Alþýðublaðið - 16.12.1959, Blaðsíða 13

1
s
s
s
s
s
s
s
i
s
V
s
,s
lY
s
*
s
s
s
s
s
s
i
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
$
s
s
s
s
s
$
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Vilhelm Moberg
VÉSTURFARARNIK éft-
ir sænska skáldið Vilhelm
Moberg er komin út hjá
Norðra. Þetta er fyrsta
bindi í miklu ritverki, sem
fjallar um fólk, er tók sig
upp úr sveit sinni í Svíþjóð
og flutti til Ameríku um
miðja síðustu öld. Það er
lýsing á lífi fólksins í sveit-
inni heima í Smálandi og
för þeirra vestur. Auk að-
fara orða er bókin í tveim-
ur köflum. Hinn fyrri nefn-
ist „Hlið á Ameríkuvegin-
um“, hinn síðari „Bændur á
hafinu“. Þessu bindi lýkur
við vesturkomuna.
Þetta er viðamikil skáld-
saga, nálega 500 blaðsíður
að stærð.. Þýðinguna gerði
Jón Magnússon. Prentsmiðj-
an Edda prentaði.
Sænska skáldið Vilhelm
Moberg hefur hlotið mikla
frægð og er vel kunnur hér
á landi. Nokkrar af skáld-
sögiim hans hafa verið þýdd
ar á íslenzku.
íkui
ars Dal eru ,,‘Vera“ og
„Sfinxinn og hamingjan“,
og hefur höfundurinn valið
kvæði úr þeim í „Október-
ljóð“. Ennfremur eru prent-
aðir í bókinni kaflar úr þýð-
ingu Gunnars Dal á „Spá-
manninum“ eftir Kahlil Gi-
bran, svo og ný og áður ó-
prentuð kvæði eins og fyrr
greinir.
„Októberljóð" er prentuð
í Eddu, en útgefandi er
Norðri.
m orusíu-
skipið Bismarck
FÖR þýzka orustuskipsins
Bismarcks út á Atlantshaf
var eitthvert fífldjarfasta
tiltækið í síðustu styrjöld.
Það fór frá Noregi norðvest-
puejsi JiJifj jngjou ‘jcp i jn
og suður með íslandi vestan-
verðu. Þar stóð orustan við
Hood, sem endaði með því
að Hood, orustuskipið mikla,
sprakk í loft upp. Eftir það
leitaði Bismarck suður í haf
Fáein kveðjuorð
Einar Hermannsson
yfirprentari
rr
rr
KOMNAR eru út hjá Snæ
fellsútgáfunni tvær mynd-
skreyttar smábarnabækur.
Enginn sér við Ásláki, með
teikningum eftir Walt Dis-
ney. Loftur Guðmundsson
endursagði. Hin bókin er
Róbinson. Er hún byggð á
hinni frægu bók Róbinson
Krúsó. Teikningarnar eru
eftir sænska skopteiknarann
Kjeld Petersen. Vilbergur
Júlíusson endursagði bók-
ina.
JólablaS
Æskonnar.
JÖLABLAÐ Æskunnar er
komið út, fjölbreytt að
vanda og hefst á jólahug-
vekju eftir séra Jón Þör-
varðsson. í blaðinu er
fjöldi sagna og þátta við
hæfi barna og unglinga. —
Þá er í þessu blaði tilkynnt
ný ritgerðasamkeppni. Að
þessu sinni er efnið: „Sam-
einuðu þjóðirnar“ og stend-
ur Félag Sameinuðu þjóð-
anna á íslandi að samkeppn-
inni ásamt blaðinu. Fimm
ágæt verðlaun verða veitt.
'Velja má um þrjú efni, sem
heita: 1) Hvað getur æsku-
lýður íslands gert til að efla
SÞ?, 2) Æskulýður íslands
og SÞ, 3) Hvers vegna vilt
þú efla SÞ?
JarStíesk ijóð
kvæðaúrval eftir
ViShjálm frá Skáholfi.
ÚT ER komin bókin „Jarð-
nesk ljóð“ eftir Viíhjálm
frá Skáholti, og flytur hún
úrval úr kvæðum skáldsins,
en 'Vilhjálmur hefur gefið
út áður fjórar ljóðabækur.
