Morgunblaðið - 11.01.1995, Side 6

6 B MIÐVIKUDAGUR 11. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR
Fiskveó heima
Alls fóru 95,4 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra
í síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 6,8 tonn á
117,16 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 10,3 tonn á 90,02 kr./kg
og um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 78,2 tonn á 128,16 kr./kg.
Af karfa voru seld 11,6 tonn. í Hafnarfirði á 105 kr. (3,11), á
Faxagarði á 33,00 kr. 0,11) og á 124,93 kr. (8,51) á Fiskm.
Suðurnesja. Af ufsa voru seld 17,6 tonn. í Hafnarfirði á 65,00
kr. (2,31), á Faxagarði á 56,06 kr. (0,21) og á 59,12 kr. hvert
kíló á Suðurnesjum (15,21). Af ýsu voru seld 55,0 tonn á
mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 148,57 kr./kg.
Fiskverð ytra

Yy
A V \r ar^
\
> V ,
V1 ^ i
Nóv. Dese 48. vika mber 49. vika 50. vika 51. vika 52. vika Janúar 1. vika
Krikg
-200
-180
-160
-140
-120
100
80
60
Þorskur <
Karfi'
Eitt skip, Skafti SK
3, seldi afla í
Bretlandi í síðustu
viku samtals 160,4
tonn. Þarafvoru
77,9 tonn af þorski
á 202,40 kr./kg, og
48.1 tonn af ýsu á
168,94 kr./kg.
Úr gámum voru
seld 59,8 tonn.
Þar af voru 28,5
tonn af þor&ki á
198,92 kr./kg og
23.1 tonn af ýsu á
138,64 kr./kg.
Meðalverð á þorski
var 201,47 kr./kg.
Þrjú skip seldu afla sinn í Þýskalandi í síðustu viku. Engey RE1 setti sölumet og seldi 144,7 tonn á 204,53
kr./kg, Sveinn Jónsson KE 9 seldi 124,8 tonn á 146,80 kr./kg og Breki VE 61 seldi 132,5 tonn á 169,94 kr. hvert
kíló. Samtals voru 307,7 tonn af karfa seld í síðustu viku á 179,89 kr./kg og 49,8 tonn af ufsa á 135,51 kr. kílóið
Mikil breyting að verða í
rússneskum sjávarútvegi
Einkavæðing og endurnýjun
og stefnt að auknu
fiskframboði innanlands
MIKLAR
breytingar
hafa átt sér
stað í rúss-
neskum sjáv-
arútvegsmál-
um á fáum
árum eins og sést best á því, að nú er verulegur meirihluti útgerðarfyrir-
tækja kominn í hendur einkaaðila. Rússar hafa einnig verið að ná betri
tökum á fiskveiðistjórnuninni og flest bendir til, að þeir muni í raun fá
yfirráð yfir „Smugunni", alþjóðlega hafsvæðinu í Okhotskhafí. Gæti það
haft fordæmisgildi annars staðar. Verið er að vinna að mikilli endurnýjun
í rússneska veiðiflotanum með stuðningi ríkisins og verður hann um leið
notaður til að knýja á um aukið fiskframboð innanlands. Kann það að
hafa einhver áhrif á fiskútflutning frá Rússlandi þegar fram í sækir.
Hafréttarsáttmáli Sameinuðu
þjóðanna kemur til framkvæmda í
nóvember næstkomandi en sam-
kvæmt 64. grein hans ber úthafs-
veiðiríkjum skylda til að hafa sam-
starf við strandríkin um fiskverndun
og skynsamlega nýtingu. Gott dæmi
um þessa þróun er Smugan eða
Holan svokallaða í Okhotskhafi, sem
er alþjóðlegt hafsvæði. Þar hafa
skip frá mörgum ríkjum verið við
veiðar, einkum á Alaskaufsa, en sum
þeirra, til dæmis kínversku skipin,
eru hætt þeim. Pólveijar eru þar enn
og bíða niðurstöðu í samningavið-
ræðum við Rússa um nýjan fiskveiði-
samning en flest bendir til, að út-
hafsveiðiflotinn verði horfinn úr
Okhotskhafi eftir fá ár. Þá mun það
allt í raun lúta Rússum.
