Morgunblaðið - 28.06.1996, Side 6

6 C FÖSTUDAGUR 28. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
Skilaboð
að handan sönnun
fyrir framhaldslífi sálar?
SVIPIJR. Queenie Nixon miðill fyrir aftan, en fremri líkamann
nam ljósnæm fílma en áhorfendur ekki.
MIÐILSFUNDUR, úr kvikmyndinni Húsið.
„FÓLK leitar frétta hjá miðl-
um af framliðnum ættingj-
IfiC um, og leiðbeininga um
hvemig best sé að haga mál-
Jjj um sínum í lífinu,“ segir
■ Davíð Bjamason, nýútskrif-
25 aður mannfræðingur. „Á
^ meðan vísindum tekst ekki
■ að svara spumingunni um
dauðann, leitar fólk svara
annars staðar."
Davíð Bjamason gerði loka-
verkefni í mannfræði við Háskóla
íslands um miðla eða milligöngu-
menn, eins og hann kallar þá.
„Fyrir mannfræðing sem rannsak-
ar samband fólks við aðra heima
skiptir ekki máli hvort raunveru-
legt samband eigi sér stað,“ segir
hann, „heldur að milligöngumað-
urinn trúi því sjálfur og að aðrir
trúi á hæfíleika hans til þessara
samskipta."
Samtöl viö sjö
íslenska miðla
Davíð byggir rannsókn sína á
samtölum við sjö íslenska miðla
og einn breskan, og er markmiðið
að varpa ljósi á hugmyndir þeirra
sjálfra og viðhorf til hæfíleika síns
að miðla upplýsingum að handan
til lifandi manna. Eins og sönnum
fræðimanni sæmir forðaðist hann
að blanda eigin tilfínningum í
málið og hugsanlegum fordómum.
„í viðtölum við miðlana var
nauðsynlegt að setja sig í þær
stellingar," segir Davíð, „að sam-
band við aðra heima sé staðreynd,
annars yrði með engu
móti hægt að nálgast við-
fangsefnið út frá þeirra
eigin sjónarhóli."
Vinsældir miðla hafa
aukist mikið síðustu árin
hér á landi og starfa tug-
ir manna við miðlun að
handan. Einnig ná þeir
eyrum fleiri vegna út-
varpsþátta og opinna
skyggnilýsingafunda.
Miðlar hafa nýlega stofn-
að með sér félag og er tilgang-
urinn að fá miðla til að standa
saman og einnig að hafa ákveðið
eftirlit með starfandi miðlum.
Miðlar eru mlllistykkl
lifandl og dauðra
Kannanir hafa sýnt að veruley-
ur meirihluti Islendinga lítur á
andlátið sem þáttaskil en ekki
endalok, og trúir á einhvers konar
framhaldslíf.
Starf miðlanna hvílir á þessari
trú; að sálin eða sjálfíð lifí eftir
líkamsdauðann, og einnig á trúar-
legum forsendum, því flestir segj-
ast starfa í kærleika Krists.
„Miðlar eru eins konar
millistykki lifanda og
dauðra,“ segir Davíð, „og
gegna meðal annars því
hlutverki að draga úr ótta
fólks við dauðann og veita
huggun vegna látinna ást-
vina.“
Davíð segir miðla
starfa á jaðri íslensku
kirkjunnar. „Þeir eru ekki
viðurkenndir af henni, en
hafa sönnunarbyrði í
kenningunni um að dauðinn sé
ekki endirinn".
Miðlamir telja sig jrfirleitt
kristna og eru mjög trúaðir," seg-
ir Davíð. „Jesús er í þeirra augum
sumra þeirra mesti miðillinn og
sést gáfa hans á lækningakraftin-
um. Einnig má segja að spámenn
Gamla testamentis og Múhameð
hafí verið miðlar.“
Davíð skilgreinir miðla sem ein-
staklinga sem með einum eða öðr-
um hætti geta haft samskipti við
persónur eða verur utan hins
þekkta efnislega heims og flutt
boð eða vitneskju til baka.
„Miðlar þurfa, ólíkt prestum,
að sanna persónulegt samband
sitt við andaverumar,“ segir hann,
„og fólk kemur til þeirra til að
spyija um látna ættingja eða um
ráð í glímunni við lífið.“
Vald miðils er háð sannfæringu
fólks um að hann sé í sambandi
við annan heim, og þekkjast þeir
í öllum samfélögum manna, þótt
hlutverk þeirra sé af ýmsum toga.
