Alþýðublaðið - 10.01.1960, Blaðsíða 14

§agnrýni á békagerl
Framhald af 2. síSu.
girnileg til fróðleiks. Það var
eina bókin, sem hann hafði ráð á
að kaupa, en hann rak í roga-
istans þegar hann opnaði hana
og komst að raun um, að nær
saila kafla bókarinnar hafði hann
iesið í blöðum eða hlustaö á í út-
varpinu. Honum fannst að hann
hefði kastað fé sínu á glæ, en
ég gat bjargað við málinu með
því að segja honum, að hann
gæti skipt á bókinni í sömu bóka
verzluninni og hann hafði keypt
hana.
Þá eru það endurprentanirnar
og úrvölin. Ég er andvígur því
að bækur séu endurprentaðar
fyrr en að minnsta kosti áratug-
ur sé liðinn frá því að bókin var
uppséld. Ég er líka andvígur hin
um sífelidu útgáfum á úrvali höf
unda. Ég fæ ekki höfundinn rneð
úrvali úr verkum hans. Ég vil
ékki Iáta neinn velja mér lestr
arefni. Annað hvort vii ég fá
allt verk höfundarins eða ekk-
ert af því. Það tekur þó úí yfir
ailan þjófabálk þegar teknir eru
formálar fyrir bókum, sem komu
út fyrir fáum árum — og gefnar
út í sérstökum útgáfum.
Útgefendur eru margir og
verk þeirra eru ákaflega mis-
jöfn. Þeir eru misjafnlega vand
ir að virðingu sinni. Öllum er
frjálst að gefa út bækur og þær
bækur, sem þeir vilja. En sér-
stakar kröfur verður að gera til
þeirra fyrirtækja, sem segja má
að almenningur eigi og standi
straum af, en einnig þau hafa
stundum brugðist hrapalega. —
Eg get ekki — af hlutleysisá-
stæðum nefnt dæmi, enda mun
það óþarfi, aðalatriðið cr að
stjórnendum þessara útgáfufyr-
irtækja sé ljóst,'að þeir eru und
ir smásjá — og ennfremur, að
það er ekki hægt að skylda á
menn ákveðnar bækur nema að
sáralitlu leyti. Það er einmitt
þetta, sem smátt og smátt hefur
dregið úr mætti hinna almennu
bókaútgáfufyrirtækja, sem ég
leyfi mér að nefna svo.
Einhver sagði í útvarpinu ný-
lega, að aldrei hefðu verið eins
margar góðar bækur á markaðn
um og nú. Þetta álít ég rangt.
Mér er nær að halda að sjaldan
á undanförnum áratug hafi ver-
ið eins fáar verulega góðar bæk
ur á markaðnum. Ég get nefnt
tíu undirstöðubækur. Þær eru
ekki fleiri að mínum dómi.
Nóg mun komið. Bókaútgef-
endur eiga við ramman reip áð
draga: pappírinn er hátollaður
0g því hátollaðri, sem meira er
Vandað til bóka. Menn^ru verð
launaðir til að kaupa erlendar
bækur. Þetta er öfugstreymi —
og verðu rað breyta um.
Góð bók er góður vinur. Ég
veit að menn eiga varla betri
hvíldarstund en að sitja við lest
ur góðrar bókar í góðu næði.
Góð bók er dýrmæti. Það má
aldrei svíkja menn á bók, enda
bprgar það sig ekki. Það borg-
ar sig ekki fremur en það borg-
ar sig fyrir útgefendur að aug-
lýsa með gífuryrðum. Með gíf-
uryrðum er hægt að auglýsa
bók í dauðann og þó miklu frem
ur höfunda. Ég þekki höfunda,
sem enn liggja á sárum eftir
ofsalegar auglýsingar útgef-
enda fyrir nokkrum árum.
Og svo óska ég öllum útgef-
endum, sem ég hef hér aðailega
talað til, gleðilegra jóla, þakka
fyrir liðin ár og vona að þeim
endist auðna til að gefa út
margar góðar Og gagnlegar bæk
ur á næsta ári — og að þeir
búi þær á búðarboð í þann bún-
ing, sem hver og ein þeirra á
skilið.“
27. des.
Vilhjálmur S. Vilhjálmsson.
Jules Verne
Framhald af 16. síðu.
Sumir efuðust meira að segja
um tilveru hans og sögðu að
bækur hans væru slirifaðar
af hópi manna.
Eftir að hafa öðlast frægð
flutti Verne frá París til Am-
iens og varð brátt virðulegur
borgari og var kosinn í bæj-
arstjórn.
Jules Verne var mest seldi
höfundur 19. aldarinnar. Sag-
an segir, að er hann kom með
fyrstu bók sína til útgefanda
hafi sá í upphafi ætlað að
neita bókinni, en á síðustu
stundu ákvað hann að reyna.