„Jarðnesk ljóð“ er 128
blaðsíður að stærð og flytur
62 kvæði úr bókunum „Næt-
urljóð“, „Vort daglega
brauð“, „Sól og menn“ og
„Blóð og vín“. Helgi Sæ-
mundsson ritstjóri skrifar
stuttan formála að bókinni
um Vilhjálm frá Skáholti og
skáldskap hans.
Bókin er prentuð í Hól-
um og mjög vönduð að öll-
um búningi, en útgefandi er
Bókaverzlun Kr. Kristjáns-
sonar.
Fyrri ljóðabækur Vil-
hjálms frá Skáholti munu
löngu uppseldar, en þær
hafa allár fengið ágæta
dóma og vakið mikla at-
hygli.
UNDANFARIN ár hefur ís,-
lenzk prentarastétt orðið á
bak að sjá óvenju mörgum
mönnum og hiafa verið Þar á
meðal sumir helztu forustu-
menn prentara um áratuga
skeið. Nú á þessu ári hefur
þó skarðið orðið stærst, þar eð
látizt hafa sjö félagsmenn
Sagan um orusfu- S H.Í.P. Fámennri stétt er hinn
v mesti skaði og söknuður í
slíkum missi og skarðið oft
vandfyllt. Að vísu hafa marg-
ir hinna látnu prentara verið
komnir af léttasta skeiði., en
það má segja um þá flesta, að
störf þeirra fyrir heildina og
tryggð við stéttarfélagið hafi
enzt þeim jafn lengi og lífið.
Einar Hermannsson yfir-
prentari var fæddur 3. des-
ember 1880 að Brekku við
Brekkustíg í Reykjavík, og
var því nýlega orðinn 79 ára:,
, er.þann lézt 8. desember sl. 1
og ætlaði til Frakklands pfl ,. 0 Roýkja'vík dvaldi hann öll sín
' OY» nrt T-l cvpl 1V* VvttÍ
rr0kfóberIjóð/r kvæði
eftir Gunnar Dal.
„OKTÓBERLJÓГ heitir
nýútkomin kvæðabók eftir
Gunnar Dal, og flytur hún
úrval úr fyrri bókum skálds-
ins, en einnig ný kvæði, sem
ekki hafa birzt áður á prenti.
Bókin er 151 blaðsíða að
stærð í stóru broti, prýdd
teikningum eftir Helgu
Sveinbjörnsdóttur, en Jón
Engilberts gerði kápumynd-
ina.
Fyrri ljóðabækur Gunn-
þangað komst þaðjratdrei,-
Það sökkf suðveátu? af ~lr-
llandirsún'dúrtætt af brezkum
sprengjum.
Út er nú komin hér á landi
saga þessarar orustu, „Að
sigra eða deyja“, eftir Will
Berthold. Útgefandi er Æg-
isútgáfan. Þýðingu gerði
Stefán Jónsson. Bókin er
212 blaðsíður að stærð, prent
uð í Hólum. Hún er prýdd
mörgum myndum úr sjóor-
ustunni.
Með þessum höndumr
þýzk skáldsaga
BÓKAÚTGÁFA Ásgeirs
& Jóhannesar á Akureyri
hefur gefið út skáldsöguna
„Með þessum höndum“ eftir
hans Hellmut Kirst. Hún er
rúmar 300 blaðsíður að
stærð, prentuð í Prentsmiðju
Björns Jónssonar.
Bókin fjallar um örlög í
litlum bæ, frú Golder ljós-
móður, hr. Siegerts og fjöl-
skyldur þeirra, vafninga og
vandamál. Bókin hefur kom
ið út á mörgum tungumál-
um og verið kvikmynduð.
Læknakandídalinn
eflir R. Gordon
ÚT er komin hjá Bókaút-
gáfu Ásgeirs & Jóhannesar
á Akureyri bókin Lækna-
kandídatinn eftir Richard
Gordon. Hér er um að ræða
reynslu höfundarins meðan
hann stundaði læknisnám.
Þetta er fyrsta bók hans, en
hann hefur skrifað nokkrar
bækur um líf og starf lækna.
Bókin er 184 blaðsíður að
stærð, þýdd af Bárði Ja-
kobssyni, prentuð í Prent-
smiðjunni Rún.
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
N
s
s
s
$
s
s
s
s
s
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s

ár og hefur því séð fæðingar-
þorpið verða að bæ, séð vatns-
póstana gömlu þoka fyrir
vatnsveitunni, bæina lágreistu
falla og háreist hús rís-a, tún-
in verða að malbikuðum göt-
um og olíuljósin hverfa í
skugga fyrir rafmagnsdýrð.
