Alþýðublaðið - 01.08.1959, Blaðsíða 5

BREZKA stjórnin hefur
neitað að sleppa úr haldi dr.
Hastings Banda, leiðtoga Af-
ríkanska þjóðflokksins, sem
hefur setið í fangelsi í Nyasa-
landi síðan 3. marz sl. vegna
óeirðanna, sem urðu í landinu
í febrúar sl. Þetta er ein af
niðurstöðum langra og harðra
umræðna, sem fóru fram í
Neðri málstofu brezka þings-
ins um framtíð Mið-Afríku og
lauk sl. þriðjudagskvöld.
Það er skoðun flestra þing-
manna Jafnaðarmanna og
Frjálslyndra, að þessi ákvörð-
un sé alvarleg mistök, sem
geti haft í för með sér svipað
ástand í Mið-Afríku og átti.sér
stað á Kýpur meðan frelsis-
Bygginga-
Frétt til Alþýðublaðsins
ESKIFIRÐI í gær.
HER á staðnum er nú frem
ur dauft yfir atvinnulífinu, en
fimm bátar eru gerðir út héð'
an á síldveiðar, fjórir heima-
bátar og einn leigubátur. Þó
standa miklar húsbyggingar
fyrir dyrum, þar á meðal skóla-
stjórabústaður og póst- og síma
hús. Allt að tíu íbúðir eru í
smíðum núna.
Engin síld hefur borizt hing-
að enn til söltunar, en línubát-
ar héðan hafa orðið varir síld-
ar úti á Fáskrúðsfirði, og standa
vonir til, að hún gangi hingað
austur í meira mæli síðar í
sumar. 6—700 mál hafa komið
hingað í bræðslu.
Bátarnir héðan, sem eru á
síldveiðum fyrir Norðurlandi,
hafa fengið allgóðan afla, eink-
um þó Víðir og Hólmanes. A.J.
Anfcln slarfsemi
Loftleiða
f FYRRA héldu Loftleiðir
uppi 6 vikulegum áætlunarferð-
um fram og aftur milli Ameríku
og Evrópu. í sl. maí-mánuði
voru ferðirnar orðnar níu í viku
hverri. I sl. júnímánuði reynd-
ist farþegatala félagsins 4710
og er það rúmlega 11 hundruð
farþegum fleira en á sama tíma
bili í fyrra. Sætanýtingin í þess
um mánuði reyndist nú 81,4%,
en í júnímánuði í fyrra var hún
lítið eitt lægri, eða 79,1%. Er
því auðsætt, að áætlanirnar um
hina miklu aukningu ferðanna
hafa staðizt með prýði.
Loftleiðir halda nú uppi á-
ætlunarferðum milli New York
og 10 borga í Evrópu, Reykja-
víkur, Stafangurs, Oslóar,
Gautaborgar, Kaupmannahafn-
ar, Hamborgar, Luxemborgar,
Amsterdam, Glasgow og Lund-
úna.
Kappakstur bifhjóla olli nœturlöngum bar-
daga milli lögreglu og skríls í Kristianstadt
barátta eyjarskeggja var í al-
gleymingi.
Undir lok umræðnanna
sagði talsmaður Jafnaðar-
manna, Aneurin Bevan, að
hann byggist við að sama
vandamál mundi koma upp
varðandi dr. Banda og Mak-
arios erkibiskup á Kýpur.
Erkibiskupinn var handtekinn
af Bretum og fluttur í útlegð
til Seychelle eyja. En loks eft-
ir áralanga, harða baráttu og
blóðsúthellingar, var Makari-
o.s fluttur sem gestur í eitt
bezta gistihús Lundúna til
samningaviðræðna, er leiddu
til þess að hann fór aftur til
Kýpur og fékk þar lykisað-
stöðu við sjálfstæðis-áætlun
eyjarinnar.
Bevan benti á ástandið á
Kýpur og Nyasalándi sem'
sönnun þess, að íhaldsstjórn
Harold McMillans. sem nú er
að enda fimm ára feril sinn,
væri „ógeðslegasta“ ríkis-
stjórn í brezkri þingsögu.
