Morgunblaðið - 03.12.2000, Qupperneq 2

2 B SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Guitar Islancio heitirtríó þeirra Gunnars
Þóröarsonar, Björns Thoroddsens og
Jóns Rafnssonar og sendi fyrir
skemmstu frá sér sinn annan geisla-
disk. Árni Matthíasson tók þá félaga
tali og komst aö því aö upphaflega átti
tríóið bara aö vera tómstundagaman.
EIR FÉLAGAR Björn
Thoroddsen, Gunnar
Þórðarson og Jón
Rafnsson skipa tríóið
Guitar Islancio, sem hef-
ur helgað sig þjóðlaga-
djass með mjúkri mið-
evrópskri sveiflu.
Framtakinu hefur verið geysivel
tekið, eða í það minnsta seldist
diskur þeirra félaga frá síðasta ári
bráðvel, reyndar metsöla sé litið
til þess að um var að ræða djassd-
isk, og er nú annar mestseldi
djassdiskur sem hér hefur komið
út, næst á eftir Gling-gló Tríós
Guðmundar Ingólfssonar. I kjölfar
þeirrar útgáfu hafa þeir félagar
lagt sífellt meiri rækt við tríóið,
sem átti víst að vera hjáverkaiðja,
og sendu fyrir skemmstu frá sér
aðra plötu, sem heggur í sama
knérunn og hin fyrri, uppfull með
sveifluútsetningum á íslenskum
þjóðlögum í bland við nokkur nýrri
lög eftir Jón Múla, Emil Thorodd-
sen og fleiri; lög sem eru á góðri
leið með að verða þjóðlög ef þau
eru ekki þegar orðin það.
Afsprengi Ríó tríósins
Þeir félagar segja svo frá tilurð
tríósins að Björn og Gunnar höfðu
hist í spilamennsku með Ríó tríó-
inu, en Gunnar var óopinber fjórði
meðlimur Ríó alllengi og Björn
hljóp í skarðið fyrir hann þegar
þurfti. Einu sinni sem oftar voru
þeir að spjalla baksviðs á Broad-
way eftir að hafa skemmt með Ríó
og þá rætt það að setja saman litla
gítarsveit, tríó sem myndi leika
djassaða órafmagnaða sveiflu.
„Þetta var fyrir fímmtán árum eða
svo,“ segir Björn, „og síðan gerðist
auðvitað ekki neitt.“ Þá var það
einn daginn að þeir félagar hittust
í hljóðveri og Björn var ekki seinn
á sér að herma upp á Gunnar sam-
komulagið „og eftir það varð ekki
aftur snúið“. „Það má því segja að
þessi sveit sé afsprengi Ríó tríós-
ins,“ segir Gunnar og kímir. Þeir
segjast hafa verið með ákveðna
hugmynd um hvernig tónlist þeir
vildu leika, en þróað hana frekar
eftir að þeir fóru að spinna saman
og síðan er Jón Rafnsson bættist
við á bassa. „Við höfðum dálæti á
sígaunasveiflu að hætti Djangos
Reinhardts og hann gefur tónlist-
inni sinn blæ.“
Djass- og sveiflu-
vædd þjóðlög
Þegar þeir Gunnar og Björn
voru að para sig saman á gítarana
stóð Jón Rafnsson bassaleikari
einmitt í flutningum frá Akureyri
til Reykjavíkur. Þegar suður var
komið langaði hann að stofna
hljómsveit og hringdi í Björn að
bjóða honum með í sveitina. „Hann
sagði já, endilega, en fyrst vil ég
að þú verðir með í hljómsveit sem
ég er að stofna. Enn er hljómsveit-
in mín óstofnuð, en það kemur að
henni síðar,“ segir Jón og er
greinilega ekki að sýta það að hafa
slegist í hópinn með þeim Birni og
Gunnari. „Jón vantaði starf, og
okkur vantaði botninn," segir
Gunnar að bragði.
