Alþýðublaðið - 10.01.1960, Blaðsíða 4

☆ Háðog
f ÞA© er í tízku að hæðast
eð hagfræðingum. Sumir gera
þetta sér til ánægju einnar, og
eru hagfræðingar blessunar-
lega í þ°ím hópi sjáif'r, enda
hlæja beir- manna mest,
Jiegar útskýrð eru þrenns kon-
ar ósannindi: lýgi, haugalýgi
og hagfræði.
Öðrum er betta alvara.
ffenn vantrevsta bessari. vís-
, inda.orpin oa efast. nna, að sév-
kunná*ta í hagfræði sé inik-
ils virði from vfiir brjóstvit ð,
. ef bá ekki beinlínis skaðleg.
Slíkar efas°mdir um hagfræð-
i*na eru ekki nviar. og hafa
h.evrzt af na til allt síðan
Carlvle talaðí um þessi „dap-
urlegu vísindi“.
Rétt er { fvrsta lagi að hafa
í huga. að hagfræðin er ekki
ef sauðahús' stærðfræði eða
• pi’kra ví«indagreina, þar'sera
(v/i?uar sinr,nm tvei.r eru allt-1
pf fiórir. Hagfræðin bvggist
á mannlegum viðbröffðum,
sem ff«ta ver!« -harla órökvís
j ög dnttlungafull.
| í nðru I.avi er vert að minn-
i, fio1- (-'“"S. cf? tiqafrpÞðinfípr bua
t við sömu ö-1ög o<* læknar, að
•i j>“ir t-ðwm kalíaðiv
•j til ráða. fvr en sit'j.felómúrinn
t f>r Irom't-m 3 abm^legt stig.
■*: Stiórnmá)amnv,n h°ta, þegar
'Svo er komjð. nokkra til-
hnpiCTincoi ti.T að. fela sicr á bak
; við hacrfrppðingana. Almenn-
j jjTffnr Vonnír hafffræðinni um,
■ ef ekki fæst fnílur bati mein-
i
í s°mda. t.ó+t ímræðin =éu oft-
t
v p«t noíialvognr milH hag-
i fr-nðirpðg off stiórnmálaleffra
í v ðhorfa. sem ekki er unnt að
i ganga framhiá.
TTudanfamar vikur hefur
verið mit?ð annríki hiá h°im
harrfrsoðinrrum, seni ríkis-
< stiórnin hefur kallað til
i ráða, o<r er hað mál kunn-
; wr'-a, að aldrei hafi svo ít-
I arfeva og vandiegra verið
imnið nð midirbúnir>.KÍ efna-
hagstiiTa<ma sem nú. Það et
og athvglLsvert, að be<r
• menn spju nú revna f.vrir-
j. f»am að storf hatrfvooð-
: inganna tortryggilegt, leit-
j uðu siálfir ósnart til hessr
Í ara sömn ha<vf>-»»ðin<ra í tíð
; fyrrverandi ríkisstjórna.
: Ekki bar á því í tíð vinstri
; stiórnarinnar, að ráðherrar og
aðrir valdamenn kommúnista
1 og framsóknar vantrevstu
; tnönnum eins og Jónasi Har-
: plz. Klemenz Trvggvasyni og
; Jóhannesi Nordal. er þeir
; unnu fyrir þá ríkisstjórn. Nú
1 oru störf heirra hins Vegar sví
t virt, óséð, af bvi að þéssir
t flokkar eru fvrirfram ráðnir
í andstöðu við tillögur ríkis-
stjórnarinnar. Og hafa þó
ekki séð af þeim stafkrók enn.
Ölafur hóí
umræfhimar.
Þótt tillögur stjórnárinnar
hafi eðlilega ekki verlð birtar
enn, virðist augljóst að 1960
verði ár tímamóta f efnahags-
lífi þjóðarinnar, og þau mál
muni setja höfuðsvip á stjórn
mál. ársins. '
Ólafur Thors forsætisráð-
herra hóf þennan kafla í ís-
lenzkri efnahagssögu með út-
varpsræðu sinni á gamlárs-
kvöld. Hann talaði opinskátt
og &kýrt„ og dró enga fjöður
yfir þá erflðleika, sem fram-
undam. eru. íslendingar eru
skynsöm og hugsandi, þjóð, og
það. var tvímælalaust rétt hjá
forsætisráðherra að ávarpa
þjóðina í fyllstu hreinskilni
við þetta tækifæri.
Ræða Ólafs hefur reynzt
upphaf að miklum umræðum
um einstök atriði þeirra
vandamála, sem blasa við.
