Morgunblaðið - 29.05.1996, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 1996 F 21
ORUGGT húsnæði, vandað og á
viðráðanlegum kjörum er það
sem við öll viljum. Það ætti að vera
val okkar hvort við viljum leggja allt
sparifé okkar í öflun húsnæðis eða
nota það öðruvísi. Hvað viljum við
að það kosti okkur í vinnuálagi og
streitu að komast í öruggt húsnæði?
Húsnæðismál hverrar íjölskyldu eru
grundvallarréttur, sem á að hafa
forgang hjá stjórnvöldum.
Félagsleg íbúð er öruggur og góð-
ur kostur þar sem sérstaklega er
tekið tillit til tekna, eigna og fjöl-
skyldustærðar við val á húsnæði.
Það sem gerir allan samanburð
erfiðan er m.a. endurgreiðslukerfi
stjórnvalda. En um ofangreind íbúð-
arform giida eftirfarandi reglur og
ákvæði:
A. Húsaleigubætur eru háðar því
hvar þú býrð og hver er skráður eig-
andi íbúðarinnar en ekki aðstæðum
leigjandans.
B. Kaupandi búseturéttar í félags-
legri kaupleiguíbúð hjá húsnæðis
samvinnufélögum og öðrum samtök-
um fær húsaleigubætur.
C. Leigjandi samskonar íbúðar hjá
sveitarfélagi fær hins vegar engar
húsaleigubætur.
D. Kaupandi félagslegrar eignar-
íbúðar fær vaxtabætur. Enda fer
hann í greiðslumat og ber fulla
ábyrgð á sínu láni. Greiðslubyrði allra
skulda hans má ekki fara yfir 28%
af heildartekjum.
E. Kaupandi búseturéttar í almennri
kaupleiguíbúð fær vaxtabætur. En
hann þarf ekki í greiðslumat og ber
ekki ábyrgð á áhvílandi láni, sem er
skráð á raunverulegan eiganda íbúð-
arinnar.
F. Kaupandi íbúðar á almennum
markaði fær vaxtabætur. En hann
fer í greiðslumat og má greiðslu-
byrði allra skulda hans ekki fara
yfir 18% af heiidartekjum.
Misvísandi reglur
, Misvísandi reglur, sem hafa mikil
áhrif á nettógreiðslubyrði eiganda
I eða leigjanda íbúðar verður að ræða
upphátt. Það er orðin brýn þörf á
að greiðslubyrði vegna húsnæðisöfl-
unar sé endurskoðuð og samræmd.
Það er ekki lánakerfið sem breytist,
heldur eru það utanaðkomandi breyt-
ingar á kjörum fólks í gegnum „bóta-
kerfið“ sem kollvarpa öllum saman-
burði. Umfjöllun fjölmiðla hefur einn-
j ig verið mest á „hneykslisveginn“.
Stórar fyrirsagnir um ónýtt fé-
lagslegt kerfi gera engum gagn þeg-
i ar aðeins hálfur sannleikurinn fær
að sjá dagsins ljós. Kostir félagslega
kerfisins virðast ekki vera áhugavert
fréttaefni, en málefnaleg umræða
skaðar engan og gæti auk þess gert
húsnæðislánakerfið og tengingu þess
við greiðslu húsaleigubóta og vaxta-
bóta skiljanlegri fyrir almenning.
Hvergi er öryggið meira en þegar
keypt er félagsleg íbúð. Skrif t.d.
ungra sjálfstæðismanna um „rán-
yrkju“ og stöðu félagslega húsnæðis-
lánakerfisins verður að taka með
mikilli varúð. Það verður nefnilega
að taka mið af kjörum og greiðslu-
byrði þegar gerður er samanburður
á lánaflokkum og eignarformi og
nota réttar forsendur.