Þegar tríóið var orðið fullskipað
var byrjað að vinna saman, finna
rétta stílinn og stemmninguna og
Gunnar segir að þeir hafi byrjað á
að æfa ýmsa „standarda". Þegar
kom að því að setja saman geisla-
disk fannst þeim þó ástæða til að
fara nýstárlegri leið, tóku fyrir
gömul íslensk þjóðlög og djass- og
sveifluvæddu. Þeir segja að ekki
hafí síst vakað fyrir þeim að
hressa upp á íslensku þjóðlögin,
enda séu þau almennt þrungin
depurð og textarnir fjalli um eymd
og uppgjöf. „Okkur langaði því að
prófa að setja annan takt við lögin
og fannst það koma afskaplega vel
út.“
Þeir vinna lögin í sameiningu,
taka lag fyrir á æfingum og prófa
allar mögulegar útgáfur þar til
þeir detta niður á þá sem þeim
þykir ganga best upp. „Þá skrifum
við yfirleitt niður lagið eða grind
að því, en það er eins víst að þegar
við förum að spila það fyrir áheyr-
endur eigi það eftir að breytast
talsvert."
Viðtökurnar komu á óvart
Eins og getið er í upphafi var
fyrri disk þeirra félaga vel tekið,
fékk góða dóma og seldist mjög
vel. Þeir segja að salan hafi komið
mjög á óvart, þeir hafi reyndar
verið búnir að spila og gengið vel,
en tónlistin hafi í raun margt á
móti sér, ekki síst það að í henni
er enginn söngur og svo selst
djass almennt ekki vel.
Eins og fram hefur komið átti
Guitar Islancio aldrei að verða
nema hliðarverkefni, enda voru
þeir allir á kafi í óteljandi verkefn-
um öðrum. Undirtektirnar við
plötunni fyrstu og tónleikahaldi
þeirra félaga voru aftur á móti svo
góðar að þeim fannst þeir verða að
svara eftirspurninni. „Fyrir vikið
er tríóið orðið stærstur hluti af
okkar starfi sem stendur og ekk-
ert lát á.“
Þeir félagar segjast ekki gera
sér grein fyrir því hvað það er sem
hrífi fólk svo mjög við tónlistina,
en Björn bendir á að hún sé þess
eðlis að allir geti haft gaman af,
ungir sem aldnir. „Við sáum það
að minnsta kosti á tónleikum sem
við héldum í Ráðhúsi Reykjavíkur
að þar voru áheyrendur á öllum
aldri, menn komu með börn sín og
afa og ömmur.“ Gunnar segir að
ekki megi skilja þetta sem svo að
þeir séu að leika einhverja lyftu-
tónlist, hún sé í raun gróf og lif-
andi og þeir séu á tánum í hvert
sinn sem þeir séu að fara að spila.
„Við spilum dálítið blint og það er
það sem gerir þetta skemmtilegt.“
Jón segir aðspurður að hann
hafi ekki orðið var við neina
árekstra gítarleikaranna á sviðinu,
að annar vilji ekki hætta í spunan-
um þegar hinn vilji komast að, „en
það kemur þá ekki að sök því ég
stend á milli þeirra og get gripið
inn í ef þörf krefur,“ segir hann og
hlær við. „Nei, annars, ef einhver
fer á flug þá fljúga hinir með.“
Leitað að lögum
Eins og getið er er uppistaða
tónleikadagskrár Guitar Islancio
íslensk þjóðlög í sveiflubúningi.
Þeir segja að tónleikadagskráin sé
reyndar orðin mikil að vöxtum eft-
ir tveggja ára spilamennsku, þeir
séu með fjörutíu lög á dagskránni
og grípi til þeirra eftir því sem
stemmningin krefji. Obbinn, um
60% dagskrárinnar, er íslensk
þjóðlög en innan um eru svo amer-
ískir slagarar og nokkur gömul og
ný lög eftir þá félaga. Þeir segja
að talsverður tími fari í að leita að
þjóðlögum í gömlum bókum og á
Landsbókasafninu, en þar sé mik-
ill sjóður laga sem sé að verða að-
gengilegur um þessar mundir. „Á
fyrri disknum voru elstu lögin frá
sextándu öld, en einnig voru lög
frá sautjándu öld, lög sem maður
hafði aldrei heyrt og aðeins séð á
nótum,“ segja þeir og bæta við að
það sé með þeirra skemmtilegustu
verkum að finna þjóðlög sem eng-
inn hefur heyrt jafnvel öldum sam-
an og færa þau í nýjan búning.
