Morgunblaðið - 25.08.1993, Blaðsíða 8

SÉRBLAÐ UM SJÁVARÚTVEG
MIÐVIKUDAGUR 25. ÁGÚST1993
Þorskurinn
nú í 5. sæti
VINSÆLDIR þorsksins í Bandaríkj-
unum fara nú dvínandi og á síðasta
ári féll hann niður í 5. sæti á vin-
sældalistanum yfir helztu fiskteg-
undir þar vestra. Þorskurinn hefur
hin síðari ár verið nokkuð öruggur
með þriðja sæti, en nú eru bæði al-
askaufsi og lax komnir upp fyrir
þann gula.
Sjávarútvegsstofnun Bandaríkjanna
gefur árlega út yfirlit yfír neyzlu helztu
fisktegunda þar vestra og jafnframt
um heildarneyzlu sjávarafurða. Neyzl-
an í fyrra dróst saman og hefur ekki
verið minni í að minnsta kosti 6 ár
samfleytt. í fyrra borðaði hver Banda-
ríkjamaður 6,8 kíló af sjávarafurðum,
sem líklega svarar til á milli 20 og 30
máltíða eftir stærð skammta. Neyzlan
var 7,4 kíló 1987 og hefur farið minnk-
andi síðan.
I Seafood Trend Newsletter, sem
gefið er út í Bandaríkjunum, segir að
vinsældir þorsksins séu í rénun um
þessar mundir, en að meðaltali neytir
hver Bandaríkjamaður um 500
gramma af þorski á ári. Skýringin felst
meðal annars í þorskskorti, sem á sín-
um tíma leiddi til of hás verðs. Þetta
þurfi þó ekki að vera langvarandi þró-
un. Verð hafi lækkað, þrátt fyrir tak-
markað framboð. Aukist framboðið á
næstu árum verði að teljast líklegt að
vinsældir þess gula aukist á ný.
Túnfískurinn hefur haldið fyrsta
sætinu með 1.600 gramma meðal-
neyzlu síðustu ár, en neyzlan hefur þó
örlítið dregizt saman. Rækjan er örugg
í öðru sæti með 1.100 grömm á mann
og hefur neyzlan aðeins aukizt milli
Ara. Síðan koma alaskaufsi, lax, þorsk-
ur, vatnasteinbítur, smyrslingur, flat-
fískur, krabbar og hörpuskel.
HROGNIN SKILIN
Morgunblaðið/Jón Páll Ásgeirsson
Norðmenn lííiupa mest af
loðnulýsi af íslendingum
Mikiðdæmt
frá af ufsa
ÓVENJUMIKIÐ hefur verið um
það í sumar, að ufsi hafi ekki
selzt á frönsku fiskmörkuðun-
um. Eftirspurn hefur verið lítil
og verð á mörgum tilfellum ekki
náð lágmarksverðinu á uppboð-
um á mörkuðunum, en fari svo
skal setja fiskinn S bræðslu á
föstu verði, sem er afar lágt.
Eurofish Report greinir frá því
nú í ágúst að fyrri helming ársins
hafí 274 lor.n af ufsa farið í
bræðslu í Brittany, en aðeins 4
tonn á sama tíma í fyrra. Þannig
náðu 5,5% af fiskinum, sem fór í
gegn um markaðinn ekki lág-
marksverðinu og eru þá ekki tekin
með 77 tonn, sem dæmd voru óhæf
til manneldis. í júní og júlí fóru
264 tonn í bræðsíu í Coneameau
og 104 í Douarnenez. Að auki vor-
um töluverð gæðavandamál í helztu
löndunarhöfnunum og hefur fyrir
vikið verið dregið úr veiðum.
NORÐMENN hafa á undan-
Hafakeyptumhelming aT“„oíu?íS
útflutts lysis á ári héðan og jafnan greitt hátt
J verð fyrir þessa afurð. Þeir
hafa árlega keypt allt að 56% framleiðslunnar. Þá hafa þeir aukið kaup
sín á loðnumjöli úr 602 tonnum 1988 í 6.827 tonn samkvæmt upplýsing-
um frá Fiskifélagi íslands.
