Þjóðólfur - 03.06.1865, Blaðsíða 2

— 124 —
verið kunnugt um, að kennari hans Polycarpus á
nokkurn hátt hefði vefengtþað sem rit Jóhannes-
ar postula, eða ef hann hefði vitað nokkuð til, að
eldri menn, aðrir postullegir kennimenn jafnaldrar
Polycarpusar, hefði ekki kannazt við, að það væri
eptir Jóhannes lærisvein Iírists? |>etta getrnaum-
lega hugsazt, og því höfum vér hér hinar sterk-
ustu líkur fyrir því, að Polycarpus einmitt hafl
þekt Jóhannesar guðspjall, og kannazt við það sem
postullegt rit. Af því M. E. hefir að eins minzt
á Polycarpus, en ekki hreift frekar við vitnisburð-
um sögunnar um Jóhannesar guðspjall, þá skal
hér ekki heldr farið fremr ut í þetta efni en nauð-
synlegt er, og þess að eins getið yfir höfuð, sem
með vissu má segja um hinar sögulegu röksemdir:
að óyggjandi og áreiðanlegir vitnisburðjr sögunnar
eru samhljóða í því, að Jóhannesar guðspjall hafi
verið kunnugt alstaðar í kirkjunni, og játað sem
rit Jóhannesar postula frá miðri 2. öld, og eins
hefir ítarleg rannsókn hinna lærðústu manna á
síðari tímum komizt til þeirrar niðrstöðu um Jó-
hanncsar guðspjall, að mjög fá rit Nýa Testa-
mentisins og varla nokkurt rit fornaldarinnar frá
sömu tímum geti borið fyrir sig jafn-áreiðanlega
og samhljóða vitnisburði um, að það sé eptir þann
höfund sem það er eignað, eins og Jóhannesar
guðspjall.
Fleirum orðum fer M. E. um hin innri rök
eða ásigkomulag guðspjallsins sjálfs. En höfund-
inum tekst ekki betr hér, ogmótmæli hans reynast
ekki síðrfljótfærnisleg og ástæðulaus í þessari grein,
því hér er hann ekki eins bundinn af vitnisburð-
um sögunnar, og getr því gefið trúargrillum sín-
um og heilabrotum ótakmarkað ráðrúm. þó at-
hugasemdir M. E. sé í rauninni tóm markleysa,
þareð þær auðsjáanlega eru allar sprottnar af sama
brunni, það er að skilja þeirri grundvallarvillu, að
Iíristr sé ekki guðs son, og þó það liggi i aug-
um uppi, að þessi vantrú á kristilegri opinberun
hefir stýrt allri rannsókn hans og blindað sjón
hans, svo liann liefir ekki gengið að verki sínu
eins og frjáls og óhlutdrægr dómari, heldr í her-
fjötrum vantrúarinnar, fyrirfram kveðið upp með
sjálfum sér áfellisdóminn um Jóhannesar guðspjall,
þá skal getið hér hins helzta af því, sem hann
tilfærir móli guðspjallinu.
Höfundrinn segir: »að Iíristr sé allr annar í
Jóhannesar guðspjalii heldren í hinum þremr, hugs-
anir hans orð og gjörðir sé allt öðruvísi, þetta sé
líka samkvæmt aðalhugsun guðspjallsins, sem er:
að Krislr sé eilíf guðdómleg vcra, en þetta sé þvert
ú móti hinum guðspjöllunum, sem ekki viti neitt
um, að Kristr hafi verið til á nokkurn hátt áðren
hann fæddist, eða að liann hafi verið jafn guði«.
Hverjum manni, sem einhverntíma hefir lesið guð-
spjöllin með eptirtekt, hlýtr að virðast það óskil-
janlegt hvernig gamall guðfræðíngr eins og M. E.
fer að tala svo; því ekkert er þó bersýnilegra,
heldren það, að hin þrjú fyrstu guðspjöll kenna
og boða hinn sama lærdóm um guðdóm Krists,
sem Jóhannesar guðspjall. Ilefir M. E. gleymt
staðnum hjá Matt. 16, 17., þegar Pétr postuli
kveðr upp játníngu sína: »þú ert Kristr, sonr hins
lifanda guðs«, og Jesús tclr hann sælan fyrirþessa
játníngu, því faðir sinn á himnum hafi opinberað
honum það? þegar Ivristr í dæmisögum sínum
hjá Matt. 24. og 25, 31 lýsir tilkomu sinni, sem
dómara alheims, til að dæma lifendr og dauða, er
þetta þá lýsíng ú tilkomu einhvers merkismanns
eða mikils spámanns? er hér ekki miklu fremr
fluttr hinn sami lærdómr, sem Jóhannes boðar,
lærdómriþn um dóminn og mannsins son scm
dómara heimsins, »sem faðirinn hefir gefið vald
til að halda dóm« Jóh. 5, 27? [>egar æzti prestr-
inn særir Krist við lifanda guð, að hann segi sér,
hvort hann sé guðs son, játar þá ekki Jesússjálfr
hjá Matt. 26, Gi að hann sé það, og aðþeirmuni
þaðan af sjá mannsins son sitjanda til hægri hand-
ar hins alvalda? [>egar Jesús segir Matt. 28, 18
að »sér sé gefið cillt valcl á hirnni og jörðu«,
segir hann það þá ekki um sig af meðvitundinni
um guðdóm sinn og guðdómlcga tign, og mun
ekki Matteus tilfæra það af þeirri fullu trú og sann-
færíngu, að Jesús sé guðs son? og er þetta ekki
hin sama kenníng sem Jóh. 3, 35 boðar: »að fað-
irinn liafi gefið honum allt í hönd?« [>egar Kristr
segir hjá Matt. 11,27, að engi þekki föðrinn nema
sonrinn og sá, sem sonrinn vili það auglýsa, er
þá ekki hér skýrt fluttr hinn sami lærdómr, sem
Jóhannes boðar, að Kristr sé vegrinn og sann-
leikrinn, eða eins og Jesús segir um sig í hinni
óviðjafnanlega djúpu samlíkíngu Jóh. 10. að hann
sé sauðahliðið, það er: sannleikans og sáluhjálp-
arinnar vegr, sem allir verða að fara um, ef þeir
eigaað geta komizt í samfélag við guð? í stuttu
máli, að vér ekki tilfærum Oeiri einstök dæmi, allr
andi hinna þriggja fyrstu guðspjalla, öll frásaga
þeirra um kraptaverk Krists og kenníngu hans um
sig, sendíngu sína og lærdóm sinn, eru hverjum
heilskygnum manni áþreifanlegr vottr um, að sá
Kristr, sem 3 fyrstu guðspjöllin boða, er guðs
eingetinn sonr, sem birtist hér heimi í fyllíngu
J