Morgunblaðið - 13.09.2000, Blaðsíða 8

>
fr
MIÐVIKUDAGUR13. SEPTEMBER 2000
SÉRBLAÐ UM SJÁVARÚTVEG
LITILL BATUR - STORT NAFN
MIKIL hugmyndaauðgi ríkir jafnan
í nafngiftum á bátum á Islandi,
einkum þeim smærri. Frá Stykkis-
hólmi er trillan Titanic notuð til að
fiska í soðið. Varla er hægt að
segja að hún beri nafn með rentu,
því tröllaukin telst hún varla. Það
fer því vel um hana í Maðkavík í
Morgunblaðið/Jón Páll Ásgeirsson
Hólminum og víst er að útgerð
hennar er farsælli en forverans
mikla, sem lét í minni pokann fyrir
borgarís á sínum tíma.
Deila um veiðar á vernd-
arsvæðinu við Svalbarða
ÓHEFT tilraunaveiði Rússa á verndar-
svæðinu við Svalbarða ógnar nú
fiskveiðistjómun Norðmanna á svæðinu
að mati Geirs Honneland hjá stofnun
Friðþjófs Nansens. Norska utanríkis-
ráðuneytið telur málið sérlega flókið. Rússnesk fiskiskip hafa samkvæmt eigin fisk-
veiðistjórn fengið kvóta upp á 200 tonn á mánuði vegna rannsókna á verndarsvæð-
inu. Nú hefur fjöldi þeirra skipa, sem svokallaðar rannsóknh- stunda, aukizt
verulega, en það kemur fram í eftirliti strandgæzlunnar.
Rússar taka mikið í
tilraunaveiðum
Jafnframt hafa skip frá EB byrjað að
stunda veiðar á verndarsvæðinu þar
sem norska strandgæzlan virðist ekk-
ert gera vegna veiða Rússanna. Sam-
kvæmt upplýsingum strandgæzlunnar
hafa 16 rússnesk fiskiskip verið skráð
við veiðar á verndarsvæðinu frá 26. maí
til 16. júní á þessu ári. Nú eru að
minnsta kosti níu veiðiskip á svæðinu
og gefa öll út að þau séu að stunda
rannsóknir.
„Þetta getur veikt trúverðugleika
okkar og ógnað þeirri stöðu sem Norð-
menn hafa haldið síðan verndarsvæðinu
var komið á árið 1977,“ segir Honne-
land.
Flókin staða
„Noregur hefur tekið upp samband
við Rússa til að fá upplýst hvað sé í raun
og veru í gangi í rússnesku rannsóknar-
veiðunum," segir Karsten Kleppsvik,
talsmaður norska utanríkisráðuneytis-
ins. „Við stöndum frammi fyrir flókinni
stöðu. Við fáum misvísandi upplýsingar
frá mismunandi stjórnsýslustigum í
ðílússlandi, en af ábyrgum aðilum er því
haldið fram að afli rannsóknarskipanna
sé hluti af heildarkvóta Rússa í Bar-
entshafi," segir Kleppsvik. Norskum
yfirvöldum hefur verið heitið frekari
upplýsingum frá Rússum og vonast
Kleppsvik til að þær komi fljótlega.
Mikil grálúduveiði
Það sem ekki fellur undir neitt sam-
komulag um veiðar er grálúðuveiði
rússnesku skipanna. Veiðar úr stofnin-
um eru bannaðar öllum nema strand-
veiðiflotanum í mjög takmörkuðum
mæli. „Grálúðuveiðin er ekki innan þess
ramma, sem þjóðirnar komu sér saman
um um veiðar í Barentshafi í fyrra-
haust. Veiðin er miklu meiri en telja má
að falli undir svokallaðar rannsóknar-
veiðar," segir Jörn Krog í norska sjáv-
arútvegsráðuneytinu. „Þetta var tekið
upp á fundi okkar með Rússum í Pét-
ursborg nýlega og þeir lofuðu að gera
eitthvað í rnálinu," segir Krog.
Verndarsvæðið umhverfis Svalbarða
var tekið upp í kjölfar útfærslu land-
helgi Rússa og Norðmanna í 200 mílur
árið 1976. „Hefðu Norðmenn tekið upp
slíka landhelgi umhverfis Svalbarða
hefði það þýtt gífurleg mótmæli ann-
arra þjóða. Þess vegna var farið bil
beggja og verndarsvæðið ákveðið. En
það eru bara Kanada og Finnland, sem
hafa viðurkennt það,“ segir hann.
Norðmenn hafa samþykkt að þær
þjóðir, sem hafa veiðiheimildir í Bar-
entshafi, megi stunda veiðar jafnt inni á
verndarsvæðinu sem utan þess. Það
hefur gengið árekstralaust að því frá-
töldu að 1994 var íslenzkur togari tek-
inn við veiðar þar, að sögn Honnelands.
Gefa ekki upp afia
Hvernig hafa Rússar hagað sér
þarna? „Þeir hafa ekki viljað gefa upp
afla sinn til fiskistofu Noregs eins og öll
veiðiskip innan lögsögu Noregs eru
skyldug til að gera. Þeir vilja heldur
ekki undirrita skýrslu norsku strand-
gæzlunnar, en það hefur verið reynt að
gera gott úr öllu saman. Þess vegna
hafa menn orðið sammála um að vera
ósammála um ákveðin gi-undvallar-
atriði. En við erum sammála um
skynsamlega nýtingu," segir hann.