Eins og gefur að skilja vita
menn engin deili á höfundum þjóð-
laganna. „Amma Sigurjóns raulaði
þetta lag og Sigurður sonur hans
sagði afa mínum ...“ segir Gunnar
og Jón bætir við að þau hafi mörg
kannski verið skráð eftir minni
fjórðu kynslóðar frá höfundi auk-
inheldur sem mörg séu eflaust
upprunalega komin að utan og hafi
þar lifað nafnlaus um aldir áður en
þau bárust í íslenska sveit.
Enga söngvara, takk
Sem þjóðlög eru flest laganna
með texta, en þeir félagar hafa lát-
ið sér nægja að láta gítarana
syngja hingað til. Þeir segja og að
ekki standi til að fá til liðs við sig
söngvara og Gunnar grettir sig
reyndar þegar talið berst að
söngvurum. „Gunnar þekkir það
að vinna með söngvurum og hann
ráðlagði okkur að gera það ekki,“
segir Björn og þeir skella allir
uppúr. „Nei, ég held það væri nær
fyrir okkur að prófa að spila með
fiðluleikara eða öðrum hljóðfæra-
leikara," segir Gunnar, en þeir fé-
lagar fengu til að mynda klarin-
ettuleikara til liðs við sig á
djasshátíð Reykjavíkur í haust.
„Það væri líka kannski gaman að
spila með langspili," segir hann
hugsi.
Þó tríóið sé orðið þurftafrekur
hluti af daglegu starfi þeirra fé-
laga segjast þeir vel geta hugsað
sér að starfa að því lengur. „Það
eru mörg verkefni framundan,
verkefni sem eiga eftir að endast
okkur næstu tvö ár að minnsta
kosti,“ segir Jón og nefnir stórt
verkefni sem þeir séu með í bígerð
sem þeir vilja ekki segja frekar
frá. „Við erum að skoða ýmsar
hugmyndir um frekari spila-
mennsku erlendis og einnig hugs-
anlegt samstarf við erlenda tón-
listarmenn."
Lagst í ferðalög
Djassinn sem þeir félagar leika
er miðevrópskur og þeir segja að
hefðin sé enn mjög sterk í Evrópu
en hafi aldrei borist almennilega
vestur um haf. „Það má segja að
þetta séu hálfgerð trúarbrögð víða,
til að mynda í Frakklandi og Hol-
landi,“ en þeir hafa einmitt verið
iðnir við að spila í Evrópu og með-
al annars farið í tónleikaferð um
Skandinavíu þar sem þeim var vel
tekið. f sumar fóru þeir félagar
svo vestur til Kanada og léku þar
á djasshátíðum. „Það gekk mjög
vel og efldi okkur mjög mikið. Við
fundum að mönnum þótti þetta
mjög spennandi tónlist.“ „Við vor-
um svo allt öðruvísi en aðrir,“ seg-
ir Gunnar. „Menn voru búnir að
sjá píanó, bassa, trommur, gítar og
svo komum við og vorum allt öðru-
vísi og fólk kunni að meta það.“
Aðspurður um hvernig honum
hafi gengið að komast inn í djass-
inn svarar Gunnar snöggt: „Illa,“
en skellir svo uppúr svo ljóst er _að
honum er ekki mikil alvara. „Ég
böðlaðist í gegnum þetta,“ segir
hann og bætir við að hann hafi svo
sem vitað hver Django Reinhardt
var.
„Ég hlustaði talsvert á djass
þegar ég var að byrja í tónlist og
hafði gaman af, en ég þekki hefð-
ina svo sem ekkert sérstaklega
vel. Ég kann þó mjög vel við þetta
í dag, enda er hver einasta upp-
ákoma spennandi.“