Morgunblaðið - 05.02.1993, Qupperneq 36

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1993
t
Ástkær eiginkona, móðir, tengdamóðir og amma,
ELÍN GÍSLADÓTTIR,
Neðstaleiti 18,
Reykjavík,
lést í Landspítalanum 2. febrúar.
Höskuldur Jónsson,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Ástkær eiginmaður minn,
MAGNÚS B. FINNBOGASON, v •**
Grjótagötu 12, fcá : m
Reykjavik,
lést 2. febrúar.
Fyrir hönd vandamanna,
Laufey Jakobsdóttir.
t
Eiginkona mín og móðir,
HALLVEIG ÁRNADÓTTIR,
Hafnargötu 9,
Vogum,
verður jarðsungin frá Kálfatjarnarkirkju laguardaginn 6. febrúar
kl. 14.00.
Magnús Ágústsson,
Árni Klemens Magnússon.
t
Útför móður okkar, tengdamóður, ömmu og langömmu,
LILJU JÓNASDÓTTUR,
Þórunnarstræti 134,
Akureyri,
sem andaðist 28. janúar sl., verður gerð frá Akureyrarkirkju í
dag, föstudaginn 5. febrúar kl. 13.30.
Lilja M. Karlesdóttir, Aðalgeir Finnsson,
Ævar Karlesson, Bjarney Valgeirsdóttir,
Karl Jóhann Karlesson, Elfsabet Svavarsdóttir,
Tryggvi Karlesson, Bergþóra Bergkvistsdóttir,
Jónas Vignir Karlesson, Sigrún B. Hannesdóttir,
Hreinn Karlesson, Frímann Karlsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar
og sonur,
GÍSLI S. GEIRSSON,
Heiðvangi 74,
Hafnarfirði,
sem lést í Landspítalanum 28. janúar,
verður jarðsunginn frá Víðistaðakirkju í
dag, föstudaginn 5. febrúar, kl. 15.00.
Kristín Þ. Edvardsdóttir,
Eðvarð Þ. Gislason, Berglind S. Gisladóttir,
Geir S. Gíslason,
Geir Sigurjónsson, Bergsveina Gisladóttir.
t
Faðir okkar og fósturfaðir,
ÞÓRARINN JÓNSSON
kennari
frá Kjaransstöðum,
sem lést í Borgarspítalanum 1. febrúar sl., veröur jarðsunginn
þriðjudaginn 9. febrúar kl. 13.30 frá Fossvogskirkju.
Þórný Þórarinsdóttir,
, Jóhanna Þórarinsdóttir,
Þórgunnur Þórarinsdóttir,
Þórmundur Þórarinsson,
Sigþrúður Jóhannesdóttir.
t
Jarðarför föður okkar, tengdaföður, afa og langafa,
VIKARS ÁRNASONAP.
fyrrverandi sjómanns,
Sólvaltagötu 28,
Keflavík,
fer fram frá Keflavíkurkirkju laugardaginn 6. febrúar kl. 11.00.
Árni Vikarsson, Hrefna Sigurðardóttir,
Sigurjón Vikarsson, Guðrún Karlsdóttir,
Hólmbert Friðjónsson, Dagmar Maríusdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Guðjón Magnússon frá
Kjörvogi - Minning
Fæddur 28. juní 1908
Dáinn 25. janúar 1993
Deyr fé,
deyja frændr,
deyr sjálfr it sama;
en orðstírr
deyr aldregi
hveim er sér góðan getr.
Þetta erindi úr Hávamálum kemur
mér í huga, þegar ég lít til baka og
minnist langra og ánægjulegra
kynna og vináttu við tengdaföður
minn, Guðjón frá Kjörvogi. Þegar
ég fyrst var kynnt fyrir honum sá
ég, að þarna var maður gæddur hlýj-
um persónuleika og miklum lífs-
krafti.
Það var jafnan tilhlökkunarefni,
þegar von var á honum í heimsókn.
Meðan hann bjó á Kjörvogi þurfti
hann að sinna ýmsum málum í
Reykjavík fyrir sveitarfélagið, en
hann var þá oddviti Árneshrepps.
Og ennþá meiri var tilhlökkunin,
þegar tengdamóðir mín var væntan-
leg með honum. Þá var gjarnan far-
ið í leikhús og annað sér til gamans
gert.
Mér er í fersku minni, þegar ég
kom fyrst í heimsókn að Kjörvogi,
hvað það var tekið einstaklega vel
á móti mér. Það var slegið upp veislu
og nánustu ættmennum boðið svo
að þau gætu boðið mig velkomna í
hópinn.
Kjörvogsheimilið var stórt, systk-
inin mörg og mikill gestagangur, það
er óhætt að segja að öllum var sýnd
jafnmikil gestrisni.
Eftir að þau hjón fluttust til
Reykjavíkur var heimili þeirra lengst
af að Langholtsvegi 128, þar var
sannkölluð fjölskyldumiðstöð.
Ekki get á látið hjá líða að minn-
ast á hvað Guðjón hafði ákveðnar
skoðanir á málefnum, jafnt innlend-
um sem erlendum, og hann var svo
fylginn sér í rökræðu, að þó maður
væri á öndverðri skoðun við hann í
byijun, tókst honum oft að sannfæra
mann um hið gagnstæða.
Guðjón átti gott safn bóka og vitn-
aði oft í það sem hann hafði lesið,
enda mjög minnugur alla tíð.
Ég er þakklát fyrir kynni mín af
tengdaföður mínum, þau eru mér
dýnnæt.
Ég bið um styrk tengdamóður
minni til handa, hún hefur misst
mikið eftir sextíu ára samfylgd.
Laufey.
Með Guðjóni frá Kjörvogi er geng-
inn eftirminnilegur maður, höfðingi
og athafnamaður sem við hæfí er
að minnast nokkrum orðum. Kjör-
vogur stendur yzt við Reykjarfjörð
á Ströndum rétt hjá Gjögri en innst
í fírðinum er Djúpuvík sem flestir
kannast við. Guðjón fæddist á Kjör-
vogi 28. júní 1908, sonur Magnúsar
Guðmundssonar útvegsbónda þar,
frá Finnbogastöðum, og konu hans
Guðrúnar Jónsdóttur. Systkini hans
voru fjögur; Magnús og Guðfínna,
sem dóu ung, Guðrún, móðir þess
er þetta ritar og Guðmundur bóndi
á Kjörvogi, síðar iðnaðarmaður í
Reykjavík, sem nú er einn á lífi
þeirra systkina.
18 ára gamall fór Guðjón til Akur-
eyrar að nema trésmíði hjá Eggert
St. Melstað, byggingameistara og
slökkviliðsstjóra, sem kvæntur var
Guðrúnu frænku hans frá Finnboga-
stöðum. Náminu lauk hann 1930 og
fluttist þá aftur heim að Kjörvogi
og hófst þegar handa við að standa
fyrir byggingaframkvæmdum
smáum og stórum. Sé ég frænda
fyrir mér 22ja ára gamlan, fullan
af eldmóði og áhuga á að taka til
hendi í heimasveit sinni. Og verkin
létu ekki á sér standa. Strax árið
eftir byggði hann læknisbústað í
Árnesi og þar á eftir barnaskóla á
Finnbogastöðum og síðan rak hver
framkvæmdin aðra. Ekki kann ég
frá því öllu að greina en á næstu
árum og áratugum var hann kvadd-
ur til flestra stærri byggingafram-
kvæmda á Ströndum og víðar. Hann
byggði skóla, félagsheimili, verzlun-
arhús, frystihús á Drangsnesi og
Skagaströnd, bryggju á Gjögri, var
verkstjóri við vegagerð og að sjálf-
sögðu vann hann mikið fyrir síldar-
verksmiðjurnar tvær í Árneshreppn-
um þ.e. á Djúpuvík og Eyri við Ing-
ólfsfjörð þar seni hann byggði mjöl-
húsið mikla á einum mánuði eins og
síðar mun að vikið. Það má fara
nærri um hvílíkur máttarstólpi, at-
orkumaður sem Guðjón, hefur verið
fyrir fámenna byggð við nyrsta haf
og vitaskuld var honum falin marg-
vísleg forysta. í hreppsnefnd Ámes-
hrepps sat hann m.a. í áratugi og
var oddviti hreppsins frá 1956-
1971.
Guðjón kvæntist árið 1934 Guð-
mundu Þorbjörgu, dóttur Jóns frá
Eyri í Ingólfsfírði, síðar bónda á
Seljanesi og konu hans Sólveigar
Stefaníu Benjamínsdóttur. Eignuð-
ust þau Guðjón og Guðmunda tólf
böm sem öll eru á lífi og er óhætt
að ségja að barnalán þeirra hafi
verið mikið því allt er þetta dugmik-
ið haefileikafólk, sem vegnað hefur
vel. Á okkar tímum hafa sjálfsagt
ekki margir skilað þjóðfélaginu jafn
mörgum og jafn góðum þegnum.
Ekki er hægt að gera hér nána grein
fyrir þessum stóra hópi en í aldurs-
röð talið eru bömin þessi: Alda,
Magnús, Guðfínna Elísabet, Sólveig
Jóna, Guðmundur Hafliði, Guðrún
Magnea, Haukur, Fríða, Jörundur
Finnbogi, Kristín, Daníel og Þuríður
Helga. Barnabörnin eru orðin þrjátíu
og bamabamabörnin sex.
Ekki þarf að fara mörgum orðum
um hið mikla hlutverk húsmóðurinn-
ar á heimili sem þeirra Guðmundu
og Guðjóns. Þegar þess er gætt að
húsbóndinn var löngum fjarverandi
sökum vinnu sinnar má geta nærri
hvílíka byrði Guðmunda hefur borið.
Hún virtist ekki sterkbyggð en stóð
allt af sér, einnig illkynjaðan sjúk-
dóm, sem leiddi til þess að þau urðu
að flytja til Reykjavíkur árið 1971.
Ég hygg að þeim hafi ekki verið ljúft
að fara að vestan en það var óhjá-
kvæmilegt og stóð Guðjón sem klett-
ur við hlið konu sinnar. Samheldni
þeirra hjóna var einstök og beinlínis
fallegt að sjá til þeirra stundum eins
og t.d. þegar þau á gamals aldri
leiddust hönd í hönd á gönguferðum
um götur Reykjavíkur. Guðmunda
lifir nú mann sinn og vil ég trúa því
að hetja sem hún standi af sér þetta
síðasta áfall með styrk frá barna-
hópnum stóra.
Ég taldi mig heppinn að fá vinnu
hjá Guðjóni frænda vorið 1944 þeg-
ar ég var 14 ára. Mig grunaði að
vísu ekki þau átök sem því fylgdu
og fann ég þó áreiðanlega minnst
fyrir því af þeim sem þá unnu undir
hans stjóm. Guðjón hafði tekið að
sér í einhvers konar ákvæðisvinnu
að smíða mjölhús við síldarverk-
smiðjuna á Eyri við Ingólfsfjörð, sem
átti að taka til starfa í upphafi síldar-
vertíðar sem venjulega var í júlíbyij-
un. Réttur mánuður var til stefnu
var Guðjón tók við verkinu og var
þá einungis búið að steypa grunn-
plötuna, en sagt var að þetta yrði
stærsta hús á landinu að gmnnfleti.
Liðið sem Guðjón safnaði að sér í
þennan slag var enginn venjulegur
vinnuflokkur. Þar var auðvitað Guð-
mundur bróðir hans, berserkur til
+
Eiginkona mín,
SESSELJA ÁSGEIRSDÓTTIR,
verður jarðsungin frá ísafjarðarkapellu, laugardaginn 6. febrúar
kl. 14.00.
Fyrir mína bönd og annarra vandamanna,
Ólafur Halldórsson.
vinnu og jafnvígur á alla smíði, Finn-
bogi, föðurbróðir Guðjóns, hákarla-
formaður og bátasmiður frá Finn-
bogastöðum, Víganesbræður frá
næsta bæ við Kjörvog, margra
manna makar að stærð og burðum,
og annar mannskapur eftir því.
Eftir þetta sumar kom ég víða við
í vinnu til sjós og lands, en ennþá
á ég eftir að sjá önnur eins vinnu-
brögð eins og við mjölhúsbygging-
una á Ingólfsfírði. í fyrstu taldi ég
þessa menn snarvitlausa þegar þeir
hlupu við fót um vinnustaðinn og
jafnvel eftir sperrunum í 8 metra
hæð með þakplötur undir hendinni,
eins og ég sá Pál á Víganesi gera
til að stytta sér leið, en það bannaði
raunar byggingameistarinn um leið
og hann sá það. Fljótt sá ég hins
vegar að það var skipulag á öllum
flýtinum sem byggðist á því að Guð-
jón hafði næstum því í smáatriðum
ákveðið fyrirfram hveiju ljúka skyldi
dag hvern allan byggingartímann.
Er á leið leiddi þetta til þess að
vinnudagurinn Iengdist og var þá
oft unnið fram á nótt. Þar sem ég
fékk ekki að vinna meira en 12 tíma
á dag var mér falið að vekja liðið á
morgnana. Byggingameistarann
vakti ég að fyrirmælum hans með
því að setja vaskafat með ísköidu
vatni við rúmstokkinn og ýta svo
við honum. Stakk hann þá hausnum
ofan í fatið, hristi sig og var kominn
í ganga. Víganesbræður áttu
rommkút og setti ég fyrir þá hálffull-
an fant af óblönduðu rommi sem
þeir drukku í einum teig og var þá
ekkert að vanbúnaði að hefja dag-
inn. Þessa byggingarsögu gæti ég
rakið nánar og geri e.t.v. síðar en
skemmst er frá því að segja, að
þegar allt fylltist skyndilega af síld
í upphafi eins mesta síldarsumars
sem komið hefur, stóð ekki á mjöl-
húsinu á Ingólfsfírði.
Tveimur árum síðar byggði Guð-
jón hús fyrir foreldra mína á Akur-
eyri. Er það tvær íbúðarhæðir og
kjallari. Einhveija menn hafði Guð-
jón með sér að vestan og man ég
a.m.k. eftir Finnboga hákarlafor-
manni og Páli á Víganesi. Hófst
bygging hússins um vorið og um
haustið fluttum við inn. Hefur mér
stundum orðið á að bera þann tíma,
sem nú tekur að byggja hús með
allri tækninni, saman við vinnubrögð
og vinnuhraða frænda míns, sem
kastaði þó aldrei höndunum til
verka.
En ekki er nema hálf sagan sögð
af Guðjóni á Kjörvogi þótt lýst sé
framkvæmdum hans og dugnaði.
Maðurinn sjálfur var slíkur að eftir
honum var tekið hvar sem hann fór.
Hann var fríður og karlmannlegur,
beinvaxinn, bar sig vel og yfír honum
höfðingsbragur. I vinnu var hann
alltaf snyrtilegur og þar fýrir utan
prúðmannlega klæddur og virðuleg-
ur. Svo einarður sem hann var í
framgöngu allri var hann það einnig
í skoðunum; flutti mál sitt djarflega
og gaman að ræða við hann um
hvaðeina því þekkingu og áhuga
hafði hann á öllum mögulegum
málum. í Reykjavík blandaði Guðjón
léttilega geði við háa sem lága og
var ekki^ á honum mikill útkjálka-
bragur. Á níræðisaldri fór hann með
konu sinni vítt og breitt um bæinn
á góðviðrisdögum og settist stundum
inn á Hótel Borg að fá sér kaffí, og
koníak af dýrustu gerð ef ég þekki
hann rétt. Slíkir menn eru heims-
borgarar hvort sem þeir búa á
Ströndum eða í stórborg.
Eftir að Guðjón fluttist til Reykja-
víkur vann hann við smíðar og fleira
hjá Pósti og síma fram á 78. aldurs-
ár. Er hann var 75 ára, mætti ég
honum eitt sinn á götu, hnarreistum
með hatt og spurði hvort hann væri
hættur að vinna. „Já, frændi," svar-
aði hann, „nú er ég alveg hættur,
vinn bara dagvinnu." Eftir að Guðjón
hætti að vinna, í þeim skilningi sem
við hinir leggjum í það að hætta,
var hann heilsugóður þar til hann
veiktist fyrir tveimur árum. Bar
hann sig þó vel og sl. sumar fór
hann ásamt fríðu _og fjölmennu
frændliði norður að Árnesi þar sem
m.a. var vígt orgel sem hann og
kona hans gáfu kirkjunni sem þau
báru fyrir bijósti. Guðjón lézt á
Borgarspítalanum 25. janúar sl.
Ég minnist Guðjóns frænda míns
frá Kjörvogi með hlýhug og virðingu
og votta Guðmundu og aðstandend-
um hans öllum einlæga samúð.
Magnús Oskarsson.