Hefnr koniið á daginn, að
stjórnarandstæðingar ætla sér
að telia þiúðinni trú um, að
allt sé í lagi og engin þörf
róttækra aðgerða. Þessi frá-
leita afstaða manna, sem
siálfir .reyndust óraunsæir
glamrarar, er þeir sátu í ráð-
herrastólum, er r>ýtt met í
ábyrgðarleysi stjórnarand-
stöðu á íslaudi, og er hó langt
til iafnað. Ef mennirnir halda
bessari strútsstefnu áfram,
losna beir vissulega við að
leggia fram sínar eigin tillög-
ur til lausnar vandamálanna.
Kami að vera, að bessi ný-
st.árlega afstaða sé tekin með
tillit' til þess. að kommún-
istar og framsóknarmenn hafi
alls enffar tillögur fram að
foora siálfír. Sú var bó tíðin,
að Evsteinn & Co. áttu ekki
til nóffu s+erk orð yfir stjórn-
arandstæðinga, sem ekki
lögðu fram sínar eigin tillög-
ur. en létu sér nægia að rífa
niður tillögur stjórnarflokka.
# Orélflæfi
Hanoibals
Seðlabankinn hefur lánað
Húsnæðismálastjórn 15 mill-
jónir króna gegn skjótri end-
urgreiðslu af hinum 40 millj.
föstu tekjum stofnunarinnar.
Þarmeð hefur revnzt unnt að
hefia nokkra úthlutun íbúð-
a’dána. bóbt. að vanda hrökkvi
skammt til að fullnægja
hinni gífurlegu þörf.
Emil Jónsson, félagsmála-
ráðherra hefur skýrt frá því,
að hann hafi í undirbúningi
frekarl aðgerðir til að afla
fjár til húsnæðislána, og er
ætlunin að auka tekjur Hús-
næðismálastofnunarinnar um
þessar 15 milljónir og meira
Frakkar hafa síðastliðið ár gert veigamiklar br aylingar á efnahagskerfi sínu Þeim hefur tekizt
að bæta mjög greiðsluhalla við útlönd og hefta óðaverðbólgu. Þeir hafa endurbætt skattakerfi
sitt og skapað nýtt traust á peningum. Jafnframt hefur verið tekinn í umferð nýr franki,
og sýnir myndin hina'gömlu franka yfirprentaða með-nýju verði. 500 franka seðillinn með
Victor Hugo, sem Frakkar kölluðu áður „vesal :ngana“ vegna lítils gildis, er nú 5 þungir frank-
ar. 1000 franka seðill með Richelieu kardínála verður 10 frankar. 5 000 franka seðill með
Hinrik IV. verður 50 og 10 000 franka seðill með Nanoleon verður 100 frankar. Þessar ráðstaf-
anir hafa gerzt án nokkurs atvin
verið nálega fullnægt allri
lánsþörf í sumum landshlut-
um, meðan þúsundir umsækj-
enda fá lítil eða engin lán í
öðrum. Hefur þetta komið
verst við byggðirnar við Faxa
flóa, eins og margt annað,
sem þurft hefur að sækja til
rík'svaldsins.
Vissulega þarf í þessum
efnum sem mörgum öðrum að
taka tillit til skynsamlegrar
jöfnunar í byggð landsins, en
slíkt má ekki gerast á þann
hátt, að hinar vaxandi byggð-
ir séu beittar hróplegu rang-
læti. Slíkt getur ekki staðizt
uleysis í Frakklandi.
gríms Guðmundssonar æ síð-
an með afburða góðum
árangri. Smiðjan hefur veitt
prýðilega þjónustu fyrir hóf-
legt verð, greitt upphaflegt
kaupverð, endurnýjað og end-
urbyggt húsa- og vélalcost og
að auki skilað verulegum
ágóða í ríkissjóðs.
Prenísmiðjurekstur er að
mörgu leyti erfiður og getur
farið efnahagslega illa-, ef
ekki er fast og öruggt skipu-
lag og vel á stjórn haldið.
Þess vegna stendur þjóðin í
þakkarskuld við Steingrím
Guðmundsson fyrir 30 ára
járnbrautanna í öðrum lönd-
um, standa einnig undir sér.
Skipaútgerðin annast hlut-
verk, sem einkarekstur vafa-
laust kærir sig ekki um. Þess
ryá minnast, þegar rætt er um
afkomu útgerðarinnar, að önn
ur skipafélög eru fljóf að
renna á lyktina, ef skipaút-
gerðin finnur verkefni, sem
skilar gróða. Þannig fór, með-
an skipaútgerðin græddi all-
vel á olíuflutningum með
ströndum fram. Olíufélögin
léíu þær siglingar ekki í friði
og keyptu tvö skip til að ann-
ast þær.
starf hans við stjórn ríkis-
prentsmiðjunnar.