Framleiðsla loðnulýsis hefur verið
afar mismikil í samræmi við sveiflur
í loðnuafla. Arið 1988 nam útflutning-
ur lýsis alls 99.342 tonn um að verð-
mæti 1,2 milljarðar króna. Meðalverð
á hvert útflutt tonn var þá 11.206
krónur. Þetta ár keyptu Norðmenn
alls 44.180 tonn af lýsi héðan eða um
44,5% fyrir alls 551 milljón króna og
var meðalverðið þá 12.463 kónur á
tonnið. Útflutningur dróst svo saman
næstu árin vegna minni loðnuveiða,
en Norðmenn keyptu 44 til 56% út-
flutts lýsis árin 1989 til 1991 og borg-
uðu árlega frá_ 211 milljónum upp í
431 fyrir það. Árið 1992 nam heildar-
útflutningur á loðnulýsi héðan 59.779
tonnum að verðmæti um 1,1 milljarð-
ur króna, en verð á lýsi miðast við
heimsmarkaðsverð, sem tekur mið af
framleiðslu á búklýsi úr fiski og jurta-
olíu. Þetta ár keyptu Norðmenn
23.529 tonn héðan eða 39,4% útflutts
lýsis fyrir 425 milljónir króna. Meðal-
verð á tonn var þá 17.657 krónur.
Sambærilegar sveiflur hafa verið á
framleiðslu og útflutningi á loðnu-
mjöli milli ára. Umrætt tímabil varð
útlfutningur mestur 1988, 155.891
tonn að verðmæti um 3,2 milljarðar
króna. Þá var meðalverð á tonn um
20.766 krónur. Þetta árið keyptu
Norðmenn 602 tonn héðan fyrir 18
milljónir króna og var meðalverð á
tonn í þeim viðskiptum 29.566 krón-
ur. Síðan hafa mjölkaup Norðmanna
smáaukizt og námu alls 250.144 tonn-
um í fyrra. Þá var heildarútflutningur
alls 139.910 tonn að verðmæti 4,2
milljarðar króna. Hlutur Norðmanna
að magni til var 4,9% og greiddu þeir
rúmlega 250 milljónir króna fyrir það
eða 36.640 krónur á tonn. Skýringin
á háu verði á mjölinu, sem Norðmenn
kaupa héðan, er sú að þeir sækjast
eftir hágæðamjöli til fiskeldis.
FOLK
Margir fara
til Svíþjóðar
■ NORRÆNA fiskimála-
ráðstefnan er haldin í Karl-
stad í Svíþjóð þessa vikuna.
Ráðstefnuna
sækja sjáv-
arútvegsráð-
herrar Norð-
urlandanna
og embættis-
menn ráðu-
neytanna auk
ýmissa ann-
arra hags-
munaaðila í sjávarútvegi og
fulltrúa ýmissa stofnana.
Héðan frá íslandi fara að
þessu sinni fyrir hönd sjávar-
útvegsráðuneytisins Þor-
steinn Pálsson, sjávarút-
vegsráðherra, Arni Kol-
beinsson, ráðuneytisstjóri,
Arndís Steinþórsdóttir,
deildarstjóri, Snorri Rúnar
Pálmason, sjávarútvegs-
fræðingur og Lilja Björk
Tryggvadóttir, ritari ráð-
herra. Auk þeirra voru skráð-
ir til þátttöku þeir Svavar
Armannsson, aðstoðarfor-
stjóri Fiskveiðasjóðs, Þórður
Ásgeirsson, fiskistofustjóri,
Sturlaugur Daðason frá SH,
Vilhjálmur Egilsson frá
sjávarútvegsnefnd Alþingis,
Ágúst Elíasson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka fisk-
vinnslustöðva, Bjarni Gríms-
son, fiskimálastjóri, Jónas
Haraldsson, skrifstofustjóri
LÍÚ, Helgi Laxdal, formaður
Vélstjórafélags íslands og
Guðni Þorsteinsson, fiski-
fræðingur frá Hafrannsókna-
stofnun.
Krislján til
til Brussel
■ KRISTJÁN Skarphéðins-
son hefur tekið við starfí fiski-
málafulltrúa við sendiráð ís-
lands í Bruss-
el í Belgíu og
mun hann
gegna starf-
inu til þriggja
ára. Kristján
tekur við af
Tómasi Óla . .
