Morgunblaðið - 26.11.1998, Síða 2

2 C FIMMTUDAGUR 26. NÓVEMBER 1998
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Verðbréfasjóðafyrirtækið Vanguard
s
Avaxtar 25 þús-
und milljarða
VERÐBREFAMARKAÐUR Is-
landsbanka hefur nú bæst í hóp
þeirra ísiensku fjármálafyrir-
tækja sem bjóða viðskiptavinum
sfnum upp á fjárfesting-arkosti er-
lendis. VIB undirritaði nýlega
samning við forsvarsmenn banda-
ríska verðbréfasjóðafyrirtækisins
Vanguard um aðgang að þremur
nýjum vísitölusjóðum sem félagið
hefur sett á stofn í Dyflinni á Ir-
landi.
Af þeim 25 þúsund milljörðum
ísienskra króna sem félagið sér
um að ávaxta eru um 30% í vísi-
tölusjóðum. Fyrirtækið er annað
stærsta verðbréfasjóðafyrirtækið
í Bandaríkjunum með sjö þúsund
starfsmenn á sínum snærum. Með
stofnun sjóðanna á Iriandi hefur
stefnan verið sett á Evrópumark-
að. Forstjóri nýju Evrópudeildar-
innar heitir Frank Satterthwaite
og er hann jafnframt eini starfs-
Nýjungar hjá
Landssímanum
Símasjálf-
salar fyrir
debet-,
kredit- og
snjallkort
LANDSSÍMINN mun hefja upp-
setningu á nýrri gerð símasjálfsala
íyrir kort á fyrri hluta næsta árs
sem leysa eiga af hólmi eldri gerðir
símakortasj álfsala.
Flutt verða til landsins 150 eintök
af símum sem geta tekið við svoköll-
uðum snjallkortum auk hefðbund-
inna debet- og kreditkorta.
100 þessara síma munu einnig
geta tekið við mynt sem greiðslu.
Að sögn Ólafs Stephensen for-
stöðumanns upplýsingamála hjá
Landssímanum er munurinn á
snjallkortunum og svokölluðum op-
tískum kortum, sem nú eru notuð í
símasjálfsala, sá að á optísku kort-
unum er málmrönd sem eyðist upp
en snjallkortið er búið tölvuflögu og
er því endurhlaðanlegt. Til að byrja
með verður þó ekki hægt að endur-
nýja hleðsluna í kortunum, að sögn
Ólafs.
Aðspurður sagði Ólafur að ekki
væri endanlega ljóst hver gjaldskrá
símasjálfsalanna yrði en hann sagði
að lítill munur yrði á því hvort borg-
að yrði með snjallkorti eða debet-
eða kreditkorti.
Faxtselci
SHARP F-1500
Faxtæki,sími, símsvari
Windows prenfari,
skanni oa tölvufax
fyrir stæröina A4.
■. m/vsk
Faxtæki verb fró 19.900,-
_ BRÆÐURNIR
tpORMSSON
Lágmóla 8 • "Sími 533 2800
maður Vanguard í álfunni enn
sem komið er. Hlutverk hans
verður að annast uppbyggingu og
kynningu á félaginu í Evrópu og
er samningurinn við VIB Iiður í
því verkefni.
Ekki áskrift að velgengni
Satterthwaite, sagði í samtali
við Morgunblaðið að möimum væri
það vel ljóst að sterk staða Vangu-
ards í Bandaríkjunum væri ekki
áskrift að velgengni í Evrópu. Þar
væri samkeppnin hörð og fyrir-
tækið þyrfti einfaldlega að sanna
sig líkt og hver annar sjóður.
„Okkar sérstaða er aðallega sú að
rekstrarfyrirtækið sjálft er í eigu
verðbréfasjóðanna og þar með
sjóðsbréfaeigendanna. Allur hagn-
aður sem skapast af starfseminni
rennur þ.a.l. beint til þeirra. Þetta
fyrirkomulag hefur gert okkur
fært að bjóða upp á einhvem
lægsta umsjónarkostnað sem um
getur. Sem dæmi má nefna að um-
sjónarlaun verðbréfasjóða í
Bandaríkjunum á síðasta ári vora
að meðaltali 1,24% en til saman-
burðar nam þóknun sjóða Vangu-
ards einungis 0,28% eða innan við
fjórðungi af meðaltalinu“.