Bókin kom út og salan gekk
glimrandi. Þá gerði útgefand-
inn samning við Verne, til
tuttugu ára. Verne átti að
koma með tvö handrit á ári
og fá fyrir 10.000 franka fyrir
hvert handrit.
Jules Verne var mesti
vinnuhestur. Hann setfist við
skrifborðið klukkan fimm á
hverjum morgni og skrifaði
til hádegis. Eftir hádegið
vann hann að öðrum störfum,
meðal annars í bæjarstjórn-
inni í Amiens, en fór að sofa
kl. átta á kvöldin.
ítalskur rithöfundur segir
svo frá heimsókn til Verne:
»Bg bjóst við að hitta sérvitr-
ing, sem baðaði út höndun-
um og ræddi um geimferðir
og fjarlæga staði. En maður-
inn, sem tók á mótf mér
minnti helzt á virðulegan,
háttsettan embættismann.
Hann vildi ekki ræða um
bækur sínar, sem þöktu vegg-
ina í vinnuherbergi hans á
ýmsum tungumálum. Á borð-
inu var stórt jarðlíkan, þakið
strikum. Það voru leiðir sögu-
hetja hans. Á einum vegg
voru myndir af frægum land-
könnuðum“.
Jules Verne lézf 1905, en
hann hefur aldrei verið meira
lesinn en á vorum dögum.
Margt af því, sem hann seiddi
fram í ímyndunarafli sínu
hefur síðar orðið að veruleika.
Eftirfarandi orð hans hljóma
nú eins og spádómur: „Allt,
sem mönnum dettur £ hug
hljóta þeir eða einhverjir aðr-
ir að geta framkvæmt. Sá
dagur mun koma, að menn
fara út í geiminn til reiki-
stjarnanna, til .stjarnanna. I
framtíðinni verða slíkar ferð-
ir jafn sjálfsagðar og ferða-
lög milli Liverpool og New
York þykja nú.
Óðinn
Framhald af 3. síðu.
Dönsku blöðin hafa einnig skirf
að um hið nýja skip og farið
um það lofsamlegum orðum.
ÓHEPPNIR MEÐ VEÐUR.
Yfirleitt hefur allt gengið
samkvæmt áætlun, sagði Eirík-
ur. Hið eina er hefur tafizt er
að ganga frá málun á nokkr-
um hlutum skipsins. Vegna ó-
hagstæðs veðurs hefur ekki ver-
ið unnt að Ijúka því verki enn.
Kann það að tefja að nokkuð
heimför skipsins.
Á hinu nýja varðskipi eru 28
manns. Alþýðublaðið óskar
Landhelgisgæzlunni til ham-
ingju með skipið.
tMMtMMMHMtMMMMHMW
Bókmennfa-
kvöld
NÆSTA bókmenntakvöldið í
ameríska bókasafninu að
Laugavegi 13 verður haldið n.
k. þriðjudag, 12. janúar, og
hefst það kl. 8.30 eins og áður.
Að þessu sinni verða lesnir
valdir kaflar úr verkum ame-
ríska Nóbelskáldsins William
Faulkners, sem hlaut Nóbels-
verðlaunin í bókmenntum árið
1949 fyrir „hinn öfluga, list-
ræna og sjálfstæða skerfs til
amerískrar skáldsagnagerðar
nútímans11.
Á bókmenntakvöldi því, sem
haldið verðun næsta þriðjudag
verður auk áðurnefnds upp-
lesurs leiknir á plötu kaflar úr
bókum skáldsins, sem það sjálft
las upp.
Þessi upplestur hefst kl. 8,30
e. h. og er öllum heimilli að-
gangur.
SJÖTÍU ÁRA verður á morgun
— mánudaginn 11. janúar —
Bjarnhildur Einarsdóttir, Mið-
stræti 24, Vestmannaeyjum.
Askriftar-
siminn
er 14900
|_4 10. jan. 1960 — Alþýðublaðið
dag frá Hamb.,
'VÁ~' Kmh. og Oslo.
| Gullfaxi fer til
ySííÍSiéláSííí fyrramálið.
Innanlandflug: í dag er áætl-
að að fljúga til Akureyrar,
Húsavíkur og Vestm.eyja. —
Á morgun er áætlað að fljúga
til Akureyrar, Hornafjarðar,
ísafjarðar, Siglufjarðar og
Vestmannaeyja.
Loftleiðir h.f.:
Edda er væntanleg kl. 7.15
frá New York. Fer til Oslo,
Gautaborgar, Kmli., og Ham-
borgar kl. 9,15. Saga er vænt-
anleg kl. 19.00 frá Amster-
dam og Glasgow. Fer til New
York kl. 20.30.
