Morgunblaðið - 09.10.1998, Blaðsíða 8

8 B FÖSTUDAGUR 9. OKTÓBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
- Hver er uppskeran hjá ykkur í
meðalári?
„I meðalári ræktum við 25-30
tonn af gulrótum.“
- Eru Islendingar miklir gulrót-
arneytendur?
„Gulrótarneysla hefur verið að
aukast jafnt og þétt síðustu árin.
Það er miklu hægara að selja gul-
rætur núna en var fyrir nokkrum
árum. Fólk er að breyta um matar-
æði og sækir í bætiefnaríka fæðu.
Gulræturnar eru ríkar af A-vítamíni
og karótíni."
- Hvernig dreifið þið uppsker-
unni ykkar?
„Við seljum eingöngu í Sölufélag
garðyrkjumanna sem dreifir fyrir
okkur. Það er nánast engin heima-
sala hérna lengur.“
Besta gulrótarkaka í heimi
_____________2 bollar sykur____________
1 'A bolli kornolía
1 bolli heilhveiti
1 bolli hveiti
_____________2 msk. lyftiduft__________
1 tsk. matarsódi
1 tsk. salt
2 msk. kanill
4 stór egg
3 bollar, flysjaðar og raspaðar
gulrætur
1 bolli smótt saxaðar valhnetur sem
hefur verið velt upp úr u.þ.b.
1 tsk. af hveiti
V2 bolli smótt saxaðar apríkósur sem
hefur verið velt upp úr u.þ.b.
1 tsk. hveiti
Hitið ofninn í 180 gráður. Smyrjið
u.þ.b. 25 cm jólakökuform að innan
með olíunni. Þeytið mjög vel saman
sykur og olíu. Blandið saman í skál,
hveiti, heilhveiti, lyftidufti, matar-
sóda og kanil. Bætið helmingi þurr-
efnanna varlega út í olíu/sykur
blönduna og hrærið í 2-3 mínútur.
Afganginum af þurrefnunum er bætt
út í til skiptis við eggin, einu í einu.
Hrærið vel eftir hvert egg. Bætið
gulrótunum, valhnetunum og
apríkósunum út í. Hellið í form og
bakið í miðjum ofni í 1 klst og 10
mínútur.
Takið síðan kökuna út og kælið áð-
ur en appelsínuglassúr er hellt yfír
hana.
Appelsínuglassúr
1 bolli sykur
_________'A bolli kartöflumjöl____
1 bolli af ferskum appelsínusafa
1 tsk. af ferskum sítrónusafa
_________2 msk. ósaltað smjör_____
2 msk fínt rifinn appelsínubörkur
'/4 tsk. salt
Hitið í litlum potti sykur, kartöflu-
mjöl, appelsínusafa og sítrónusafa.
Þegar blandan er orðin slétt og
mjúk, er hitinn lækkaður og bætt út
í smjöri, rifnum berki og salti. Hald-
ið áfram að hita og hrærið stöðugt í
blöndunni með sleif í þrjár mínútur,
eða þar til hún er orðin að kremi.
Kælið áður en hellt er yfir kökuna.
Nykomiö!
Gardínuefni-prentuð báðum megin,
6 nýir litir, verð kr. 1.550
Tvíofin áklæðaefni,
IoktóbertilboðH
Ef þú kemur í lit og klippingu færðu strípulokka
með (sparnaður kr. 2000).
L I Hárgreiðslustofan I | - .
1 balon Kitz
Nóatúni 17, sími 551 8400
Grænmetið
með ijölbreyttustu möguleikana
HELOSAN
Gulrótin er sú græn-
metistegund sem býður
' upp á hvað fjöl-
breyttasta matreiðslu-
möguleika og á sér orð-
ið hlutfallslega langa
ræktunarhefð hér á
landi. Súsanna
Svavarsdóttir heim-
sótti garðyrkjubændur
á Flúðum til að fræðast
um ræktunaraðferðir
- og meðferð þessa bæti-
efnaríka grænmetis.
^ ÞAÐ ER ótrúlegt hvaða
möguleikar búa í þessu góm-
sæta grænmeti sem á sér
næstum eins langa sögu hér
■SI landi og kartaflan. Svo langa
fln að mann hálfundrar að
gulrótin skuli ekki vera sjálf-
Sfl sprottin. Það má stýfa hana
o úr hnefa, raspa niður í salat,
, sjóða hana, nota hana í pott-
rétti - og síðast en ekki síst, baka úr
henni.
Á Flúðum búa þau nokkuð merki-
legu búi hjónin Jóhannes Helgason
og Kristín Karlsdóttir. Þau rækta
gulrætur, spergilkál, kínakál og
blaðlauk - eins og er. „Við höfum
verið í garðræktinni í fjörutíu ár, frá
því að við stofnuðum þessa garð-
yrkjustöð," segja þau og það kemur
í ljós að þau hafa ræktað hvítkál og
rófur, tómata og gúrkur og kartöfl-
ur. „Það er fátt sem við höfum ekki
prófað að rækta, en síðustu árin höf-
um við fækkað grænmetistegundum
og sett gróðurhúsin undir trjárækt-
ina.“
- Trjáræktina?
