Morgunblaðið - 04.02.2000, Blaðsíða 6

6 B FÖSTUDAGUR 4. FEBRÚAR 2000
DAGLEGT LIF
MORGUNBLAÐIÐ
SfPH.LT FLEIRILEQQJA HÁRÞVOTTALÖGINN Á HILLUNA
/
sapu
Hreint og snyrt hár er höfuðprýði. Flestir
nota sjampó auk ýmiss konar kemískra efna
til að geta státað af slíku. Sindri Freysson
frétti af fólki, sem fyrir margt löngu skrúf-
aði lokið í hinsta sinn á þess háttar dollur,
túpur og brúsa og segir næg;ia að lauga hár
sitt með kranavatninu einu saman.
ALLT frá fyrstu tíð hefur
maðurinn skreytt hár sitt
með margvíslegasta
hætti, hann hefur bundið í
það perlur og steina, kembt það og
fléttað, litað, blásið, klippt og krull-
að, þvegið það úr mjólk og hlandi eða
hulið það hárkollum og höttum og
reynt á ótal vegu að gera það sem
ásjálegast samkvæmt boðorðum
tísku eða smekks hverju sinni. Og
nægur er efniviðurinn: Meðalfjöldi
hára á höfði manns er á milli 80 þús-
und og 140 þúsund og er talið að hafi
fólk á annað borð hár á höfði séu Ijós-
hærðir með flest hárin, þá dökk-
hærðir og svarthærðir, en fæst hárin
hafi rauðhærðir. Hárið vex um 0,2 til
0,3 millimetra á dag að meðaltali og á
hverjum degi detta 40 til 120 hár af
höfði manns.
Eitt vesta skammaryrði sem hægt
er að nota um hár, er að segja að það
sé skítugt og þykir vont til afspurnar
fyrir þann sem hárið ber. Ef hann/
hún er með klístrað hár, kleprað,
feitt eða dautt, horfir fólk á höfuð
viðkomandi með hryllingi og strýkur
feginsamlega sitt „rétt“ klippta, Iit-
aða, þvegna og lagaða hár. Hreinlæt-
ið er raunar ein algengasta viðmiðun
sem nútímamenn hafa um hár sitt og
annarra og ekki er óalgengt að fólk
þvoi hár sitt með hársápu/sjampói
tvisvar til þrisvar á dag þegar mest
gengur á. Margir dæla einnig hár-
næringu á lubbann til viðbótar sáp-
unni og bæta síðan við ótal efnum
öðrum úr brúsum, dollum og túpum
til að hemja það áður er arkað er út í
10 gömul vindstig sem eira engri
hárgreiðslu.
A seinustu árum hefur risið upp
hópur manna og kvenna sem and-
Morgunblaðið/Ásdís
1990 var ég byrjaður að spá mjög
mikið í þá grein sem kallast náttúru-
lækningar, og samkvæmt henni er
húðin og hárið lifandi einingar. Sam-
kvæmt ströngustu skilgreiningum
náttúrulækninga á maður ekki að
setja neitt á húðina eða neins staðar
á sig, sem maður gæti ekki borðað,
og rannsóknir hafa sýnt að beri mað-
ur á sig sápu eða annað þess háttar,
er hægt að mæla hana í blóði ör-
skömmu síðar. Efnin berast inni í
kerfið því að húðin er gegndræp í
báðar áttir, þ.e. á sama hátt og við
losnum við úrgangsefni í gegnum
hana, hleypir hún slíkum efnum inn í
sig. Eg hafði lesið grein um þessi
efni og ákvað að hætta gjörsamlega
að nota sjampó í kjölfarið. Hárið fitn-
aði við þetta og varð mjög leiðinlegt
viðureignar í talsverðan tíma en síð-
an batnaði það og hefur verið í góðu
lagi síðan. Náttúrulæknisfræðin seg-
ir að höfuðleðrið og allt sem því teng-
ist þurfi að skila út úr sér óhreinind-
um og efnum sem við höfum troðið
þar niður í tímans rás, og það er gert
í fituleysanlegu formi og því verður
hárið ómögulegt fyrst eftir að maður
hættir að nota hársápu," segir Hall-
grímur. Hann viðurkennir þó að hafa
ekki rekist á strangvísindalegar
greinar eða rannsóknir um efnið sem
hvetji fólk til að leggja hársápunni,
en hann telji eigin árangur nægjan-
lega sönnun á ágæti aðferðarinnar.
„Hárið varð miklu betra viður-
eignar eftir að ég hætti að
nota sjampó og
hár-
Kranavatn
tekið fram
yfir kemisk
efni
æfir hinni skýlausu skyldu um sápu-
þvott sem nútímamanninum hefur
verið innrætt. Þetta fólk kýs að þvo
sér sjaldan eða aldrei um hárið með
sápum, segir þær innihalda óholl
kemísk efni sem geri hárinu ekkert
gott, og lætur nægja að lauga hárið
með vatni úr krananum. Þessi af-
staða felur í sér afturhvarf til forn-
eskju að mati sumra, en andstæðing-
ar sjampósins láta sér slíkar
úrtöluraddir í léttu rúmi liggja og
segja hárið fyllra, gróskumeira og
fallegra ef sápan kemur ekki nærri
því. Hallgrím-
ur Þ. Magnús-
son læknir er
sennilega einn fyrstur
manna hérlendis til að boða þessa
náttúrulegu meðhöndlun hársins og
hefur að sögn ekki þvegið hár sitt
með sjampói nema í mesta lagi tutt-
ugu sinnum seinustu tíu ár. Hann er
menntaður sem sérfræðingur á sviði
svæfinga og deyfinga, en hefur á
undanfömum áratug snúið sér í
stöðugt meiri mæli að svokölluðum
óhefðbundnum lækningum, eða nátt-
úrulækningum, sem sækja í fornar
aðferðir og fróðleik í því skyni að að-
stoða líkamann við að gera við sig
sjálfur.