Flest erlendu skipanna, sem verið
hafa við veiðar í Okhotskhafí, eru
gömul og verður því lagt þegar veið-
unum lýkur en sennilegt er, að nýrri
skipin haldi þeim áfram í gegnum
samstarfssamninga við rússnesk
sjávarútvegsfyrirtæki. Sóknargetan
mun því ekki minnka mikið á þessu
svæði.
Minnkandi neysla
I nýlegri skýrslu, sem fjármála-
og sjávarútvegsráðuneytið í Rúss-
landi létu gera, er lýst áætlunum
um endurnýjun fiskiflotans til loka
þessa árs og jafnframt gerð úttekt
á stöðu fiskvinnslunnar. Árið 1990
var fiskneysla á hvern mann 21 kg,
heildarveiðin var 7,8 milljónir tonna
og til vinnslu fór þá 4,1 milljón
tonna. Er þá niðursuðan talin með.
1992 hafði neyslan fallið í 13,3
kg, veiðin minnkað um 33% og vinnsl-
an um 25%. Á þessu ári fluttu Rúss-
ar út meira en eina milljón tonna af
físki og öðrum sjávarafurðum eða
næstum þriðjung allrar framieiðsl-
unnar. Raunar er líklegt, að þessi
tala sé of lág þar sem ástæða er til
að ætla, að upplýsingar um útflutn-
inginn séu ekki alveg réttar.
Með endurnýjun rússneska veiði-
flotans er meðal annars stefnt að
því að koma neyslu sjávarafurða í
16 kg, auka veiðar upp í 6,1 milljón
tonna og fiskvinnsluna í 3,2 millj.
Gera áætlanirnar ráð fyrir, að í stað
1.000 gamalla togara komi 261 nýr
og tekið er fram, að ríkisvaldið
muni, að hluta að minnsta kosti, fjár-
magna endurnýjunina með nið-
urgreiðslum. Yrðu þær þá skilyrtar
eða tengdar auknu framboði físks
og annarra sjávarafurða á innan-
landsmarkaði.
Rússneska stjórnin ætlar með
öðrum orðum að neyða sjávarútveg-
inn og vinnsluna, sem enn eru að
töluverðu leyti í eigu ríkisins, til að
standa við áætlanir hennar um auk-
ið framboð innanlands þótt verðið
þar sé miklu lægra en á erlendum
markaði. I skýrslunni er hins vegar
lögð á það áhersla, að útflutningur
á flökum sé nauðsynlegur til að fjár-
magna endurnýjunina og því verði
honum haldið áfram.
Hröð einkavæðing
Einkavæðingin í Rússlandi mun
smám saman breyta allri ásýnd sjáv-
arútvegsins í landinu. 1992 voru
útgerðarfyrirtækin 525 talsins, 402
í n'kiseigu en 123 í einkaeign, en
tveimur árum síðar hafði þetta snú-
ist við. Af 560 fyrirtækjum voru þá
120 í ríkiseigu en 440 í einkaeign.
Þess ber þó að geta, að ríkisfyrirtæk-
in eru mörg miklu stærri en einka-
fyrirtækin.
Þessi þróun hefur haft sín áhrif
á kvótaskiptinguna, sem hingað til
hefur ekki verið byggð á efnahags-
legum forsendum. Á komandi árum
munu kvótarnir safnast í hendur
þeirra, sem geta nýtt þá best, og
þeir munu kaupa þá af fyrirtækjum
og stofnunum, sem hafa engin tök
á að veiða þá. Ólíklegt er, að veiði-
leyfagjald verði tekið upp á næstu
árum en talið er öruggt, að komið
verði á útflutningsgjaldi og það jafn-
vel nokkuð háu.
