Morgunblaðið - 04.01.1998, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 4. JANÚAR 1998 B 7
læknar sem ég vinn með, senda til
mín sjúklinga áður en þeir taka
ákvörðun um að skera. Þetta er
mjög jákvætt vegna þess að flestir
geta náð sér af bijósklosi, það er
að segja ef við fáum bijósklosið
nógu fersk - þannig að ekki sé lið-
inn langur tími frá því að bijósklos-
ið varð veruleiki. Og ef við náum
að laga bijósklosið að sem er mikil-
vægara, orsökina fyrir því, er ár-
angurinn mun varanlegri en þegar
sjúklingurinn er bara skorinn og
afleiðingin, bijósklosið, er íjar-
lægt.“
Hvaða orsakir ertu að tala um?
„Til dæmis stirðleika í liðum, lík-
amsburði og hvernig fólk beitir lík-
amanum við vinnu. Einnig geta
fætur verið mislangir og þá er
þyngdarpunkturinn í líkamanum
skakkur. Fólk getur verið með ilsig
og skóbúnaður getur verið rangur.
Rangir skór og fótaburður geta
valdið því að fólk eigi við krónísk
bakmein að stríða. En í vissum til-
fellum þarf að skera. Sumum er
ekki hægt að hjálpa en þá er líka
mikilvægt að viðkomandi fái rétta
endurhæfíngu til að koma í veg
fyrir að bijósklosið endurtaki sig.“
Samvinna þjálfara og þolanda
Nú er frekar erfítt að nálgast
einhveija fræðslu um bak og bak-
mein almennt og þótt þetta sé mjög
algengt vandamál, er lítið um það
fjallað. Hvað er til ráða fyrir fólk
sem hefur haft langvarandi ba-
keymsli og vill koma í veg fyrir að
það skemmi smám saman út frá
sér þangað til vandamálið er orðið
alvarlegt?
„Þegar þú telur að verkurinn sé
orðinn það mikill að hann hái þér
á einhvem hátt, áttu að leita aðstoð-
ar hjá fagmanni sem kann til verka.
Þá er mjög mikilvægt að þolandinn
sé skoðaður vel og tekinn sé verkja-
skýrsla."
Hvað er það?
„Þá er leitast við að fínna út
hvar og hvemig vekurinn hófst,
hvemig hann hefur þróast og hvaða
hjálp sjúklingurinn hefur sótt sér
áður. Síðan er einstaklingurinn
metinn og settur í þá meðferð sem
við á og hún er algerlega einstakl-
ingsbundin. Það er engin ein lausn,
ekkert eitt svar.
Mér finnst mjög mikilvægt að
maður horfí ekki á sjúklinginn sem
bilað sjónvarpstæki sem sé á leið í
viðgerð. Þegar maður hefur fundið
þann meðferðarramma sem sjúkl-
ingurinn þarf á að halda og hann
hefur verið upplýstur um sennileg-
ustu ástæðuna fyrir verknum, hefst
samvinna milli fagmannsins og þol-
andans til að yfirstíga vandamálið.
Það er svo margt hægt að gera til
að fyrirbyggja að sjúklingurinn
lendi aftur í sama farinu eftir að
vel heppnaðri meðferð lýkur - og
það framhald veltur á sjúklingnum.
Lausnin liggur nefnilega í því að
fyrirbyggja skaða.“
Hvemig er það hægt?
„Ef við höldum okkur við bakið
eru þrír þættir forsenda fyrir því
sem við köllum „gott bak“; sterkir
vöðvar, sveigjanlegir vöðvar og góð
hreyfmg í völundarhúsi liðferlisins.
Þess vegna veltur mjög mikið á því
að sjúklingurinn fái réttar leiðbein-
ingar um æfingar sem hann þarf
að stunda og hann telur henta sér.
í dag er boðið upp á þvílíka flóm
af æfíngum og líkamsrækt, þannig
að hver og einn getur hreinlega
valið það sem honum fínnst
skemmtilegt."