Hann hefur einnig fylgzt með
þróun bæjarins í nýtizku
borg með göllum þess og
öllum kostum.
Prentnám hóf Einar Her-
mannsson í ísafoldarprent-
smiðju sama ár og Hið ís-
lenzka prentarafélag var stofn
að, 7. október 1897. Þau um-
brot, sem þá voru í prentara-
stéttinni, þeir nýju straumar
samtaka, frelsis og bræðra-
lags, hafa eflaust orkað á
huga þessa hæga en djarfa
ungmennis og beint honum
þá leið, sem hann gekk. Hann
var alla tíð einlægur vinur og
málsvari alþýðunnar.
Árið 1904 gerist Einar einn
af stofnendum prentsmiðjunn
ar Gutenberg og starfar þar
ávallt síðán, meðan heilsa og
aldur leyfði honum að starfa
að prentverki. Lengst af vann
hann þar sem verkstjóri í
setjarasal eða árin 1906—1912
og 1922—1938. Þótti Einar
mjög prúður og farsæll í því
vandasama starfi, en á Þess-
um árum var hópur setjar-
anna í Gutenberg fjölmennur
og verkefni mörg og margvís
leg ekki síður en nú. Síðustu
árin vann hann við yfirverk-
stjórn í Gutenberg.
Stéttarbræður Einars hafa
fljótt komið auga á forustu-
hæfni hans og fjölbreytta
hæfileika. Strax árið 1904 er
hann kosinn gjaldkeri Hins
íslenzka prentarafélags o g
næsta ár, 1905, er hann kos-
inn formaður. Á árunum 1904
—1920 skipar hann til skiptis
með litlum hvíldum þrjár að-
alstöður stjórnarinnar: Hann
er formaðpr H.Í.P. þrjúár, rit-
iari tvö ár og gjaldkeri þrjú
ár. Sýnir þetta vel, hve f jöl-
hæfur hann var og fyiginn sér.
Auk þessa átti hann 1909 frumi
kvæði að stofnun stéttarblaðs-
ins, Prentarans, og var ritari
blaðnefndar 1910—11 og átti
sæti í ritnefnd 1926—27. Þá
skipaði hann einnig trúnaðar-
stöður innan-prentsmiðjunn-
ar Gutenberg og sat í stjórn
Lífeyrissjóðs prentsmiðjunnar
um langt árabil.
Af framansögðu sést, að
Einar Hermannsson hefur lagt
ríkulegt framlag til félags-
mála prentara, og sama alúðin
og áhuginn um stéttarheill
fylgdi honum alla ævi. Síð-
asta framlag hans var það’, að
hann ,kpm ásamt vfleirum af
• elztu kionnúm stéttarinnar á
500. félagsfund Hins íslenzka
préhtarafélags 22. febrúar
1959 og flutti þar ágæta hvatn
ingu til félagsmanna um að
þeir héldu vel vöku sinni og
settu markið hátt. Er sú ræða
hans varðveitt á segulbandi.
Prentarar hafa vel kunnað
að meta forustu og störf Ein-
ars fyrir félag þeirra og stétt,
og Hið íslenzka prentarafélag
bar gæfu til að ‘sýna það í
verki, er Það gerði hann að
heiðursfélaga sínum árið 1957.
Einar Hermannsson var
prúður maður að dagfari og
farsæll í öllu. Hann va-r svip-
mikill og föngulegur á velli
og bar árin þannig, að elli-
mörk sáust ekki á honum.
Hann átti sér þá trú, að ég
bygg, að honum hafi ekki ver-
ið umskiptin mjög kvíðvæn-
leg, þótt alltaf sé sárt að
kveðja sína nánustu.
Kvæntur var Einar ágætri
höfðingskonu, HelgU- Helga-
dóttur kaupmanns og tón-
skálds í Reybjavík, og lifir
hún mann sinn ásamt fjórurn
börnum þeirra, sem öli eru bú-
sett hér í borg. Færi ég öllum
ástvinum Einars innilegar
samúðarkveðjur og óska þess
að minningin um þennan
mæta mann og prúða dreng
megi vera þeim huggun og
leiðarljós í lífinu.
Ellert Ág. Magnússon.
Alþýðublaðið — 16. des. 1959