Morgunblaðið - 12.06.1991, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 12. JUNI 1991

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Hættuteikn í ríkis-
og þjóðarbúskapnum
A
Istefnuyfirlýsingu ríkisstjórnar
Steingríms Hermannssonar
sagði m.a.: „Höfuðverkefni
hennar [ríkisstjórnarinnar] er
að treysta grundvöll atvinnulífs-
ins, stöðu landsbyggðarinnar og
undirstöður velferðarríkis á ís-
landi ..."
í nýafstaðinni kosningabar-
áttu höfðu talsmenn þáverandi
stjórnarflokka mörg orð um það,
hve vel hefði til tekizt að þessu
leyti. Síðustu vikur hafa þeir
heldur ekki legið á þeirri stað-
hæfingu, að ný ríkisstjórn hafi
tekið við góðu búi.
Sú staðhæfing styðst hins
vegar ekki við staðreyndir,
hvorki að því er varðar ríkisbú-
skapinn, sem rekinn hefur verið
með hrikalegum halla, eða
rekstraröryggi atvinnulífsins,
sem er hin hliðin á atvinnu-
öryggi almennings. I þeim efn-
um eru víða blikur á lofti, þrátt
fyrir nokkurn stöðugleika í kjölf-
ar þjóðarsáttar.
A síðustu misserum hafa
1.300-1.500 einstaklingar — á
vinnualdri — verið atvinnulausir
að jafnaði. Þar með er sagan
ekki öll sögð. Síðustu daga og
vikur hafa 600-700 vinnandi
konur og karlar fengið uppsagn-
arbréf í hendur. Gangi þessar
uppsagnir eftir má gera ráð fyr-
ir að um 2.000 Islendingar verði
án atvinnu. Það eru áratugir
síðan að svo illa hefur horft um
almennt atvinnuöryggi í land-
inu.
Þegar farið er í saumana á
stöðu mála í þjóðarbúskapnum
við stjórnarskiptin blasa víða við
hættuteikn, sem rekja rætur til
ytri aðstæðna, rangra fjárfest-
inga og/eða stefnu fráfarinnar
ríkisstjómar í efnahags- og at-
vinnumálum.
Fiskeldi, sem miklar vonir
voru bundnar við, er komið í
sjálfheldu. Loðnubrestur hefur
keyrt Síldarverksmiðjur ríkisins
og fleiri mjölframleiðendur í ill-
leysanlegan vanda. Svipaða
sögu er að segja af Álafossi og
uUariðnaðinum. Flestar rækju-
vinnslur í landinu hafa sótt um
skuldbreytingu og fjárhagslega
endurskipulagningu til Byggða-
stofnunar, að sögn fram-
kvæmdastjóra Félags rækju- og
hörpudiskframleiðenda. Ollu
starfsfólki Hraðfrystihússins í
Ólafsvík hefur verið sagt upp
störfum.
Þannig mætti lengur telja, en
mergurinn málsins er sá að at-
vinnulífið hefur ekki — um ára-
bil — búið við eðlilegt rekstra-
rumhverfi. Því hefur verið gert
að sæta tapi, ganga á eignir og
safna skuldum. Það hefur því
ekki verið í stakk búið til að
mæta skakkaföllum, sveiflum
og mögi’um árum, sem reynslan
hefur þó kennt okkar að gera
verður ráð fyrir í þjóðarbúskap
okkar.
Þjóðarsátt aðila vinnumark-
aðarins, sem gerð var í upphafi
árs 1990, skilaði umtalsverðum
árangri í hjöðnun verðbólgu og
skapaði nokkurn stöðugleika í
efnahags- og atvinnulífi þjóðar-
innar. Aðilar vinnumarkaðarins
tóku í raun fram fyrir hendur
fyrrverandi ríkisstjórnar með
þjóðarsáttarsamningunum, sem
styrktu ótvírætt stöðu atvinnu-
veganna á heildina litið. Án
þjóðarsáttar hefðu mun fleiri
fyrirtæki staðið við gjaldþrots-
dyr á liðnu ári — og við stjórnar-
skiptin — en raun ber vitni og
þykir þó flestum nóg um stöðu
mála að því leyti.
Fráfarin ríkisstjórn nýtti hins
vegar ekki þau tækifæri, sem
þjóðarsáttin færði henni upp í
hendur, eins og bezt sést af
hrikalegum ríkissjóðshalla, þrátt
fyrir verulegar skattahækkanir;
ríkissjóðshalla „sem keyrir nú
upp vextina og veldur hættu-
ástandi í efnahagskerfinu", eins
og Ásmundur Stefánsson, for-
seti ASÍ, komst að orði í blaða-
viðtali fyrir skemmstu.
Meginþættir í stefnuyfírlýs-
ingu fráfarinnar ríkisstjórnar
hafa ekki gengið eftir, hvorki
að því er varðar jöfnuð í ríkisbú-
skapnum né „nýja atvinnustefnu
sem stuðli að hagvexti og skyn-
samlegri nýtingu sameiginlegra
auðlinda þjóðarinnar“. Fyrirheit
félagshyggjustjórnarinnar um
„að bæta lífskjör hinna tekju-
lægstu“ og „framfylgja árang-
ursríkri byggðastefnu" hafa
einnig orðið sér til skammar.
Stóru orðin um „gott bú“ við
stjórnarskiptin standast því mið-
ur ekki nema að mjög takmörk-
uðu leyti.