Vaknað af falsdraumi
Hvers vegna valdirðu þér þetta
sérsvið?
„Ég ætlaði alltaf að verða læknir
— alveg frá því að ég tók tennur.
Ég ætlaði annaðhvort að lækna
fólkið eða dýrin. Svo byijaði ég í
læknisfræði í Háskóla íslands og
var þar í fjóra daga. Þá var ég
búinn að komast að því að ég var
ekki á réttum stað. Ég var ekki í
réttum draumi. En hver rétti
draumurinn var, var annað mál. Á
þessum tíma hafði ég kynnst góðum
vini mínum, Erni Jónssyni nuddara
með meiru, sem hvatti mig til að
fara út í heim og leita að að því
sem mig langaði til að gera. Viku
eftir að ég byijaði í læknisfræðinni
var ég kominn til Svíþjóðar og sest-
ur á skólabekk þar - til að læra
nudd í öllu formi. Þetta var frábær
tími sem gaf mér um leið tækifæri
til að stunda rækilega naflaskoðun.
Það var mér mjög mikið áfall að
komast að því að allt sem ég hafði
stefnt að í lífínu var falsdraumur.
Þegar ég fór til Svíþjóðar var ekk-
ert eftir af honum annað en vissan
um að mig langaði til að vinna með
fólki, vera í snertingu við það. Eft-
ir að ég hóf nuddnámið fann ég að
ég var kominn á rétta braut. Ég
ákvað að halda síðan til Englands
til að læra kírópraktík. En það er
svo merkilegt með lífíð að það er
eins og manni sé stýrt inn á ákveðn-
ar brautir.
Þegar ég var búinn að læra að-
skiljanlegustu tegundir af nuddi,
kynntist ég öðrum góðum vini.
Hann var á þessum tíma að gera
merkilagar rannsóknir á hnykk-
lækningum í Svíþjóð og var einn
af aðalkennurunum við Naprap-
hatic skólann í Stokkhólmi. Rann-
sóknir hans vöktu forvitni mína og
ég hóf nám við þennan skóla sem
tók fjögur og hálft ár. Þarna fann
ég upphafíð að mínum gamla
draumi og þarna var homsteinninn
Fólk getur verið
með ilsig og skó-
búnaður getur ver-
ið rangur. Rangir
skór og fótaburður
geta valdið því að
fólk eigi við krón-
ísk bakmein að
stríða.
að því sem ég hafði alltaf trúað á
- heildrænni meðferð.
Þarna var megináherslan lögð á
svokallaðar hnykklækningar. Sú
stétt manna sem er útskrifuð frá
þessum skóla er einungis til í Sví-
þjóð en fagið er helst skylt því sem
í Bretlandi er kallað osteopathy.
Námið var mjög krefjandi og okkur
var kennt að nota innsæið og hend-
urnar sem skynjunar- og meðferð-
artæki. Paprophat er tékkneskt orð
og þýðir að hjálpa þeim sem líður
kvalir.“
A brattann að sækja
„Eftir þetta frábæra nám kom
ég til íslands og ætlaði að fram-
fylgja þeim hugmyndum sem ég
hafði haft í höfðinu í langan tíma
og hleypa af stokkunum heilsusetri
með fjölbreyttu meðferðarvali
ásamt einstaklingum sem væru að
starfa af krafti og áhuga. Ég hafði
haldið námskeið hérlendis fyrir
nuddara og það var alltaf svo
ánægjulegt að sjá hversu mikið var
til hér af framsýnum einstaklingum.
