00
Frétayfirlit.
12.00 Hádegisfréttir.
19.00 Breski og bandaríski listinn. Vilhjálmur Vil-
hjálmsson kynnir 40 vinsælustu lögin I Bretlandi
og Bandarikjunum.
22.00 Jóhann Jóhannsson á rólegu nóturium.
STJARNAN
FM 102/104
7.00 Dýragarðurinn. Stjömutónlist, leigubilaleikur,
getraunir.
9.00 Vinsældatónlist. Bjarni Haukur Þórsson.
11.00 Geðdeildin. Dóri-Mödder, Lilli og Baddi,
Svenni sendill og allar figúrunar mæta til leiks.
Umsjón Bjarni Haukur og Siguröur Helgi.
12.00 Sigurður Helgi Hlöðversson. Getraunir og
orð dagsins.
14.00 'Sigurður Ragnarsson. Ráðgjafaþjónusta
Gabríels Stefánssonar, kvikmyndagetraunir, leikir
og tónlist.
17.00 Björn Sigurðsson
20.00 Vinsældapopp. Jóhannes B. Skúlason.
22.00 Arnar Albertsson.
02.00 Næturtónlist.
ÚTRÁS
FM 104,8
9.00 Kristján H. Stefánsson. (F.G.
12.00 Hádegisspjall. (F.G.)
13.00 Davíð Ólafsson. (F.G.)
16.00 Skapti og Daði (F.G.)
18.00 Framhaldsskólafréttir.
20.00 Jón G. Geirdal og Þór B. Ólafsson (F.G.)
24.00 Nætun/akt (F.Gi).
Stðd 2;
Rauðhetta
WUWH Fjalakötturinn sýnir í kvöld kvikmyndina Rauðhettu (The
OQ 55 Company of Wolves). Hin sígilda saga hefur hér verið færð
f nútímabúning. Stúlka hyggst fara til ömmu sinnar, sem
býr hinu megin skógarins, en á leið þangað mætir hún myndarlegum
manni. Hún verður hrifin af manninum en tekur eftir því að hann
er sambrýndur og minnist þá aðvörunnar ömmu sinnar; að sambrýnd-
ir menn eiga það til að vera loðnir að innan og því varúlfar. En
stúlkan tekur varnaðarorð ömmu sinnar ekki alvarlega.
Með aðalhlutverk fara Angela Lansbury, David Warner og Sarah
Patterson. Leikstjóri er Neil Jordan.

Að eiga fatlað bam
Ui Yfirskrift þáttarins í dagsins önn í dag og tvo næstu daga
1Q 05 er „Að eiga fatlað barn“. í dag verður rætt við Jóhönnu
AO ““ Sigurðardóttur félagsmálaráðherra, Bjarna Kristjánsson
framkvæmdastjóra svæðisstjómar og Gyðu Haraldsdóttur sálfræðing
umjjá þjónustu sem fötluðum börnum og fjölskyldum þeirra er boðin.
A þriðjudag og miðvikudag verður auk þess rætt við tvenna for-
eldra sem eiga það sameiginlegt að synir þeirra beggja eru mikið
fatlaðir, annar með heilalömun en hinn með misþroska. Hvaða áhrif
hefur það á daglegt líf einnar fjölskyldu þegar fatlað barn fæðist?
Hvernig stuðningur er brýnastur? Er sú þjónusta sem í boði er snið-
in að þörfum þeirra sem á þjónustunni þurfa að halda? Þessum og
mörgum fleiri spurningum verður leitast við að svara í þáttunum I
dagsins önn i dag, á morgun og á miðvikudaginn. Umsjónarmaður
er Guðrún Frímannsdóttir.
4.00 Næturlög. leikur næturlög.
4.30 Veðurfregnir. Næturlögin halda áfram.
5.00 Fréttir af veðri, færð og flugsamgöngum.
5.05 Landið og miðin. Sigurður Pétur Harðarson
spjallar við hlustendur til sjávar og sveita. (Endur-
tekið úrval frá kvöldinu áður.)
6.00 Fréttir af veðri, færð og flugsamgöngum.
6.01 Morguntónar.
LANDSHLUTAÚTVARP Á RÁS 2
8.10-8.30 og 18.35-19.00 Útvarp Norðurland.
AÐALSTÖÐIN
FM 90,9 / 103,2
7.00 Á besta aldri. Umsjón Ólafur Tr. Þórðarson.
Létt tónlist, gestur í morgunkaffi. 7.00 Morgun-
andakt. Sérs Cesil Haraldsson.
9.00 Fram að hádegi. Umsjón Þuriður Sigurðar-
dóttir. Kl. 9.15 Heiöar, heilsan og hamingjan.
9.30 Heimilispakkinn. Kl. 10.00 Hver er þetta.
Verðlaunagetraun. Kl. 10.30 Morgungestur. Kl.
11 Margt er sér til gamans gert. Kl. 11.30 Á
ferð og flugi.