„Miðillinn er í raun málpípa anda-
heimsins," segir Davíð, „hann flyt-
ur skilaboð frá yfimáttúrulegum
heimi.“
Efnisheimurinn er ekki eini
heimurinn í huga miðla, heldur
einn af mörgum, og hugmyndin
um líf eftir dauðann er sjálfgefin
hjá þeim, einnig kenningin um
endurholdgun sálarinnar. Einn
miðillinn sem Davíð ræddi við líkti
líkamanum við kápu sem sálin
kastar að notkun lokinni. Miðlar
telja yfirleitt að sálin eigi erindi á
jörðina, sem felst í því að læra og
þroskast.
„Miðlar gera líka ráð fyrir
slæmum kröftum,“ segir Davíð.
„Þeir telja því mikilvægt að vera
í góðu andlegu jafnvægi og hafa
hreint hjarta til að hið
slæma nái ekki
yfirtökunum.
Kærleikurinn er því
settur í öndvegi."
Hæfileiki miðla virð-
ist gera vart við sig
strax í bemsku, eins og
hann sé meðfædd gáfa.
Starf þeirra er því
ákvarðað fyrirfram, að
þeirra mati, og markm-
iðið að hjálpa öðram lif-
andi veram. Hlutverk þeirra flokk-
ast undir þjónustu.
Miðlar líta almennt á samband
sitt við aðra heima mjög jákvæðum
augum og segjast þakklátir að fá
að vera verkfæri handanvera.
Starfið er erfltt og
ábyrgðin mikil
Miðlar á íslandi hafa nóg að
gera og eru bókaðir mánuði og
jafnvel ár fram í tímann, og hafa
yfirleitt starfíð að aðalatvinnu.
Starfíð felst fyrst og fremst í
því að taka fólk í einkatíma eða
lestur eins og það er stundum
kallað, einnig er nokkuð um
skyggnilýsingar.
Tilgangur starfsins felst aðal-
lega i að koma með sannanir um
framhaldslíf og líka að miðla
fræðslu að handan. Áríðandi er
fyrir miðlana í starfí sínu að nefna
sérkenni eða einkennandi orð fyrir
hinn látna, til að sá sem leitar
frétta af honum sannfærist. Hins
vegar sannar fræðslumiðlun ekki
neitt og í hana sækir aðallega fólk
sem er nú þegar orðið sannfært
um framhaldslíf.
„Miðlar eru sammála um að
starfíð sé erfitt," segir Davíð, „og
bæði andlega og líkamlega slít-
andi. Stundum era þeir lengi að
ná sér eftir tengingu við handan-
heiminn og komast ekki strax í
jarðneskt samband. Þeir leita sér
jafnvél sjálfir aðstoðar, hjá sál-
fræðingi eða starfsfélögum."
Ábyrgðin sem fylgir miðilsstarf-
inu er líka mikil því fólk sem leit-
ar til þeirra á oft við'erfíðleika að
stríða. Fólk treystir nefnilega yfir-
leitt á það sem miðillinn
segir. „Þeir eiga það
sameiginlegt,“ segir
Davíð „að vilja láta gott
af sér leiða, bæði fyrir
einstaklinga og samfé-
lagið í heild."
Fólk sem leitar til
miðla er úr öllum stétt-
um og þjóðfélagshópum,
og flestir gera ráð fyrir
framhaldslífi. Margir
era að leita sér ráða eftir að hafa
villst af leið í lífinu. Miðlamir
reyna svo að hjálpa þeim að sjá
tilganginn í þeirra lífi.
DAVÍÐ
Bjarnason
Miölar eru
mólpípur
andaheimsins
og þjónar.
Hæfileika sína
telja þeir
meðfæddan.
Morgunblaðið/Svcrrir
T.V.: Biðröð á miðilsfund fyrir utan hús Guðspekifélagsins. T.h. Einar Nielssen miðill á milli Ágústar H.
Bjarnasonar og Haraldar Níelssonar snemma á þessari öld. .—
Trúarleg heimsmynd miðla
flókin meö ópersónulegan guö
íslenskir miðlar virðast mjög
trúaðir, eftir könnun Davíðs að
dæma, og telja guð undirstöðuna
í starfí sínu. Þeir sem hann ræddi
við eru allir í Þjóðkirkjunni, en líta
hins vegar á guð sem ópersónulegt
afl eða orkuflæði.
Ágreiningur er því milli presta,
sem telja guð persónulegan, og
miðla. Sumir trúmenn hafa jafnvel
tekið svo djúpt í árinni að segja
miðilsstarfíð frá djöflinum komið.
„Aftur á móti era biblían og
krossinn mikilvæg í miðilsstarf-
inu,“ segir
Davíð, „og algeng sjón á starfs-
vettvangi þeirra. Bænin skipar líka
stóran sess í trúarheimi þeirra og
hefja þeir og enda alla sína fundi
með bænum, biðja þeir um vernd
og að hið illa verði hindrað."
Fæstir þeirra leggja það í vana
sinn að sækja kirkju og segja að