Gert er ráð fyrir að rekstrarkostn-
aður sé eins hjá báðum aðilum enda
um eins íbúðir að ræða. Eins og sést,
er útborgun kaupandans á almenna
markaðinum þrisvar sinnum hærri
KAUPÁ
FASTEIGN
ER
ÖRUGG
FJÁR-
FESTING
Félag Fasteignasala
Félagslegar íbúðir
góður kostur
Við útreikning og endurgreiðslu bóta verður að taka tillit til láns-
kjara, tekna, eigna og annarra aðstæðna, segir Percy B. Stefáns-
son, forstöðumaður Byggingarsjóðs verkamanna. -Verulega hefur
skort á samræmingu þessara þátta fram að þessu.
eftir í blindni. Hvað fær eigandi hús-
næðis úti á landi fyrir íbúð sína?
Svari sá, sem veit? Hvað hefur það
kostað hann á mánuði að búa? Hvar
er eignamyndunin?
Félagsleg íbúð er góður valkostur
sem ber að hiúa að; lág útborgun,
lág greiðslubyrði, ásamt ákvæðum
um kaupskyldu og reglum um út-
reikning á eignarhluta seljanda, eru
aðalkostir hennar. Vanmetum ekki
kosti félagslegu íbúðarinnar með því
að einblína á eignamyndun sem aðal-
mál varðandi öryggi í húsnæðismál-
um.
Ætti að vera val
Það ætti að vera val hvers og eins
hvernig húsnæði hann velur að búa
í. En vegna aðstæðna eins og lágra
Dæmi um greiðslubyrði af 1.000.000 kr. láni:
Láns- Greiðsla Framkvæmda-
tími Vextir á mán. aðilar
Lánaflokkur Ár % Kr.
Félagsleg kaupleiguíbúð í leigu 50 1,0 2.125 Sveitarfélög/
eða keyptur búseturéttur félagasamtök
Félagsleg leiguíbúð 50 1,0 2.125 «
Félagsleg eignaríbúð 43 2,4 3.112 Sveitarfélög.
Almenn kaupleiguíbúð í leigu 50 4,5 4.194 Sveitarfélög/
eða keyptur búseturéttur íbúð á almennum markaði 25 5,1 5.924 félagasamtök Einstaklingar
með húsbréfaláni
en þess sem kaupir fé-
lagslegu íbúðina og
ljóst að hér er viðkom-
andi kaupandi að festa
verulegt fjármagn
vegna öflunar hús-
næðis. Það má gera ráð
fyrir að langan tíma
hafi tekið að safna fyrir
útborgun og á meðan
hefur viðkomandi þurft
að greiða húsaleigu.
Sjálfseignarstéfnan á
fullan rétt á sér, sem
valkostur. En hvað má
hún kosta mikið?
Þess má geta að
greiðslubyrði af
6.750.000 kr. láni
vegna kaupa á búsetu-
rétti í félagslegri kaupleiguíbúð hjá
húsnæðissamvinnufélagi er um
14.400 kr. á mánuði. Af þessu má
vera ljóst, að hagstæðara er að leigja
búseturéttaríbúð en að eiga félags-
lega eignaríbúð. Bein niðurgreiðsla
Byggingarsjóðs verkamanna til bú-
seturéttarhafans er um 7.000 kr. á
mánuði umfram niðurgreiðslu sjóðs-
ins til eiganda félagslegu eignaríbúð-
arinnar.
Aukaniðurgreiðsla
Þessi aukaniðurgreiðsla tekur að-
eins mið af stöðu umsækjandans við
upphaflega úthlutun. Hún tekur ekki
mið af tekjum viðkomandi á hveijum
tíma fyrir sig eftir því, sem árin líða
eins og vaxtabætur
gera. Auk þess fær svo
búseturéttarhafinn
húsaleigubætur, þær
taka mið af tekjum
hans.
Það hlýtur að vera
nettó útlagður kostnað-
ur á mánuði sem skiptir
höfuðmáli við öflun
húsnæðis. Við eigum að
geta valið um íbúðar-
form eftir aðstæðum og
Iífsskoðun. Ef við leggj-
um höfuðáherslu á að
eignast viðkomandi
íbúð verðum við að gera
ráð fyrir að það kosti
okkur meira en þegar
við ieigjum eða fáum
sérstaklega niðurgreidd lán vegna
öflunar á öruggu húsnæði.
