Morgunblaðið - 22.07.2000, Qupperneq 1

STOFNAÐ 1913
165. TBL. 88. ÁRG. LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuters
Madeleine Albright, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, tókst á fimmtudagskvöld að fá þá Yasser Arafat, for-
seta Palestínumanna (t.h.) og Ehud Barak, forsætisráðherra ísraels, til að hittast augliti til auglitis í Camp
David á fímmtudagskvöld. Bar ekki á öðru en vel færi á með þeim.
Clinton lagði fram málamiðlunartillögu í Camp David
Yfirstjórn Jerú-
salem verði skipt
Thurmont í Maryland. AFP, AP.
Fundur leiðtoga iðnveldanna
Vilja draga úr
skuldabyrði
þróunarríkja
Nago á Okinawa. AP, AFP, Reuters.
MADELEINE Albright, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, hélt í gær
áfram að reyna að fá fulltrúa ísraela
og Palestínumanna til að ná endan-
legu friðarsamkomulagi í Camp Dav-
id, sveitasetri Bandaríkjaforseta.
Bill Clinton forseti situr nú fund átta
helstu iðnvelda heims í Japan en áð-
ur en hann yfirgaf Camp David lagði
hann fram nýjar tillögur um mála-
miðlun í deilunni um yfirráð í Jerú-
salem. Að sögn heimildarmanna
varpaði hann fram þeirri hugmynd
til vara að fresta um hríð lausn á
þessum þætti ágreinings þjóðanna
tveggja en taka samt fram í loka-
ályktun að deilan blóðuga sem staðið
hefur mOli þjóðanna um skiptingu
landsins sé á enda.
Albright fékk Ehud Barak, for-
sætisráðherra ísraels, og Yasser
Arafat, forseta Palestínumanna, til
að snæða með sér á fimmtudag og
var það í fyrsta sinn í viku sem þeir
hittust augliti til auglitis.
Málamiðlun Bandaríkjamanna
tekur mið af eldri tillögum ísraela
um þessi mál. Heimildarmaður með
tengsl við samninganefnd ísraela
sagði að rætt væri um að skipta
borginni í þrennt.
Einn hlutinn yrði áfram ísraelsk-
ur, annar undir stjóm Palestínu-
manna en þeir hefðu samt ekki form-
leg yfirráð þar og loks þriðja hlutinn
þar sem Palestínumenn myndu fara
með borgaralegt yfirvald en ekki
annast öryggisgæslu. Einnig yrði al-
Aqsa-moskan í Gömlu borginni, einn
af helgustu stöðum islams, höfð und-
ir vernd Sameinuðu þjóðanna og
nokkurra múslimaríkja en Palest-
ínumenn mættu láta fána sinn blakta
þar.
Palestínumenn tóku hugmyndun-
um kuldalega og sögðu að ekld kæmi
til mála að hverfa frá kröfunni um að
höfuðstaður væntanlegs Palestínu-
ríkis yrði í Jerúsalem. Þeir virðast þó
reiðubúnir að sætta sig við að ísrael-
ar haldi vesturhluta borgarinnar.
Arafat hyggst lýsa einhliða yfir
stofnun Palestínuríkis 13. september
ef ekki nást friðarsamningar fyrir
þann tíma. Hann hefur ávallt neitað
að hvika frá því að borgin verði höf-
uðstaður ríkisins. Um 200.000 arabar
búa í austurhluta Jerúsalem auk
álíka margra ísraela sem hafa
flykkst þangað síðustu áratugi.
Stjómarandstæðingar í ísrael
voru einnig ósáttir og sökuðu Barak
um að ætla að ganga á bak orða sinna
og sætta sig við að láta af hendi yfir-
ráð Jerúsalem. Gyðingar, kristnir
menn og múslimar líta allir á Jerú-
salem sem helga borg.
Konur 1 hollenskum þjóðbúning-
um virða fyrir sér sandlíkneski
af Búdda sem lokið var við í
garði við Muiderzand í gær.
Sandlistaverkið er eftirlíking af
frægri Búddamynd sem kennd er
LEIÐTOGAR átta helstu iðnríkja
heims, G-8-hópsins svonefnda, heita
því að hraða aðgerðum til að fella nið-
ur skuldir þróunarríkjanna eða
semja um hagstæðari greiðslukjör. í
yfirlýsingu þeirra í gær var því fagn-
að að tekist hefði að koma í veg fyrir
heimskreppu í kjölfar efnahagsvand-
ans í Asíu 1997-1998 en lýst áhyggj-
um af háu olíuverði. G-8-ríkin eru,
auk Bandaríkjanna, Rússland, Jap-
an, Þýskaland, Bretland, Frakkland,
Ítalía og Kanada.
