Morgunblaðið - 09.01.1993, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. JANÚAR 1993'*
Hver skorar á
heimsmeistarann?
Skák_______________
Margeir Pétursson
ÚRSLITAEINVÍGI áskor-
endakeppninnar hefst nú um
helgina í Escorial, útborg
Madrid, höfuðborgar Spánar.
Tveir öflugustu skákmenn
Vesturlanda tefla um réttinn
til að heyja einvígi við Garrí
Kasparov heimsmeistara í
haust, Englendingurinn Nigel
Short, 27 ára, og Hollend-
ingurinn Jan Timman, 41 árs.
Yfirdómari einvígisins er Guð-
mundur Amlaugsson, en hann
gegndi þvi embætti einnig í
úrslitunum fyrir þremur
árum, þegar Karpov og Tim-
man mættust.
Tefldar verða 14 skákir í ein-
víginu, eða þar til annar hefur
hlotið sjö og hálfan vinning.
Fyrsta skákin verður tefld
sunnudaginn 10. janúar, en ætl-
að er að einvíginu ljúki í febrúar-
byijun.
Eftir afar slaka frammistöðu
Jans Timmans á síðustu mánuð-
um þykir Shbrt sigurstranglegri.
Timman varð Iangneðstur á
minningarmótinu um Aljekín í
Moskvu í nóvember, en Short
náði hins vegar þokkalegum
árangri á EM landsliða á sama
tíma, hlaut fímm og hálfan vinn-
ing af átta mögulegum, tapaði
aðeins fyrir Kasparov.
Heimsmeistarinn hefur lýst
því yfír að hann reikni með því
að mæta' Englendingnum í næsta
heimsmeistaraeinvígi. Bæði
Timman og Short eru afskaplega
mistækir og ef annar hvor þeirra
verður í slöku formi gætu úrslit-
in ráðist snemma. Ljóst er að
skákgagnrýnendur muni fara
ýtarlega í skákimar og bera þær
saman við taflmennskuna hjá
Fischer og Spasskí í haust.
Heppnina skorti í Stokkhólmi
Hinu árlega Rilton Cup skák-
móti í Stokkhólmi lauk í vik-
unni. Mótið var betur skipað en
oft áður, margir bestu skákmenn
Svía voru með og ijórir stór-
meistarar frá fyrrum Sovétríkj-
unum mættu til leiks. Við Hann-
es Hlífar Stefánsson stóðum vel
að vígi langt fram eftir móti.
Ég vann fyrstu fímm skákirnar,
en gerði jafntefli í fjórum síð-
ustu. í sjöundu umferð lék ég
klaufalega af mér vinningi gegn
Svíanum Wedberg. Ég mátti að
lokum sætta mig við fjórðu verð-
laun, en verðlaununum var ekki
skipt á milli keppenda sem hlutu
jafnmarga vinninga, heldur voru
stigin látin ráða.
Hannes Hlífar virtist lengi vel
á góðri leið með að krækja sér
í þau stig sem hann vantar upp
á stórmeistaratitilinn, en í
næstsíðustu umferð tapaði hann
slysalega með hvítu fyrir Rúss-
anum Kharlov og í síðustu um-
ferð teygði hann sig alltof langt
í vinningstilraunum gegn stiga-
lágum Svía. Hannes hlaut því
aðeins fímm og hálfan vinning
og úa^asgðist stórmeistaratitil-
inn nokkuð. Hann hlýtur þó fljót-
lega að fá betri byr.
Það var hins vegar ekkert lán-
leysi yfír nýbakaða sænska stór-
meistaranum Jonny Hector. Fyr-
ir síðustu umferð hafði hann
heilan vinning í forskot en hafði
þó aðeins lagt að vígi einn alþjóð-
legan meistara og sex skákmenn
með 2.300 stig eða minna. Það
var með ólíkindum hvernig hon-
um tókst að sneiða hjá stórmeist-
urunum, en um þetta má kenna
gersamlega ónothæfu tölvufor-
riti sem notað var til að raða
niður.
Það var heldur ekki nóg með
að Hector væri heppinn með
andstæðinga, heldur lék lánið
líka við hann á skákborðinu.
Þessi staða kom upp hjá honum
í áttundu umferð gegn kornung-
um eistneskum skákmanni. Eist-
inn átti gjörunna stöðu en fór
mjög ósparlega með tíma sinn:
Svart: R. Liiva, Eistlandi
Hvítt: Jonny Hector
í þessari stöðu átti svartur tíu
mínútur til að ljúka skákinni, en
það ætti ekki að koma að sök,
því 45. — Hhl! leiðir til auðvelds
vinnings.