Stjórnvöld verða að sjá til þess að
jöfnuður sé á milli hinna mismun-
andi íbúðaforma. Við útreikning og
endurgreiðslu bóta verður að taka
tillit til lánskjara, tekna, eigna og
annarra aðstæðna eins og þær eru
á hveijum tíma fyrir fyrir sig. En
verulega hefur skort á samræmingu
þessara þátta fram að þessu.
Óöryggi eigenda íbúða á almenn-
um markaði er ekki til að herma
tekna er þetta val ekki alltaf til stað-
ar. Stór hópur fólks getur ekki keypt
íbúð á almennum markaði. Aðstæður
eru þannig að ekki er hægt að spara
fyrir útborgun! Félagslegt húsnæði
er góður og öruggur kostur fyrir
þennan hóp. Eignamyndun verður til
eftir fjögurra ára eignarhaldstíma
og er hún áhugaverð út af fyrir sig.
En aðalatriði getur „eignamynd-
unin“ aldrei orðið þegar rætt er um
öruggt húsnæði. Þegar upp er staðið
hlýtur það að vera mánaðarlegur
kostnaður vegna húsnæðisins, sem
skiptir eigandann eða leigjandann
höfuðmáli. Það er eðlileg krafa fólks
með lágar ráðstöfunartekjur, að það
eigi afgang þegar kostnaður vegna
húsnæðisins hefur verið greiddur.
Félagslegar eignaríbúðir og félags-
legar kaupleiguíbúðir eru góður kost-
ur fyrir þá sem vilja öryggi í hús-
næðismálum sínum.
Samanburður félagslegrar eignaríbúðar og íbúðar sem keypt
er með húsbréfalánum. Heildar tekjur kaupanda félagslegu eign-
aríbúðarinnar eru 100.000 kr. á mánuði. Sambærilegar tekjur
kaupandans á almenna markaðinum eru 225.000 kr. Verð fjög-
urra herbergja íbúðar er áætlað 7.5000.000 kr.
Félagsleg eignaríbúð tbúð á almennum markaði
Útborgun 10% = 750.000 kr. Útborgun 30% = 2.250.000 kr.
Lán 90% = 6.750.000 kr. Lán 70% = 5.250.000 kr.
Mánaðarleg greiðsla = 21.400 kr. Mánaðarleg greiðsla = 31.400 kr.
Með tilliti til vaxtabóta= 14.000 kr. Með tilliti til vaxtabóta= 23.000 kr.
Percy B.
Stefánsson
Opið virka daga
kl. 9.00-18.00 If FRAM TIÐIN
Félag Fasteignasala FASTEIGNASALA • AUSTURSTRÆTI • EYMUNDSSON HÚSINU
Opið laugardaga ESKIHLÍÐ - 6 HERB.góö 6 herb íb. VIÐ HÓLAVALLAGÖTUá
S. 511 3030
Haukur Geir Garðarsson, viðskiptafræðingur
Guðmundur Valdimarsson, sölumaður
Óli Antonsson, sölumaður
Gunnar Jóhann Birgisson, hrl.
Sigurbjörn Magnússon, hrl/lögg. fasteignasali
FAX 511 3535
kl. 11.00-14.00
JS.
iu
FANNAFOLD - TVÆR IB.Áþess
um vinsæla staö fallegt 259 ferm. parhús á 2
hæöum ásamt bílskúr. Mögul. á séríbúð á neðri
hæöinni. Bein sala eöa skipti á ódýrari eign.
Verö 12,9 millj.
GARÐABÆRstórglæsilegt 233 fm ein-
býli í spænskum stíl, á frábærum staö innst í
botnlangagötu. Fallegt útsýni. Bein sala eöa
skipti á ódýrari eign. Verö 19,5 millj.
HAFNARFJÖRÐUR
SKIPTlFallegt og vandaö raðhús á tveimur
hæöum m. möguleika á séríb. á jh. Vönduö sér-
smiöuð eldh.innr. Nýl. gólfefni. Bein sala eöa
skipti á ódýrari. Verð 14,4 millj.