En þegar heim var komið var
mjög erfítt að komast í samstarf
við hópa eins og lækna og sjúkra-
þjálfara. Að mínu mati var ástæðan
ótrúleg þröngsýni. Ég vann hér í
eitt ár og var bókstaflega að
drukkna í vinnu, vegna þes að hér
eru svo margir sem eiga við bak-
vandamál að stríða. En ég var ekki
sáttur og fann að til að komast
áfram með mínar hygmyndir yrði
ég að fara inn i viðurkennda lög-
gilda stétt. Ég sneri aftur til Sví-
þjóðar og lærði sjúkraþjálfun - sem
gaf mér mun betri skilning á mörgu
sem ég hafði verið að glíma við.
Ég notaði líka tækifærið til að skoða
ýmis form af óhefðbundnum lækn-
ingum, eins og nálastungur. Ég
trúi því nefnilega að því stærra
vopnabúri sem maður búi yfír til
að takast á við verki og því breið-
ari skilning sem maður hefur á því
sem maður er að takast á við, þeim
mun meiri möguleiki sé á að fínna
rétta meðferðarmódelið fýrir hvern
einstakling sem leitar sér hjálpar.
Ég kom aftur heim fyrir tveimur
árum og þá höfðu sjúkraþjálfarar
og Tryggingastofnun ríksins gert
samstarfssamning sem ákveðinn
fjöldi sjúkraþjálfara hafði aðgang
að, en hinir ekki. Ég var í nákvæm-
lega sömu stöðu og áður en ég fór
að læra sjúkraþjálfun - en bara
nokkrum árum vitrari. Ég átti enn
á brattann að sækja innan kerfísins
og því miður saknaði ég meiri
stuðnings frá mínum kollegum inn-
an sjúkraþjálfunarinnar á þeim
tíma. En þetta hafðist að lokum.
Ég slapp fyrir horn og opnaði mína
eigin sjúkraþjálfun í húsi World
Class í Fellsmúla.
Við Bjöm Leifsson náðum vel
saman um framtíðaráætlanir. Hann
er framsýnn maður og það hefur
verið hvalreki fyrir mig hversu vel
hefur gengið hjá honum að móta
sitt lífsstarf. Síðan við náðum sam-
an hafa hjólin snúist hratt og
draumurinn er smám saman að taka
á sig mynd.
Við erum héma hópur sex sjúkra-
þjálfara sem eigum sameiginlegt
markmið. Við höfum einhvem veg-
inn safnast hér saman og myndað
teymi sem að mínu mati er mjög
gott. Núna um áramótin varð þetta
að alvöru sjúkraþjálfunarfyrirtæki
og það sem er sérstakt við hópinn
er að við höfum flest mun breiðari
gmnn og menntun en sjúkraþjálf-
unina eina. Hér eru til dæmis
sjúkraþjálfarar sem hafa mast-
ersgráðu í þjálfunarfræði, íþrótta-
kennaranám og einn er lærður
homeopat sem mér finnst mjög
spennandi. Markmiðið hjá okkur er
að tengja saman aðra faghópa inn-
an hússins enda margir hér að gera
góða hluti við að hjálpa öðmm til
betri heilsu, til dæmis Gaui litli og
Sölvi sem hafa verið að hjálpa fjölda
manns að takast á við offituvanda-
mál. Við höfum líka mjög gott sam-
starf við sérlæknastöðina Lækn-
ingu og endurhæfinguna innan
World Class. Það samstarf á eftir
að vaxa, enda er mikill vilji í mönn-
um að þróa okkar hugmyndir
áfram.
Eitt af því sem ég hef tekið eftir
hér, er að það er þörf fyrir eitthvað
nýtt. Fólk er tilbúið til að leggja
meira á sig til að ná bata og hefur
í auknum mæli áhuga á heildrænni
meðferð. Almenningur virðist hafa
verið langt á undan heilbrigðisþjón-
ustunni að átta sig á því að það
geta verið svo margir samverkandi
þættir á bak við líkamleg vanda-
mál, eins og þau sem em bundin
við bakið.
