Morgunblaðið - 09.10.1998, Blaðsíða 4

4 B FÖSTUDAGUR 9. OKTÓBER1998
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
KONAN, ÚTLITIfÍ OG KRÖFURNJ^R
KONA FER Á STJÁ
KONA fer á stjá. Þvær sér upp úr andlitssápu og ber á sig dagkrem ef hún er tímabundin. Ef ekki, finnur hún til
fflapenslabana, bóluhyljara og lýsingarkrem fyrir hárin á efri vörinni. Hugsar um að fara í rafmagnsháreyðingu.
Nær í plokkara til að reyta illgresi úr augnabrúnum, augnháralit til þess að dekkja þær. Þar næst sækir hún
undirkrem og andlitsfarða, púður yfir allt saman og kinnalit. Beitir ydduðum augnblýanti, tímir ekki að fá sér
húðflúraðar línur undir augun. Enga stund að setja nokkra liti af augnskugga og maskara sem lengir augnhár-
in. Þá þarf varla augnhárabrettara. Setur upp eyrnalokka og men um sléttan hálsinn, nýkominn úr strekkingu.
Festir rúllur í hárið, mundar blásara og hárlakk og hrósar happi yfir heillit og strípum. Makar
ar „í sjónmáli" en karlar, eftir því
sem kvennafræöin kenna. Og það er
ekki einungis að þær verði fyrir karl-
legu glápi heldur eru konur afar
gagmýnar hver á útlit annarrar,
hvoi-t sem það er vegna áhrifa frá
sjónarhorni karlmanna eða ekki. I
öllu falli virðist sem konum finnist
allir alltaf vera að horfa á sig og haldi
sér af þeim sökum til. Þær nota orð-
færi eins og „að setja upp andlitið"
sem gefur hugboð um að sett sé upp
nýtt andlit, gi'íma máluð yfir hina
réttu ásjónu. Fegurðin er eilíft keppi-
kefli, oft á kostnað hins eðlilega.
Viðhorf til þessarar áráttu eru af
ýmsum toga. Sumum konum finnst
þær beinlínis beittar útlitskúgun á
meðan aðrar segjast kjósa sér þetta
sjálfar. „Það eru forréttindi að fá að
punta sig,“ sagði ung kona við blaða-
mann, hæstánægð með kvenlegt
frelsi tii fegurðariðkunar og dýrkun-
ar. „Ég á heilan fjársjóð inni í skáp
sem eru falleg föt og nota mismun-
andi snyrtivörur eftir því í hvernig
skapi ég er. Mér fyndist ekkert fjör
að vera karlmaður, þeir hafa miklu
færri útfærslumöguleika - fátt annað
en skeggrakstur og jakkaföt," sagði
hún og önnur ung kona tók í sama
streng. „Svo lengi sem leikgleðin er í
fyrirrúmi finnst mér þetta í lagi,“
sagði hún en kvað gagnrýni sína
vakna um leið og fallegt útlit væri
orðið að kröfu. Sú þriðja sagði að sér
liði sjálfri vel ef hún liti vel út en
öfgarnar væru á næsta leiti þegar
konur tækju að halda sér til ein-
göngu fyrir aðra.
Sjúkt þykir fallegt
Þótt flestir segist sammála um að
líkamleg fegurð snúist um útgeislun
fremur en útlit virðast fegurðarstaðl-
ar lífseig fyrirbæri. Þykkar varir, stór
augu, slétt húð, sítt hár, há kinnbein
og grannt mitti hafa til skamms tíma
þótt eftirsóknarverð útlitseinkenni
eins og fegurðardrottningar allra
landa bera vitni um. Fyrirsætm-
tískuframleiðenda standa þeim síst að
baki en þar ber meira á útstæðum
mjaðmabeinum, benim herðablöðum
og innföllnum kinnum. Einkenni sjúk-
leika og sveltis eru hafin upp og jafn-
vel ýkt með hvítum farða og dökkri
augnmálningu. Sjúkt þykir fallegt.
Fegurðarstaðlar taka eins og
kunnugt er breytingum í tímans rás.
Hallgerður langbrók var „kvenna
fríðust sýnum og mikil vexti“ eins og
segirj Njálu en í Raunakvæði Stef-
áns Ólafssonar frá miðri 17. öld er
baugalínan „fríð, fótsmá, fagurhent
og þýð“. Hörund þeirrar sömu konu
er bjart „eins og mjöllin hrein“ og
sama gilti um Helgu hina fógru í
Gunnlaugs sögu Ormstungu sem
státaði af haukfránum augum undir
I umbúðaveröld sam-
tímans tekur ein krafa
flestum öðrum fram.