45. - Hg4?! 46. c4 - h4 47.
c5 — bxc5 48. bxc5 — h3 49.
c6 - h2 50. c7 - hl=D 51.
c8=D+ - Kg7 52. Hc5 - Dbl +
53. Kc6 - De4+?! 54. Kd6 -
Dd3+?
Guðmundur Arnlaugsson, yfir-
dómari í einvígi Timmans og
Shorts á Spáni.
Svartur átti nú aðeins 2-3
mínútur eftir og skákar út í loft-
ið. Hér var nauðsynlegt að virkja
hrókinn og leika 54. — Hh4 til
að koma honum til h8, eða 54.
— Hhl. Nú kemur Hector kóngn-
um í sóknina!
55. Ke7! - Hf4 56. e6!? -
Dxa3 57. Ke8 - Da4+ 58. Dd7
- Db4 59. Dd6 - Da4+ 60.
Ke7 - fxe6? 61. De5+ - Kh7
62. Hc7 - Hf5??
Leikur sig í mát á síðustu
mínútunni.
63. Dh2+ - Hh5 64. Kf6+ -
Kh6 65. Dd2+
Einfaldara var 65. Hh7+!
strax og mátar síðan í öðrum
leik.
65. - g5 66. Hh7+! - Kxh7
67. Dd3+ og svartur gafst upp,
því hann er óveijandi mát.
En þar með sögðu lukkudísim-
ar skilið við Hector og hann tap-
aði frekar baráttulítið fyrir
Kharlov í síðustu umferð. Það
varð þess valdandi að ég datt
úr öðru sæti niður í það fjórða.
Úrslit mótsins:
1.-2. Kharlov, Rússlandi, og
Hector, Svíþjóð, 7R v.
3.-9. Pigusov, Rússlandi, Mar-
geir Pétursson, Dan Cramling,
Svíþjóð, Hellers, Svíþjóð, Wins-
nes, Svíþjóð, Kupreitsjik, Hvíta-
Rússlandi, og Degerman, Sví-
þjóð, 7 v.
10.-19. Balashov, Hvíta-Rúss-
landi, Liiva, Eistlandi, Kinsman,
Englandi, Wedberg, Lars Karls-
son Sandström, Engquist, Lyr-
berg Backelin og Jan Johansson,
allir Svíþjóð, 6R v.
Skákþing Reykjavíkur 1993
Skákþing Reykjavíkur hefst
sunnudaginn 10. janúar kl. 14.
Mótinu lýkur þriðja febrúar.
Umhugsunartíminn er ein og
hálf klukkustund á 30 leiki, en
síðan 45 mínútur til að ljúka
skákinni. Engar biðskákir verða
því á mótinu og er þetta í sam-
ræmi við þá stefnu sem nú ræð-
ur ferðum í skákheiminum að
útrýma þeim smátt og smátt.
Að jafnaði er teflt þrisvar í viku
á mótinu, á sunnudögum kl. 14
og miðvikudögum og föstudög-
um kl. 19.30. Teflt verður í ein-
um flokki eftir Monrad-kerfí.
Fyrstu verðlaun eru 60 þúsund
krónur, önnur verðlaun 35 þús-
und ogþriðju 10 þúsund. Sérstök
verðlaun eru veitt fyrir bestan
árangur skákmanns með 2.000
stig eða minna, 7.500 kr., og
fyrir bestan árangur þeirra sem
hafa minna en 1.700 stig, 5 þús.
kr. Lokaskráning í aðalkeppnina
er laugardaginn 9. janúar kl.
14-20 í símum Taflfélags
Reykjavíkur, 813540 og 681690.
Núverandi skákmeistari
Reykjavíkur er Sigurður Daði
Sigfússon.
Keppni í unglingaflokki á
Skákþinginu fer fram laugar-
dagana 23. og 30. janúar. Um-
hugsunartíminn þar verður hálf-
tími á skákina.
Sérstakur kvennaflokkur
verður á skákþinginu, en konum
er að sjálfsögðu einnig heimil
þátttaka í aðalkeppninni. Keppni
í kvennaflokki hefst 21. janúar.