Sá hópur sem hér er farinn að
starfa saman vinnur að því mark-
miði að hjálpa hverjum einstaklingi
sem til okkar leitar til að verða sjálf-
stæðari inni á líkamsræktarstöð
með góða möguleika á þjálfun;
verða betur meðvitaður um sjálfan
sig og þar með hæfur til að halda
áfram því ferli, þjálfun - eða þeirri
naflaskoðun - sem það finnur sig
í. Þetta vantar sárlega hér.
Þegar fólk lendir í áföllum fer
það kannski í endurhæfingu í ein-
hveija mánuði - og svo er allt búið.
Það vantar meiri fræðslu og hvatn-
ingu til að halda áfram. Við verðum
að næra líkamann, bæði andlega -
og líkamlega.“
Ertu þá búinn að læra allt?
„Nei, ég er alltaf byrjandi. Og
ég held að það sé hollt að hugsa
þannig, vegna þess að ef maður er
alltaf opinn fyrir því sem kemur
upp í hendurnar á manni, nær
maður meiri og betri árangri.
Mér er nánast alveg sama hvaða
aðferð ég beiti - bara ef hún virk-
ar. Maður er alltaf að beijast við
verkina og ég er opin fyrir öllu sem
hjálpar mér í þeirri baráttu.
Núna er ég að hefja nám í nála-
stungum hér heima, sem er eins
árs nám. í framhaldi af því ætla
ég að láta gamlan draum rætast
um að fara til Kína og skoða þar
austræna læknislist. Ég sagði alltaf
að mitt grunnnám tæki tuttugu ár
og ég ætla að læra meira í austræn-
um læknisfræðum. Síðan vonast ég
til að Bretarnir vilji taka mig í fram-
haldsnám í hnykklækningum því
ég stefni að því að ljúka doktors-
gráðu í þeim fræðum.
En þegar ég segi tuttugu ára
nám, þá ber að hafa í huga gömlu
regluna um að því meira sem þú
lærir, því minna fínnst þér þú vita.
Þessi regla er mjög sönn og ætli
maður endi ekki á því að komast
að því að maður viti ekki neitt."
Kennslutfmi vnrannar er 14 viklir. Kennnla hefet 12. janáar.
Teiknideildir Kennarar
Teiknun 1 Teiknun 1 Tciknun 1 miðvikud. fímmtud. laugard. kl. 17.30-22.10 kl. 17.30-22.10 kl. 09.00-13.10 Anna Þ. Guðjónsdóttir. Ingibjörg Jóhannsdóttir Sólveig Aðalsteinsdóttir
Tciknun 2 Teiknun 2 mánud. þriðjud. kl. 17.30-22.10 kl. 17.30-22.10 Sólveig Aðalsteinsdóttir Hilmar Guðjónsson
Tciknun 3 mánud. kl. 17.30-21.25 (Teiknun ogform, efnistilraunir með pappir, leir, gife o.fL) Þóra Sigurðardóttir
Teiknun 4 fímmtud. kl. 17.30-21.25 Katrín Briem
Módelteikning 1 Módelteikning 1 Módelteikning 1 mánud. fímmtud. fostud. kl. 17.30-21.25 ld. 17.30-21.25 kl. 17.00-19.25 Þorri Hringsson Hilmar Guðjónsson Inga Hlíf Ásgrimsdóttir
Módelteikning 2 (teiknun og mótun) miðvikud. kl. 17.30-21.25 Valgerður Bergsdóttir og Sigrún Guðmundsdóttir
Módelteikning 3 þriðjud. kl. 17.30—21.25 Gunnlaugur S. Gíslason Ingólfur örn Arnarson Valgerður Bergsdóttir
