Morgunblaðið - 18.05.1995, Blaðsíða 12

HtotgimMtofrlfr
VIÐSKIFn AIVINNULÍF
FIMMTUDAGUR 18. MAÍ 1995
Bókhlaðan á ísafirði hefur verið endurnýjuð á 75 ára afmælinu:
Fólk
Bækur aðgengilegri og
meira rými fyrir ritföngin
Morgunblaðið/jt
FEÐGARNIR Jónas Gunnlaugsson (t.v.) og Gunnlaugur Fr. Jónas-
son í bókadeild Bókhlöðunnar á Isafirði.
BÓKAVERSLUN Jónasar Tómas-
sonar á ísafirði er meðal elstu sér-
verslana landsins með bækur og rit-
föng og verður 75 ára í ágúst. Á
henni eru þó engin ellimerki og ný-
lega var öliu skipulagi innandyra
breytt og innréttingar endurnýjaðar.
Auk bóka og ritfanga hefur Bókhlað-
an lengi verslað með ljósmyndavör-
ur, fyrir nokkrum árum bættust
tölvuvörur við og árið 1982 var stofn-
uð sérstök deild, Sporthlaðan, fyrir
íþróttavörur sem var í næsta húsi.
Gunnlaugur Jónasson tók við rekstri
* verslunarinnar eftir föður sinn árið
1953 og fyrir rúmu ári tók þriðja
kynslóðin við, Jónas Gunnlaugsson
og kona hans Kristín Ólafsdóttir en
þau hafa bæði starfað við verslunar-
reksturinn undanfarin ár.
„Það hefur verið visst óhagræði
af því að hafa verslunina á tveimur
hæðum og í tveimur húsum og það
hefur lengi verið á dagskrá að fá
nýjan stiga upp á efri hæðina og
hafa innangengt milli Bókhlöðu og
Sporthlöðu," segja þeir feðgar Jónas
og Gunnlaugur í samtali við Morgun-
' blaðið. „Þess vegna réðumst við í
þessar breytingar nú fyrir páskana
en markmið þeirra er að gefa ritföng-
um meira rými, flytja bóksöluna nið-
ur á jarðhæðina og gera bækurnar
aðgengilegri en setja sportvörurnar
upp á aðra hæð enda má segja að
. miðað við veltu hafí þær fengið of
mikið rými í húsnæði Sporthlöðunnar
hérna hinum megin. Jafnframt eru
hillur og aðrar innréttingar endurnýj-
aðar enda þarf verslun ákveðna end-
urnýjun og viðhald rétt eins og heim-
ilið og bíllinn. Með þessu erum við
að þjóna betur því sem gefur jafnari
veltu allt árið og vonumst við til að
geta veitt viðskiptavinum betri þjón-
ustu eftir þessar breytingar.“
Verslunin er á rúmlega 260 fer-
metrum auk lagers í kjallara. í dag
eru stöðugildi 10 og hafa flestir unn-
ið hjá fyrirtækinu í áraraðir. En skýt-
ur það ekkert skökku við að gera
bókum hærra undir höfði þegar svo
virðist sem samdráttur sé í útgáfu
og bóksölu?
Svipuð kjör þrátt fyrir g’ylliboð
„Bókin á vissulega undir högg að
sækja og útgefendur og bóksalar
hafa fundið fyrir því,“ segir Gunn-
laugur. „Útgefendum hefur fækkað
og bóksalar hafa fengið aukna sam-
keppni frá bókaklúbbum og farand-
sölum. Bættar samgöngur og ný
tækni í rafrænum greiðslum, korta-
viðskiptum og bein markaðssókn
hafa auðveldað beina sölu á bókum
sem og öðrum vörum. Við slíkri sölu,
svo sem símasölu og þess háttar er
svo sem ekkert að segja þótt okkur
bóksölum finnist stundum nokkuð
langt gengið í þeim efnum og jafn-
vel neytendum líka. En mér finnst
óviðunandi að sölumenn á vegum
útgefenda gefi villandi eða beinlínis
rangar upplýsingar um verð og kjör
í bókabúðum. Um það veit ég af eig-
in raun að eru dæmi um og slíkt
flokkast undir óheiðarlega viðskipta-
hætti. Þegar að er gáð er staðreynd-
in líka sú að verð og skilmálar í
bókabúðum eru alla jafna mjög svip-
uð ef ekki þau sömu og hjá farand-
eða símasölum þrátt fyrir gylliboðin.