12.00 Hádegisspjall. Umsjón, Helgi Pétursson.
13.00 Strætin úti að aka. Umsjón Ásgeir Tómas-
son.
Kl. 13.30 Gluggaö i siðdegisblaðið. Kl. 14.00 Brugð-
ið á leik i dagsins önn. Kl. 14.30 Saga dagsins.
15.00 Topparnir takast á. Kl. 16.15 Heiðar, heils-
an og hamingjan. (Endurtekið frá morgni).
16.30 Akademian.
Kl. 16.30 Púlsinn tekinn i sima 626060.
18.30 Smásaga Aðalstöðvarinnar.
19.00 Kvöldtónar. Umsjón Halldór Backman. Ljúfir
kvöldtónar.
22.00 j draumalandi. Umsjón Ragna Steinun Ey-
jólfsdóttir. Draumar hlustenda ráðnir.
24.00 Næturtónar Aðalstöðvarinnar. Umsjón Rand-
ver Jensson.
ALFA
FM 102,9
8.45 Morgunbæn. Tónlist.
10.00 istónn. Ágúst Magnússon.
13.30 Alfa-fréttir. Blönduð tónlist.
16.00 „Svona er lífið" Ingibjörg Guðmundsdóttir.
20.00 Kvölddagskrá Krossins.
20.15 Hver er Guð? Fræðsluþáttur. Umsjón: Kol-
beinn Sigurðsson.
20.45 Rétturinn til lífs. Ásgeir Hannes Eiriksson.
21.20 Kvöldsagan. Guðbjörg Karlsdóttir.
21.40 Á stund sem nú. Umræðuþáttur. Umsjón
Gunnar Þorsteinsson.
23.00 Dagskrárlok.
Sjónvarpið:
Boðorðin
■■■i Senn líður af lyktum hins athyglisverða pólska mynda-
99 15 flokks um boðorðin, þ.e. hin tíu boðorð heilagrar ritningar
eins og þau koma pólska kvikmyndaleikstjóranum Krysztof
Kieslowski fyrir sjónir. Hann leggur hér næsta fijálslega út af boð-
orðunum og bregður í leiðinni upp þjóðfélagsmyndum frá Póliandi
samtíðarinnar, þ.e.a.s. frá síðustu árunum er Kommúnistaflokkurinn
var þar við völd.
í kvöld er á dagskránni níundi og næstsíðasti þátturinn og bygg-
ir hann á níunda boðorðinu: Þú skalt ekki gimast konu náunga þíns.
Hér segir af manni nokkrum sem glatað hefur getu sinni til kvenna.
Hann er í hjónabandi og hefur áhyggjur af því að hjónabandssælan
fari forgörðum með hjónalífinu. Hann leggur því til við konu sína
að hún fái sér elskhuga, er geti sinnt þessum þætti sambúðarinnar,
en slíkt fyrirkomulag hefur óneitanlega nokkrar flækjur í för með
sér. Þýðandi er Þrándur Thoroddsen.
LAUGARÁSBÍÓ ,ýni
Sími 32075
Sýnd
kl. 3, 5, 7, 9 og 11.10.
Bönnuðinnan12 ára.
l_eí?ls|có/.A
LÖGGAN
ÍAGtm ‘iö; FEBRÚARA’991
^43
dárur
y eftir Elínu Pálmadóttur
Lukkunnar
pamfílar!
Stalla mín hér á baksiðunni var
í síðasta sunnudagsblaði að
hóta því að segja sig úr þessu
samfélagi, ef heimurinn tekur
öðrum vendingum en hún getur
sætt sig við. Aðvöran til þeirra
sem skyldu hugsa til þess sama:
Það er ekki hægt að segja sig úr
þjóðfélaginu, eins og Halldór Lax-
ness benti eitt sinn réttilega á.
Þjóðfélagið hefur nefnilega ekkert
heimilisfang.
Gárahöfundur var raunar líka
að snasa af heimsósómanum.
Byijaði á að
velta upp
misjöfnu
gengi smá-
þjóðanna í
henni veröld
og hve ís-
lendingar
væru nú
miklir lukk-
unnar pam-
fílar í þeim
hópi. Höfum
í rauninni
aldrei staðið
andspænis
því að færa fómir til þess að
heimta frelsi og lýðræði í eigin
landi. Það blasir við ef litið er í‘
kring um sig í heiminum í dag.
Hugsið ykkur til dæmis, ef írar
eða einhver önnur þjóð hefði verið
búin að búa sér ból á þessari eyju
þegar norrænu „víkingarnir“
komu askvaðandi. Hvort sem þeir
hefðu hrakið þá sem fyrir voru á
brott eða út á einhvern útkjálkann
í landinu, þá hefðu tvær þjóðir
getað með rökum talið eyjuna sitt
guðs útvalda land. Einmitt svona
hagar til víða um heim. Og deilan
um landið harðnar með fjölgun
mannkyns og auknum land-
þrengslum á jörðinni. Þannig er
ástatt á öllu svæðinu fyrir botni
Miðjarðarhafs. Myndast hafa ríki
með nýjum landamærum og þjóð-
flokkar flust til um aldir. Israels-
menn og arabar áttu á einhveijum
tíma forfeður á sama landi. Þann-
ig var það á skaganum suðaustur
úr Asíu, þar sem Evrópuþjóðir
slengdu saman í eitt ættbálkum
og skildu ekki fyrr en Norður-
Víetnamar voru búnir að leggja
undir sig Suður-Víetnama að
þarna voru tveir ættflokkar að
beijast um yfirráð á einum skaga.
