Þjóðólfur - 29.10.1866, Qupperneq 5

— 5
isins, vilja þeir nú sýna einhvern lit á að þeir
virði vel þaer aðgjörðir.
m.
í London dags. 8. Okt. 1866.
Svo er að orði kveðið, að nú megi heita al-
mennr friðr, en hilt þykir meira vafa bundið, hvort
hann muni verða lánggæðr eðr eigi. J»ör haflð
Kríteyíngar gjörðu uppreist í sumar til þess
að losastundan yfirráðum Tyrkjasoldáns. Sú upp-
feist er enn ekki sefuð, og hefir ýmsum veitt betr
1 atlögum sem orðið hafa. það er almenn skoð-
nn, að minnsta kosti hér, að æskilegt væri að
Kríteyíngar losuðust undan Tyrkjasoldáni og næði
að komast í samfélag við trúarbræðr sína og frændr
á Grikklandi. En verði því framgengt, þá þykir
það víst, að los muni koma á bina aðra kristnu
og grísku þegna Soldáns, og verði þeim eigi neit-
að um hinn sama rétt til sambands við trúarbræðr
sina og frændr, sem Kríteyíngar hafa. En ef svona
sneyðist sunnan af Tyrklandi, þá þykja Rússar eigi
úlíklegir til að vílja ná í eitthvað af þeim lönd-
um soldáns, sem þeim liggja næst, en það munu
vestrríkin aldrei þola, og gæti þá rekið að hinum
sömu skiptum milli þeirra og á Iírim forðum.
Austrríki liggr nú í þeim lamasessi, að tví-
sýoi þykir hvort það muni eiga nokkra viðreisnar-
von. En þó segja þeir, sem til þekkja, að Austr-
n’ki sé svo úr garði gjört af náttúrunni, að það
vel megi enn ná góðum vexti og viðgángi með
skynsamlegri stjórn.
Prússland er að vísu sem stendr mjög vold-
ugt, en eigi þykir víst, að kálið sé sopið, þótt í
ausuna sé komið, það er að segja, hvernig Prússa-
stjórn muni gánga að laða að sér hina nýu þegna
sína og venja þá við yfirráð sín. Prússland á líka
nóga öfundarmenn, ef í hart fer, sem gjarna vilja
stuðla til að lægja í því rostann, ef færi gefst.
f>að hefir marga furðað áj hve friðlega Na-
Póleon heíir horft á aðfarir Prússlands í sumar;
segja sumir að þar komi fram vitrleikr Napóleons,
®r hann sjái, að það sé miklu blessunarríkara fyrir
Frakka að etla svo sem verðr velgengni innan-
lands hjá sér, en standa í styrjöldum við aðrar
l'jóðir, jafnvel þótt þeir kynni að vinna nokkra
*audskika. Aðrir segja, að þetta komi ekki til af
góðu, 0g segja að heilsufar Napóleons hafl verið
orsök til þessarar friðsemi, hann hefir verið fremr
lasinn í allt sumar, og hefði því ekki verið fær
að vera fyrir her Frakka sjálfr; en það væri
sama og að bilta sjálfum sér og niðjvim sínum
frá völdum, ef hann sendi herinn burtu undir þeim
aðalhershöfðíngja, sem er átrúnaðargoð jafnvel
allrar þjóðarinnar, því þær sigrvinníngar, sem hann
ynni, yrði ekki eignaðar Napóleoni. En það þykir
víst, að Frakkar almennt sé mjög óánægðir með
alla þessa tilhliðrunarsemi. Enn segja aðrlr, að
geymt sé ekki gleymt, og að Napóleon ætli sér að
eins að ljúka við sýnínguna í París, og svo ætli
hann að sýna Prússum hvað honum búi innan
brjósts, enda er sagt að Frakkar (o: frakkneska
þjóðin) muni eigi letja að skipta illu við Prússa;
svo mjög bafa þeir séð ofsjónum yflr sigrvinníng-
um þeirra í sumar og þeirri frægð, sem þeir hafa
þar með fengið.
Við Íslendíngar erum vanir að ímynda oss
allt svo glæsilegt og fullkomið á Englandi, en það
vill verða hér sem víðar, að ekki er allt gull, sem
glóir. Sá stjórnarflokkr, sem nú sitr að völdum,
(Toryarnir), vill láta alt sitja við það sem verið
hefir, og þykir engra breytínga eðr endrbóta þörf
í neinu tilliti. þenna flokk fylla einkum hinir
tignu menn. En allr þorri þjóðarinnar fyllir hinn
ílokkinn, sem segir, að svo sé nú ástatt á Eng-
landi í mörgu tilliti, að eigi megi lengr við svo
búið standa; nefna þeir einkum, til þessa upp-
fræðslu alþýðunnar; þeir skólar sem sé, sé bæði
ónógir og ófullkomnir í öllu tilliti, og kannast þeir
við, að þeir standi lángt á baki annara einkum
Vestrheimsmanna í þessu tilliti. |»að þykir þann-
ig fullkomlega víst, að mörg 'þúsnnd akryrkju-
manna-börn og annara hinna lægri stétta alist svo
upp, að þau hvorki kunni að ,lesa né skrifa, og
fjöldi þeirra, sem alist upp i fullkomnum heiðin-
dómi víðsvegar um England (— og þykir oss þetta
gegna furðu —), og enda sé margir þeir skóla-
kennarar, sem eigi kunni að skrifa nafnið sitt.
Endrbótaflokkrinn segir enn fremr, að hið eina
meðal til að ráða bót á þessu, sé að rýmka um
kosníngarlögin, svo að hinn frjálslyndi flokkr geli
haft yfirborðið á þínginu.—Ét af þessu öllu sam-
an eru nú miklir flokkadrættir og tíðir og fjöl-
mennir mannfundir um allt England, og þykir van-
séð, hvað úr muni verða, ef endrbótaflokkrinn ber
lægra hlut á hinu næsta þíngi, og þykir því allra
veðra að von, hverju sem fram vindr.
Ekki þykir minni tvísýni á, hvort friðrinn nmni
verða lánggæðr í Vestrheimi. f>ar er enn ekki
gróið um heilt milli norðanmanna og sunnan-
manna. jþað vannst reyndar á með striðinu, að
mansmönnum var geflð frelsi, svo þeir eigi verða
seldir né keyptir. En það er ekki nóg, segja norð-
anmenn; sú v a r og er tilætlun vor, að blökku-