Líklega fækkar bóksölumum eitt-
hvað á næstu árum eins og útgefend-
um og er það miður því eftir sem
áður kjósa langflestir bókakaupend-
ur helst að koma í bókabúðina og
fá þar persónulega þjónustu, þiggja
ráð og leiðbeiningar og fá tækifæri
til að skoða bókina og sé um gjöf
að ræða veit kaupandinn að þiggj-
andi getur ávallt skipt bókinni hjá
okkur fyrir aðra ef þörf krefur."
Vestíjarðagöngin sem hafa verið
opnuð af og til í vetur og eftir því
sem þau og aðrar samgöngubætur
koma til eru verslunarferðir auðveld-
ari og á Vestfjörðum verður það
sama uppi á teningnum og annars
staðar að stærri staðir njóta þess á
kostnað hinna smærri.
„Stærra verslunarsvæði gefur sér-
verslun sem okkar meiri möguleika
en auðvitað sækja menn hér líka
verslun á enn stærri staði og við
erum ávallt í samkeppni við búðir
syðra. Enn njótum við samt nokkurr-
ar fjarlægðarverndar gagnvart
Reykjavík. En við erum bjartsýnir
og sannfærðir um að þessi sérverslun
með bækur og fleira eigi framtíð
fyrir sér. Þróun í verslunarrekstri á
eftir að verða mun hraðari en við
ímyndum okkur nú, getur þróast
með,“ segja þeir feðgar að lokum.
Ráðinn lög-
fræðingur Iðn-
lánasjóðs
UTÓMAS Sig-
urðsson hefur ver-
ið ráðinn lögfræð-
ingur Iðnlána-
sjóðs. Hann er
fæddur árið 1966
og útskrifaðist frá
Lagadeild Há-
skóla íslands vorið
1994. Áður starfaði
hann sem fulltrúi
hjá Lögfræðistof-
unni Armúla 13A hf. Sambýliskona
Tómasar er Anna Guðmundsdóttir
og eiga þau eina dóttir.
Tómas
Sigurðsson
Stofnar eigið
bókhalds- og
ráðgjafarfyrir-
tæki
UHERMANN Þór
Erlingsson, við-
skiptafræðingur,
hefur hafið störf í
eigin fyrirtæki,
Heild, viðskipta-
þjónustu og
hyggst sinna þar
ráðgjöf, bókhaldi
og námskeiðum,
ásamt tölvu- og
skattþjónustu. Her-
mann er þrítugur að aldri og hefur
lokið prófi frá endurskoðunarsviði
viðskiptadeildar Háskóla _ íslands.
Hann starfaði áður hjá íslenskri
forritaþróun hf. Sambýliskona Her-
manns er Olga Guðrún Stefánsdótt-
ir, nemi, og eiga þau einn son en
Hermann á annan son fyrir.
Hermann Þór
Erlingsson
DIT ræstivagninn er léftur og me&færilegur með tveimur fötum
Alltaf er skúrað með hreinu vatni þar sem sópuvatn og skolvatn
er aðskilið í tveimur 13 Itr. fötum. Pressan vindur moppuna 95%
og ekki þarf a& taka moppuna af til að vinda hana.
SKIPTIMARKAÐUR A RÆSTIVOGNUM
RETTARHALSI 2*110 REYKJAVÍK • SÍMI: 91-875554
Torgið
Skorað á ráðherra
DAGVÖRUKAUPMENN hafa ekki
haft árangur sem erfiði í málarekstri
sínum gegn Hagkaupum og Bónus
hjá samkeppnisyfirvöldum. Hefur
Samkeppnisráð hafnað öllum kröf-
um þeirra um að grípa til íhlutunar
vegna viðskiptakjara sem Baugur
hf., Bónus sf. og Hagkaup hf. njóta
hjá heildsölu- og framleiðslufyrir-
tækjum.
Þetta mál var tekið til athugunar
hjá samkeppnisyfirvöldum á síðasta
ári að kröfu Félags dagvöruverslana
sem taldi að fyrirtækin hefðu knúið
fram óeðlileg viðskiptakjör hjá heild-
sölum og framleiðendum í krafti
stærðar sinnar. Áður höfðu borist
ábendingar og óskir frá Samtökum
iðnaðarins og Félagi íslenskra stór-
kaupmanna um að viðskiptahættir
fyrirtækjanna yrðu kannaðir.