Fulltrúar Vanguards telja um-
talsvert kostnaðarhagræði sam-
fara umsýslu vísitölusjóða. Þeir
benda á að þeir séu lausir við
ýmsan kostnað sem sjóðir með
virkri eignastýringu bera. Þar má
nefna kostnað vegna rannsókna,
fyrirtækjaheimsókna og greining-
arvinnu sem er kostnaðarsöm, en
eignastýring og árangur við
ávöxtun annarra verðbréfasjóða
byggist á slfkri grunnvinnu. Kaup
og sala verðbréfa í rísitölusjóðum
er einungis brot af veltu í öðram
verðbréfasjóðum og þrí er við-
skiptakostnaðurinn lægri. Af
þeim sökum telja forsvarsmenn
Vanguards kostnaðarhagræði
rísitölusjóða umfram aðra verð-
bréfasjóði umtalsvert.
Morgunblaðið/Ásdís
FRANK Satterthwaite, forstjóri Evrópudeildar Vanguards.
Verðbréfaþing
Islands
Mikil við-
skipti með
Flugleiða,-
bréf
VIÐSKIPTI með hlutabréf á
Verðbréfaþingi Islands námu alls
90 milljónum króna. Mest viðskipti
voru með hlutabréf í Flugleiðum,
alls 47 milljónir króna. Hækkaði
gengi þeirra um 2,8% og var loka-
gengi þeirra 3,35. 14 milljón kröna
viðskipti voru með hlutabréf í
Eimskipafélagi íslands og 5 millj-
ónir í Vinnslustöðinni. Urvalsvísi-
tala Aðallista hækkaði um 0,21% í
gær.
Alls námu viðskipti á VÞÍ 940
milljónum króna, mest á peninga-
markaði, alls 724 milljónir, með
bankavíxla 527 milljónir og með
ríkisvíxa 197 milljónir króna.
Fjárfestingarbanki atvinnulífsins og Landsbankinn
13,3 milljarðar skráð-
ir á VÞI á morgun
HLUTABRÉF Landsbanka ís-
lands hf. og Fjárfestingarbanka at-
vinnulífsins verða skráð á Aðallista
Verðbréfaþings á morgun, fóstudag.
Skráð hlutafé Landsbankans er
kr. 6.500 milljónir að nafnvirði og
Fjárfestingarbankans kr. 6.800
milljónir að nafnvirði. Samanlagt
mun því skráð hlutafé bankanna
nema 13,3 milljörðum króna að
nafnvirði.
Með skráningunni verður hægt
að eiga viðskipti með hluti í bönk-
unum í viðskiptakerfí Verðbréfa-
þingsins.
Samkvæmt fréttatilkynningu frá
Landsbankanum verður félagið
tekið inn í Heildarvísitölu Aðallista
og vísitölu fjármála og trygginga
miðvikudaginn 2. desember næst-
komandi.
Hlutabréf í Landsbankanum
hafa verið gefin út og send til hlut-
hafa bankans og allt hlutafé í út-
boðinu er að fullu greitt, sam-
kvæmt tilkynningunni.
Fimmsta stærsta
hlutafélagið
í fréttatilkynningu frá FBA seg-
ir að samkvæmt útboðsgengi í
hlutafjárútboði FBA er verðmæti
hlutafjár í bankanum 9.520 milljón-
ir króna og verður FBA því 5.
stærsta hlutafélagið sem skráð er á
Verðbréfaþingi íslands.
Greiðsla á áskriftum í útboðinu
stendur nú yfir og er síðasti
greiðsludagur 4. desember nk.
Viðskipti geta hafíst með
greiddar áskriftir, en hlutabréf
verða send hluthöfum í síðasta
lagi 20 dögum eftir að þau hafa
verið greidd, segir í tilkynning-
unni.
Oljós lögsaga eftirlitsstofnana á íslenskum fjarskiptamarkaði
:STEFNA ber að sölu Landssím-
ans í framtíðinni fyrir hæsta
hugsanlega markaðsverð. Til að
ná því markmiði yrði árangursrík-
ast að bjóða út 51% hlutafjár til
að byrja með bæði hér og erlend-
is. Þetta kom m.a. fram í máli
Þórarins V. Þórarinssonar,
stjórnarformanns Landssímans, á
fundi sem málanefndir Sjálfstæð-
isflokksins héldu nýlega undir yf-
irskriftinni „Framtíð fjarskipta á
íslandi“.
Þórarinn segist þó telja líklegra
að salan verði með svipuðum hætti
og fyrri hlutafjárútboð ríkisfyrir-
tækja á árinu, þ.e. að í íýrsta
áfanga verði einungis boðin út
15%. Til að laða að erlenda fjár-
festa telur Þórarinn að leggja verði
áherslu á að fjarskiptamál á Is-
landi verði aðlöguð samevrópskum
reglugerðum. Þar bendir hann
t.a.m. á mikilvægi þess að efla
Póst- og fjarskiptastofnun sem
hann segir of veika til að sinna eft-
irlitshlutverki sínu.
