Alþýðublaðið - 23.07.1959, Blaðsíða 4

Alþýðublaðið - 23.07.1959, Blaðsíða 4
á Castro o Ctgefandl: Alþýðuflokkurinn. Ritstjörar: Benedikt Gröndal, Gfsli J. Aat- þórsson og Helgi Sæmundsson (áb.). Fulltrúi ritstjórnar: Sigvaldi Hjálm- arsson. Fréttastjóri: Björgvin Guðmundsson. Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902. Auglýsingasími: 14906. Afgreiðslusími: 14900. — Aðsetur: Alþýðu- húsið. Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Hverfisgata 8—10. Á dð þœfa á alþingi? TÍMINONT heldur áfram að fjarg|viðrast yfit því, að kjördæmamálið eitt verði afgreitt á sumar- þinginu. Mun sá málflutningur boða það, 'að Fram sóknarmenn ætli að þæfa störf alþingis með mara þonræðum eins og á vetrarþinginu, þegar kjör- dæmabreytingin var þar til umræðu og afgreiðslu. Meira að segja þykist Tíminn stórhneykslaður á því ofríki, ef kjördæmamálið verði afgreitt á sum arþinginu og segir, að þjóðarviljinn sé eitthvað allt annað. Hann varðar ekki um smámuni eins og þá, að Alþýðuflokkurinn, Alþýðubandalagið og Sjálf stæðisflokkurinn fengu samtals 72,8% atkvæða og 33 þingmenn við kosningamar 28. júní, en Fram- sóknarflokkurinn varð að láta sér nægja 27,2% at- kvæða og 19 þingmenn Mennirnir, sem nú mega ekki heyra á það minnzt, að kjördæmabreytingin ein verði verk- efni sumarþingsins, eru hinir sömu og héldu því fram, að umræður um annað en kjördæmamálið væru sama sem stjórnarskrárhrot. Fyrir kosn- ingarnar vildu Framsóknarmenn ekki, að minnzt í væri á önnur mál en kjördæmabreytinguna. En nú finnst þeim hneyksli, ef kjördæmamálið verði eina verkefni sumarþingsins. Þannig hafa þeir tekið á sig stærsta snúning, sem sézt hefur í íslenzkri stjórnmálaharáttu um langt áraskeið. ( Og Þórarinn Þórarinsson flytur nú á alþingi til- lög um að ráðstafa nokkrum milljónatugum ut- 1 an við fjárlög. Fyrir kosningarnar 28. júlí hélt hann því hinsvegar fram alla virka daga að kjör dæmamálið eitt væri til umræðu og afstöðu. Allt annað þótti honum stjórnarskrárhrot. Auðvitað liggur í augum uppi, að verkefni sumarþingsins sé að afgreiða kjördæmamálið fyrst Framsóknarflokkurinn fékk ekki stöðvun- arvald í kosningunum 28. júní. Um þetta var kos- ið, og fyrst og fremst að fulítingi Framsóknar- flokksins, sem vildi skilyrðislaust gera kosning- amar að þjóðaratkvæðagreiðslu um kjördæma- málið. Það fékk hann líka. En Framsóknarflokk- urinn tapaði þessari þjóðaratkvæðagreiðslu. Og þá segist hann ekkert mark taka á úrslitum kosn- inganna, en býr sig undir að þæfa störf alþingis. Skyldi sá sjónleikur verða honum til framdrátt- ar í haustkosningunum? Odýr dívanteppi GARDÍNUBÚDiN, Laugavegi 21. Rennilokar 1 % tommu til 2ja tommu fyrirliggjandi. Á. ióhannsson & Smith h.f. í Brautarholt 4 — Sími 24244. STJÓRNARKREPPAN á Kúbu orsakast ekki af nein- um ótta við að hinn ungi for- sætisráðherra, Fidel Castro, og nánustu samstarfsmenn hans vilja ryðja kommúnist- um braut til valda. Þær á- sakanir á hendur Castro, að hann sé grímuklæddur kommúnisti eða fangi komm- únista verða hó áreiðanlega í hávegum hafðar, bæði af fylg- ismönnum hins fallna Batista og andstæðingum, sem Castro hefur síðar aflað sér. Fyrrver- andi yfirmaður flughers Bat- ista hefur hátíðlega