Jónas Gunnlaugs-
son - Minningarorð
Fæddur 6. janúar 1907
Dáinn 24. desember 1992
Jónas Gunnlaugsson andaðist á
Sjúkrahúsinu á Húsavík á aðfanga-
dagskvöld eftir að hafa dvalið þar
og á Landspítalanum í Reykjavík
mikinn hluta ársins 1992. Fyrr á
árinu hafði hann sárlasinn fylgt
eiginkonu sinni, móðursystur minni,
Laufeyju Kristjönu Benediktsdótt-
ur, til grafar eftir meira en hálfrar
aldrar samfylgd.
Þar sem einungis rösklega hálft
ár er liðið síðan ég minntist Laufeyj-
ar frænku minnar í minningargrein
þar sem ég tíundaði börn þeirra
hjóna og sameiginlegt lífshlaup
fínnst mér ekki rétt að endurtaka
þau orð nú. Hins vegar get ég ekki
látið hjá líða að setja nokkur minn-
ingarorð á blað sem kveðjuorð til
jafn hjartfólgins vinar og Jónas var
mér og mínum. Hinu er ekki að
leyna, að enda þótt andláti slíks
vinar um áratuga skeið fylgi óhjá-
kvæmilega mikil saknaðartilfinning
og tómleiki, verður að viðurkenna
að þegar heilsan er á þrotum er
dauðinn sá líknargjafi sem einn
getur bundið enda á þjáningar og
veitt mönnum hvfld.
Jónas Gunnlaugsson fæddist á
Eiði á Langanesi á fyrsta áratug
aldarinnar. Foreldrar hans voru
hjónin Þorbjörg Daníelsdóttir frá
Eiði og Gunnlaugur Jónsson fæddur
á Eldjárnsstöðum. Jónas var þriðja
barnið í hópi 11 systkina. Heimili
þeirra Gunnlaugs og Þorbjargar var
annálað fyrir myndarskap og
framfarahug í öllu sem laut að
bættum búskaparháttum. Sem
dæmi um það vitna m.a. bygging
fyrsta steinsteypuhússins á Langa-
nesi árið 1912, bygging heimilisraf-
stöðvar um 1930 og óvenjulega
stórt og slétt tún við bæinn, sem
að mestu var unnið með því að rista
torf af þýfðum móum með undir-
ristuspaða og stinga síðan upp jarð-
veginn, blanda hann húsdýra-
áburði, slétta og þekja á ný. Á þeim
40 árum sem þau hjónin stóðu fyr-
ir búskap á Eiði, fyrst með foreldr-
um Þorbjargar og síðari árin með
börnum sínum, tókst þeim sannar-
lega betur en þorra bænda að
breyta búskaparháttum á jörðinni
úr miðaldabúskap í nútímalegt horf
þess tíma.
í þessum jarðvegi óx Jónas úr
grasi við margvísleg sveitastörf,
sjósókn og annað það er til féll.
Þau hjónin Jónas og Laufey voru
gefín saman í hjónaband árið 1939
og bjuggu á Eiði í meir en hálfan
annan áratug, er þau fluttu til
Húsavíkur þar sem þau áttu lengst
af heima á Héðinsbraut 5. Síðustu
árin dvöldu þau á heimili aldraðra
að Hvammi á Húsavík.
Á Húsavík vann Jónas lengstan
tímann hjá bænum við alls kyns
verkamannastörf sem hann sinnti
af stakri trúmennsku. Þegar sorp-
brennslustöðin var reist á Húsavík
á árinu 1972 var honum falin um-
sjón með henni og var það síðan
hans aðalstarf hjá bænum. Á þess-
um tíma var ég bæjarstjóri á Húsa-
vík og er mér á þessari stundu ljúft
og skylt að þakka honum störf
hans fyrir Húsavíkurbæ um nær
tveggja áratuga skeið.
Enda þótt ég hitti Jónas fyrst á
Eiði vorið 1950 hófust raunveruleg
kynni okkar ekki fyrr en vorið 1960,
þegar ég flutti til Húsavíkur, þá
einhleypur, og þau hjónin Jónas og
Laufey tóku mig í fæði í meir en
hálft þriðja ár. Á þeim tíma tengd-
umst við Jónas þeim vináttubönd-
um, sem aldrei bar skugga á um
meira en þriggja áratuga skeið.
Mér varð fljótt ljóst, að enda
þótt ekki væri hægt að merkja ann-
að en Jónas væri sæmilega ánægð-
ur með lífið og tilveruna á Húsavík,
stóðu sveitin og sveitalífið ætíð
Fædd 16. maí 1940
Dáin 11. desember 1992
Hinsta kveðja til „stóru systur“.