Leiðtogarnir ræða nú saman á jap-
önsku eynni Okinawa og verður
þetta síðasti fundurinn af þessu tagi
sem Bill Clinton Bandaríkjaforseti
situr. Viðræðunum lýkur á sunnudag
og er Ijóst að mjög verður fjallað um
þá gagnrýni sem víða hefur komið
fram á hnattvæðingu fjármálalífsins
og aukið viðskiptafrelsi, að framfar-
irnar komi aðeins auðugum þjóðum
og stórfyrirtækjum til góða en fát-
æklingar séu látnir sitja á hakanum.
Iðnveldin hafa áður rætt um að til
greina kæmi að skuldabyrðinni yrði
létt af allt að 40 þjóðum ef ákveðin
skilyrði væru fyrir hendi en fram til
þessa hafa aðeins níu ríki fullnægt
við Kamakura. Nær 90 listamenn
frá nokkrum þjóðlöndum hafa
búið til sandlistaverk i garðinum,
þau hæstu eru um 14 metrar. 13
þúsund rúmmetrar af sandi hafa
verið notaðir í verkin.
skilyrðunum. Eitt af þeim er að
stjórnendur ríkjanna verða að sýna
fram á að féð sem sparast renni
raunverulega til fólks í viðkomandi
landi og jafnframt að það verði ekki
notað til styrjaldarrekstrar. Ekki
mun vera vilji hjá leiðtogum iðnveld-
anna til að breyta þessum skilyrðum.
Bretar ákváðu í desember sl. að
fella niður skuldir sem þeir áttu inni
hjá 41 fátæku ríki í þriðja heiminum.
BBC hafði eftir talsmanni Tonys
Blairs forsætisráðherra í gær að ráð-
herrann teldi of hægt hafa miðað í að
létta skuldabyrðina.
Clinton kom á fundarstað í gær
eftir að hafa seinkað brottför sinni
um hríð vegna viðræðna Israela og
Palestínumanna í Camp David. Gert
er ráð fyrir að forsetinn haldi heim-
leiðis á sunnudagskvöld en heimild-
armenn sögðu að ef til vill yrði heim-
förinni flýtt. Clinton ræddi við
Vladímír Pútín Rússlandsforseta á
Okinawa í gær. ítrekaði Pútín and-
stöðu Rússa við hugmyndir Banda-
ríkjamanna um nýtt gagnflauga-
kerfi, eins konar skjöld eldflauga er
fengju það hlutverk að granda ár-
ásarflaugum með kjarnavopn.
Forsætisráðherra Noregs
EES-samn-
ing’ur
úreltur
JENS Stoltenberg, forsætisráð-
herra Noregs, segir að samningur-
inn um Evrópska efnahagssvæðið,
EES, sé úreltur og útilokar ekki,
að sótt verði um aðild að Evrópu-
sambandinu, ESB, fyrir næstu
kosningar.
Að því er fram kemur í norska
blaðinu Dagsavisen, lét Stolten-
berg þessi orð falla á fundi með
ungliðum í Verkamannaflokknum í
vikunni.
„Fram að þessu höfum við gætt
hagsmuna okkar í ESB með EES-
samningnum, sem hefur m.a.
tryggt okkur aðgang að innra
markaðinum. Nú eru hins vegar
mörg önnur mál í deiglunni, t.d.
öryggismálin og stækkun sam-
bandsins, og í þeim efnum kemur
EES-samningurinn að litlu gagni,“
sagði Stoltenberg. Hann bætti við,
að þróunin í Evrópu væri mjög
hröð og Norðmenn yrðu að fá
meira svigrúm en EES-samning-
urinn veitti ef þeir ætluðu að
standa vörð um hagsmuni sína í
Evrópu.
MORGUNBLAÐH) 22. JÚLÍ 2000
Arleg bráðnun Grænlandsíssins
Milljarðar tonna
af vatni
Washington. AP.
HÆKKANDI hitastig í lofthjúp
jarðarinnar veldur því að 50 millj-
arðar tonna af vatni losna árlega
úr ísnum á Grænlandi og eiga sinn
þátt í að hækka yfirborð sjávar, að
sögn bandarískra vísindamanna.
A undanförnum 100 árum hefur
yfirborð sjávar hækkað um rúm-
lega 20 sentímetra. Bandaríska
geimvísindastofnunin, NASA,
hefur látið rannsaka bráðnun
Grænlandsíssins með mælingum
úr flugvélum og er beitt háþróuð-
um leysigeislatækjum til að fylgj-
ast með breytingum á þykkt ís-
massans. Segja vísindamenn á
vegum hennar að ísmagnið minnki
stöðugt og vatnið sem losni valdi
því að yfirborð sjávar hækki að
jafnaði um 0,13 millímetra árlega.
Svarar það til um 7% af árlegri
hækkun sjávarborðsins.
Hitafarsmælingar sýni að með-
alhiti hefur hækkað á austur-
strönd Grænlands um hálfa gráðu
á fimm árum en annars staðar í
landinu hefur hann ekki breyst
eða jafnvel lækkað dálítið.
Búdda úr sandi