lýst því yfir í Washington, að Castro sjálfur, bróðir hans og aðrir forustumenn í byltingunni séu kommúnistar. En bessu er ótvírætt vísað á bug af frétta- manni New York Times. Slík yfirlýsing ætti þó í sjálfu sér að vera óþörf í ljósi þess, sem áður var vitað um afstöðuna milli Castro og kommúnist- anna, Kommúnistar á Kúbu voru lítt hrifnir, þegar Castro gekk á land í Orientehéraði í des- ember 1956, ásamt 12 vopn- uðum sjálfboðaliðum. Ekki fyrr en í apríl-mánuði 1958 tóku þeir greinilega afstöðu til skipunar hans um allsherj- arverkfall. Án þess að vinna beint gegn verkfallinu, lýstu þeir yfir að liðssveitir hans hefðu ekki möguleika á að sigra, og bráðlega gáfu þeir sínum mönnum skipun um að brjóta verkfallið. Castro svar- aði með því að láta í ljós undr un sína yfir því, að foringjar kommúnista væru látnir lifa og starfa í friði í höfuðborg- inni Havana, án þess að lög- regla Batista skipti sér af þeim. Afstaða kommúnistanna mótaðist ekki einungis af vantrú á allsherjarverkfalls- skipun Castros og skæruliða- hernaði hans. Þeir voru í sambandi við Batista einræð- isherra, sem á margan hátt minnir á afstöðu argentískra kommúnista til Perons og brasilíanskra kommúnista til Varga. Flokkurinn naut skiln ings Batista þegar árin 1937 —’38 og fékk þá aftur að starfa löglega í landinu. Hann Fidel Castro. studdi Batista sem forseta- efni árið 1940 og þeir studdu skjólstæðing hans árið 1944. Fyrir skömmu síðan átti einn forustumanna kommúnista, Majinello, sæti í ríkisstjórn- inni. Batista og kommúnistar stóðu saman fremstir í flokki í baráttunni gegn hinum hæg- fara og frjálslyndu forsetum Grau og Prio og flokkurinn lagði blessun sína yfir stjórn- arbyltingu Batista árig 1952. Til að friða þá í Washing- ton fann Batista brátt upp á því, að banna kommúnista- flokkinn. En jafnvel þótt flokkurinn gæti ekki lengur komið fram opinberlega og beint, var starfsemi hans um- borin af yfirvöldunum. Ekki var hreyft við helztu leiðtog- um kommúnista og þeir komu ýmsum af sínum mönnum fyrir í flokki Batista og lands- stjórninni. Afstaða kommúnista til einræðisherra, svo sem Bat- ista, Perons og Varga, orsak- aðist að nokkru leyti af því, að þeir létu utanríkismál miklu meira skipta en innan- ríkismál. En sú stefna átti líka rætur sínar að rekja til sjónarmiða mikils hluta latín- amerískra verkalýðsstétta. Frjálslyndir flokkar og stjórn málamenn voru fyrst og fremst fulltrúar verzlunar- manna, menntamanna og ann arra millistétta, og þeir sýndu sannast sagna lítinn skilning á erfiðum, þjóðfélagslegum vandamálum. Hinir vígbúnu einræðisherrar reyndu að notfæra sér hina miklu van- trú verkalýðsins í garð hinna frjálslyndu og freistuðu þess að beita verkalýðsfélögunum gegn frjálslyndum stjórnmála mönnum. Og Bat-ista var ekki síður en Peron og Varga fús til að umbera kommúnista, svo lengi sem þeir létu hafa sig til þessa leiks. Fidel Castro er fulltrúi ann arra afla. hóps. ungra stú- denta, sem komu til að gerast leiðtogar; ekki leiðtogar verka lýðshreyfingarinnar, heldur félagslegra, allsherjar-umbóta í landinu. Það er grundvöll- urinn undir framfaraáætlun Castros, sem er aðalorsökin til styrjaldarinnar milli hans og hins fallna forseta. — J. S. ★ Friðsamur hópur spásserar á malbild. ★ Hlustar auðmjúkur á umvandanir biskups. ★ En var með rosta í • r r jum. ★ Er skáldskap og draumum lokið? ÉG MÆTTI við þingsetning- una, settist fyrst á bekk á Aust- urvelli og hlustaði á bollalegg- ingar og palldóma sessunauta minna. Mér heyrðist að sumir væru jafnvel þarna komnir til þess að kveðja gömlu þingmcnn ina: Pétur Ottesen, Jóhann úr Eyjum og Jón frá Akri. Þeir mæta ekki oftar til þings. „Það er eins og þítta boði breytta tíma“, sagði miðaldra m'áður. „Nú gengur ný kynslóð.til þings — sem ekkert þekkir liðinn tíma nema af lestri bóka. Mér lýst ekki á það hvað' fjölgað hefur útgerðarstyrkja- og uppbóta- mönnum á alþingi.“ ÞINGMENNIRNIR komu — hver af öðrum og snöruðust inn n n es o r n i n u í Alþingishúsið, sumir voru prúðbúnir, jafnvel þrír með pípuhatt —og allir úr sjálfstseð isflokknum, aðrir í gráum föt- um og Ijósum sokkum — og rötuðu ekki í anddyrinu, hring- snerust þar og vissu ekki hvort þeir ættu að snúa til hægri, inn í skrifstofu forseta eða til vinstri inn til fatageymslu kvenna, en var leiðbeint. Þarna kom Björn minn Pálsson, þúfnabaninn úr Húnaþingi. Það var eins og kargaþýfi væri í anddyrinu. — Hann virtist vera feiminn og það hélt ég að hann kynni ekki. DÓMKIRKJUKLUKKAN kallaði þingmennina í kirkju. Svo opnaðist anddyrið og þeir gengu út: forsetinn og biskup- inn nýi, forsætisráðherra og for setafrú — og svo hver af öðr- um: Hinir nýju voru ákaflega hátíðlegir eða kunnu ekki við sig, sumir eins og þeir hefð'u gleypt hrífuskaft, aðrir eins og þeir væru á hlaðinu heima hjá sér. Ég fór að husga um það hvað skelfilegs lítið færi nú fyr- ir þessu hópi þarna á malibik- inu. Enginn skyldi ætla að hann hefði gert allt vitlaust í landinu í heilan mánuð. UM Ieið og lestin gekk úr Al- þingishúsinu byrjaði hann að rigna og það ri'gndi jafnt yfir réttláta sem rangláta. — Ekki dæmi ég um það hverjir voru réttlátir og hverjir ranglátir. — Það varð alis ekki séð á svip þeirra, heldur ekki limaburði —• og hvorki gat ég rannsakað hjörtun né nýrun. Þetta kemur ef til vill í Ijós. Tækifærin verða þó ekki mörg. Að líkindum verður þetta stytzta þing, sem sögur fara af. ÉG FÓR að hugsa um það hvað örlögin geta verið duttl- ungafull. Marga þekkti ég frá fornu fari. Ég hefði svarið fyrir það að sumir þeirra myndu nokkru sinni komast í hrepps- nefnd hvað þá á alþingi. Þarna voru tveir, sem aldrei vissu sitt rjúkandi ráð og enga skoðun höfðu á neinu máli. Björn Páls- son var ekki einn beirra. Ég þótt ist vita það fyrir þrjátíu árum, að hann gæti orðið forystumað- ur og þá eingöngu vegna bess að honum fyndist ekkert ganga hjá þeim, sem ættu að sjá um Mutina. Afi hans var Björn Ey- steinsson. BISKUPINN tók hópinn til bænar þegar í kirkjuna kom og enginn mælti orð af vörum. Þeir hefðu áreiðanlega svarað fyrir sig í júní og frábiðið sér föður- legan urn,vö»dunartón, en nú voru þeir allir bljúgir og auð- mjúk ir og tóku tali biskups af stakri undirgefni. En ég er ákaf- lega hræddur um að þetta hafi ekki enst nema út á kirkjutröpp- urnar, varla alla leið inn í Al- þingishús. Framhald á 10. síðu. 4 23. júM 1959 — Alþýðublaðið

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.