Samkeppnisráð úrskurðaði í mál-
inu í febrúar. Að mati Samkeppnis-
ráðs hafa ekki komið fram gögn sem
sýna fram á að fyrirtækin Hagkaup
og Bónus njóti óeðlilegra viðskiptakj-
ara í samanburði við önnur fyrirtæki
né að þau misbeiti markaðsráðandi
aðstöðu sinni í því skyni að ná fram
bættum viðskiptakjörum. Þá hafi ekki
komið fram gögn sem sýni fram á
að viðskiptahættir fyrirtækjanna
skaði samkeppnina og þar með neyt-
endur. Sérstök áfrýjunarnefnd stað-
festi úrskurð ráðsins í byrjun apríl.
í síðustu viku staðfesti nefndin
síðan þann úrskurð Samkeppnisráðs
að Bónus væri heimilt að neita ein-
um af forsvarsmönnum dagvöru-
kaupmanna, Friðriki G. Friðrikssyni,
sölu á vörum til endursölu. Þar með
var lokað fyrir þann möguleika að
dagvörukaupmenn gætu hamstrað
vörur sem Bónus selur undir kostn-
aðarverði.
Félag dagvörukaupmanna hefur
ekki látið staðar numið í málarekstri
sínum. í framhaldi af aðalfundi Kaup-
mannasamtakanna um helgina þar
sem þetta mál var til umræðu hefur
félagið skorað á nýjan viðskiptaráð-
herra fyrir hönd sinna félaga að beita
sér fyrir réttlæti í þessum málum.
Er því lýst yfir að verði það ekki
gert fyrr en síðar stefni í að aðeins
ein matvöruverslun verði eftir í land-
inu.
í yfirlýsingu félagsins um þetta
mál segir að með ákvörðun sinni
hafi Samkeppnisstofnun á engan
hátt bætt samkeppnisstöðu minni
verslana á landinu nema síður sé
og slík niðurstaða sé með öllu óvið-
unandi. „Við teljum að Samkeppnis-
stofnun sé í þessu máli ekki vanda
sínum vaxin því augljósa mótsögn
er að finna í fyrri úrskurði þar sem
okkur er bent á að kaupa vörur þar
sem þær eru ódýrastar og svo þess-
um úrskurði þar sem Bónusverslun-
um er leyft að hafna viðskiptum."
Þá segir ennfremur: „Við lítum svo
á að markaðsráðandi fyrirtæki sem
notar stærð sína ekki aðeins til að
ná óeðlilega lágum kjörum frá fram-
leiðendum og innflytjendum heldur
einnig til að selja fjölda vörutegunda
undir kostnaðarverði sé að grafa
undan rekstrargrundvelli smærri
verslana um land allt, verslana sem
hafa óumdeildu hlutverki að gegna
gagnvart þeim neytendum sem af
ýmsum ástæðum geta eða vilja ekki
versla í stórmörkuðum."
Þessi gagnrýni er af svipuðum
toga og málflutriingur kaupmanna á
landsbyggðinni sem óttast um sinn
hag í samkeppninni við Hagkaup og
Bónus. Þeir ályktuðu raunar í þá
veru á föstudag að veika stöðu dreif-
býlisverslunar megi að stórum hluta
rekja til mismunandi kjara í formi
afslátta hjá framleiðendum og inn-
flytjendum. Er enn skorað á yfirvöld
að setja reglur sem takmarki verðm-
ismunun.
Allur þessi málflutningur sýnir svo
ekki verður um villst að rekstur
smærri matvöruverslana á landinu
öllu er orðin ákaflega erfiður vegna
hinnar hörðu samkeppni sem ríkir á
matvörumarkaði. Þá virðist Ijóst að
tilburðir kaupmanna til að ná hag-
stæðari viðskiptakjörum með sam-
eiginlegum innkaupum og samstarfi
hafi ekki borið tilætlaðan árangur.
Eftir úrskurð Samkeppnisyfirvalda
er það úrræði eitt eftir að skora á
nýjan viðskiptaráðherra að grípa til
einhverra aðgerða. Það verður at-
hyglisvert að fylgjast með viðbrögð-
um nýja viöskiptaráðherrans í þessu
máli. Hann gæti auðvitað beitt sér
fyrir lagasetningu til að freista þess
að styrkja stöðu smærri kaupmanna
en slíkt verður að teljast harla ólik-
legt. KB