Krafan um að líta vel út.
Falleg áferð og aðlað-
andi ásýnd virðast
ómetanlegir kostir -
nánast mannkostir,
eins undarlega og það
kann að hljóma. I
frjálslegri samantekt
Sigurbjargar Þrastar-
dóttur gengst Venus
undir brjóstastækkun,
Móna Lísa fær ekki
klappstýrustarf og kona
felur gúrkumaska
fjöregg sitt.
LENGI hefur verið vitað
að umbúðir samsvara
ekki alltaf innihaldi. Sitt
er hvað sýnd og reynd og
oft leynist flagð undir
fögru skinni eða perla í hrjúfri skel.
Samt er sífellt meiri áhersla lögð á
útlit allra skapaðra hluta og engu lík-
ara en fennt hafi yfir framangreinda
speki. Fegurð telst nánast til mann-
kosta og allt virðist fengið með réttri
ásýnd.
Ómáluð heima - dragfín
á dansleik
Kannski hefur útlit alltaf skipt
máli en á okkar tímum virðist þrýst-
ingurinn sterkari og augljósari en
nokkru sinni fyrr. Hér nægir að
nefna nokkur dæmi:
- glansandi tímarit uppfull af snyrti-
vörulýsingum og myndum af iýta-
lausum andlitum
- kvikmyndir og sjónvarpsþætti þar
sem aðalpersónumar vakna með ný-
lagt hár og óhreyfða málningu
- fegurðarsamkeppni þar sem meint
fegurð er dæmd af'
sjálfskipuðum „sér-
fræðingum"
-auglýsingar sem
státa af ofurfal-
legu fólki, hvort
sem varan er
sími eða
súkkulaði
- dægur-
lagatexta
EFTIRPRENTUN hins fræga málverks Botticellis, Fæðing Venusar, túlkar goðsöguna um upphaf guðdómlegrar
fegurðar á jörðinni. Þar er þokkagyðjan langleit, hálslöng og axlasíð sem þótti fallegt en þykir víst ekki Iengur.
Orrustan
við s
sem fjálglega lýsa fögrum gyðjum og
fullkomnum draumaprinsum.
Þetta eru þau ytri öfl sem orka á
hinn almenna borgara. Hann lifir við
stöðugan samanburð við staðlað út-
lit, við fegurðarmat samfélagsins,
sem vitanlega hefur áhrif á sjálfs-
mynd hans og hegðun.
Þrýstingurinn er hins vegar ekki
síður merkjanlegur á þrengra sviði,
vettvangi einkalífsins. í vinahópum,
á líkamsræktarstöðvum, á vinnu-
stöðum og á förnum vegi er ekki að-
eins rætt um útlit náungans heldur
horft og það er vitneskjan um að
vera í sjónmáli sem gerir fólk ofur-
meðvitað um útlit sitt. Og eftir því
sem fleiri horfa, því meiri ástæða er
til þess að halda sér til. I það
minnsta er það viðtekið mynstur
að kona sem er ómáluð heima við
snarar á sig varalit ef hún á von
á heimsókn. Þurfi hún að
skreppa út í bakarí bregður hún
að auki kambi í hárið. Fari hún í
veislu er enn meira lagt í ytri
búning og fjölmennur dans-
leikur kallar á fullan
skrúða og fórðun.
Forréttindi að fá
að punta sig
Konur eru af
sögulegum og
samfélagslegum
ástæðum mun oft-
FEGURÐ
froðu í toppinn. Með rúllurnar í hárinu í sækir hún naglalakk. Fyrst undirlakk, þá lit og loks
naglaherði á gervineglurnar. Áður er samt best að fjarlægja fótleggjahárin með vaxi. Bregða

MATARÆÐ!
I
naglaklippum á táneglurnar og lakka þær líka. Festa á sig ökklabandið.
Stelur rakfroðu frá eiginmanninum og bregður rakvél undir handarkrikana. Finnur svitaeyði
fyrir viðkvæma húð. Gleymir ekki ilmkreminu á allan skrokkinn og ilmvatni bakvið eyrun. Setur
upp hárið með kömbum og spennum. Kyssir spegilmyndina með varablýanti og glossi. Fer út.
Síðar þarf hún á hreinsimjólk að halda, augnhreinsikremi og andlitsvatni. Leggur
gúrkumaska á andlitið og bíður. Fjarlægir dauðar húðfrumur með djúphreinsimaska. Næst er það hrukkugel
gegn erkifjandanum, þá rakakrem og að síðustu næturkrem.
Sofnar. Dreymir hvítari tennur.