Efnin berast
inn í húðina
„Eg synti á hverjum morgni og
þvoði mér um hausinn á eftir og not-
aði jafnvel líka hámæringu. En um
Hallgrímur Þ. Magnússon lækn-
ir telur mennina fasta í víta-
hring ofboðslegrar notkunar á
kemískum efnum.
greiðslufólk hafði orð á að hárið væri
miklu fínna og stór munur væri á því
frá því sem áður var, í því væri meira
líf og lyfting."
Hann segir að ein grein náttúm-
lækninga kallist lithimnugreining,
en hún felst í að lesið er í augu ein-
staklingsins til að sjá m.a. ástand
húðarinnar. „Það er gríðarlega al-
gengt að húðin á nútímamanninum
er það sem ég kalla stífluð, og það er
Likt eftir dagsbirtu með litrófsijósaperum
Sól, sól
skín á mig
við skrifborðið heima
Innan um kerti,
lampa og aðra hefð-
bundna ljósgjafa rakst
Sigurbjörg Þrastar-
dóttir á peru sem
líkir eftir heims-
ljósinu sjálfu.
S
TIVERA hefur löngum
verið talin borga sig,
ekki aðeins vegna ferska
loftsins heldur einnig
sólarljóssins sem bætir, hressir og
kætir. Sólarljósið er talið örva nýt-
ingu líkamans á ýmsum vítamínum,
auk þess sem það letur framleiðslu
melatóníns, róandi hormóns sem
auðveldar svefn. Þar sem aðgengi að
sólarljósi er hins vegar háð land-
fræðiíegri legu og duttlungum veð-
urguðanna hafa gjaman verið gerð-
ar tilraunir til þess að hamstra
sólarljós - með misjöfnum árangri.
Sögur eru til af manni sem hugðist
hefja sölu á niðursoðnum sólargeisl-
um, og skemmst er að minnast til-
rauna Bakkabræðra til þess að bera
sólskin inn í hús í húfum sínum.
Meðal nýjustu tilrauna í þessa veru
er framleiðsla Ijósa sem líkja eftir
litrófi og geisladreifingu sólar-
ljóssins. Slík ljós hafa verið íram-
leidd um árabil og hefur mörgum
þeirra sérstaklega verið stefnt gegn
skammdegisþunglyndi.
Meðal framleiðenda slíkra Ijósa er
bandaríska fyrirtækið OTT
bioLIGHTSYSTEMS Inc. sem að
eigin sögn hannar „heilsusamlega
línu ljósa með jákvæð líffræðileg
áhrif ‘ eins og segir í fréttatilkynn-
ingu frá fyrirtækinu á Netinu.
Ijós kennt við gleði
„Ljós af þessum toga hafa hingað
til verið fyrirferðarmikil bákn, jafn-
vel svo að þau hafa tekið allt vinnu-
pláss á skrifborðinu. OTT framleiðir
hins vegar skrifborðslampa og lítil
vinnuþ'ós sem falla vel inn í umhverf-
ið og henta til margs konar vinnu,“
segir Sigurbjörn Aðalsteinsson sem
Morgunblaðið/Golli
Japansklukkan ber sig vel undir
gleðiljósinu og hefur andstætt
vananum hvorki misst blað né
stilk í vetur.
nýverið hóf við annan mann inn-
flutning á OTT-ljósum til íslands.
„Við köllum þetta gleðiljós - ekki
þunglyndisljós eins og oft hefur tíðk-
ast - enda jákvæðari hugsun í því
fólgin að auka gleði en að berjast
gegn þungri lund,“ segir Sigurbjörn,
glaðbeittur eins og vera ber. „Til-
raunasending sem við fengum fyrir
jól seldist upp og fólk í ýmsum
starfsgreinum hefur lýst ánægju
sinni með Ijósin. Fyrir utan að vinna
gegn sleni, þreytu og skammdegis-
þunglyndi slá þessi ljós á skjáglýju
og koma að góðu gagni þegar vinna
þarf nákvæmnisverk sem krefjast
dagsbirtu," segir hann og nefnir sem
dæmi saumaskap og litgreiningu.
í upplýsingum um OTT-l,jós segir
að þau séu litrófsljós, þ.e. innihaldi
yfir 91% af Ijósaskala sólarinnar án
þess að útgeislun þeirra sé skaðleg.
„Útfjólubláir geislar eru okkur
nauðsynlegir og ekki hættulegir
nema við fáum of mikið af þeim.
Slíkt getur gerst vegna gata í óson-
laginu, en að öðru leyti er sólskin á
Islandi ekki það mikið að hætta sé á
ofskammti sólarljóss. Þvert á móti
er fremur of lítið af ljósi í lífi okkar
sökum norðlægrar legu, og því ekki
vanþörf á gleðigeislum," segir Sigur-
bjöm.
Hann segir söguna af því hvernig
John Ott, verktaki hjá Walt Disney,
uppgötvaði virkni ljóss með útfjólu-
bláum geislum fyrir tilviljun fyrir fá-
einum áratugum. „Ott þessi vann við