Morgunblaðið - 20.09.1992, Side 13

SiíNNUDAGWW. SBtfEBMfiBBíJflBE
skulum skoða aðeins nánar:
Það fer fyrir brjóstið á mörgum
að franski frankinn skuli, þar sem
stefnt sé að einni sameiginlegri mynt,
brátt heyra sögunni til. í þessum
hópi má fínna bæði hægri- og vinstri-
menn, sem óttast að franska stjórnin
geti ekki stjórnað efnahagsmálum
þjóðarinnar nema með eigin gjaldm-
iðli. Þessu svara fylgjendur með því
að gjaldmiðlar Evrópu séu þegar
háðir hver öðrum, eins og berlega
hefur komið í ljós síðustu daga.
Þannig verði það aðeins til að styrkja
efnahag allra landanna að sameina
gjaldmiðil þeirra.
Þá er deilt um hvort rétt sé að
sameina utanríkisstefnu ríkjanna,
svo ólík sem þau óneitanlega eru.
Bent er á að sameiginleg stefna í
vamarmálum ógni sjálfstæði þjóð-
anna. Báðar fylkingar taka stríðið í
Júgóslavíu sem dæmi. Ýmist er það
talið sýna að Evrópubandalagið geti
lítið aðhafst þegar önnur lönd eiga
í stríði, eða sjá menn fram á sterk-
ari stöðu EB í vamarmálum.
í þriðja lagi era málefni innflytj-
enda hvarvetna mikið hitamál og
óttast andstæðingar samkomulags-
ins að það verði til að ýta undir of-
beldi gegn innflytjendum. Stuðnings-
menn telja að raunin verði allt önnur
og að meiri fólksfluthingar innan
EB minnki öfgafulla þjóðemiskennd.
Auk þess sé stefnt að því að sameina
löggæslu á ýmsum sviðum, til dæm-
is varðandi innflytjendur.
Að sama skapi er því mótmælt,
að sérhver íbúi í EB geti kosið í
héraði sínu, hvort sem það er í heima-
landi hans eða ekki. Ovíst er hvaða
áhrif þetta hefur á réttindi annarra
innflytjenda, til að mynda frá Afr-
íku, varðandi kosningar. Fylgjendur
samkomulagsins svara þessu með því
að hér sé um mannréttindamál
minnihlutahóps að ræða og að
Frakkar í öðram EB-löndum geti
einnig nýtt sér þessi réttindi.
Þá era margir andvígir stofnana-
stefnunni, þ.e. aukinni miðstýringu
frá Brassel, sem sögð er stríða gegn
lýðræði. Á hinn bóginn er bent á að
lýðræði felist einmitt í því að öll
EB-ríki taki þátt í lagasetningum á
Evrópuþinginu í Strassborg.
Sjötta helsta deiluefnið í kosninga-
baráttunni er kostnaður við gildis-
töku Maastricht-samkomulagsins.
Gert er ráð fyrir að útgjöld Frakka
til Evrópubandalagsins aukist um
30% á næstu fímm árum. Mönnum
ber reyndar ekki alveg saman um
hver ávinningur Frakka af þessu
verður. Philippe de Villiers, einn áka-
fasti andstæðingur úr röðum hægri-
manna, segir að hver fjölskylda í
Frakklandi greiði í dag tæplega
4.300 franka í Evrópusamstarf, en
þessi kostnaður hækki fljótlega í
5.200 franka á ári. Stuðningsménn
samkomulagsins setja dæmið allt
öðruvísi upp: Af hveijum 100 frönk-
um, sem franska þjóðin aflar, er 44
ráðstafað innanlands, en aðeins 1,2
varið í EB. Þessi tala á síðan eftir
að hækka í 1,37 franka, sem era,
að þeirra sögn, smámunir í þessari
umræðu.
Hverjir deila?
Líkt og í Danmörku er meirihluti
stjómmálamanna fylgjandi sam-
komulaginu og fjölmiðlar era al-
mennt sama sinnis. Dagblaðið Le
Figaro á í nokkram erfíleikum, þar
sem lesendur blaðsins — hægrimenn
— eru sem fyrr segir sundraðir. Blað-
ið hefur vitaskuld verið opið fyrir
sjónarmiðum beggja aðila, en tekur
afdráttarlausa afstöðu með sam-
komulaginu í leiðuram. Sama má
segja um Le Monde, sem er yfirlýst
óháð stjórnmálaflokkum og eitt allra
vandaðasta dagblað heims. Önnur
dagblöð eru flest flokkspólitísk og
mynda skoðanir sínar eftir því.
Fréttatímarit á borð við L’Express
og Le Nouvel observateur vara ein-
dregið við því að fella samkomulagið.
Frönsk stjómmál minna stundum
á stjórnmálaumræðu á Islandi.
Stjórnmálamenn eiga það til að falla
í gryfju smáatriða og hnakkrífast
um persónulega hagsmuni. Kosn-
ingabaráttan hér í Frakklandi hefur
verið hörð og óvægin. Philippe Ségu-
in, Charles Pasqua pg Philippe de
Villiers hafa náð að mynda öflugt
hræðslubandalag gegn sameiningu
Evrópu og er einkum höfðað til þjóð-
emiskennndar Frakka. Og ef talað
er um þjóðemiskennd hlýtur öfga-
ae
hægrimaðurinn Jean-Marie Le Pen
og Þjóðarfylking (Front national)
hans að koma í hugann. Vikuritið
L’Express lýsir honum sem „toujours
anti“, eða ávallt á móti, sem eru orð
að sönnu. Það gildir einu hvort um
er að ræða Persaflóástríð eða sam-
einingu Evrópu, Le Pen er ávallt á
móti.