Þannig er það víða um Afríku oog
víðar.
En við íslendingar sátum frá
upphafi einir að heilli áfmarkaðri
eyju — sem enginn hefur reynt
að taka af okkur. Þetta er oft
þakkað því að ísland er eyja hér
norður í höfum og svo langt frá
vígaslóð, meðan önnur landsvæði
með menningarlega sérstöðu og
íöngun til ‘sjálfstæðis voru flest
áföst við nágrannana eða um-
kringd þeim. Ekki telur nýbakað-
ur doktor Guðmundur Hálfdánar-
son sagnfræðingur það veigamik-
ið atriði eftir 8 ára samanburð á
hertogadæminu Bretagne, sem
hafði sérmál og sérlög, og ís-
landi, þegar bæði voru að keppa
að því að verða sjálfstæð þjóðríki
á síðari hluta 19. aldar og fram
á þessa. Honum sýnist miklu
fremur í stóru verki sínu að við-
horf ríkisins — annars vegar þess
franska og hins vegar þess danska
— hafi verið mjög ólík. Franska
ríkisvaldið vildi innlima Bretagne
og réðist því í að útrýma bretónsk-
unni og innleiða sitt mál. Og í
annan stað að koma sér hliðhollu
fólki í áhrifastöður — gjaman með
íjárútlátum. 1
Þegar að er gáð þá reyndu
Danir aldrei í alvöra að gera ís-
lendinga að Dönum, höfðu enga
tilburði til að kveða niður íslenska
tungu, sem er grundvöllurinn að
því að við erum þjóð, eins og við
segjum gjarnan enn með réttu á I
hátíðastundum. Og þeir komu
aldrei hér upp danskri yfirstétt :
eða keyptu íslenska meðreiðar-
sveina með embættum og fé til
að eiga hér sitt fólk, eins og inn-
. ásar- og herraþjóðir gera víðast
um heim. Því fyrirfundust vart á *
íslandi þeir sem studdu innlimun •
í Danmörku, utan örfáir linir
embættismenn. Allir hópar í
landinu vildu sjálfstætt lýðveldi á
íslandi — allir sem einn. Ekki
þessar flækjur sem við horfum
upp á hjá öllum smáríkjunum, sem
eru að beijast fyrir frelsi sínu,
hvorki þjóðemislegar, menningar-
legar né trúarlegar. Við erum
lukkkunnar pamfílar.
Við að bera saman við aðrar
smáþjóðir í vanda um víða veröld
og skoða baráttu þeirra um aldír
alda læðist að manni lúmskur
granur. Kannski hefur hara eng-
inn haft ágimd á okkur. Danir
vildu auðvitað græða á verslun-
inni og kreistu þar út hvem dropa.
Flestar þjóðir gerðu það sem þær
gátu í þá vera. En ef við lítum
t.d.á 15. öldina, þegar stórveldin
Englendingar og Hansamenn
börðust hér af heift um þessa
dýrmætu skreið, þá reyndi hvor-
ugur að eignast þetta land. Með
sinn stóra flota hefði Englendinga
ekki munað um að taka landið,
þar sem Bessastaðavaldið var
einskis megnugt. En þeir gerðu
það ekki. Vildu það ekki einu sinni
þegar Danir buðu það Hinrik 8.
Og Danir héldu bara fast þangað
til þeir urðu annað hvort að beita
sér eða sleppa. En ætli Englend-
ingar hefðu sleppt svo ljúflega?
Að minnsta kosti skila þeir ekki
þjóðargersemum og við hefðum
ekki fengið handritin heim.
Þetta er að vísu allt önnur ís-
landssaga en sú sem ég lærði í
skóla. En hefur læðst að mér í
grúski og með samanburði við
aðrar smáþjóðir og aðstæður.
Kannski hefír maður bara svona
einfaldan smekk og heimssýn. En
guði sé lof að íslensk þjóð lagðí
á úfið Atlantshaf og lenti þar á
hreggbarinni eyju, í stað þess að
sigla á lygnari sjó tíl að taka land
fyrir botni Eystrasalts eða inn á
ljúfa hafíð bláa til landtöku í botni
Miðjarðarhafs, þar sem margar
þjóðir höfðu komið við og sprænt
til að helga sér landsvæði eins og
hundamir. Má ég þakka fyrir að
fá að sitja hér í rokinu og óveðrun-
um, þótt allt ætli niður að keyra
og sé að fjúka ofan af manni.
Eram við ekki miklir lukkunnar
pamfílar?