„Já, við höfum alltaf verið með
trjárækt; tré, runna og garðplöntur
- allt frá fyrstu tíð. Við erum þátt-
takendur í átaki, sem heitir Suður-
landsskógar. Þetta er sameiginlegt
átak, bændaskógrækt og það eru
nokkrir tugir bænda sem taka þátt í
því. Það var byrjað að planta í vor.
Við erum með aspir og víði og eigum
að skila 100.000 öspum og 50.000
víðiplöntum næsta vor.
En gulrætur ræktum við ein-
göngu í upphituðum görðum. Við sá-
um þeim um miðjan apríl, en þá er
jarðvegurinn ennþá svo kaldur að
við hitum garðana upp með plaströr-
Mýkjandi, græðandi smyrsl á þurra húð,
húðsprungur, rispur og smáskeinur. Frábær
og drjúgur handáburður gegn ofþurrki.
HELOSAN fótasmyrslið vinnur gegn siggi,
húðsprungum og fótraka.
Fæst í apótekum og verslunum RKÍ á
sjúkrahúsunum.
Dreifing: Símar 567 6280 og 897 0646.
henta í púða, dúka, áklæði og margt fleira,
verð kr. 1.770
gluggatjaldadeild, Skeifunni 8
Morgunblaðið/Súsanna Svavarsdóttir
HJÓNIN Kristín Karlsdóttir og Jóhannes Helgason rækta 25-30 tonn af gulrótum á meðalári.
um sem eru grafin nið-
ur í moldina. Með
því að vera með
undirhita og
breiða síðan
akrýldúk yfir, fáum
við oft fyrstu uppskeru
seinni partinn í júlí. Gul-
ræturnar eru lengi að vaxa.
Gulrótarræktun hér á Is-
landi er varla trygg í öllum
árum nema með svona
kúnstum; upphitun jarðvegs
og yfirbreiðslu. Hitinn á
moldinnni getur komist upp í
tuttugu stig en aðalatriðið er að við
hleypum hita mjög snemma á jarð-
veginn, um áramótin - til að halda
garðinm klakalausum. En það tekur
tíma að ná þessum hita. Um sumarið
tökum við svo hitann af, vegna þess
að gulræturnar verða ekki eins fal-
legar í laginu ef hitinn er of mikill.“
- Gulrætur eru sem sagt æði við-
kvæmar á meðan á rætuninni stend-
ur. En hvernig geymast þær, eftir
að þær hafa verið teknar upp úr
moldinni?
„Það er æskilegast að geyma þær
við hitastig sem er næst núllinu.
Þær geymast um fjóra mánuði við
þau skilyrði. Og það er best að
geyma þær í ísskápnum í pokanum
sem þær eru keyptar í, en ekki endi-
lega í gi-ænmetisskúffunni.“
Morgunblaðið/
GULRÆTUR er líka
hægt að nota til
skrauts, m.a. með því
að búa til úr þeim
rósir.
- En hvers vegna
breiðið þið yfir þær á
meðan á ræktuninni
stendur?
„Vegna þess að trúlega er hitinn í
jarðveginum milli 15-20 gráður. Svo
stýrir Guð lofthitanum. En dúkurinn
getur hækkað jarðvegshitann um
nokkrar gráður. Með dúknum miss-
um við minna af undirhitanum upp
og svo safnar hann hita í sig frá sól-
arljósinu.“
Þarf að bera skordýraeitur á
gulrætur og vökva þær?
„Gulrætur höfum við ekki
þurft að vökva. Við erum á
miklu rigningarsvæði
hér. En það er ekki
hægt að stýra rækt-
uninni á gulrótum
eins og þegar ræktað
er inni. Hvað skor-
dýraeitur varðar, þá
höfum þá sérstöðu hér á
Islandi að það hefur ekki
tekist að flytja inn neinar plág-
ur fyrir gulrótina þannig að við
þurfum ekki að nota nein eiturefni.
Erlendis er til svokölluð gulrótar-
fluga sem gerir mikinn usla.
Lirfa flugunnar nagar gulrótina.
En hún er alveg óþekkt hér á
landi. Ég gæti best trúað að hún
lifði ekki af veðráttuna hér.“
- Og þið takið upp í júlí.
Við byrjum að taka upp seinni
partinn í júlí og tökum upp fram í
október. Og vegna þess hversu vel
þær geymast, erum við oft að selja
gulrætur alveg út febrúar."
Ekki eruð þið að pilla þetta upp
úr moldinni með höndunum?
„Ekki lengur. Gulræturnar eru
teknar upp með vélum. Við byrjuð-
um á því fyrir fimm árum. Það létti
vinnuna ótrúlega mikið. Síðan þvo-
um við þær í þvottavél - sérstakri
gulrótarþvottavél og geymum þær í
kældri geymslu.“