H ugmyndavinna (Kennslutimi 6 vikur) þriðjud. kl. 17.30-21.25 Ingólfúr örn Arnarson
Myndasögur fostud. kl. 17.00-19.25 Þorri Hríngsson
MÁLARADEILDIR (mcðferí) ohulita, pastcllita og vatnslita)
Málun 1 Málun 2 Málun 3 þriðjud. fímmtud. fostud. kl. 17.30-21.25 ld. 17.30-21.25 kl. 14.30-18.25 Þorri Hringsson Hclgi Þorgils Friðjónsson Einar Garíbaldi
Módelmáiun miðvikud. og laugard. kl. 17.30-21.30 kl. 11.00-14.00 Sigurður örlygsson og Jón Axcl Bjömsson
Frjáls málun 1 Frjáls málun 2 mánud. fostud. kl. 17.30-21.25 kl. 14.30-18.25 Daði Guðbjörnsson Björg Þorsteinsdóttir
Teiknun, vatnslitir laugard. kl: 09.15-13.10 Gunnlaugur S. Gíslason og Inga Hlíf Ásgrímsdóttir
Tciknun, vatnslitir miðvikud. kl. 17.30-21.25 NN
Litafræði (Kennslutimi 6 vikur) miðvikud. kl. 17.30-21.25 Björg Þorsteinsdóttir
GRAFÍKDEILDIR
Grafík mánud. (dúkskurður, málmating, framhaldsdeild) kl. 17.30-21.25 Valgerður Bergsdóttir Ingibjörg Jóhannsdóttir
MÓTUNARDEILDIR
Formmótun—skúlptúr fimmtud. (efiiistilraunir iþrivídd með blandað efiii) kl. 17.30-21.25 Þóra Sigurðardóttir Gúnnar Árnason
Leirmótun laugard. kl. 09.00-13.25 (hraðskissur i leir eftir módeli-módelteikning) Sigrún Guðmundsdóttir
Kcramík 1 (rcnnsla) Kcramík 1 (rennsla) mánud. miðvikud. kl. 17.30-21.25 kl. 17.30-21.25 Kolbrún S. Kjarval Kolbrún S. Kjarval
Keramík 2 (rennsla) — framhaldsdeild
Mótun og form Rennsla fímmtud. þriðjud. kl. 17.30-22.10 ld. 17.30-21.25 Kolbrún S. Kjarval Kolbrún S. Kjarval
BARNA- OG UNGLINGADEILDIR
6-10 ára fímmtud. kl. 10.00-11.45 Katrín Briem
6-10 ára föstud. kl. 10.00-11.45 Katrín Briem
6-10 ára þriðjud. kl. 14.30-16.15 Þóra Sigurðardóttir
6-10 ára fímmtud. kl. 14.30-16.15 Katrín Sigurðardóttir
6-10 ára föstud. kl. 15.15-17.00 Þóra Sigurðardóttir
10 - 12 in. föstud. kl. 14.00-17.00 Katrín Bríem
10- 12íra mánud. og miðvikud. kl. 15.30-17.00 Margrét Friðbergsdóttir
11 - 13 ára 13- 15 ára þriðjud. og fímmtud. mánud. og miðvikud. kl. 17.00-18.30 ld. 17.30-19.00 Guðrún Nanna Guðmundsdóttir Margrét Friðbergsdóttir
14 - 16 ára laugard. kl. 10.00-13.00 Katrín Bricm
14 - 16 ára laugard. kl. 13.30-16.30 Katrín Briem
Leirmótun 12 - 15 ára laugard. kl. 10.00-13.00 Kolbrún Kjarval
FYRIRLESTRAR Tíðarandinn í myndlist - fyrirlestraröð um samtímalist
Halldór R. Runólfsson Frá wttrgjHÍðluii til wtirgrœðiii kl. 17:30-19:00 föstiul. 6. og 12. febrtíar
Gunnar J. Arnason Myndir á npplýsingnö/d kl. 17:30-19:0 fiistud. 20. (.;> 27. fclmiar
Aðalsteinn Ingólfsson kl. 17.30-19:00 fostud. 6. og 13. inars Figúran er dattð; lengi lififígtiran lAstlikmninn á tínntni iipp/ansnarsinna