Morgunblaðið - 19.07.1992, Qupperneq 8

8 C
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. JÚLÍ 1992
j eftir Guðmund Halldórsson
HÓPUR gulleitarmanna með flók-
I inn hátæknibúnað fór nýlega frá
Miami til Andesfjalla í Suður-Amer-
íku til að leita að sögufrægum fjár-
sjóði, sem Inkar kunna að hafa falið
í fjöllum Ekvadors fyrir rúmlega
fjórum öldum. Sljórnandi leiðang-
ursins er Oswaldo Garces frá
Ekvador, beinn afkomandi síðasta
i konungs Inka að eigin sögn. Hann
telur örlögin hafa vísað sér á slóð
gullsins. „Þegar ég var barn
dreymdi mig um helli, þar sem gull-
ið væri falið,“ sagði hann fyrir brott-
förina. „Ég verð að finna það —
mér er nauðugur einn kostur.“
| ins mikilli tækni hefur aldrei
Bgi verið beitt í leit að fjársjóði
og leiðangrinum hefur verið
I líkt við ævintýri kvikmynda-
hetjunnar Indiana Jones.
j Garces og rúmlega 50 menn hans
i hafa meðal annars á að skipa inn-
j rauðum skönnum, ratsjám sem sjá
: í gegnum jarðveginn, fjarstýrðum
’ ökutækjum og leiðsögubúnaði, sem
gervihnettir eru notaðir til að
stjórna. Leitin beinist að 780 lestum
af gulli, silfri og eðalsteinum, gull-
grímum og líkneskjum, skrautgrip-
j um, gimsteinum og öðrum gersem-
um, sem Garces telur að stuðnings-
menn forföður síns hafí falið í helli
í Llanganati-fjöllum í Mið-Ekvador
til að afstýra því að dýrgripirnir
féllu í hendur spænskum landvinn-
ingarmönnum, nokkrum áratugum
eftir að Kólumbus fann Nýja heim-
inn 1492. Æ síðan hafa ævintýra-
; menn leitað að þessu ómetanlega
safni gersema og listaverka og fleiri
fjársjóðum norðar og austar í Suð-
ur-Ameríku. Þjóðsagnablær hefur
hvílt yfír sögum af hinum týnda
Pizorro: logði undir sig riki Inka með 200 monna her ó nokkrum
mónuðum, rúmlego sextugur oð oldri.
Gullmaðurinn
Brátt bárust Spánveijum fréttir
af jafnvel enn meiri fjársjóðum
norðan við ríki Inka, á stað sem
margir kölluðu El Dorado. Sumir
töldu staðinn týnda borg, en aðrir
að hann væri musteri langt inni í
frumskóginum og að fjársjóður
væri geymdur þar. Enn aðrir héldu
að El Dorado væri fjall úr skíra-
gulli. Líklegast var þó talið að E1
Dorado, sem er spænska og merkir
gullmaðurinn, hefði verið höfðingi,
trúlega æðsti maður Muisca-ætt-
bálksins, sem bjó nyrzt í Andesfjöll-
um, á svæði þar sem borgin Bogota
stendur nú.
Nafnið E1 Dorado var að líkindum
dregið af trúarathöfn, sem fór fram
þegar nýr höfðingi tók við. Þegnar
hans söfnuðust þá saman á bakka
stöðuvatns og tóku þátt í nokkurra
daga hátíð. Þegar hún stóð sem
hæst réru höfðinginn og prestar
hans út á mitt vatnið, þar sem hann
var afklæddur og líkami hans húð-
aður gulli. Að svo búnu fleygði
fjársjóði Inkanna síðan landvinn-
ingamenn Franciscos Pizarros tóku
Atahualpa, síðasta konung þeirra,
til fanga 1532 og neituðu að láta
hann lausan nema gegn því að
stuðningsmenn hans fylltu herbergi
af gulli.
Inkar gengu að afarkostum
Spánveija, sem slepptu þó ekki
Atahualpa. í von um að fleiri dýr-
gripir mundu tryggja konunginum
frelsi söfunðu Inkar saman enn
meira gulli og fluttu það með stórri
vagnlest. Um 60.000 Inkar sóttu
til höfuðvígis Spánveija með lausn-
argjaldið, en áður en þeir komust
þangað fréttu þeir að Atahualpa
hefði verið tekinn af lífí. Inkar földu
fjársjóðinn, en ekki var vitað hvort
þeir hefðu grafíð hann í jörðu, falið
hann í helli eða sökkt honum í
stöðuvatn. Að svo búnu réðust þeir
til atlögu til að hefna hins fallna
konungs, en biðu ósigur fyrir 200
manna her Spánveija, sem lagði
undir sig gullríki Inka í Andesfjöll-
um.
Bandarískur hótæknileiðangur í anda Indiana Jones
leitar nú að týndu gulli Inkanna í fjöllum Ekvadors
Guotovito-votn: talið oð þar leynist enn mikill fjórsjóður.
hann gulli og gersemum í vatnið
til að friða guðina. Þegnar hans á
vatnsbakkanum fóru að dæmi hans
og köstuðu gullmunum út í vatnið
til að færa guðunum fómargjafír.
Þannig varð vatnið mesta gullkista
Nýja heimsins.
Spánveijar töldu sig komast að
því að þessar trúarathafnir hefðu
farið fram við stöðuvatnið Guata-
vita, sem er í eldgíg og umlukið
háum Qöllum á svæði, sem nú er í
Mið-Kólombíu. Voldugu ríki Mu-
iscamanna hafði hins vegar hnignað
áður en Spánveijar komu til sög-
unnar og þegnar E1 Dorado áttu
fáar gullnámur sjálfír. Gullinu
höfðu þeir sankað að sér með hem-
aði og viðskiptum, en þeir áttu einu
smaragðanámu Suður-Ameríku og
miklar birgðir af salti, sem þeir
notuðu til að kaupa gull og nauð-
synjar.
Þýzkur landstjóri Venezúela,
Georg Hohermuth, hóf leit að E1
Dorado 1535 þegar hann heyrði
Indíána segja: „Gullið kemur frá
sama svæði og saltið." Leitin stóð
í þijú ár og 300 leiðangursmenn
af 400 létu lífið, en ekkert gull
fannst, þótt þeir færu fram hjá
gullvatninu í tæplega 90 km íjar-
lægð.
Þrír leiðangrar voru gerðir út á
næstu ámm til að fínna gullið —
undir stjórn landvinningamannsins
Sebastian de Beleclazar, þýzka
ævintýramannsins Nikolaus Feder-
mann og spænska lögfræðingsins
Gonzalo Jimenez de Quesada. Qu-
esada fann svæði auðugt af salti
og komst að því með pyntingum á
Indíánum hvar smaragðanáman
leyndist. Þegar honum var sagt að
þorpið Hunsa væri „gullstaður" tók
hann það herskildi og fann marga
gullmuni.
Quesada fann líka mikið safn
smaragða og poka með gulldufti.
Gullhringir Indíána, sem menn hans
drápu, voru teknir herfangi. Greipar
voru látnar sópa um hús höfðingj-
ans í þorpinu, sem var þakið þykk-
um gullplötum að innan, og þar var
hásæti úr skíragulli og smarögðum.
Árið 1539 mættust leiðangrar Qu-