Þjóðólfur - 28.10.1864, Blaðsíða 5

Og síðar, að þaðan liefir aldrei neinn skildíngr
verið sendr til Dnnmerkr, svo vér vitum, en þær
þvert í móti verið byrgðar upp með peníngum,
er Knudtzon heflr jafuaðarlega sent út híngað
hvert sumar til verzlana sinna, og það stórsmnmur
stundum; vér ætlum líka, að verzlunum lians hefði
eigi orðið eins haidsamt á svo mörgurn hinum
ríkari og merkari skiptamönnum hérá landi, liefði
þeir ekki fengið þar jafnan penínga eptir þörfum,
jafnframt óreiðanlegnm viðskiptum að öðru.
Knudtzon stórkaupmaðr kvað nú að sögn vera
stórríkr maðr orðinn; mega Islendíngar unna hon-
um þess vel, hvort sem honum heflr mestmegnis
græðzt auðr sinn fyrir verzlun sína hér á landi,
eðr meðfram fyrir önnur verzlunarfyrirtæki sín, er
liann kvað enn halda uppi víðsvegar annarstaðar.
J>ví Knudtzon hefir aldrei einbundið sig við smá-
smugleg viðskipti hér á landi eingaungu sér til
gróða, lieldr hefir hann hæði lagt hér stórfé í söl-
urnar til ýmsra fyrirtækja, er mætti verða til þess
að auka atvinnuvegi vora og efla hag vorn á ýms-
an veg, og hefir að því leyti tekið fram öllum öðr-
um samtíða kaupmönnum vorum. |>á er hann hélt
Vestmanneya-verzlanina, lagði hann mikið stórfé
í sölurnar lil þess að koma þar upp, einsog hér
syðra, hákarla og fiskiveiðum á þiljubátum. Um
1830—33 keypti hann hrennisleinsnámana í Iírísi-
vík, og kostaði ærnu fé til þess, að gjöra þá arð-
sama og landinu og landsmönnum atvinnusama,
og var þetta eins viðrkenníngarverl fyrir því, þóað
ekki hefði hann annað né meira í aðra hönd upp
úr öllum þeim tilkostnaði, heldren herra IJuhsby
hafði um árin 1859 — 61, — helberan skaðann og
eigi annað. Knudlzon reisti fyrstr bakarastofnun
þá, sem hér er enn, pantaði henni til forslöðu
heiðrsmanninn D. Bernhöft bakarameistara, og lét
halda þar uppi bakverki um hríð á sinn kostnað
að öllu, en seldi síðan Bernhöft við næsta vægum
og aðgengilegum kjörum. Knudtzon lét og byggja
hér frá stofui þá einu vindmylnu, sem hér er að
liði, þá sem enn er hér á Arnarhólsholti fyrir
sunnan alfaraveginn.
það er ekki sérlega tiltökuvert, að verzlan
Knudtzons hér í Reykjavík hefir um mörg ár mótt
hera lángþýngst bæargjald allra gjaldenda í bæn-
um, og hefir hann þó aldrei borið sig upp undan
því; vér ætlum að það hafi svarað nál. V25 ahra
hæargjaldanna árlega, en samt er það til sanninda-
inerkis um, hvað verzlun hans hér hefir staðið
föstum fótum og með miklum blóma til þessa, og
hve margir aðrir bæarbúar hafi haft atvinnu sína
af þeirri verzlun nú um hálfa öíd. En hilt er til-
tökuverðara, að Knudtzon, þótt hann sé húsettr
erlendis, hefir ríkulega og rausnarlega veitt og gefið
fríviljuglega stórfé til þeirrar stofnunar, er lteykja-
/vík er tii ómetanlegs viðgángs og framfara; en
þeð er barnaskólinn. Bæarbúar hefði að vísu
mált bíða hans enn um rnörg ár, hefði ekki þeir
Knudtzon og Carl Fr. Siemsen gefið bænum sam-
eiginlega svo vænt og rúmgott hús, einsog er þetta
barnaskólahús vort, er þeir gáfu hænum 1860,
fullra 5—6000 rd. virði. |>ví bæarbúum sjálfum
heföi orðið um megn og það um lángan aldr, að
leggja fram jafnrnikið fé, auk hins er árlega þarf
til skólahaldsins. Má því með sanni segja, að það
sé að þakka þessari ríklund Knudtzons og C. I’.
Siemsens, og veglyndi þeirra og rækt við Reykja-
víkrbæ, að vér Reykvíkíngar eigum nú að fagna
velskipaðri barnaskólastofnun þessari, þar sem allt
að 100 börnum geta notið góðrar uppfræðíugar og
mentnnar.
Óðar en Rnudtzon stórkaupmanni var skýrt
frá því héðan nú í baust, að nú væri menn farnir
hér að skjóta saman fé til sjúkrahússtofnunar í
bænum, svaraði hann aptr með þessari síðustu
póstskipsferð, að hann vildi gefa til þeirrar stofn-
unar 50 rd. árlega um hin næstu 5 ár eðr sam-
tals 250 rd.1.
Knudtzons stórkaupmanns mun því bæði lengi
og að góðu getið í annálum vorum, ekki að eins
sakir kaupmanns auðnu sinnar og allrar röggsemi,
dáðar og dugnaðar nú nm fulla ’/a öld, heldr
einnig fyrir það, að hann hefir viljað efla sannan
og vernlegan hag og viðgáng þessa lands ílestum
kaupmönnum fremr.
Fjárlilábinn og fjársldptin.
piÆ er hvorttveggja, aí) engar reglolegar og skipulegar
fjárskobanir munu hnfa átt ser stat) liér nm grnmÆu sveit-
irnar sihan nm rettirnar, enda hafa engar kiábasogur borizt,
hvorki úr Kjús, Mosfeiissveit, Kjalarnesi nh Seitjarnarncsi enn
sem komiíi er á þessu hausti; sama er aí) segja um Ölfns, og
mun þar þó hafa vorií) ransakai) ng skoíat) allrækiiega um
þaþ leyti sminaufeþ (hátt á 4 hundr. úr Mosfellssveit) var
skiliþ þar eha dregiþ úr fjailfenu. Alptaneshreppr verþr alls
ekki álitinn klátlalaus eíia grunlaus, því þar hafa komií) fram
mjóg margar kiáþakindr í haust, bivtii heima fyrir og af fjalii.
Sagt er þa% og fullyrt nú, aþ hvergi hafl orþib kláhavart á
Vatnsleysuströnd neinstaþar, en aptr í Njarímkum og Gartíi
og þat) aþ niun í nokkruin kindum, og mun nú arutmailr
1) Kaupmaþr Carl Fr. Sienisen gaf jafnmikiþ og Clausen
agent, kaupma'fer Vestfiríiínga 100 rd. til sjúkrahúss.