Þjóðólfur - 15.02.1868, Page 4

— 52 —
DÓMAR YFFRDÓMSINS1.
(Báílir Tipnkvebnir 18. dag Nóvember 1867).
I. í opinbera lögreglumálinu gegn Bjarna Snorra-
syni (á Böðmóðstöðum í Laugardal, og fleiri
bændum innan Biskupstúngnahrepps).
„Meí) pólitíréttardámi Arnessísla 6. Marz þ, á. ern bændrn-
ir Bjarni Snorrason á Bóbmiibstóþum, Gubmundr Jdnsson á
Stárafljóti og Jón Magnússori á Felli, út af því aí> þeir hafl
brotib bann þaþ gegn fjárflutníngum og fjárrekstrum yflr
Brúará, sem stiptamtib samþjkti 7. Apríl f. á., dæmdir til
a?) greiþa hver um sig 10 rd. sekt, einri fyrir alla og allir
fyrir einn og þaraþauki eru þeir Guþmundr og Jón skyldaþ-
ir til aþ borga einn fyrir bá?)a og báþir fyrir einn, til Bislt-
upstúngnafátækrasjóhs 12 rd. 80 sk. r. m., sem virþíngarverþ
kindanna, sem um lcií) eru dæiudar upptækar, og loksins eru
þeir Bjarni, Guþmundr og Jón dæmdir til a?> borga allan af
málinu lóglega leiþandi kostnaí). þarámóti eru þeir Haflibi
búndi Markússon á Torfastaþakoti, Halldór bóndi Halldórs-
son á Yatnsleysu og Bjarni pórþarson á Felli, sem cinnig
hófíiu verib ákærþir ásarat meb hinum, fyrir brot á móti
áí>r minnstu banni, dænidir sýknir fyrir ákærum hins opin-
bera i þessu máli. Allir hinir dómfelldu hafa skotib máli
sínu til landsyflrdómsins11.
„pab er upplýst undir málinu, aí) Bjarni Jnirþarson á
Felli hafl í fyrra haust eptir skipuri húsbónda síns JónsMagn-
ússonar á Felli, er í því tilliti hafþi komib ser 6aman viþ
Guílmund Jónssori á Stórafljóti, rekiþ úr Gn'msneshreppi og
látiþ á Boþmóþstóþum flytja 5 kindr austr yflr Brúará, sem
þeir Gubmundr Jónsson, Jón Magnússon, Haflibi Markusson
og Halldór Halldórsson áttu, gegn rekstrarbanni því, sem á
iá fjárflutníngum yflr Brýará, Ölfusá og Hvítá, á því tíma-
bili, og sem stiptamtií),, eins og áþr er sagt, hafþi samþykt
þann 7. Apríl f. á. og ýtarlegar útskýrt 9. Maí næst á eptir,
en í þessu banni er í þess 3. gr. svo ákveíúb, aþ þaþ skuli
var&a 2 rd. sekt fyrir hverja saubkind, er rekiu verþi eþa
flutt yflr þær tilgreindu 3 ár, e?a sem ekki se búib ab slátra
innau þess tíma, er tiltekinn er í 2. gr., sem sh 4. vikr af
vetri, eba sem ekki hafl verib farib meb eptir þeim skilyrþ-
um, sem sýslumabr hafl sett fyrir fjárflutningii)um“.
„Svaramaþr hinna ákærþu heflr nú hór fyrir réttinum, án
þess hitm skipati sóknari hafl í einu ni) neiuu mótmælt því,
stabliæft, aþ ýmsir merin í Biskupstúngnni hafl í fyrra haust
rekiþ og sent fé suþr yflr heiíar, þar sem allar sveitir hafl
þá verií) ýmist meh klábngii fé eþa grunuíiu þaí) haust, og
aí) Grímsnesmenn, hvar þá allt fé hafl verií) grunab (nema í
eiuni sveit), og Langardæiíngar hafl sókt fé austr í Biskups-
tÚDgr, og flutt þaþan heim tii sín fé, er þar hefbi komib fram
og þeir áttu, og ab sumt af því sibarnefnda fé hafl verib lífs
í seinasti. Júlímán., eins og þab líka er fullyrt af verjanda,
a% allir þeir ofangreindu fjárrékstrar úr Túngunum hanstib
1866, hafl átt sér staí) án sérstaklegs leyfís frá sýslumann-
innm í Arnossýslu, og heflr hami ennfremr lagt fram fyrir
yflrréttinn tvö vottorb frá 16 mönnum, í Biskupstúngunnm,
er allir œeí) eibs tiIboí) hafa borií) hér um bil hib sama, ab
slíkir fjárrekstrar hafl átt sér staí) á hiniim umrædda tíma“.
