Þjóðólfur - 20.12.1865, Blaðsíða 6

30 —
mál á rm'ti úllum þeim, er nndir breflí) höfím rita?) nöfn sm,
— og höfiim vér eigi spurnir af hvernig þa?) iyktaþi; en er
Magnús í Bráþrœþi sá aþ engi tiltök vorn á aí> hafa fram al-
mennar baþanir nú þegar, þegar ailt var svona úundirbúiþ,
sneri hann þegar inneptir aptr, en sýslnmaþr varþ eptir, tii
þoss a?) fram fyIgja skipnn stiptamtsins gegn þeim sem höf?)u
óhljþnast.
SKÝIISLA FIIÁ f>EIM SUNNLENDÍNGUM, ER
FÓUU TIL BJÖRGVÍNAR-SÝNÍNGSINS 1805.
(Skrásett af herra Guþm. Gu?)mundssyni á Landakoti).
(Niðrlag af II.). Til að verja veiðarfœri sltemdum og
fúa, er upp fundið fyrir nokkrum árum meðal sem til
þess reynist betra en börkurinn, er áðr tíðkaðist,
það nefnist: að »galvanisera«, og er það gjört
með þessum hœtti:
Tréker, er tekr nál. 120 potta, er hentugast
að brúka hér við, en í því má ekkert járn finnast
að innanverðu, því það skaðar bæði net og segl.
í þetta ker eru látnir 100 pottar af hreinu köldu
vatni, og þar saman við 3 pnd. af blásteini (Iíob-
bervitriol); verðr bezt að láta hann renna í sundr
eðr leysast upp, fyrst í litlu af heitu vatni er síð-
an sé helt saman við kalda vatnið í kerinu, ell-
egar mylja blásteininn eðr steyta í dupt eðr mél,
áðren hann er látinn í kalda vatnið, svo hann
leysist því fljótar; þegar blásteinninn er þannig
orðinn uppleystr í kerinu, skal hafa »gráðustokk-
inno (aeromether), og halda niðrí lögnum til þess
að vita hvert hann sé orðinn nógu magnaðr eðr
sterkr, en það er eigi fyrri heldren ef mælirinn
fellr niðr til 8n. þegar lögrinn er þannig tilreiddr,
er látið ofaní hann svo mikið af seglum eðr net-
um sem rúmazt getr, en þó verðr að gæta þess,
að lögrinn fljóti vel yfir allt í kerinu, svo það geti
allt gegnvöknað sem ofaní er látið. Segldúkr er
látinn verahér ofaní 36—48 klukkutíma eptir sem
hann er þykkr, en net þurfa 40—50 klúkkutíma,
eptir sem í þeim er stórt eðr smátt. Síðan er
allt tekið uppúr aptr látið síga úr því ofaní ílátið,
og þurkað svo vel á eptir, og þar með er öllu
lokið. Ef sami lögrinn er brúkaðr optar en einu
sinni eða tvisvar, míssir hann smámsaman sinn
nauðsynlega krapt sem fúavarnarmeðal; þó getr
hann brúkazt optar með dálitlu tillagi af blásteini.
Til að vita hvort lögrinn hefir sinn nauðsynlega
krapt, takist af honum meira eðr minna í glas eðr
flösku af hvítu gleri, hvarí eru látnir drjúpa nokkrir
dropar af salmiak spiritus (»FIydende amoniak«),
þángað til lögrinn skiptir litum; hafi lögrinn hínn
nauðsynlega krapt, bregðr þá á liann bláum lit,
en sé hann of linr orðinn, verðr hann grængulr;
þegar þannig er ástatt, að lögrinn er nálcga orð-
inn úttæmdr af blásteininum, þá annaðhvort brúk-
ast hann ekki, eðr það hreina er náð frá ogbland-
að síðan með vatni og blásteini sem áðr er sagt,
þángað til lögrinn nær þeim ákveðna krapti nefnil
8° á aeromether-mælinum. Stórkaupmaðr P.Pet-
ersen frá Stavanger hefir gefið oss skriflega og
munnlega útskýríngu yfir þá aðferð sem liann hefir
brúkað við að galvanisera net og segldúk, og er
hans aðferð þetta sem hér er skýrt frá. Hann
sýndi okkr stykki úr síldarnót sem var 15 ára
gömul (að hann sagði), og var sá partr sem við
sáum óslítandi millum handanna. Hann kvaðst
einnig hafa reynt það á seglum og látið þau liggja
blaut samanvafin marga daga, og hefði þau verið
óskemd i mörg ár með þeirri meðhöndlan.
III.
Nokkrar spurníngar viðvíkjandi fiskiveiðum,
liöfum við borið upp við Norðmenn, og beðið þá
að leysa úr þeim.
Spurníngarnar voru þessar:
1. Ilvaða beitu álíta Norðmenn bezta fyrir þorsk?
2. Er vanalegt að bera niðr agn fyrir þorskinn eða
er það álitið betra?
3. Er betra að hafa þorskanet lituð eða ólituð?
4. Er nokkurt agn brúkað með þorskanetum?
5. Halda menn, að mikill þorskanetaljöldi geti
hindrað fiskinn að gánga að landinu eðr vikið
honum af þeirri leið sem hann upphaflega hefir
gengið?
Svörin uppá spurníngarnar voru þannlg hljóð-
andi:
1. Síld er í Noregi álitin bexta beita fyrir
þorskinn einkum sú síld sem vér Íslendíngar köll-
um loðnu. Hún er geymd til beitu með því að
salta hana niðr í tunnur, en hún verðr að saitast
lítið1, því ella verðr hún ofstíf úr saltinu. En þó
er engi geymsla álitin eins góð — bæði fyrir beitu
og annað — eins og ísinn, því í íshúsum geyma
Norðmenn marga mánuði allt sem þeir vilja verja
rotnun eðr ýldu. þegar síld er ekki til beitu, eru
brúkuð hrognin úr þorskinum og stundum er beitt
hrossákjöti.
2. Niðrburðr fyrir þorsk er ■— f Noregi —•
fyrirboðinn, og hefir þar ekki verið brúkaðr svo
1) En þá líklega jafnframt a?) henni sS raþab í ílátiii síU
vi?) síld og lag fyrir lag (eínsog smásílin sem höf?) eru tii
viimetis nAnsjúsurnar“), svo a?) hvergi verii holt í milli, og
síldin grotni ekki nö morkni í sundr, lieldr megi halda sér
heilli og me?) sínum glansandi lit; til þess mun og þurfa
hæfliogan farg, oiukum ef ílátii er stúrt. Ritst.