Morgunblaðið - 11.03.1995, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
2 C LAUGARDAGUR 11. MARZ 1995
IMAMSVAL
Ýmis utanaðkomandi áhrif trafla unglinga við að ákveða rétta námsbraut
Áhugi unglinganna raði
Umræða um atvinnumöguleika að námi
loknu truflar nemendur við að velja sér nám
á sínu áhugasviði. Guðrún Sederholm
námsráðgjafí í Menntaskólanum við Sund
hvetur fólk til að láta sitt eigið áhugasvið
ráða. Foreldrar hafa töluverð áhríf á ákvarð-
anir um námsval bama sinna og segir Guð-
rún að þeir verði að axla þá ábyrgð að kynna
sér hvað í boði er og virða óskir
bamanna en halda ekki uppi fordómum
gagnvart námi og einstaka skólum.
Morgunblaðið/RAX
GUÐRÚN H. Sederholm, námsráðgjafi í Menntaskólanum við
Sund, með syni sínum, Erni Jónssyni.
NÁMSRÁÐGJÖF skiptist í aðalat-
riðum í tvennt, að sögn Guðrúnar
H. Sederholm, námsráðgjafa í
Menntaskólanum við Sund og for-
manns Félags námsráðgjafa. Ann-
ars vegar er það sem hún nefnir
hefðbundna námsráðgjöf. Eins og
í orðinu felst snýst hún um að
aðstoða nemendur við skipulagn-
ingu náms og val á námsleiðum.
Hins vegar er persónuleg ráðgjöf
vegna einstaklingsbundinna erfið-
leika í námi og einkalífí sem oft
tengist.
Þarf að byija
í grunnskóla
Guðrún segir að námsráðgjöf
þurfi að byija í grunnskóla, styðja
þurfí unglingana upp úr 10. bekk.
Þau þurfí einkum að velja á milli
tveggja tegunda skóla, annars
vegar menntaskóla sem aðallega
sé ætlað að búa nemendur undir
háskólanám og hins vegar fjöl-
brautaskóla sem gefí nemendum
meira svigrúm í námi og val um
aðrar námsleiðir en hefðbundna
háskólagöngu.
í MS er þjónusta námsráðgjaf-
arinnar kynnt að hausti fyrir öllum
nemendum sem hefja nám í skól-
anum og einnig fyrir foreldrum í
opnu húsi. í fyrsta bekk er umsjón-
arkerfí sem Guðrún stjómar. Hún
útbýr gögn fyrir umsjónarkennar-
ana þar sem gerð er grein fyrir
markmiðum og leiðum. Gert er ráð
fyrir að fram fari markviss um-
ræða til að búa nemendur undir
að velja sér deild en leiðir skilja
eftir fyrsta veturinn. Nemendur
em hvattir til að fara í áhugasviðs-
próf áður en þeir velja deild.
Telur hún að þegar unglingar
séu orðnir sextán ára sé hægt að
átta sig á áhugasviði þeirra, þó
þeir geri sér kannski ekki grein
fyrir því sjálfír. Þá gefíst einnig
tækifæri til að ræða vinnuskilyrði.
Unglingar á þessum aldri fylgist
oft illa með opinberri umræðu og
hafí ekki tækifæri til að kynna sér
starf sem þeir þó segist stefna að
og hafí stundum gefíð sér rangar
forsendur. Áhugasviðsprófíð fer
þannig fram að áhugi nemandans
er borinn saman við áhugasvið 300
einstaklinga í 400 störfum sem
hafa verið ánægðir í starfi í 3-5
ár eða lengur. Hún segir að prófíð
sé einnig hálfgerður aðgöngumiði
nemendans að ráðgjafanum. Oft
komi í ljós að raunveruleg ástæða
heimsóknarinnar sé önnur en að
fara í prófíð.
Hvað vil ég verða?
„Við hefjum umræðuna. Bein-
um henni að áhugasviði nemand-
ans en ekki einstökum störfum.
Ég bendi nemandanum á mjög
góða starfslýsingabók Gerðar G.