„Það þýðir að þegar Norðmenn loka
svæðum vegna of mikils smáfisks í afl-
anum virða Rússar það. Hafið umhverf-
is Svalbarða er mikilvæg uppeldisstöð
fyrir þorskinn, meðal annars, og það
þjónar því heldur ekki hagsmunum
Rússa að stunda rányrkju sem leiðir til
þess að fiskveiðar okkar verða ekki arð-
bærar. Stóra spurningin er aftur á móti
hvort þessi mikla veiði Rússa í rann-
sóknarkyni teljist vera innan kvóta
Rússa eða hvort hún er hrein viðbót.
Það skiptir öllu máli,“ segir Hpnneland.
FÓLK
Rögnvaldur
heiðraður
• ALÞJÓÐLEG samtök fiski-
hagfræðinga, The Internation-
al Institute of Fisheries Econ-
omics and Trade (IIFET),
heiðruðu nýverið Rögnvald
Hannesson, prófessor í fiski-
hagfræði við Verzlunarháskól-
ann í Bergen, fyrir fram-
úrskarandi framlag hans í þágu
greinarinnar og IIFET.
Samtökin voru stofnuð 1980
og var Rögnvaldur forseti
þeirra 1986 til 1990. Samtökin
gefa m.a. út
fréttabréf og
halda ráð-
stefnu annað
hvert ár en
Rögnvaldur
var heiðrað-
ur á ráð-
stefnu í Or-
egon í
Banda-
ríkjunum.
Til að eiga möguleika á um-
ræddri viðurkenningu þurfa
menn að uppfylla tvö skilyrði;
annars vegar að hafa þjónað
samtökunum og í öðru lagi að
hafa látið til sín taka í fiskihag-
fræði.
Trond Björndal var forseti
samtakanna undanfarin tvö ár
en Lee Anderson tók við á
þinginu.
Rögnvaldur
Hannesson
Strangar reglur í fískeldi
NORSK yfírvöld hafa ákveðið
að herða reglur um staðsetn-
ingar fiskeldisstöðva með það
að markmiði að hámarka nýt-
ingu strandlengjunnar. Félag
norskra fiskeldisbænda hefur
lýst yfir ánægju með nýju
reglurnar þar sem þær hafa
það í för með sér að aðeins
þeir sem eru með alvörueldi í
huga fá leyfi en talsvert hefur
verið um það undanfarið að
menn hafa verið að reyna að
verða sér úti um leyfi aðeins
til að hagnast á því með því að
selja það á nýjan leik. Kjell
Maroni, hjá félagi norskra eld-
isbænda, segir að reglurnar
séu setfar til að gera alvöru
eldi kleift að komast á legg og
jafnframt að hindra þá sem
eru aðeins á höttunum eftir
skjótfengnum gróða. Norska
fiskistofan mun hér eftir ekki
veita leyfi til eldis nema að
umsækjandinn geti sýnt fram
á að hann hafi gert samning
um kaup á seiðum.
SOÐNINGIN
Austurlenzkur
karrífiskur
ÞAÐ er víst fyrir löngu sannað að fiskur er bæði hollur og
eykur gáfur. Þess vegna er gott að borða fisk. Það er líka
gott að borða hann vegna þess að íjölbreytni í inatseld er
nánast óendanleg. Við erum væntanlega mikið til hætt að
borða þverskonia ýsu, þótt hún sé herramannsmatur þann-
ig. Fleiri leiðir eru til og hér kemur til sögunnar austur-
lenzkur karrífiskur og er uppskriftin fengin af heimasiðu
Rannsóknarstofnunar fiskiðnaðarins. Uppskriftin er fyrir
fjóra til sex. Slóðin á heimasíðu Rf er: www.rfisk.is/is/
uppskrift
UPPSKRIFTIN
1 kg ýsuflök
lOOgrækjur
30 g smjör
1 laukur, smátt saxaður
hvítlauksgeirar, pressað-
ir
1 tsk. rifin engiferrót
2 stk. chilipipar, þurrkað-
ur og mulinn
2 tsk. malað cumin (ekki
sama og kúmen)
2 tsk. turmeric
4 tómatar, afhýddir og
pressaðir
115 g kókóshnetumassi
fæst t.d. í Kryddkofanum
og Hagkaup
31/2 dl heitt vatn
110 g hreinn ijómaostur
safi úr tveimur lime-
ávöxtum
1 tsk. salt
AÐFERÐIN
Hitið smjörið í þykkbotna pönnu og látið laukinn krauma í
þvf ásamt, hvítlauk, engifer, chilipipar og cumin í 10 mfn.
Skerið fiskinn í jafna bita.
Takið laukblönduna af pönnunni og setjið fiskinn í staðinn.
Látið krauma í 2-3 inín. á hvorri hlið. Takið fískinn af pönn-
unni og setjið rækjurnar í staðinn og látið þær krauma í 1-2
mín. Takið þær af pönnunni.
Setjið nú Iaukinn aftur á pönnuna, kryddið með turmeric og
látið krauma í 1 mín. Setjið tómatana út, á. Blandið saman
kókosmassa og heitu vatni, saltið og hellið þessu út á pönn-
una ásamt helmingi limesafans. Látið suðuna koma upp og
bætið þá rjómaostinuin út í. Látið malla þar til blandan
þykknar, eða í 8-10 mín.
Blandið fiski og rækjum varlega saman við sósuna . Látið
hitna vel og hellið því sem eftir er af limesafanum yfir. Ber-
ið fram með hrísgrjónum og grænmetissalati.