Mikil þörf er fyrir erlenda þekk-
ingu og fjármagn í rússneskum sjáv-
arútvegi og verulegur áhugi á sam-
starfsverkefnum. Brýnust er þörfín
í fískvinnslunni i landi, til dæmis í
niðursuðu, reykingu, niðurlagningu
og fleiru, og nauðsynlegt þykir að
skipuleggja frystinguna betur. Er-
lendir fjárfestar geta að sjálfsögðu
átt gott tækifæri hér en áhættan
er mikil eins og oft hefur komið
fram.
Flakanýting aðeins 20%
Mikið hefur verið rætt um stofn-
stærð Alaskaufsans og ofveiði á hon-
um en rannsóknir benda til, að hann
standi mjög misjafnlega eftir svæð-
um. Fiskurinn hefur þó almennt farið
smækkandi og flakahlutfallið er nú
ekki nema 20%. Veiðin hefur einnig
minnkað en það vekur þó athygli,
að Rússar hafa meiri kvóta en þeir
hafa getað veitt. Munar þar allt að
hálfri milljón tonna. Þeir ættu því
að hafa nokkurt svigrúm til að auka
framboðið innanlands án þess að
draga verulega úr útflutningi.
(Heimild: Groundfish Forum,
Ráðstefnurit. Erindi dr. Ulrichs
Nussbaums)
Þýzkaland
Karfi á fiskmörkuðum
í Þýskalandi 1993-94
Minna af karfa
á fiskmarkaði
ÚTFLUTNIN GUR á ísuðum
karfa á fiskmarkaðinn í Bremer-
haven í Þýzkalandi hefur dreg-
izt nokkuð saman, eða um tæp-
lega 2.500 tonn milli ára. í fyrra
fóru utan 20.003 tonn, en 22.487
árið áður. Samdrátturinn nemur
11%, en jafnframt hefur verið í
mörkum talið lækkað um 1% en
4% hækkun varð í krónum talið.
Meðalverð á síðasta ári var 118
krónur á kíló, en 114 árið 1993.
Skýringin á samdrætti liggur
bæði í minni afla siglingarskip-
anna og aukinni samkeppni um
karfa til vinnslu hér heima. Lík-
legt má telja að þessi útflutning-
ur haldi áfram að dragast sam-
an, en útflutningur kældra flaka
fari að sama skapi vaxandi.
Karfi á fiskmörkuðum
á ísiandi 1993-94
1993 1994
SALA ísaðs karfa á innlendum
fiskmörkuðum hefur alla tíð
verið lítU. Það er helzt vinnsla
með eigin útgerð, sem vinnur
karfann og þá af eigin skipum.
Því er eftirspurn frá öðrum lít-
il. Aðeins fóru um 4.450 tonn
af karfa um innlendu markaðina
í fyrra. Það var 7% samdráttur
milli ára, en verðið hækkaði um
16%. Verðið nú er 51 króna á
kíló, en var 44 árið 1993. Munur-
inn á meðalverði heima og ytra
því mikill en hann fer minnk-
andi.
Nýja Sjáland
Aukinn útflutningnr
ÚTFLUTNINGUR sjávarafurða frá Nýja Sjálandi hafði aukizt lítillega
fyrstu 9 mánuði síðasta árs, miðað við sama tíma árið 1993. Aukning
í magni var þá 3% milli tímabila, 1,9% í verðmætum. Nokkrar innbyrð-
is breytingar urðu milli teunda og verkunaraðferða. Útlfutningur á
ferskum bolfiski jókst um fjórðung í magni en 10% í verðmætum. Sala
á frystum fiski dróst saman um 13% bæði í magni og verðmæti og
um 20% samdráttur varð í útflutningi á unnum afurðum. Alls dróst
úrflutningur á bolfiski og fiskafurðum saman um 12%. Um 11% sam-
dráttur varð á útflutningi af humri í magni talið en verðhækkaði
verulega svo verðmæti útflutningsins drógust aðeins saman um 2%.
Útflutningur á skelfiski jókst verulega milli timabila eða um 68% í
magni og 61% Lverðmætum. Alls nam útflutningsverðmæti þetta tíma-
bil rúmlega 30 milljörðum íslenzkra króna.
Baffin' K/ I Botnfiskkvótar á Atlantshafsmiðum Kanada 1988-1994