Oskarsdóttur sem fjallar um sér-
fræði- og tæknistörf. Einnig hvet
ég hann til að kynna sér starfsvett-
vang, fara í námskynningar og
fylgjast með umræðum á sínu
áhugasviði," segir Guðrún.
Hún segir að nemendur láti
umræðu um atvinnumöguleika
trufla sig dálítið. „Ég vil draga
sem mest úr þeirri áherslu. Það
sýnir sig að þeir sem eru áhuga-
samir og vinna vel geta oftast
skapað sér atvinnumöguleika. Ef
þeir fara í annað nám vegna væn-
legri atvinnumöguleika er hætt við
að þeir verði óánægðir og flosni
frá námi,“ segir Guðrún. Hún vill
láta ungmennin stjórnast af eigin
áhuga og að þau spyrji sig spurn-
ingarinnar: Hvar sé ég mig eftir
tíu ár?
Guðrún segir mikilvægt að fólk
velti þessu máli vel fyrir sér. Það
ráði svo miklu um líf þess að vel
takist til. Bendir á að fólk geti
Margir óákveðnir um framtíðina
Morgunblaðið/RAX
ÞAU eru ákveðin. Birta stefnir að námi i auglýsingateiknun og
Þór Bæring á fjölmiðlanám.
Æfí meira
þessa dag-
ana en
venjulega
Sauðárkróki. Morgunblaðið.
„NEI, ég er ekkert orðinn leiður,
jú annars ég er að verða svolítið
leiður áþessu verkfalli," segir
Gísli Ólafsson nemandi í 10. bekk
Gagnfræðaskólans á Sauðár-
króki, „en hins vegar æfi ég mig
meira þessa dagana, og svo passa
ég litla bróður minn og læri svo-
lítið.“
Gísli er aftur á móti alveg viss
um hvað hann ætlar sér að loknu
námi í 10. bekk í vor „Þáfer ég
í Fjölbrautaskólann hérna og á
tónlistarbraut. “
Mest gaman að semja
„Gísli er nemandi í Tónlistar-
skólanum á Sauðárkróki og er
þar að læra á klassískan gítar
og orgel, hefur lengst af verið
með gítarinn en er nýbyrjaður
meðorgelið.
„Ég er núna að búa mig undir
þriðja stigið á gítarinn, en hef
orgelið svona með, þv! að ég fæ
námið í Tónlistarskólanum metið
inn í námið í fjölbraut."
En hvert stefnir Gísli í sínu
tónlistarnámi, er stofnun hljóm-
sveitar á döfinni eins og hjá
mörgum ungum tónlistarmönn-
um?
„Já ef til vill, en þó ekkert
endilega, ég hef gaman af því
að spila þá poppmúsík sem er
núna I gangi og ég þekki marga
stráka sem er alveg hægt að fá
í hljómsveit, en hvort af því verð-
ur veit ég ekki. Ég hef mest
gaman af þvað semja lög, og hef
gert dálítið af því, en ég býst
ekki við að maður geti lifað ein-
GÍSLl Ólafsson æfir sig.
göngu af því og þess vegna ætla
ég mér að halda áfram og ná
mér í réttindi sem tónlistarkenn-
ari, því að þá veit ég að ég get
alltaf unnið við það sem mér -
finnst skemmtilegast.
Draumurinn er að gefa út
plötu með mínum eigin lögum,
og eins og ég sagði áðan þá hef
ég samið nokkur lög, en þau
hafa nú breyst dálitið mikið frá
því að ég bytjaði og þangað til
núna,“ segir Gísli og hlær, „en
ég held að ég geti þetta ef ég lýk
við skólann hérna en stefni svo
á frekara nám, annaðhvort á
Akureyri eða þá fyrir sunnan og
þá væntanlega í tónsmíðadeild."
Ekkert annað
kemur til greina
En kemur ekkert annað nám
eða starf til greina að loknu
námi?
„Það held ég ekki, þetta er það
sem mig langar til að gera, og
ég sé að ef ég held þessu striki
þá er þetta vel hægt, nei það
kemur ekkert annað til greina
en tónlistin,“ segir Gísli að lok-
um.