„Landsyflrréttrinn verbr uú ab leggja því meiri áhcrzlu
á þessa yflrlýsíngu frá verjanda, þar sem honum eptir stóbu
1) Jreirra 2 dóma er hér koma, ebr abal nibrstóbu þeirra
er getib í þ. árs Jijóbólfl 10. bls.
hans til klábamálsins yflr hófab og sér 1 lagi sem meblimi
hinnar þá verandi skipubu klábanefndar, hlaut ab vera gagn-
knnnugt nm allar rábstafanir í málinu, auk þess, sem þessi
yfirlýsíug lians styrkist svo irijóg af fyrtébnm vottorbum11.
„pegar nú gengib er út frá þessn factiska ástandi í sysl-
unni á því tímabili, sem fjárrekstr sá, er hér ræbir um, átti
sér stab, fær laudsyfirréttrinn ekki betr séb, en ab þab sé
mjóg sennilegt, ab hinirákærbn hafl stabib í þeirri meiníngn
ab fjárrokstrarbannib væri úr gildi gengib — hvab og svo i
öbru máli hér vib réttinn er framkomib, ab hafl verib mein-
íng sumra manna þar — og heimilt orbib ab flytja og xeka
fé yflr áruar, sem ab framan er getib11.
„Undir þessnm kríngumstæbum og meb hlibsjón af þeim
skilníngi, sem verjandi heflr lagt í 3. gr. rekstrarbanns-
ins, sem og svo getr samþýbzt meb orbunnm í greininni, og
er því þýbíngarmeiri, sem bannib, sem ab framan er getib,
og stiptamtib heflr samþykt, má álítast gongib út frá klába-
nefndínni, hverrar meblimr verjandi þá var, ab rekstrinn eín-
samall og útaf fyrir sig, ekki ætti ab sæta sektum, nema því
ab eins ab þær í óleyfl reknu kindr ekki væri skornar strax
eba innan hins ákvebna tíma (sjá bamiib 2. gr.), en hér liggt
fyrir frá verjanda vottorb frá hreppstjórunum sjálfum í Bisk-
upstúngum um, ab liiriar umræddu 5 kindr hafl strax verib
skornar, er þær heim komu (og hafa hreppstjórarnir bætt því
vib, ab þær hafl verib alveg klábalau6ar, og teknar úr heil-
brigbu fé, og því cnga skablega verkun getab haft á heil-
brigbi fjárins í Biskupstúngnahrepp, hvab vorjandinn og heflr
fullliermt, ab væri samkvæmt hinum opinberu skýrsium, cr
klábanefndin varb ab þekkja) — verbr landsyflrréttrinn ab
komast til þeirrar nibrstöbu, ab þá ákairbu beri ab dæma
sýkna af ákærum hins opinbera í þessu máii og ab þann af
málinu ieibandi kostnab, og þar á mebal laun til sóknara
og svaramanns hér vib réttinn 6 rd. til hvors um sig, beri ab
greiba úr ouiuberum sjóbi11.
„Eptir þessum úrslitum málsins, er ekki þörf ab taka til
yflrveguriar, hvort eba ab hve miklu leyti þab sé á gilduin
rökum hyggt, ab dæma hina dórnfeldu, eins og hérabsdóm-
arinn heflrgjört, einn fyrir aila og alla fyrir einn til ab groiba
hinar ídæmdu sektir, sem og virbíngarverb kiridarina, ebr
hvort annar en eigandinn, hafl getab orbib dæmdr tíl
borga andvirbi hinria upptæku gjörbu kinda, og þá vitnast
ab rekstr og mebferb málsins í hérabi heflr verib vítalausi
sókn og vörn þess hér vib réttinn heflr verib lögmæt“.
„Jiví dæmist rétt ab vera“:
„Hinir ákærbu Bjarni Snorrason, Gubmundr Jónsson
Jón Magnússon eiga fyrir sóknarans ákærnm í þessn n>Bi
sýknir ab vera. Allr af málinu löglega leibandi kostnabr og
þar á mebal málsfærslulann til sóknara og svaramarins her
vib léttiun, málaflutníngsmannanria Páls Melsteb og
Gubmundssonar 6 rd. til hvors um sig, borgist úr opinhoro111
sjóbi".
II. í opinbera lögreglumálinu gegn Jóni þorsteins-
syni (bónda á Uthlíð og fleiri bændum í Bisk'
upstúngum).
„Meb dómi felldum vib pólitírétt Árnessýslu þann b-
Marz seinastl, eru bændrriir Jón þorsteinsson og Jjorsteinn
Jiorsteinsson á Uthlíb, Stefán Gnnnarsson á Brekku og Mago^
ús Halldórsson á Mibhúsum, ásamt vinuumönnunum Gunnan
Stefánssyni á Brekku og Jiorkeli Erleudssyni á Efstadal utat’