Le Pen er mjög duglegur að koma
skoðunum sínum á framfæri, en fer
þó gjarnan yfir strikið í hamförum
sínum. Það gerði hann í umræðum
á TFI-sjónvarpsstöðinni á miðviku-
dagskvöld, er hann sagðist vera
sannfærður um að Mitterrand hefði
viljandi lagst undir hnífínn stuttu
fyrir kosningar til að hljóta samúð
þjóðarinnar. Erfítt er að færa sönnur
á þessa fullyrðingu og óvíst hvort
hún skilar tilætluðum árangri. Mörg-
um fannst Le Pen slá þarna einu
sinni sem oftar undir beltisstað.
Segja má að helstu andstæðingar
séu úr röðum öfgamanna til hægri
og vinstri. Kommúnistar era vita-
skuld sammála Le Pen og byggja
mikið á sömu þjóðerniskennd. Ekki
styðja allir sósíalistar samkomulagið.
Eins og vanalega fylkja fáeinir vinst-
rimenn sér um Jean-Pierre Chevéne-
ment, fyrrverandi varnarmálaráð-
herra, sem hvað eftir annað hefur
verið til vandræða í vinstriarmi Sós-
íalistaflokksins. Skal engan undra
að hann hefur loks sagt sig úr flokkn-
um.
Stuðningsmönnum samkomulags-
ins hefur gengið ágætlega að koma
boðskap sínum á framfæri, en
hræðsluáróður hefur máske ekki ver-
ið nógu öflugur. Pierre Bérégovoy,
forsætisráðherra, hefur einkum vísað
til efnahagslegra afleiðinga, enda er
hann fyrrverandi fjármálaráðherra
og fyrst og fremst flinkur á þeim
vígstöðvum. Jack Lang, menningar-
mála- og nú einnig menntamálaráð-
herra, hefur stjórnað kosningabar-
áttu sósíalista, en hann nýtur ávallt
mikils persónufylgis. Hann fékk
fræga fólkið til liðs við sig og mynd-
aði mjög breiða fylkingu innan raða
listamanna og skemmtikrafta. Erfítt
er að meta áhrif þess á almenning.
En hvað með almenning í landinu?
Hveijir eru með og hveijir era á
móti? Enda þótt skoðanir fari ekki
beinlínis eftir stjómmálaflokkum,
má draga nokkuð skýrar línur eftir
pólitísku litrófi. Samkvæmt skoðana-
könnun L’Express eru 80% kjósenda
sósíalistaflokksins fylgjandi, og
sömuleiðis 60% kjósenda _UDF-
flokksins og umhverfíssinna. Á hinn
bóginn era 86% kjósenda kommún-
ista á móti, 85% kjósenda Þjóðarfylk-
ingarinnar eru á móti og 63% hægri-
manna úr RPR. Þannig er Chirac,
leiðtogi RPR, á móti meirihluta kjós-
enda sinna.
Sé litið á stéttir kemur í ljós að
bændur eru langfjölmennastir á móti.
75% bænda ætla að segja „non“ í
dag, en þeir óttast hagræðingarsjón-
armið frá Brussel. Auk þeirra era
einkum verkamenn og verksmiðju-
fólk á móti samkomulaginu. Fylgj-
andi eru hins vegar menntamenn,
skrifstofufólk og aðrar borgaralegar
stéttir. Ef litið er á aldurinn, þá kem-
ur í ljós að yngstu (18-24) ára og
elstu (eldri en 65 ára) eru fylgjandi,
auk þeirra sem era frá 35 til 49 ára.
Aðrir eru á móti, en þeir aldurshópar
eiga einmitt í mestum erfiðleikum
með að fá atvinnu.
Þetta fólk fer á kjörstaði.í dag og
ákvarðar framtíð Evrópu. Skorað
hefur verið á frönsku þjóðina úr öll-
um áttum, að stöðva ekki þróun
Evrópu, en óvíst er hvort það dugi
til. „Við ætlum ekki að stöðva þróun-
ina, heldur að beina henni á eðlilega
braut,“ segja andstæðingar sam-
. komulagsins. Auk þess má draga í
efa að franska þjóðin taki ábending-
ar erlendis frá alvarlega. Eitt er víst;
munurinn verður ekki mikill og þann-
ig hefur sameining Evrópu þegar
hlotið nokkurn áfellisdóm. En í kvöld
eða á morgun kemur í ljós hvort
Mitterrand gerði mistök og hversu
alvarleg þau kunna að vera.
— ÍOO tonn d tilboösverði
Nú seljum við 100 tonn af fyrsta flokks dilkakjöti,
Dl-A, á sérstöku tilboðsverði - sriyrt lambakjöt sem
dugir allri íslensku þjóðinni í eina ríflega máltíð.
Misstu ekki af þessu einstaka tækifæri til að birgja
þig upp af þessu ljúffenga lambakjöti.
HAGKAUP
— á fullri ferö