Jónssyni, sem
hefur fanð tu
starfa hjá íslenzkri fiskmiðlun
í Hamborg. Tómas Óli gegndi
þessu starfí frá því staðan var
tekin upp á sínum tíma, en við-
skipti okkar við EB á sviði sjáv-
arútvegs hafa farið ört vaxandi
hin síðari ár. Verði samkomu-
lagið um Evrópska efnahags-
svæði að veruleika opnast síð-
an ýmsir möguleikar á auknum
samskiptum, sérstaklegá fyrir
útflutning á sjávarafurðum og
því er staða þessi afar mikil-
væg. Kristján hefur starfað
sem deildarstjóri í sjávarút-
vegsráðueytinu frá árinu
1987. Hann segir að sér lítist
vel á nýja starfið, þó því fylgi
mikil röskun að taka sig upp
og flytja utan með alla fjöl-
skylduna. „Hér er margt að
gerast í sjávarútvegsmálunum
vegna nærverunnar við höfuð-
stöðvar Evrópubandalagsins
og ég hlakka til að takast á
við þau verkefni, sem starfinu
fylgja,“ segirKristján.
Bretar þurrka svæðið
FÆREYSKIR fiskibátar frá norðureyjunum hafa í allmarga
daga verið útilokaðir frá veiðum á svæði norður af Færeyj-
um,. sem er friðað fyrir veiðum færeyskra togara. Á sama
tíma horfa færeyingarnir upp á að brezk skip eru að þurrka
svæðið af þorski og kola.
Færeyska landsstjórnin friðaði svæðið fyrir veiðum nýlega
til þess að vernda fískistofna, sem þar eru. Veiðar Bretanna
eru hins vegar löglegar, þar sem þeir geta veitt á svæðinu sam-
kvæmt samningum fyrir árið 1993 um kvótaveiðar skipa Evrópu-
bandalagsins.
Mikil reiði ríkir meðan færeyskra sjómanna vegna þessa, að
horfa á brezk skip þurrausa, svæðið, sem er hefðbundið veði-
svæði Færeyinga og því hafa sjómennirnir sent mótmæli til
Maritu Petersen lögmanns. Hún svarar því til, að hún geri sér
grein fyrir vanda fiskibátanna færeysku og að sárt sé að horfa
upp á erlend fiskiskip veiða á svæðinu, þar sem ástand físki-
stofnanna er sem raun ber vitni.
Marita Petersen segir að hún geti ekki friðað svæðið fyrir
veiðum skipa frá Evrópubandalaginu, þar sem til þess þyrfti
að breyta samningnum við Evrópubandalagið um fiskveiðar.
Hún bendir jafnframt á að færeyskir sjómenn hafi ávallt mót-
mælt, þegar einhverjar breytingar hafi verið gerðar á hafsvæð-
um Evrópubandalagsins á miðju gildistímabili samninga.
Hörpuskel með
appelsínuediksósu
SOÐNINGIN
í SÍÐASTA þætti kynnti Rögnvaldur Guðbrandsson les-
endum Versins hvernig hann marineraði hörpuskel, sem
eðlilega er mjög vinsaæll réttur
í Stykkishólmi, en Rögnvaldur
er matreiðslumaður Hótels Stykkishólms. Hörpuskel er
gómsæt skeltegund, sem veidd hefur verið og unnin í
Stykkishólmi til margra ára og hafa þeir þar rutt braut
í notkun þessarar afurðar. Hörpuskel eða hörpudiskur
er algeng hér við land og lifir á 200 til 300 metra dýpi.
Hún hefur þó ekki fundizt lifandi við Suðurland, nema
á tveimur stöðum, við Vestmannaeyjar og við Vestra-
Horn. Um er að ræða forrétt fyrir fjóra:
Um það bil 400 gr hörpuskel
1/2 rauðlaukur, fint saxaður
1/2 paprika, rauð og fínt söxuð
salt, pipar og timjan eftir smekk
SÓSA:
1 msk. sætt sinnep
200 ml matarolía
50 ml. appelsinusafi
50 ml. hvitlauksedik
örlítið estragon
Og aðferðin er sú, að olíunni er hrært varlega út i
sinnepið með þeytara, svo að sósan skilji ekki. Þá er
restinni bætt rólega út í. Ilörpuskelin og grænmetið er
snöggsteikt við háán hita og sósunni liellt út á. Borið
fram með spinatpasta og fersku salati.