McMillan forsætisráðherra
stóð fast á máli nýlendumála-
ráðherrans Alan Lenox-Boyd,
sem varð að svara hinni hörðu
gagnrýni, bæði á Nyasalands-
málin, svo og varðandi dauðs-
föllin í austur-afrísku nýlend-
unni Kenya, sem nýléga áttu
sér stað.
í ræðu sinni sagði Lennox-
Boyd, að ferill ríkisstjórnar-
innar í nýlendumálunum væri
langt frá þyí að vera ógeðs-
legur. Hann rifjaði upp, að í
tíð stjórnarinnar hefði fyrsta
samveldislandið, sem þeldökk-
ir menn byggðu, Ghana, öðl-
azt sjálfstæði; Malaya orðið
sjálfstætt samveldisland inn-
an brezka heimsveldisins; Nig-
ería með 40 þús. íbúa væri að
verða sjálfstætt samveldis-
land, svo og Vestur-Indíur.
Lennox-Boyd sagði, að eng-
in ábyrg ríkisstjórn gæti hafa
látið undir höfuð leggjast að
grípa til neyðarráðstafana,
þegar í ljós hafi komið að dr.
Banda og Afríski þjóðflokkur-
inn ráðegrðu ofbeldi, árásir og
fjöldamorð í því skyni að
koma á sambandsríki ásamt
Suður-Rhodesíu. Vandræði
ríkisstjórnarinnar stöfuðu af
því, að rannsóknarnefndin,
sem hún sendi til Nyasalands
til að rannsaka málið. hafi
komizt að raun um að fjölda-
morðin væru uppspuni. Rann-
sóknarnefndin hafi einnig tal-
ið, að dr. Banda hafi ekki haft
í hyggju pólitísk morð, þó að
hann hafi á hinn bóginn við-
urkennt, að í vissum tilfell-
um hefði hann ekki getað
komið í veg fyrir slíkt.
Ríkisstjórnin hafi kosið að
vísa þessum niðurstöðum
nefndarinnar á bug, enda gagn
rýndu þær stefnu og gerðir
stjórnarinnar, og á þann hátt
viljaðkoma í veg fyrir að upp
úr syði í Mið-Afríku. Og þing-
ið samþykkti traust, á ríkis-
stjórnina með 317 atkvæðum
gegn 254.
HUNDRUÐ ungra skríl-
menna börðust við lögreglu
og hermenn Iangt fram á nótt
s.l. laugardag í Kristianstad
í Svíþjóð. 20 særðust og 40
voru handteknir, þar á meðal
tvær drukknar telpukindur,
sem gengu um meðal skríls-
ins, berar niður að mitti. —
Me.ðal þeirra, sem lagðir voru
inn á sjúkrahús, voru tveir
lögreglumenn, ungur maður
stúlka, sem fengið hafði sár
á magann af sverði lögreglu-
þjóns.
Skríllinn hafði safnazt sam-
an í borginni alls staðar að
úr Svíþjóð til þess að horfa á
meistarakeppni í mótorhjóla-
kappakstri. En varla var fyrsti
hópurinn kominn á reiðhjól-
um sínum frá Stokkhólmi,
fyrr en bardagar höfðu brot-
izt út við bæjarbúa.
Óeirðirnar hófust með pústr
um á aðaltjaldbúðasvæði borg
arinnar — en brátt breiddust
átökin út og ekki tókst að
stöðva þau, fyrr en kl. 4 um
nóttina.
I óeirðunum, sem um 6000
íbúar hinnar friðsömu borgar
horfðu á úr öruggri fjarlægð,
brenndu skrílmennin nokkur
tjöld, brutu flaggstengur,
brenndu opinher salerni og
reyndu að kveikja í stóru veit-
ingasölutjaldi. Slökkviliðsbíl-
ar, sem komu æðandi til að
slökkva hina ýmsu bruna,
voru „bombarderaðir“ með
flöskum, steinum og múrstcin
um. Sumar flöskurnar voru
fullar af bensíni, eins eins cg
hinar frægu „Molotov-kokk-
tjeil“ sprengjur í stríðinu, en
sem betur fer kviknaði ekki í
þeim.