Haiðir
SELTJARNARNESFaiieg 5-6 herb.
neöri sérhæö þríbýli ásamt 28 ferm. bílskúr. Út-
sýni. Skipti ath. Verö 11,0 millj.
DVERGHOLT -MOSFalleg 150
fm efri sérhæö í tvíb. 2 stofur m. arni, 4-5
svh., stórt eldh., stórar svalir, sauna og
nuddpottur. Bílskúr 35 ferm. meö kj. undir.
Hús og bílsk. nýl. viög. Verö aöeins 10,9 m.
á 1. hæö í fjölbýli sem er nýl. viögert og málað.
Stofa, boröstofa og 4 herb. ( eöa 5). VerÖ 7,7
millj.
LINDASMÁRI - KÓP.Ný og fullbúin
( án gólfefna) 4ra herb. íb. á jaröh. m. sérinn-
gangi í litlu fjölbýli. Stofa og 3 góö svefnherb.
Suöur- og vestur verönd. Lyklar og teikningar
hjá Framtíöinni. Verö 9,2 millj.
GRÆNAMYRI - NY
IBUÐFallega innréttuö 4ra herb. íbúÖ á
2. hæö, meö sérinng. á þessum eftirsótta
staö. íbúöin afh. fullbúin (án gólfefna), lóö
frágengin. Mögul. á bílskúr. Verö 10,4 millj.
ARAHOLAR - BILSKURFaiieg
mikiö endurnýjuö 103 fm íbúö meö frábæru út-
sýni og yfirbyggöum svölum. Bílskúr. Áhv. 4,4
m. Verð 7,8 millj.
HAFNARFJ. - BÍLSKÚRstór, 120
ferm. 6 herb. íbúö á 1. hæö í fjölbýli ásamt bíl-
skúr. Góö suðurverönd. Hér færöu mikiö fyrir lít-
iö. Góö greiöslukjör.Laus strax.VerÖ 8,2 millj.
ENGIHJALLI - LAUSFaiieg 4ra
herb. íbúð ofarlega í lyftuhúsi. Stórar suöursval-
ir. Útsýni. Hús nýlega málaö. Verö 6,9 millj.
3ja herb. íbúðir
FAFNISNES - PARHUSl nýiegu
parhúsi, falleg 3ja herb. íbúö á tveimur hæðum.
Flt sar á gólfum. Sérlóö. Áhv. 5,3 mlllj. Ðygg-
sj. rík. Verð 8,5 millj.
HAFNARFJÖRÐUR - LAUSFai
leg og rúmgóö 3ja herb. íb., 94 ferm., á 2. hæö
í góðu fjölbýli. Þvottah. í íb. Suöursvalir. Laus
strax. Verö 6,7 millj.
4-6 herb.ibúðir
HLÍÐAR - JARÐHÆÐGullfalleg 4ra
herb. 100 ferm. Ibúö sem er öll nýlega gegnum-
tekin. Sérinng. og gott aögengi. Verö 6.8 millj.
LYNGHAGI - SERINNG.Mjög
góö 86 fm íb. á jaröh. í fjórb. m. sérinn-
gangi. Gegnheilt parket og flisar. Nýl. gler.
Suöurverönd. Verö 7,4 millj.
þessum
vinsæla staö, tæpl. 90 ferm. 3ja herb. íb. í kj. í góöu
fjórbýli. Endum. rafm Góð greiðslukjör. Verö 7,4 millj.
KRINGLAN - LAUSFalleg, nýleg 3ja
herb. íb. á sléttri jaröhæð m. sérinngangi á
þessum vinsæla staö. Suöurstofa m. um 20 fm
sólstofu. Áhv. um 3,1 millj. góö langt.lán. Laus
strax. Lyklar hjá Framtíöinni. Verö 8,6 millj.
HAFNARFJ. - SÉRINNG.Faiieg
3ja herb. á jaröh. með sérinng. í góöu steinh. viö
Suöurgötu. Endurnýjaö baöherb. Parket. Góöur
garöur. Verö 5,3 millj.