„Ég ákalla þig drottinn og bið
þig að heyra orð mín! Hjarta mitt
er svo stórt og fullt af ljósi að ég
bið þig um að umvelja systur mína
í þeim geislum sem hjarta mitt býr
yfir. Þeim geislum og hamingju sem
þú kenndir mér að rækta.
Hvert okkar hefur sinn tilgang
huga hans næst. Það fann ég glöggt
þegar við fórum í heimsóknir til
foreldra minna í Svartárkoti í
Bárðardal. Sérstaklega hafði hann
gaman af að stunda veiðiskapinn í
Svartárvatni og þar var hápunktur
tilverunnar að veiða silunginn á
dorg gegnum ís á vorin. Þá eru
mér og minnisstæðar árlegar ferðir
með þeim hjónum á þorrablót í
Bárðardal, þar sem þau voru um
árabil í hópi þeirra duglegustu á
dansgólfínu. Enda þótt Svartárkot
hafí á ýmsan hátt komið í staðinn
fyrir Eiði sem „sveitin hans“ Jónas-
ar er mér ekki grunlaust um að þar
hafi honum fundist eitt á skorta,
en það voru ljónviljugir gæðingar
en Jónas var á yngri árum mikill
hestamaður og allt fram á síðasta
ár kom glampi í augun þegar Stein-
unn systir tók hann með sér upp í
hesthús á Húsavík og hann fékk
að klappa hestunum hennar, enda
þótt hann treysti sér ekki lengur
til að fara á bak þeim. En enda
þótt reiðhestana skorti í Svartár-
koti var hægt að grípa í spil á kvöld-
in og af því hafði Jónas mikla
ánægju. Var líka oft farið að halla
æði mikið á nóttina þegar spila-
hér á jörðinni. Ýmist til að læra,
eða til að kenna öðrum að elska
og fyrirgefa. Við eigum samleið í
tíma og rúmi og komum til með
að skilja eftir okkur spor þegar við
förum héðan af jörðinni. En þau
spor eru eins og fótspor meistar-
ans, sporið sem sýnir okkur að við
getum stigið skrefið fram á við, í
áttina að Guði, því Guð er kærleik-
ur! Þetta stóra ljós og sú mikla viska
sem býr í hjarta okkar allra. Ef
stokkunum var pakkað saman og
gengið til náða.
Jónas var meira en meðalmaður
á hæð og samsvaraði sér vel. Hann
hélt sér alla tíð grönnum og nokkuð
styrkum líkamlega. Má það eflaust
þakka dugnaði hans við að stunda
sund, en um áratuga skeið mætti
hann í sund í sundlauginni á Húsa-
vík klukkan 7 að morgni og allt
fram á síðasta ár fór hann að jafn-
aði í sund tvisvar á dag.
Síðustu tvo áratugina átti Laufey
frænka mín, kona Jónasar, við þrá-
láta vanheilsu að stríða. í veikindum
konu sinnar komu fram þeir eigin-
leikar Jónasar, sem í mínum huga
einkenndu hann mest og sem ég
mat mest við hann, en það var
trygglyndið og trúmennskan. Hjá
Jónasi hef ég fundið sterklegri ein-
kenni þessara tveggja höfuðkosta
mannskepnunnar en þorra annarra
samferðamanna og þannig mun ég
minnast hans um ókomin ár.
Við Sigrún kona mín og börnin
vottum aðstandendum okkar inni-
legustu samúð. Blessuð sé minning
Jónasar Gunnlaugssonar.
Haukur Harðarson
frá Svartárkoti.
okkur tekst að rækta þetta ljós, þá
ættum við að vita hver tilgangur
lífsins er og það er ekkert til sem
heitir dauðinn.
Því bið ég þig drottinn að taka
á móti kærleikgeislum mínum og
endurvarpa þeim margfalt til baka
til allra þeirra sem þekktu Fanney
mína, umveíja þá ljósi og veita þeim
styrk og bjarta von í framtíðinni."
Bænina sendir Halla Eysteins,
„litla systir“.
Láfið er flæði ljóss og skugga
lífsneistinn er tengdur því
að vökva, vona, elska og hugga
vilja drottins fylgdu því.
(Halla Eysteins)
Iialla Eysteins.
Fanney Haralds-
dóttir — Kveðja