Lögreglubílar voru á ferð
alla nóttina við að aka skríl-
menpum til lögreglustöðvas-
innar. Þegar klefarnir þí r
voru orðnir fullir, var fang-
elsi hersins tekið í notkun.
Lögregian kvað flest skríl-
mennin hafa verið drukkiai,
og flest þeirra voru frá Stokk-
liólmi. Allmörg þeirra höfðu
komið 900 kílómetra leið. —
Bent er á, að fáir, ef nokkrir,
áhugamenn um mótorhjóla-
kappreiðar hafi tekið þátt í
uppþotinu. Skrílmennin hafa
Iangflest komið með það fyrir
augum að valda óeirðum.
| VIÐBURÐIRNIR á Siglu- §»
| firði um síðustu helgi voru |
i óskemmtileg áminning til I
1 þjóðarinnar um það vanda- 1
1 mál, hvað sjómenn geti gert I
| sér til dægrastyttingar og |
| hvíldar í landlegum. Þegar |
| mikill fjöldi þeirra safnast f
| saman á einn stað, eins og |
i í stærstu verstöðvum á vetr- f
| arvertíð og á Siglufirði um |
i síldartímann, verður þetta i
! mjög alvarlegt vandamál. |
f Hér er um svo mikið vanda- |
| mál að ræða, að gera þarf |
= sérstakar ráðstafanir til úr- |
| bóta. Ætti meðal annars að 1
! vera unnt að beina einhverju |
! af því stórfé, sem árlega er !
| varið til byggingar félags- |
1 heimiía, til útgerðarbæj- %
| anna.
| Myndin að ofan gefur ör- |
i litla innsýn í éirðarleysi sjó-1
| manna í landlegi. Hún var \
1 tekin á Siglufirði fyrir nokkr |
| um dögum. |
jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiuiiiuiuiiiiiiiiiiiiuutiiiitiiiiiir
Auðveldið innheimtu happdrættisins með því
að gera skil nú þegar.
ERFIÐLEGA gengur að
mynda stjórn á Sikiley eftir
kosningarnar í júní. í þeim
náði Silvio Milazzo, fyrrver-
andi forseti, oddaaðstöðu í
þinginu, en hann er gamall
kristilegur demókrati, sem
sagði sig úr flokknum í nóv-
ember s.l. og tókst þá að
mynda stjórn með stuðningi
konungssinna, fasista, kom-
múnista og sósíalista.
S.l. mánudag fór fram kjör
forseta Sikileyjar, sem er eins
konar sambland af forseta og
forsætisráðherra. Frambjóð-
endur voru Silvio Milazzo og
Gaetano Lo Magro, sem er
frambjóðandi kristilegra demó
krata, fasisti, konungssinna og
frjálslyndra. Einu atkvæði
munaði á frambjóðendum og
einu atkvæði munaði, að Lo
Magro næði kosningu. Hann
hlaut 45 atkvæði, en Milazzo
44. Eini jafnaðarmaðurinn á
þinginu sat hjá. í fyrsta skipt-
ið, sem reynt var, fékk Lo
Magro 44 atkvæði en Milazzo
43. Sex dögum áður hafði ver-
ið reynt, en þá mætti kristi-
legir demókratar ekki til fund
ar, þar eð Milazzo virtist ör-
uggur um sigur. Varð því ekki
atkvæðisfært á fundinum.
Eftir fyrstu tilraun reyndu '
kristilegir demókratar að geia
bandalag við Milazzo, en tókst
ekki. — Sjórnmál á Sikiley
hafa löngum einkennzt meira
af átthagastefnu (lokal patrf-
ótisma) en stjórnmálastefnum.
Milazzo heldur því t.d. fram,
að hann sé enn sannkristinn
kaþólikki og and-kommúnisti
(hann var upprunalega kristi-
legur demókrati), en haim
heldur því hins vegar fram,
að stjórn kristilegra demó-
krata í Róm hafi gert Sikiley
afskipta.
(Framhald á 10. sí2uþ
Alþýðublaðið — 1. ágúst 1959 |