LYNGMÓAR - BÍLSKÚRMjog fai-
leg 3ja herb. íb. á 3. hæö (efstu) í litlu fjölb. m.
innb. bílskúr. Verö 8,4 millj.
2ja herb. íbúðlr
KEILUGRANDI - BILSK .Falleg
2ja herb. íb. á 3ju hæö ásamt stæði í bílskýll.
Áhv. 3,8 millj. langt. lán. Verð 5.950þ.
MIÐBORGINFalleg nýuppgerö 2-3ja
herb. íb. á jh. í góöu og mikiö endurnýjuöu húsi.
Verö 5,6 millj.
FREYJUGATA - SERINNG.Á
þessum góöa staö falleg 3ja herb. Ib. á jaröhæö
meö sérinng. I góöu fjórbýli. Nýlegt eldhús og
gler. Verö 5,5 millj.
VEGHUS - 5,2 M. BYGG-
SJ. RIK •Falleg og rúmgóö 2ja herb.
fbúð á 1. hæð. Flísar og parket á gólfum,
þvh. I íb. Áhv. 5,2 m. byggsj.lán til 40 ára.
HRISRIMI - PARHUSvel byggt
180 ferm. parhús á 2 hæöum m. innb. bíl-
skúr. Afhendist strax fokhelt aö innan eöa
tilb. til innréttinga. Skipti ath. á ódýrari. VerÖ
frá 8,4 millj.
BAKKASMÁRI - KÓP.Fokh par
hús á einni hæð m. innb. bílskúr. Verö 8,7 millj.
DOFRABORGIR - ÚTSÝNIá
glæsilegum útsýnisstaö í Grafarvogi, raöhús á 2
hæöum m. innb. bílskúr. Afh. strax fokh. eðatilb.
til innréttinga aö innan og frág. að utan. Skipti
ath. Verö frá 8,1 millj.
SUÐURÁS - LÆKKAÐ
VERÐtíI afh. strax fokh. raðhús á 2 hæðum
m. innb. bílskúr. Áhv. 5,5 millj. húsbr. Gott verö
8,5 millj.
Atvinnuhúsnítíði
VIÐ MIÐBORGINAtíi leigu 2 góöar
skrifstofuhæöir, 72 ferm. hvor, í góöu húsi.
Lausar fljótlega. Nánari uppl. á skrifst.
BERGÞÓRUGATA - NÝ-
LEGdæsileg rúmgóö 2ja herb. Ibúö á 2. hæö
meö vönduðum eikarinnréttingum, flisaiögöu
baöh. m. baökari og sturtuklefa. Fallegar fiísar á
gólfi. Suöursvalir. Fallegt útsýni. Sérbilastæöi.
Áhv. 3,5 m. byggsj.rík. ti! 40 ára. Verö 6.950 þ.
HRAFNHÓLAR - GÓÐ
KJÖRgóö 2ja herb. íb. á efstu hæö í lyftuh.
Fráb. útsýni. Suöaustursv. íbúöin er nýl. stand-
sett. Góö greiöslukjör. Verö 4,2 millj.
í Kmfðuitt
SELTJARNARNESá þessum vin-
sæla staö parhús á 2 hæöum um 275 ferm.
ásamt bílskúr og sólstofu. Afhendist strax fok-
helt aö innan og tilb. undir málningu aö utan.
Skipti ath. á ódýrari eign. Verö 12,5 millj.
LANGHOLTSVEGURtíi leigu
um 160 fm skrifstofuhúsnæði á jh. ásamt
um 80 fm rými meö innkeyrsluhurö á jarö-
hæö baka til, samtengt m. hringstiga.
Laust strax, lyklar hjá Framtfölnnl.
Sumarbúltaðir
GRÍMSNESvorum aö fá í sölu nýl. sum-
arbústaö á einni hæö m. svefnlofti. Góö staö-
setning á um 1 hekt. eignarlandi. Góö greiöslu-
kjör. Verö 2,5 millj.
ATH. Höfum gott úrval
sumarbústaða á skrá,
hringið og viö sen dum
ykkur upplýsingar um
hæl.