Geta fj'allað um
sömu málefni
í því sambandi vísa forsvars-
menn Landssímans t.d. til úr-
skurðar Samkeppnisstofnunar í
júlí sl. um breiðbandið. Landssím-
inn kærði niðurstöðuna til áfrýjun-
arnefndar samkeppnismála m.a. á
þeim forsendum að málið heyrði
undir Póst- og fjarskiptastofnun.
Afrýjunarnefndin taldi að lögsaga
samkeppnisyfirvalda ætti að
standa óhögguð á öllum sviðum
nema þeim sem lög um Póst- og
Dregur úr
verðmæti
Landssímans
fjarskiptastofnun og fjarskiptalög
kveða sérstaklega á um að séu
með öðrum hætti. Þetta telja for-
svarsmenn Landssímans afar
óljósan úrskurð sem sé ekki til
þess fallinn að greina á milli
starfssviða stofnana með viðun-
andi hætti.
Þeir benda einnig á kæru Miðl-
unar til Samkeppnisstofnunar í
sumar vegna of góðrar upplýsinga-
þjónustu Landssímans í 118 sem
og ókeypis aðgangi að símaskránni
á Netinu. Landssíminn spurði
Póst- og fjarskiptastofnun álits á
efnisatriðum kærunnar og fékk
þau svör að kvartanirnar heyrðu
undir þeirra lögsögu en ekki Sam-
keppnisstofnunar sem þó fer með
málið.
Stjórnendur Landssímans telja
ofangreind dæmi sýna að það sé í
raun ekkert sem ákvarði mörkin á
milli lögsögu stofnana. Þær geti
þannig hæglega báðar fjallað um
sömu málefni og þ.a.l. sé engin
trygging fyrir því að þær komist
ekki að gagnstæðri niðurstöðu.
Hafa báðar
hlutverki að gegna
Asgeir Einarsson, yfirlögfræð-
ingur Samkeppnisstofnunar, bend-
ir á að stofnuninni sé ætlað að hafa
almennt eftirlit með samkeppni á
öllum mörkuðum, einnig á fjar-
skiptamarkaði. Miðað við gildandi
lög hafi báðar stofnanimar hlut-
verki að gegna á íslenska fjar-
skiptamarkaðinum. „Munurinn
felst aðallega í því að okkar starfs-
hlutverk er á breiðari grunni en
þeirra. Þannig tíðkast það víða,
bæði hér á landi og erlendis, að
fleiri en ein eftirlitsstofnun komi að
tilteknum málaflokkum." Asgeir
bendii’ t.d. á vátrygginga- og
bankaeftirlitið í því sambandi. Lyk-
ilatriðið sé þó að gott samstarf ríki
á milli Samkeppnisstofnunar og
Póst- og fjarskiptastofnunar sem
Samkeppnisstofnun hafi átt frum-
kvæði að að koma á fót.
Gústaf Arnar, forstöðumaður
Póst- og fjarskiptastofnunar, túlk-
ar stöðuna með öðrum hætti og tel-
ur afar óheppilegt fyrir rekstrar-
leyfishafana hversu óljós lögsaga
eftirlitsstofananna er. Hann bendir
þó á að vandamálið sé ekki óþekkt
erlendis en það breyti því ekki að
draga þurfi skýrari mörk á milli
þessara aðila eins og ofangreind
dæmi sýna glögglega.
Hann segir eftirlitsaðilana sjálfa
lítið geta aðhafst heldur verði
stjórnvöld að skerast í leikinn og
ganga þannig frá málum að mark-
aðurinn viti hvert hann eigi að snúa
sér til að fá úrlausnir sem ekki eru
dregnar í efa líkt og tíðkast í dag.
Skortur á frumkvæði
Eyþór Arnalds, þróunarstjóri Oz,
er meðal þein-a sem tekur undir þá
skoðun að Landssímann beri að
selja en leggur jafnframt áherslu á
að þegai- til þess komi verði að ríkja
frjáls samkeppni á íslenskum fjar-
skiptamarkaði. Því sé hins vegar
ekki fyrir að fara í dag. „Samkvæmt
gildandi fjarskiptalögum er m.a.
lögð áhersla á að nýjum aðilum sé
veittur óheftur aðgangur að grunn-
neti Landssímans. Það er síðan í
höndum Póst- og fjarskiptastofnun-
ai’ að útfæra lögin með réttum
hætti. Það er mitt mat að stofnunin
hafí ekki sýnt nægilegt frumkvæði í
þeim efnum. Við það hefur skapast
ákveðið tómarúm sem Samkeppnis-
stofnun hefur nýtt sér. Þetta hefur
ekld verið til þess að styi'kja frjálst
samkeppnisumhverfi á fjarskipta-
markaði sem er megin forsendan
fyi-ir farsælli sölu á Landssímanum
og það atriði sem tryggir hæsta
söluverð hlutafélagsins.“