Hitt afmælisbarnið, Skipa-
útgerðin, ei að því leyti ólíkt
prentsmiðjunni, að þar er
hallarekstur einna mestur
meðal opinberra fyrirtækja
hér á landi. En sanngjarnt er
að fara varlega í dómum um
fyrirtækið af þeim sökum.
Það er segin saga um víða
veröld, að fullnægjandi sam-
göngur eru vart hugsanlegar
í nútíma þjóðfélagi, nema þar
komi til verulegur styrkur
hins opinbera, ekki sízt þegar
miða þarf þjónustu að veru-
legu leyti við mannflutninga.
í flestum löndum heims njóta
járnbrautakerfin, sem víðast
eru. megin samgöngukerfi inn
anlands, mikilla ríkisstyrkja.
Flest flugfélög njóta einnig
styrkja og víða er sömu sögu
að segja um strandferðlr.
íslenzka þjóðin greiðir sinn
skammt til samgangna með
miklum framlögum til vega-
og brúamála, sem verða þó
að aukast stórkostlega á
næstu árum, ef þetta svið
þjóðlífsins á ekki að dragast
verulega aftur úr öðrum.
Ennfremur eru útgjöld vegna
halla Skipaútgerðarinnar.
Hins vegar er það gæfa ís-
lendinga —- og hún óvenju-
leg — að þurfa ekki að greiða
háa styrki til flugfélaga sinna,
og að b'freiðaflutningar, sem
koma að nokkru leyti í stað
til. Vonandi ber þessi viðleitni
ráðherrans ávöxt, þannig að
unnt reynist að minnsta kosti
að hjálpa þeim, sem eiga hálf-
byggð hús, eða eiga á hættu
að missa íbúðir sínar vegna
lánaskorts.
í þessu sambandi hefur at-
hygli verið vakin á herfilegu
óréttlæti, sem tíðkast hefur
við úthlutun íbúðarlána, en
almenningi mun ekki hafa
verið kunnugt um. Framsókn-
armenn byrjuðu, er þeir réðu
félagsmálun.um, að tryggja á-
hrifamestu kjördæmum síti-
um nægjleg íbúðarlán á kostn
að annarra byggða, og Hanni-
bal Vald'marsson, sem þó átti
að heita þingmaður Reykja-
víkur, hélt óréttlætinu áfram
með útgáfu nýrrar reglugerð-
ar. Er þar kveðið svo á, að
skipta skuli því lánsfé, sem
Húsnæðismálastjórn fær til
umráða, milli sveitarfélaga í
hlutfalli við íbúafjölda þeirra.
Nú er mjög mikill munur á
því, hversu mikið er byggt í
h'num einstöku bæjum og
kauptúnum, og fer þörfin fyr-
ir byggingalán engan veginn
eftir íbúafjölda, Þaranig hefur
til lengdar. Nú hefuJ' þetva
gerzt um nokkurt árabil fyr-
ir tilstuðlan frsmsóknar og„
reglugerð Hannibals. Em 1
Jónsson, félagsrnálaráðherra
hefur skýrt frá því að gefnu
tilefni, að hann hyggist breyta
þessu og ýmsu öðru í reglu-
gerðum Húsnæðismálastjórn-
ar, enda eru honum sem Hafn
firðing vel kunnir annmarkar
og óréttlæti hannibalskerfis-
ins.
Hitt þarf enginn að efast
um, að feður þessa óréttlætis,
framsóknarmenn, munu í
Tímanum þakka SÉR breyt-
inguna, þegar óréttlætið verð-
ur leiðrétt. Það eru venjuleg
vinnubrögð á því heimili.
☆ PreÉverk on
smlíiiw
Um nýárið áttú tvö merk
ríkisfvrirtæki 30 ára afmæli
— Skipaútgerð ríkisins og
Ríkisprentsmiðjan Guten-
berg.
Það þykir hvarvetna sjálf-
sagt og nauðsynlegt, að ríki
eigi sínar prentsmiðjur, enda
leggst ærið t'l af verkefnum
á bví sviði hjá ráðunevtum,
þjóðbingum og opinberum
stofnunum. Hér á landi kevpti
ríkið 1930 prentsmiðjuna Gut-
enberg os hefur rekið hana
undir samfelldri stjórn Steinr
Aiþýðublaðið