Morgunblaðið - 06.08.1993, Page 5

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. ÁGÚST 1993
B 5
akt. Dagarnir eru mjög frjálsir en
matmálstímar eru á hefðbundnum
tímum. Hveijum hópi bjóðast tvær
dagsferðir á meðan á dvölinni stend-
ur, aðra kallar Margrét „innansveit-
arkróníkuna" sem er ferðalag um
Skagafjörð, og oft verður Eyjafjarð-
arsvæðið fyrir valinu þegar kemur
að hinni ferðinni.
Þá segist Margrét reyna að fá
sveitungana til að troða upp með
söng eða hljóðfæraleik. „Auk þess
eru gestir óspart hvattir til dáða
hafi þeir eitthvað skemmtilegt fram
að færa og sjálf brydda ég upp á
hinu og þessu sem fær fólk til að
skemmta sér. Síðasta kvöldið látum
við svo sjónvarpið alls ekki trufla
okkur og höldum veglega kvöldvöku
með ýmsum uppákomum."
Vetrarstarf
„Á vetuma eru hér haldin alls
kyns námskeið, ráðstefnur og fundir.
Nokkur ættarmót hafa farið hér fram
og verðandi fermingarbörn af Norð-
urlandi vestra og af Eyjafjarðar-
svæðinu sækja okkur heim og dvelja
hér um tíma með presti og fræðslu-
fulltrúa," upplýsir Margrét.
— Var þá ekkert erfitt fyrir þig
sem skólastýru húsmæðraskólans að
sjá á eftir honum þrátt fyrir allt?
„í rauninni ekki. Það þýddi ekkert
annað en að horfa á þetta raunsæjum
augum því þessir skólar gáfu engin
réttindi, hvorki inn í aðra skóla né
störf. Og þó að stúlkur hafí farið í
húsmæðraskóla fengu þær oft ekkert
hærra kaup t.d.á sumarhótelum en
þær sem komu inn af götunni. Nám
í húsmæðraskóla var því ekkert sér-
staklega hvetjandi, en ef hugsað
hefði verið nógu snemma hefði verið
lítið mál að aðlaga þessa skóla að
því menntakerfi, sem við lifum við
nú.“
Ó, blessuð vertu ...
Mér er sagt að mikið sé sungið á
Löngumýri enda er nú komið að
söngstund. Margrét sest við píanóið
og menn hefja upp raust sína. Gömlu
lögin eru tekin eitt af öðru og ekki
er að sjá að söngfólkið þurfí texta
til stuðnings. Það syngur hver með
sínu nefi lög á borð við „í birkilaut
hvíldi ég ...“, „Lækur tifar ...“,
„Hvað er svo glatt ...“ og síðast en
ekki síst „Ó, blessuð vertu sumar-
sól ...“. Að loknum tilþrifamiklum
söngnum leggur forstöðukonan
nokkrar gátur fyrir mannskapinn og
gefur umhugsunarfrest fram að
kvöldmat.
Það er komið að lokum heimsókn-
arinnar. Margrét gengur með mér
um vistarverur skólans og garðinn
umhverfis húsið þar sem er sund-
laug, sem keypt var fyrir gjafafé
dvalargesta 1984, og nuddpott, sem
keyptur var í vor fyrir 200 þús. kr.
gjafafé frá Sambandi skagfirskra
kvenna. ■
Jóhanna Ingvarsdóttir.
2 msk. matarolía
4 dl ylvolgt vatn
1. Setjið heilhveiti, hveiti, salt og
matarolíu í skál.
2. Hellið u.þ.b. þriðjungi vatnsins
út í og hrærið með sleif. Setjið síð-
an aftur þriðjung og hrærið áfram
og loks síðasta þriðjunginn. Leggjð
disk eða klút yfir skálina og látið
standa.
3. Takið deigið úr skálinni og hnoð-
ið vel.
4. Skiptið deiginu í 15 huta og
búið til kúlur. Dýfið þeim í hveiti
og fletjið örþunnt út, hringlaga.
Pikkið með gaffli.
5. Stráið ögn af hveiti á hveija
deigþynnu. Leggið á stórt fat, bretti
eða bökunarplötu. Látið ekki liggja
saman. Leggið þurrundinn klút yf-
ir. Brauðin eiga að vera um 20 sm
í þvermál.
6. Hitið grillið. Hafið meðalhita á
gasgrilli en setjið grindina á miðrim
á kolagrilli-
7. Leggið brauðið beint á grindina.
Bakið í 1 mínútu á hvorri hlið.
Aukið þá hitann á gasgrilli en fær-
ið grindina nær glóð á kolagrilli,
þá blása brauðin út. Þrýstið ofan á
þau með hreinum klút. ■
erg
Ýmsar krukkur og
flöskur hafa til-
hneigingu til að
safnast fyrir og
þykir afar óheppi-
legt að þær fari
með heimilissorpi.
Ef ekki er hægt að
finna nýtt nota-
gildi fyrir ílátin
þarf að henda
þeim. Krukkur og
flöskur ættu að
fara í gler- og
gijótgám en lok og
tappar í járngám á
gámastöðvum
Sorpu.
Börnin geta unnið
sér inn vasapeninga með
því að flokka flöskum og skila þeim
SKILAGJALD fyi’ir gos- og áfengisumbúðir er 6-20 krónur eftir tegund-
um. 6 kr. skilagjald er greitt fyrir allar áldósir og plastflöskur, áfengis-
flöskur og næstum allar bjórflöskur sem seldar eru í ÁTVR. Hins veg-
ar eru 15 krónur greiddar fyrir glerflöskur utan af gosi og einnig
fyrir bjórflöskur frá Ölgerð Eglis og Tuborg. 20 krónur eru greiddar
fyrir tóma stóra Maltflösku. Ekkert skilagjald er greitt fyrir flöskur
eða dósir sem keyptar eru erlendis eða í fríhöfninni í Leifsstöð.
Gler og dóslr í mióborginni
Þegar litið er yfir miðbæ Reykja-
víkur um helgar verður ekki horft
fram hjá gífurlegu flösku- og dósa-
magni sem safnast þar saman.
Daglegt líf hefur fregnir af manni
sem hefur skapað sér þá aukavinnu
að ganga um bæinn um helgar og
safna tómum drykkjarumbúðum.
Ekki er óalgengt að hann hafi 10
þúsund krónur upp úr krafsinu eft-
ir hveija helgi, sem verður að telj-
ast dágóð upphæð og segir allt sem
segja þarf um kæruleysi nætur-
gesta miðborgarinnar í þessu tilliti.
Krukkuroglok
Ýmis önnur glerílát, t.d. krukkur
og flöskur utan af sultu, olíu og
ediki hafa tilhneigingu til að safn-
aSóðaskapurinn sem fylgir því
að flokka drykkjarumbúðir og
skila þeim fer í taugarnar á
Z sumum, en öðrum finnst til
m þess vinnandi því skilagjaldið
! er fljótt að safnast saman og
S skipta hundruðum króna.
Ekki er úr vegi að gefa
3? börnum á heimilinu kost á að
flokka umbúðir utan af
gZ drykkjarföngum og sjá til þess
að þeim sé skilað. Þannig geta
börnin unnið sér inn svolitla vasa-
peninga og sjálfsagt er að aðstoða
yngri börn við flokkunina, a.m.k.
til að byrja með. Þá þarf oft að
fylgja þeim þangað sem tekið er á
móti umbúðunum. Yfírleitt hafa
börn gaman af að mata móttökuvél-
arnar og ekki síður að skila mót-
tökuseðlum og fá peninga í staðinn.
Hvar eru móttökuvélar?
PLAST- GLER- DÓSIR FLÖSKUR FLÖSKUR
Snævars-video Höfðabakka 1, R. 1
Söluskáli KASK Höfn 1
Bræðraborg, söluturn Hamrab. 24, Kóp. -I Kaupfélag Borgfirðinga Borgarnesi 1
Kjöt og fiskur Mjódd, R. 1
Miðvangur, Hafnarfirði Miðvangi 41, Hf. Nóatún Hringbraut 119, R. ! ! I
Garðakaup Garðabæ ! Íét
Kaupfélag Árnesinga Selfossi Skagaver Akranesi ! I 1
Samkaup Njarðvík ! i
Endurvinnslan Knarrarvogi 4, R. i |
Hagkaup Eiðistorgi, Seltjn. I 1
Hagkaup Skeifunni, R. i i
Hagkaup Kringlunni, R. !'
Hagkaup Njarðvik ! £
Hagkaup Hólagarði, R. ! í
ast fyrir á heimilum. Magnús Steph-
ensen tæknifræðingur hjá Sorpu
sagði að óæskilegt væri að blanda
gleri við heimilissorp,_því það færi
illa með tækjabúnað. Á gámastöðv-
um Sorpu eru gler- og gijótgámar
þar sem henda má þessum ílátum.
Aftur á móti eiga lok af krukkum
að fara í gám sem merktur er
málmi.
Afgreiðslutími á gámastöðvum
Sorpu er misjafn, en í símaskrá eru
nákvæmar upplýsingar um hann. í
Endurvinnslunni er greitt 6 krónu
skilagjald fyrir drykkjarumbúðir,
einnig af flöskum sem greitt er
meira fyrir annars staðar. Sé búið
að flokka og telja flöskur og dósir
er skilagjald greitt strax. Að öðrum
kosti þarf að setja þær í þar til
gerð móttökutæki sem er mun sein-
legra.
Sumir stórmarkaðir hafa mót-
tökuvélar fyrir drykkjarumbúðir og
taki vélamar ekki á móti gleri, ger-
ir starfsmaður þáð yfirleitt. Á öllum
þeim stöðum sem Daglegt líf hafði
samband við eiga viðskiptavinir
kost á að fá greitt fyrir umbúðimar
og þurfa því ekki að eyða peningun-
um í viðkomandi verslun frekar en
þeir vilja.