Stefnuyfirlýsing nýrrar ríkis-
stjórnar felur í sér „fögur fyrir-
heit“, sem hinnar fyrri, þótt
umbúðir þeirra séu minni.
Starfstími hennar er það
skammur að of snemmt er að
fella dóma um störf hennar. Hún
á rétt til nokkurs reynslutíma
áður en til þess kemur. Það er
hins vegar mikilvægt fyrir heild-
arhagsmuni að þjóðarsáttin,
sem tókst í upphafi liðins árs,
spanni næstu misseri. Sem og
að ný ríkisstjórn nýti betur það
lag, sem slík sátt gefur, til að
rétta af ríkisbúskapinn og stuðla
að hliðstæðum hagvexti hér og
mótar lífskjör í helztu velferð-
arríkjum heims.
Umhverfisverkefni barna á
dagheimilum Ríkisspítalanna:
Börnin gróður-
selja tré og fylgj-
ast svo með þeim
FORSETI íslands, frú Vigdís
Finnbogadóttir, var viðstaddur
opnun á sýningu leikskóla og
skóladagheimila Ríkisspítal-
anna á umhverfisverkefnum er
unnin eru í tengslum við Miljö
91, ráðstefnu um umhverfis-
mennt, í gær. Sýningin stendur
frá 11. til 23. júní og er staðsett
í anddyri K - byggingar Lands-
spítalans.
Að sögn Mörtu Sigurðardóttur,
leikskólafulltrúa Ríkisspítalanna,
er sýningin hluti af umhverfisverk-
efni sem hófst seinasta haust og
stendur fram á næsta vetur og
taka 8 leikskólar og skóladag-
heimili Ríkisspítalanna öll þátt í
þessari vinnu. Börnin er unnu í
þessu verkefni eru á aldrinum 1 -
9 ára.
Við setningarathöfnina héldu
bömin ræður, fluttu frumsamin
ljóð og sungu. Síðan var gestum
boðið upp á hollar veitingar, ávexti
og grænmeti ásamt ávaxtasafa, á
meðan þeir skoðuðu verk barn-
anna. Verkin á sýningunni eru
með ýmsu móti t.d. myndir, ljós-
myndir, módel af umhverfinu og
skúíptúrar úr rasli.
Sigi'ún 8 ára, Sólrún 8 ára,
Kristín 7 ára og Einar 6 ára, eru
öll á skóladagheiniilinu Sunnuhlíð
hjá Kleppsspítala og hafa unnið
alls konar verkefni í vetur í tengsl-
um við umhverfið. Þau sögðu að
þau hefðu m.a. skoðað fjöruna hjá
skóladagheimilinu og einnig skóg-
Sungið af innlifun við setningarathöfnina en á innfelldu myndinni sésl
lendið þar í kring. Að sögn Soffíu
Þorsteinsdóttur, yfirfóstru Sunnu-
hlíðar, nutu þau þannig góðs af
staðsetningu Sunnuhlíðar. Börnin
bjuggu til líkan af fjörunni og tóku
sýni úr sjónum sem voru skoðuð
í smásjá. Öll börnin völdu og
merktu sér tré og er áætlunin að
fylgjast vel með vexti tijánna. I
vetur voru teknar ljósmyndir af
þeim sem nota á til samanburðar
í sumar. Einnig hafa börnin ort
ljóð um gróðurinn og eru sjálf að
rækta tré. Jafnframt hafa þau
búið til líkön af tijám úr rusli sem
þau komu með að heiman.. Aðal-
Á sýningunni var margt fróðlegt að sjá.
Vigdís Finnbogadóttir veitir ungi
Umhverfisátak á leikskólum Borgarspítalans:
Stolt, ást og virðing fyrir um
SÝNING á verkum barna á leikskólum Borgarspítalans var opnuð
í gær í sal Birkiborgar gegnt Borgarspítala er fjölmennur barnakór
tók lagið að viðstöddum forseta Islands og öðrum gestum. Tilefni
sýningarinnar er að í ár er norrænt umhverfisár.
Sýningin hófst í gær kl. 10 og
stendur til 15. júní. Hún verður
opin frá kl. 10-12 og 13-17 alla
dagana. Á morgun munu 70 börn
úr leikskólunum vera við setningu
norrænu ráðstefnunnar um um-
hverfismennt, Miljö 91, og syngja
fyrir ráðstefnugesti.
Sýning þessi nefnist Við og um-
hverfið og er afrakstur vinnu barn-
anna í ár. Fóstrur á leikskólum
Borgarspítalans ákváðu að gera
umhverfisvernd að ársmarkmiði
sínu og í framhaldi af því hafa börn-
in á leikskólunum fjórum unnið að
verkefnum tengdum náttúrunni.
Börnin á Birkiborg hafa tekið
fyrir steina íslands, börnin á Furu-
borg vatnið, Greniborg hefur kynnt
sér veðurfarið og áhrif þess á lífríkið
en Skógarborg einbeitt sér að fjör-
unni og því sem henni viðkemur.
Heildarmarkmið þessar verkefnis
er, eins og segir í fréttatilkynningu
frá aðstandendum :„Að vekja áhuga
barnanna á umhverfi sínu og nátt-
úru, þannig að þau læri að mynda
tilfinningatengsl við hana og um-
gangast með stolti, ást og virð-
ingu.“
Sungið fyrir forsetann.