STÓR hluti framhaldsskólanema
er óákveðinn um framtíðina,
jafnvel í stúdentsprófi. Þetta á
að minnsta kosti við flesta félaga
Þórs Bærings Ólafssonar og
Birtu Flókadóttur sem útskrifast
I vor, hann af félagsfræði- og
fjölmiðlabraut í Fjölbrautaskól-
anum í Garðabæ, hún af náttúru-
fræðibraut í Kvennaskólanum í
Reykjavík. Þór og Birta eru þó
ráðin í þvi hvað þau ætla að taka
sér fyrir hendur.
Þór Bæring segist ætla að
vinna í eitt ár til að safna pening-
um fyrir frekara námi. „Mig
langar að fara í fjölmiðlana og
stefni ákveðið að því,“ segir
hann. Stefnir hann að fjölmiðla-
námi í Bretlandi og Bandarikjun-
um.
Hjálpaði kennurunum
Hann segist hafa fengið áhuga
á fjölmiðlum strax í grunnskóla.
Hann hafi kynnst þessu fagi í
gegn um bróður sinn semþá var
að vinna á útvarpsstöð. „Eg fór
að fikta við þetta líka og hef
verið viðloðandi útvarp síðan.
Núna vinn ég á FM með skólan-
um. Þetta er spennandi svið og
ég vil kynnast því nánar.“
Þessi áhugi varð til þess að
hann fór á fjölmiðlabraut í Fjöl-
brautaskólanum í Garðabæ.
Spurður að því hvort hann teldi
það góðan undirbúning segir Þór
að ekki sé mikið lagt í fjölmiðla-
brautina. Kennararnir taki
kennsluna þar að sér út úr neyð
þó auðvitað reyni þeir sitt besta.
„Ég tók nýlega útvarpsáfanga
og það var frekar að ég gæti
hjálpað kennaranum en hann
mér.“
Áhuginn breyttist
Birta er úr Kópavogi og lá
beinast við hjá henni að fara í
Menntaskólann í Kópavogi. Hún
segist hafa viljað leita lengra og
farið í Kvennaskólann í Reykja-
vík. Hafði hún áhuga á stærð-
fræði og skyldum fögum og fór
á náttúrufræðibraut. „Ég er eig-
inlega búin að ákveða hvað ég
fer í og það er þveröfugt við það
sem ég hafði hugsað mér þegar
ég valdi námsbraut. Ég ætla í
auglýsingateiknun."
Segist hún hafa tekið áfanga
í auglýsingasálfræði og áhuginn
á þessu fagi vaknað eftir heim-
sókn á auglýsingastofu í tengsl-
um við námið. Þá hafi hún verið
í myndlistarskóla og þetta falli
vel að því. Birta segist vera að
huga að því hvemig best sé að
standa að framhaldinu. Hún geti
lært auglýsingateiknun í Mynd-
lista- og handíðaskólanum en
segist einnig vera að afla sér
upplýsinga um skóla erlendis.
Hvorugt lætur umræðu um
atvinnutækifæri tmfla sig. Birta
telur að auglýsingateiknun
hljóti að vera vaxandi atvinnu-
grein. Auglýsingar séu ríkur
þáttur í samfélaginu og telur
hún að hlutur þeirra vaxi fremur
en hitt.
„Hef trú á sjálfum mér
og áhugann"
„Ég tel mig eiga mikla mögu-
leika á vinnu við fjölmiðla. Ég
hef trú á sjálfum mér og mikinn
áhuga og tel að með því móti
komist ég þangað sem ég vil,“
segir Þór.
Þór og Birta segja að flestir
félagar þeirra séu óákveðnir um
framtiðina. Þeir séu ekki búnir
að finna það sem þeir leita að.
Telja þau að nemendur leiti of
lítið til námsráðgjafa enda sé
ekki lögð nógu mikil áhersla á
að kynna störf þeirra. „Ég held
að krakkar leiti aðallega til
námsráðgjafa vegna námsörðug-
leika en ekki vegna framtíðar-
innar. Það mætti breytast," segir
Birta.