-o-
Eimskipafélag
íslands h.f.:
Dettifoss kom til
Hull 7.1. fer það
an til Grimsby,
Amserdam; Ro-
sock, — Swine-
múnde, Gdynia,
Ábo og Kotka. Fjallfoss fór
frá Hamborg 8.1. til Kmh.,
Stettin og Rostock. Goðafoss
kom til Antwerpen 8.1. fer
þaðan til Rotterdam og Rvk.
Gullfoss fer frá Thorshavn í
dag 9.1. til Rvk. Lagarfoss fer
frá Rvk á mánudagsmorgun
11.1. til Akraness, Keflavík-
ur og Vestmannaeyja og það-
an til New York. Reykjafoss
er á Grundarfirði, fer þaðan
til Hafnarfjarðar. Selfoss kom
til Rvk 9.1. frá Ventspils. —
Tröllafoss ko mtil Mremer-
haven 8.1. fer þaðan til Ham-
borgar og Rvk. Tungufoss
kom til Rvk 8.1. frá Stykkis-
hólmi.
Skipadeild S.Í.S.:
Hvassafell fór 8. þ. m. frá
Stettin áleiðis til Rvk. Arnar-
fell er í Kristiansand. Jökul-
fell lestar á Austfjarðahöfn-
um. Dísarfell losar á Húna-
flóahöfnum. Litlafell er á leið
til Rvk frá Austfjörðum. —
Helgafell er í Ibiza. Hamra-
fell fór 4. þ. m. framhjá Gíbr-
altar á leið til Batum.
Jöklar h.f.:
Drangajökull kom til Gíbr-
altar í nótt á leið til Rvk. —
Langjökull fór frá Rvk til
Akraness. Vatnajökull var
við Shetlandseyjar í fyrradag
á leið til Austfjarða.
Hafskip h.f.:
Laxá lestar í Faxaflóahöfn-
fram og aftur nr. 1662. —
3. Flugfar til Kaupmanna-
hafnar fram og aftur nr.
3634. 4. Ferð með m.s. Gull-
fossi til Kaupmamannahafn.
ar fram og aftur nr. 881. 5.
Hringferð kring um landið
nr. 2174.
VeSri ö:
S og SV stinningskaldi —
skúrir.
Slysavarðstofan er opin all-
an sólarhringinn. Læknavörð
ur LR fyrir vitjanir er á sama
stað kl. 18—8. Sími 15030.
-o-
Listasafn Einars Jónssonar,
Hnitbjörgum, er iokað um
óákveðinn tíma.
-o-
Er til viðtals í Hallgríms-
kirkju daglega kl. 6—7 e. h.
Á öðrum tímum í síma
15937. Séra Lárus Halldórs-
son.
-o-
Bréfaskipti: — Hver vill skrif
ast á við:
Mitsumasa Iwao,
Farukawa Ojin-Viliage,
Tokashima-Presecture.
Japan.
-o-
Frímerki. — Hollendingur
óskar eftir að komast í bréfa
samband við fslending með
frímerkjaskipti fyrir aug-
um. Utanáskriftin er:
W. Bakker, . :
Treubstraat 32,
Meppel,
The Netherlands.
Hann skrifar á ensku og
bréf frá honum fær sá, er
vill svara því, á ritstjörn
blaðsins.
-o-
Sunnudagur
10. janúar:
11.00 Messa í
Dómkirkjunni —■
(Prestur: Sr. Jón
Auðuns dómpróf-
astur. Organleik-
ari: Dr. Páll ísólfs
son). 15.15 Hvað
viljið þér vita? —■
Tónfræðslutími.
15.30 Kaffitím-
inn: Magnús Pét-
ursson og félagar
hans leika. 16.00
Endurtekið efni:
Leikritið „Þrír eiginmenn11 —
eftir L. du Garde Peach, í
þýðingu Hjartar Halldórsson-
ar (áður útv. 21. nóv. s. 1.). —
Leikstjóri: Baldvin Halldórs-
son. 17.30 Barnatími (Helga
og Hulda Valtýsdætur). —
18.30 Þetta vil ég heyra. 20.20
Einleikur á píanó (Jórunn
Viðar). 21.50 Á slóðum Hafn-
ar-íslendinga; III. 21.50 Tón-
leikar: ,,Áifhóll“, ballettmús-
ik eftir Kuhlau. 22.05 Dans-
lög. 23.30 Dagskrárlok.
Útdráttur í happdrætti fjár-
öflunarnefndar Kópavogs-
kirkju þann 31. des. 1959.
Upp komu eftirgreind núm-
er: 1. Lóðarréttindi í Kópa-
vogi og teikning af húsi nr.
2579. 2. Flugfar til Ameríku
LAUSN HEILABRJÓTS: