Þjóðólfur - 05.08.1864, Blaðsíða 3

geta varið sundið með þessu liði og lierskipunum
En hér varð annað á borði og skipti skjótt um.
Aðfaranótt hins 29. var dimm nótt og túngl á för-
tim, blítt veðr og þögn. Danir höfðu búizt við,
að þeir nú mundu boða komu sína með skolhríð
og eldíngum, eins og við Dybböl, en nú heyrðist
ekki vopnahljóð, allt kyrt og þögult. En í byrjun
eldíngar kom bátafloti undan landi, fullr af her-
mönnurn og reri ákaft út á sundið; Danir vökn-
uðu ekki fyr við, en þeir voru komnir yíir mitt
sundið, og skutu á bátana. En jafnskjótt og þeir
náðu Iandfestu, slukka þeir fyrir borð, óðu í land
og dreifðu sér tii bardaga, en bátaflotinn reri jafn-
liarðan yflr um aptr til að sækja nýan mannfarm,
og gengu 20 mínútur til hverrar ferðar, en í hverj-
um farmi fluttu þeir yflr 3000 manna í hér urn bil
160 flskibátum, sem þeir í kyrþey höfðu dregið að
sér á járnbrautinni að sunnan, én Slésvíkrsjómenn
reru bátunum og sjómaðr nokkr úr Suðr-Slésvík
Bertbelsen, hinn sami sem í vetr hjálpaði Prúss-
um að komast yflr Slé, réði fyrir róðrinum. í
sundinu er flugstraumur yzt og hyldýpi; brúm var
því ekki hægt að koma við. þannig fluttu Prússar
yfirum 4 farma eðr 12000 manns, en sundið var
hérum 800 álna, þar sem mjóst var, þar sem yflr
um var róið. Fyrst í öðrum farmi kom Hrólfr
Iíraki fram, og var þá þessum bátakrýlum hætta
búin. Ilann skant sprengikúlum á bátaþvöguna,
hitti suma, svo þeir sukku, þó fáa; en þá dundu
svo frá skotvirkjum Prússa skot á honum, að hann
laskaðist og varð að hverfa frá. En hinumegin
sundsins voru Danir seinir til taks og lángt í burtu
til að mæta hinum, meðan tími var. Síðan þegar
bátarnir höfðu flutt yfirum, skutu Prússar út á sundið
nokkrum brúarflekum með gufu fyrir, að menn
segja, og þar á hestar og stórskotalið. Alsmegin
við sundið er lángr oddi, sem licitir Arnkelsoddi,
en bakvið gengr inn vogr, Ágústenborgarfjörðr,
þar sem Ilrólfr Iíraki lá og var því svo seinn til
taks. Á oddanum við Kjær var nú mótstaða af
Dönum, þegar þeir höfðu ránkað við sér, en þeir
raáttu þó láta sígast undan og hörfuðu suðrum og
austr. £nn varg mótstaða við Elskeböl, en nú ,
buguðu Prússar fyrir þá og tóku mikinn liluta fáng-
ínn. En yzt á Als er eyarkálfr Keknis og örmjótt
eiði, sem tengir við land. J>ar höfðu Danir virki
og þangað hélt megin herinn og út á eyna, 'en
þángað höfðu þeír boðið skipum að koma. Frá
miðdegi og allanóttina var nú verið að komahern-
n'im á skip og því sem frclsað var og fluttist það
jfir á Fjón. Danir mistu um 3000 mannaog þar
af 2,500 fángnir, hér um bil 100 yflrmenn, 50
fángnir ósárir, og nálægt 20 sárir og fángnir.
Valnum héldu Prússar og voru margir drepnir í
valnum. Prússar mistu sára og dauða um 400.
En þeir tóku alla Als og þar með Sönderborg með
vopnabúnaðí, sem þar var og um 60 fallbýssur.
J>að er einmæli að för þeirra væri glæfrafor og
hættu för, að fara á fiskibátum undir vopn og skot-
virki Dana og gegn herskipum, sem á vaðbergi
voru. En þeir fóru með snarræði, en Danir þykja
ekki hafa vakað vel ogverið seinir til taks að yfir-
buga hina og taka þá, meðan þeir voru fáir.
J>annig mistu Danir Als 3 dögum eptir að vopna-
hléð var úti, og eyarsundin voru þeim nú ekki
lengur vörn á móti landher Prússa. J>essi ósigr
kom að þeim sama daginn og svo tíðindin frá
Englandi.
J>egar fundi var slitið, voru menn í efa, hvað
England mundi gjöra. En þeir tóku skjótt ráð
sitt; tveim dögum síðar komu ráðherrarnir fram í
málstofunni með svo látandi úrskurð: að af þeim
rökum, að Danir hefði valdið upptökum stríðsins,
þó þeir síðan hefði reynt að bæta ráð sitt, að
hin stórveldin, sem væri jafnheitbundin við Lun-
dúnasamnínginn og við ríkisheild Danmerkr, vildi
ekki skerast í leikinn, og í þriðja lagi af því Danir
hefði neitað hinu síðasta miðlunarfrumvarpi Eng-
lands, þá sögðust þeir hafa ráðið hennar hátign
drotníngunni að hlutast ehki að svo vöxnu máli í
stríðið milii J>jóðverja og Danmerkr. Nú risu
lángar þíngræður. Torýmenn leituðu við að gjöra
þetta mál að skör fóta sinna og steypa ráðaneyt-
inu og stúngu upp á, að þíngið lýsti því yflr, að
stjórnin hefði rýrt heiðr Englands með því að
ógna J>]óðverjum en gefa Dönum vonir. En það
sást á öllum lotum, að þeim var ekki meiri hugr
á en hinum að hjálpa Danmörku eðr fara í alls-
herjarstríð hennar vegna. Rússel sagðist aldrei
hafa lofað að hjálpa Dönum með her, og Wood-
house, sem hér var í vetr, sagði hið sama. End-
irinn varð, að breytíngaratkvæði Iíinglakes í neðri
málstofunni, svo hljóðandi, að þíngið vottaði drotn-
íngu samþykki sitt, að hún hefði úrskurðað að
hlutast ekki í stríð, hlaut 18 atkvæðamun (295
mót 313), ogvann því stjórnin sigr, í lávarðastof-
unni þar á móti 9 atkvæða ósigr, en það var ekki
metið í þessu máli.
Ilérmeð voru fyrir Dönum öll sund þrotin.
J>jóðverjar lýstu því yfir, að Jótland skyldi gjalda
til sín alla skatta og embættismenn þar hlýða sínu
boði og banni. J»eir fóru og á bátum norðryfir