Verslanir leggja út í töluverðan
kostnað til að koma upp móttöku
fyrir drykkjarumbúðir. Að sögn
Jóns Garðars Ögmundssonar hjá
fyrirtækinu A. Karlsson hf. sem
flytur inn móttökuvélarnar, kosta
þær ódýrustu um 300 þúsund krón-
ur og þær dýmstu um milljón. Um
er að ræða tölvustýrðar vélar sem
forritaðar em til móttöku á ákveðn-
um tegundum af umbúðum. „Þetta
em háþróaðar vélar sem m.a. lesa
strikamerkingar á flöskum og neita
að taka við beygluðum plastflöskum
og dósum og áfengisflöskum sem
ekki eru keyptar hjá ÁTVR.“
Líklegt er að fleiri aðilar en þeir
sem hér em nefndir taki á móti
flöskum og dósum undan drykkjar-
föngum, en hér em fyrst og fremst
taldir upp þeir aðilar sem hafa
móttökuvélar til þess ama. ■
Brynja Tomer
Hann handsmiðar
hollenska tréskó í Amsterdam
HOPPANDI hænur fagna við-
skiptavinum sem koma bakdyra-
megin inn i verslun Brunos Jon-
kers skammt frá aðal járnbrautar-
stöðinni i Amsterdam. Jonker
finnst hænur fallegar og hefur
þær þess vegna gjaman gaggandi
í kringum sig þegar hann vinnur.
Hann er einn af örfáum Hollend-
ingum sem kunna að smíða hol-
lenska tréskó og hefur ofan í sig
og á með því.
Verkstæðið hans er bakatil i
versluninni De Klompenboer við
Nieuwezijds Voorburgwal-götu.
Útskomir og litskrúðugir klossar
hanga i röðum upp um alla veggi
og auk þeirra em litlir trémunir,
leikföng og minjagripir til sölu.
Gott úrval af gulum og ómáluðum
tréskóm er einnig á boðstólum.
„Þannig eru hefðbundnir hol-
lenskir tréskór," sagði Jonker,
sem lærði skósmíði fyrir 10 ámm
og hefur rekið verslunina síðan
1986.
Hollendingar hafa notað tréskó
í næstum 600 ár. Þeir hentuðu
vel við jarðyrkju á votum ökrum,
en stór hluti Hollands er fyrir
neðan sjávarmál. Það var ekki
fyrr en á þessari öld sem landið
var þurrkað og bændur gátu
gengið um akrana sæmilega þurr-
um fótum. Tréskórnir voru gerðir
úr hollensku timbri, voru hlýir,
ódýrir og lyktuðu ekki eins og
gúmmístígvélin sem komu síðar
til sögunnar. Hollendingar nota
tréskóna sina núorðið helst í frí-
stundum; þegar þeir vinna í garð-
inum eða fara í útilegur. Og marg-
ir þeirra kaupa skóna hjá Bruno
Jonker.
Móðir hans málar litskrúðugu
skóna sem ferðamenn falla helst
fyrir. Þeir eru með oddhvassri eða
rúnaðri tá eins og
hinir hefðbundnu.
„Tréskór bænda
voru með rúnaðri
tá af þvi að þeir
endast betur en
sjómenn notuðu
skó með odd-
hvassri tá. Þeir
stungu tánni i net-
in og fengu þannig
betri fótfestu við
vinnu sina,“ sagði
Jonker. Það er
gaman að sjá
verslunina hans og
verkstæðið. Og
hann tekur vel á móti Islending-
um. „Ég var á íslandi árið 1983
til að taka þátt í hoilenskri land-
kynningu," sagði hann. „Það var
Morgunblaðið/Anna Bjamadóttir.
Bruno Jonker er einn af örfá-
um Hollendingum sem hand-
smiða hollenska tréskó.
gaman á íslandi," endurtók hann
nokkrum sinnum en fór svo ekki
frekarútíþásálma. ■
Anna Bjamadðttir
Það er ótrúlegt úrval af tréskóm i verslun Brun-
os Jonkers, De Klompenboer, í Amsterdam.
Langir
fundir tefja
vinnu á skrifstofum
JAPANIR hafa orð á sér fyrir
að vera iðnir, í það minsta
þeir sem vinna í verksmiðjum.
Það sama virðist ekki gilda á
skrifstofum, þar sem fólk eyðir
mestum tíma í að sitja fundi.
Eins og
flestir vita
standa fundir í
vegi fyrir því
að hægt sé að
afkasta ein-
hveiju og þeg-
ar borgaryf-
irvöld í Yoko-
hama komust að því að starfsmenn
borgarinnar héldu um 200 fundi
á dag, þar sem hver var að meðal-
tali 2‘Á tími, ákváðu þau að gera
eitthvað í málinu. í Japan er lögð
áhersla á að allir séu sammála
áður en hafist er handa við vinn-
una sem skýrir þessi gífurlegu
fundahöld. Þetta fannst stjórn-
völdum fullmikið og til þess að
minnka fundasetuna voru fjar-
lægðir stólar úr einu fundaher-
berginu til að gera fundina óþægi-
legri fyrir viðstadda og þar með
stytta fundatímann. ■